Thổ Nhĩ Kỳ sẽ theo Mỹ, bỏ hợp đồng tên lửa với Trung Quốc?

Đơn dự thầu của một công ty Trung Quốc nhằm bán tên lửa tầm xa cho Thổ Nhĩ Kỳ, một thành viên của NATO, có thể bị cản trở do sự can thiệp của Mỹ.

Hệ thống phòng thủ tên lửa HQ-9 của Trung Quốc.

Các nhà phân tích cho rằng, nếu Mỹ đồng ý chuyển giao toàn bộ công nghệ của máy bay chiến đấu F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ, cơ hội của Trung Quốc nhằm ký hợp đồng phòng thủ tên lửa với Thổ Nhĩ Kỳ có thể bị ảnh hưởng.

Nhật báo Hurriyet đã dẫn lời ông Murad Bayar, một quan chức quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ, cho hay Ankara có thể nhắc lại một đề xuất mua 2 máy bay chiến đấu F-35 đầu tiên của Mỹ vào giữa tháng 1 tới.

Ông Serhat Guvenc, một giảng viên về quan hệ quốc tế tại Đại học Kadir Has ở Istanbul, cho hay Thổ Nhĩ Kỳ đã đề nghị được tiếp cận đầy đủ đối với phần mềm của dòng chiến đấu cơ F-35, trong tham vọng tự chế tạo một máy bay chiến đấu tiên tiến.

Đơn đặt hàng F-35 đã bị tạm dừng hồi tháng 1 năm nay vì Mỹ từ chối cung cấp sự tiếp cận đầy đủ đối với các mã nguồn của phần mềm máy bay.

“Ankara có thể sẽ đề nghị các điều khoản có lợi hơn từ Washington nhằm tiếp cận phần mềm của F-35 để đổi lấy việc từ bỏ các tên lửa Trung Quốc”, ông Guvenc nhận định.

“Nếu không, Thổ Nhĩ Kỳ có thể đối mặt với việc ngừng tham gia vào chương trình F-35 như đã từng xảy ra với Israel vào năm 2005-2006 vì thỏa thuận vũ khí gây tranh cãi của nước này với Trung Quốc, vốn không được Washington ủng hộ”, ông Guvence nói thêm.

Hồi tháng trước, Thổ Nhĩ Kỳ, một thành viên của NATO, đã thông báo chọn hệ thống phòng thủ tên lửa HQ-9 của Công ty xuất nhập khẩu máy móc chính xác Trung Quốc (CPMIEC), bỏ qua các hệ thống của Mỹ và châu Âu.

CPMIEC hiện đang chịu các biện pháp trừng phạt của Mỹ. Ankara được cho là đã chọn công ty Trung Quốc vì công ty này đưa ra giá rẻ hơn và sẽ cho phép chia sẻ công nghệ về hệ thống HQ-9.

Liu Jiansheng, một nhà nghiên cứu tại Viện nghiên cứu quốc tế Trung Quốc, cho rằng sức ép của Mỹ đối với Ankara là dễ hiểu.

“Mỹ sẽ không cho phép hệ thống phòng thủ của nước này bị tổn hại bởi các tên lửa Trung Quốc. Nếu Washington quyết tâm phá thỏa thuận, Bắc Kinh và Ankara không thể hoàn tất nó”, ông Liu nói.

Nhưng chuyên gia hải quân Li Jie tại Bắc Kinh cho rằng Trung Quốc vẫn có lợi thể để đạt được thỏa thuận tên lửa, vì Mỹ đang bị xao nhãng bởi cuộc khủng hoảng nợ công.

Theo Dantri