Thực lực cổ phiếu dầu khí

Giá dầu thô trên thị trường thế giới là một chỉ số tài chính vô cùng nhạy cảm. Giá dầu quốc tế lên là y như rằng giá xăng bán lẻ trong nước lên theo. Giá dầu thế giới mà giảm, giá xăng bán lẻ nội địa cũng giảm. Nhưng giá dầu trong nước lên thì lên nhiều, luôn tương ứng với mức tăng của thế giới; còn khi xuống thì xuống chậm, nhỏ giọt, cứ như thể xuống cho có. Thêm nữa thời điểm giá dầu thô quốc tế tăng mà chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng đó thấp là y như rằng giá xăng trong nước “nhảy nhót bạo”.

Đại diện cơ quan quản lý còn có lần phát biểu đại ý giá xăng bán lẻ tăng hai lần trong tháng mà CPI vẫn không nhúc nhích bao nhiêu. Sao các nhà hoạch định chính sách không cân đong đo đếm xem mỗi lần tăng giá xăng thì sức mua của nền kinh tế thế nào? Sức mua của người tiêu dùng mới là yếu tố quan trọng thì không mấy khi được đề cập đến, kể cả trên diễn đàn Quốc hội.

Chưa chiếm một tỷ trọng ngang hàng với nhóm chứng khoán ngân hàng, bất động sản trong cơ cấu VN-Index, nhóm cổ phiếu dầu khí đang “trông cậy” vào GAS để tạo điểm nhấn trên thị trường. Ảnh minh họa: TTXVN

Hồi đầu năm nay giá dầu thô quốc tế rớt xuống tận 45 đô la Mỹ/thùng, ngày 28-5-2019 nó dao động quanh 59 đô la Mỹ/thùng, tức tăng 31%. Hai tuần trước, nó còn ở mức 64-65 đô la Mỹ/thùng, rồi “đổ dốc” sau khi chiến tranh thương mại Mỹ-Trung leo thang lên nấc mới. Giá cổ phiếu dầu khí trên cả ba sàn, tuy vậy, không điều chỉnh bao nhiêu bất chấp kết quả kinh doanh quí 1 vừa qua của đa phần các công ty dầu khí đều lỗ hoặc lợi nhuận kém hơn cùng kỳ (trừ GAS).

Từ đầu năm đến nay VN-Index tăng 8,9%, trong khi nhóm cổ phiếu dầu khí ghi nhận mức tăng 30-50%, gấp nhiều lần chỉ số sàn Hose. Không nhà đầu tư nào phủ định có những kỳ vọng vào giá dầu quốc tế tiếp tục đứng ở mức 60 đô la Mỹ/thùng, song đáng suy ngẫm hơn cả là có gì đó không bình thường khi giá cổ phiếu dầu khí thường biến động mạnh theo chiều hướng tích cực mỗi khi các vụ án liên quan đến quan chức của tập đoàn Dầu khí Việt Nam ( PetroVietnam) được đem ra xét xử.

Trong nhóm cổ phiếu dầu khí, đáng chú ý là PVD (Tổng công ty Khoan và Dịch vụ khoan dầu khí). Quí 1-2019 lợi nhuận sau thuế của PVD âm hơn 93 tỉ đồng, nợ xấu từ Tổng công ty Thăm dò và Khai thác dầu khí còn gần 280 tỉ đồng. Nghị quyết đại hội đồng cổ đông năm 2019 của PVD cho thấy kế hoạch doanh thu năm nay kém hơn hẳn năm trước và lợi nhuận là “không bị lỗ”. Tuy thế thị giá cổ phiếu PVD vẫn tăng gần 50% từ 14.000 đồng lên sát 21.000 đồng. Lý do cổ phiếu tăng được giải thích là các giàn khoan đã có việc làm (nghĩa là được thuê) thay vì để không, hoặc được thuê cầm chừng như trước đó. Ngoài ra thời gian khấu hao các giàn khoan được nâng lên. Động thái này mang tính kỹ thuật nhằm làm bảng cân đối tài chính đỡ xấu hơn.

Tại sao giàn khoan có việc làm nhiều hơn mà doanh thu của PVD lại giảm? Doanh thu quí 1-2019 chỉ đạt 910 tỉ đồng so với hơn 1.100 tỉ đồng cùng kỳ. Vì giàn khoan được thuê nhưng giá thuê không cao, hầu như chỉ hòa vốn hoặc không đủ bù đắp chi phí. Vấn đề là ở chỗ cho dù giá thuê ở mức nào, các giàn khoan vẫn cần hoạt động để thay đổi ít nhiều chi phí duy tu, bảo dưỡng. Các cỗ máy có phần giống như các tòa nhà đang ở thời điểm hoạt động ít lỗ ít, hoạt động nhiều lỗ nhiều, nhưng vẫn phải hoạt động vì nếu để không chúng sẽ xuống cấp.

Từ câu chuyện của PVD nhìn về giá dầu thô quốc tế, đã lâu trên thị trường tài chính thế giới không còn những dự báo giá dầu sẽ trở lại thời hoàng kim 150 đô la Mỹ/thùng. Nhu cầu dầu mỏ giảm một phần vì sức tiêu thụ không còn như trước của Trung Quốc, phần khác vì trào lưu bảo vệ môi trường lan rộng khắp thế giới. Các phương tiện giao thông không gây ô nhiễm tiếp tục thay thế xe chạy bằng xăng. Con người bây giờ quý trọng bầu không khí mà họ hít thở hàng ngày hơn hẳn trước.

Cho nên kỳ vọng sự “thức tỉnh” trở lại mức giá “ngày xưa” của cổ phiếu dầu khí là hoang đường. Trong đầu tư sự kỳ vọng rất đáng trân trọng vì đó là điểm tựa chính cho cổ phiếu, cho sự phát triển của doanh nghiệp. Có điều sự kỳ vọng phải đặt đúng chỗ và đúng lúc.

Các vụ án liên quan đến ngành dầu khí vẫn chưa kết thúc. Những khoản đầu tư ra nước ngoài thua lỗ nhiều tỉ đô la Mỹ trong vòng mười mấy năm qua của PetroVietnam mới đang trong giai đoạn dần dần được hé lộ cho dư luận công chúng rõ. Ai chịu trách nhiệm về những khoản đầu tư thua lỗ đó khi PetroVietnam là doanh nghiệp 100% vốn nhà nước? Không lẽ tiền đóng thuế của dân cứ bị mất một cách im lặng vậy sao?

Chưa chiếm một tỷ trọng ngang hàng với nhóm chứng khoán ngân hàng, bất động sản trong cơ cấu VN-Index, nhóm cổ phiếu dầu khí đang “trông cậy” vào GAS để tạo điểm nhấn trên thị trường. Bất kỳ một sự lớn lên nào của nhóm này cũng cần dựa vào thực lực doanh nghiệp và bây giờ là lúc các công ty dầu khí phải tự lực cánh sinh để tồn tại, bươn chải, không thể trông mãi vào “bầu sữa mẹ” là khoản lợi nhuận không hề nhỏ mà PetroVietnam được giữ lại một phần như trong quá khứ.

Theo thesaigontimes.vn