Thành phố bị ép đón tàu ngầm hạt nhân

Các tàu ngầm hạt nhân NATO sẽ cập cảng dân sự Tromso, dù giới chức và dân địa phương không đồng ý với quyết định của Bộ Quốc phòng.

“Các tàu ngầm đầu tiên dự kiến cập cảng Tromso đầu năm nay, song bị trì hoãn do Covid-19 bùng phát. Chúng tôi đã được hướng dẫn để tiếp nhận các chiến hạm và đang hợp tác với thành phố Tromso về vấn đề này. Chúng tôi không can thiệp vào vấn đề chính trị”, phát ngôn viên Bộ Chỉ huy Chiến dịch quân đội Na Uy Brynjar Stordal nói ngày 27/5.

Quân đội Na Uy tin rằng các tàu ngầm hạt nhân sẽ an toàn hơn khi cập cảng dân sự Tonsnes ở Tromso. Sau khi bán căn cứ hải quân Olavsvern tại Tromso cho doanh nghiệp tư nhân, Na Uy chỉ còn một nơi tiếp nhận được chiến hạm chạy bằng năng lượng hạt nhân là căn cứ Haakonsvern ở phía tây nước này.

Thành phố Tromso phải tuân thủ Đạo luật Cảng vụ, trong đó quy định nghĩa vụ tiếp nhận mọi chiến hạm đồng minh. Tuy nhiên, giới chức địa phương không hài lòng với quyết định cho tàu chiến hạt nhân cập cảng dân sự. “Đây không phải giải pháp tốt. Chúng tôi không muốn cảng được sử dụng cho mục đích này”, chủ tịch công ty vận hành cảng Tromso Jarle Heitmann nói.

Hầm chứa tàu trong lòng núi ở căn cứ hải quân Olavsvern. Ảnh: Twitter/Johann_U96.

Frode Pleym, lãnh đạo chi nhánh tổ chức Hòa bình Xanh tại Na Uy, cho rằng Tromso bị ép phải tiếp nhận các tàu ngầm hạt nhân. “Cho phép tàu ngầm hạt nhân vào vùng biển hoặc cập cảng Na Uy giống như mang con người và thiên nhiên ra đánh cược với tử thần. Điều này do chính phủ và quốc hội không dám từ chối Mỹ”, Pleym nói trên truyền hình.

Pleym nhấn mạnh Tromso là một trong các thành phố Na Uy muốn chính phủ ký lệnh cấm vũ khí hạt nhân của Liên Hợp Quốc, cũng như từ chối tiếp nhận tàu sử dụng năng lượng hạt nhân hoặc mang vũ khí hạt nhân.

Căn cứ Olavsvern tại Tromso có bến tàu đặc biệt nằm trong lòng núi và được NATO sử dụng đến khi bị đóng cửa năm 2009. Căn cứ sau đó được bán với giá 3,8 triệu USD, hiện do Tập đoàn Olavsvern sử dụng làm nơi lưu trú cho các thuyền lớn nhỏ.

Công ty Dịch vụ Chính phủ WilNor năm 2019 thay mặt cho Tổ chức Hậu cần Lực lượng vũ trang Na Uy mua lại 66% cổ phần Tập đoàn Olavsvern. Thương vụ có thể giúp quân đội Na Uy có cơ hội tái sử dụng căn cứ Olavsvern phục vụ cung cấp hậu cần cho lực lượng trong nước và đồng minh.

Tromso là thành phố thuộc hạt Troms og Finnmark, có dân số 65.000 người. Đây là khu đô thị lớn nhất phía bắc Na Uy và là thành phố lớn thứ ba thế giới trong Vòng Bắc Cực, sau Murmansk và Norilsk của Nga.

Vị trí thành phố Tromso, Na Uy (đánh đấu đỏ). Đồ họa: Google.