Thực hiện đồng bộ giải pháp đổi mới phương pháp dạy học Toán

GD&TĐ – Thầy Chu Bá Vinh – Trường phòng Trung học (Sở GD&ĐT Bắc Giang) – cho biết: Đổi mới phương pháp dạy học môn Toán trong các trường phổ thông của Bắc Giang không nằm ngoài định hướng, tổng quát về đổi mới phương pháp dạy học các môn học thuộc chương trình giáo dục trung học, theo định hướng phát triển năng lực và phẩm chất đạo đức của học sinh.

Ngoài ra, do đặc thù bộ môn và để phù hợp với đối tượng học sinh, Sở GD&ĐT Bắc Giang đã chỉ đạo các nhà trường, đồng thời tập huấn trực tiếp tới toàn bộ giáo viên dạy Toán bậc trung học để triển khai các giải pháp nhằm đổi mới phương pháp dạy học (PPDH).

Người quản lý phải sát sao trong chỉ đạo đổi mới

Giải pháp đầu tiên, theo thầy Chu Bá Vinh, là nhận thức rõ vai trò của cán bộ quản lý về đổi mới PPDH và kiểm tra đánh giá.

Cùng với việc lập kế hoạch quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá, người quản lý cần chỉ đạo hoạt động đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá gắn chặt với chỉ đạo hoạt động tổ chuyên môn, tập trung chỉ đạo tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch đổi mới phương pháp dạy học.

Cụ thể: Hướng dẫn tổ xây dựng kế hoạch đổi mới. Nội dung kế hoạch phải đảm bảo rất cụ thể, chi tiết, ưu tiên vấn đề quan trọng, phân công nhiệm vụ cho từng giáo viên, thời gian thực hiện, dự kiến kết quả đạt được và kiểm tra cá nhân (xây dựng kế hoạch, tổ chức chỉ đạo việc thực hiện kế hoạch và tự kiểm tra đánh giá để kịp thời chỉ đạo cho tổ điều chỉnh, bổ sung).

Thầy Chu Bá Vinh khẳng định: Quản lý hoạt động sinh hoạt chuyên môn của tổ chuyên môn là nội dung quan trọng nhất của quản lý phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá.

Thông qua hoạt động tổ chuyên môn, khẳng định phẩm chất và năng lực của giáo viên cốt cán. Mỗi tháng cần họp tổ chuyên môn 2 lần, chia thành 2 phần việc: Sinh hoạt trong tổ, sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học.

Cán bộ quản lý quản lý hoạt động của giáo viên thông qua các tổ chuyên môn, nhóm chuyên môn. Tuy nhiên, thầy Chu Bá Vinh cho rằng, nhiều khi cán bộ quản lý cũng cần phổ biến, tác động trực tiếp đến từng giáo viên về những vấn đề cơ bản nhất.

Ví dụ như: Quản lý việc soạn bài, quản lý giờ lên lớp, quản lý việc dự giờ đánh giá giờ dạy, quản lý việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo hướng đổi mới… Giúp giáo viên chiến thắng sức ỳ

GS.TS Mike Horsley – Chủ tịch Hiệp hội nghiên cứu quốc tế về sách giáo khoa và phương tiện giáo dục (IARTEM), Giám đốc Trung tâm nghiên cứu giáo dục dạy-học, Đại học Central Queensland, Australia – lưu ý khi thực hiện đổi mới chương trình giáo dục phổ thông thì một trong các yếu tố quan trọng cần cân nhắc là tính bảo thủ, sức ỳ của giáo viên.

Theo đó, lãnh đạo Sở GD&ĐT Bắc Giang cho rằng để đổi mới phương pháp dạy học có hiệu quả, cần giúp giáo viên hiểu cơ bản định hướng chuẩn đầu ra về phẩm chất và năng lực của chương trình giáo dục cấp trung học; hiểu rõ các góc nhìn về hai chương trình giáo dục (chương trình định hướng nội dung và chương trình định hướng năng lực).

Giáo viên biết so sánh hai chương trình giáo dục này thông qua các góc nhìn: Mục tiêu giáo dục; nội dung giáo dục; phương pháp dạy học; hình thức dạy học; điều kiện dạy học; đánh giá kết quả của người học.

Giáo viên cũng cần hiểu và chủ động nghiên cứu vận dụng các biện pháp đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng năng lực như: Cải tiến các PPDH truyền thống; kết hợp đa dạng các PPDH; vận dụng dạy học giải quyết vấn đề; vận dụng dạy học theo tình huống; vận dụng dạy học định hướng hành động; tăng cường sử dụng CNTT; sử dụng các kỹ thuật dạy học phát huy tính tích cực, sáng tạo; tăng cường các PPDH học đặc thù bộ môn; bồi dưỡng phương pháp học tập cho học sinh; đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh.

Đồng thời, cần giúp giáo viên hiểu và so sánh được đánh giá năng lực người học và đánh giá kiến thức và kinh nghiệm của người học thông qua các góc nhìn; giới thiệu cho họ cách thức ra các bài toán kiểu toán PISA để kiểm tra đánh giá năng lực của học sinh.

Chú trọng nội dung, tiến trình, hình thức dạy học

Một trong những nội dung được Sở GD&ĐT Bắc Giang hết sức chú trọng nhằm đổi mới dạy học môn Toán, là thông qua các buổi tập huấn, dự giờ, giúp giáo viên hiểu rõ hơn nội dung, tiến trình và hình thức dạy học.

Cụ thể, giúp giáo viên hiểu rõ ý nghĩa và cách thức tiến hành kiểm tra bài cũ; có thói quen tìm hiểu ý nghĩa tên bài dạy, lịch sử của danh nhân có tên trong bài dạy; hiểu và phân biệt được việc dạy giờ luyện tập khác với lên lớp một giờ chữa bài tập. “Đây là lỗi giáo viên rất hay mắc phải” – Thầy Chú Bá Vinh nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, cũng cần giúp giáo viên hiểu ý nghĩa của việc dự giờ thăm lớp là để học hỏi kinh nghiệm, cách thức tổ chức giờ dạy chứ không phải dự giờ để soi xét đánh giá người dạy; cùng với đó, phân biệt được việc ứng dụng CNTT hiệu quả với việc lạm dụng CNTT.

Việc soạn giáo án theo các bản mẫu có sẵn trên mạng internet đang là một vấn nạn không chỉ của bộ môn Toán. Dưới sự chỉ đạo của Sở GD&ĐT, bộ môn Toán đang tích cực thay đổi cách soạn giáo án theo tinh thần ngắn gọn nhưng thể hiện được hết ý tưởng của người dạy, đòi hỏi người dạy phải chủ động và làm chủ kiến thức.

“Giáo án thể hiện sự chuẩn bị của giáo viên trước khi lên lớp chứ không phải là hình thức chống đối, như dạy các giờ có bài tập, giáo viên có thể mô tả bài tập mà không cần thiết phải lấy bài tập cụ thể kèm theo lời giải,…” – thầy Chu Bá Vinh cho hay.

Lưu ý xây dựng khung phân phối chương trình

Đổi mới phương pháp dạy học là dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh và đổi mới phải dựa vào chuẩn kiến thức kỹ năng, gắn với phân hóa đối tượng và chương trình giảm tải.

Đưa ra quan niệm này, thầy Chu Bá Vinh cho biết, cùng với các bộ môn khác, đầu năm học 2014 – 2015, Sở GD&ĐT Bắc Giang đã xây dựng khung phân phối chương trình bộ môn Toán, thông qua đó yêu cầu mỗi giáo viên phải xây dựng phân phối chương trình chi tiết riêng từ khung phân phối chung cho từng lớp.

“Tại sao phải làm như vậy? Vì hơn ai hết, người giáo viên trực tiếp dạy trên lớp mới hiểu rõ năng lực và phẩm chất đạo đức của học sinh, thông qua đó mới xây dựng phân phối chương trình chi tiết phù hợp và bám sát chuẩn kiến thức kỹ năng cũng như chương trình giảm tải” – Trưởng phòng Chu Bá Vinh lý giải.

Theo GD&TĐ