Thách thức Elon Musk, Jeff Bezos đề nghị “tặng” NASA 2 tỷ USD nếu ký hợp đồng chế tạo tàu lên Mặt trăng với Blue Origin

Đây là diễn biến mới nhất trong cuộc cạnh tranh lâu dài giữa Jeff Bezos và Elon Musk.

Công ty vũ trụ của Jeff Bezos đang đề nghị chi hàng tỷ USD cho hợp đồng đưa các phi hành gia lên mặt trăng với NASA.

Blue Origin cho biết họ sẽ chi tới 2 tỷ USD cho hai năm đầu tiên sản xuất tàu vũ trụ lên Mặt trăng, miễn các khoản thanh toán trong hai năm đầu nếu NASA trao cho công ty dự án. Công ty cũng đang đề nghị phát triển và khởi động một sứ mệnh thăm dò bằng chi phí của riêng mình, cũng như làm việc với NASA theo hợp đồng giá cố định. NASA chỉ phải chi trả cho các khoản phí vượt qua mức 2 tỷ USD ban đầu.

Jeff Bezos vui vẻ khi chuyến bay lên rìa không gian của ông trở lại mặt đất an toàn

Lời đề nghị của Bezos có thể cho NASA một lựa chọn rẻ hơn so với hợp đồng với công ty của Elon Musk. NASA trước đây đã chọn SpaceX để giao hợp đồng cho chương trình sản xuất hệ thống đưa con người lên Mặt trăng (Human Landing System – HLS) vào tháng Tư. NASA đã buộc phải đình chỉ hợp đồng vào tháng 5 sau khi công ty của Bezos đệ đơn phản đối hợp đồng trị giá 2,9 tỷ USD, gọi nó là “không công bằng”. Hợp đồng sẽ vẫn bị đình chỉ cho đến khi các phán quyết được đưa ra.

Trong một bức thư ngỏ gửi cho Giám đốc NASA Bill Nelson vào thứ Hai, Bezos nhấn mạnh cam kết của công ty trong việc giữ cho chương trình HLS có tính cạnh tranh bằng cách đề nghị NASA chọn hai công ty để chế tạo máy móc đưa các phi hành gia lên mặt trăng thay vì chỉ một công ty.

Trước khi chọn SpaceX, NASA đã kêu gọi các công ty tham gia thiết kế tàu vũ trụ chở các phi hành gia lên Mặt trăng, bao gồm SpaceX, Blue Origin và Dynetics.

“Thay vì cách tiếp cận duy nhất này, NASA nên áp dụng chiến lược cạnh tranh,” Bezos viết. Sau đó, ông nói thêm, “Nếu không có sự cạnh tranh, trong một thời gian ngắn khi ký hợp đồng, NASA sẽ thấy mình có nhiều hạn chế khi cố gắng đàm phán về thời hạn, thay đổi thiết kế và chi phí vượt mức.”

Vào tháng 6, Thượng viện Mỹ đã thông qua một dự luật khoa học và công nghệ bao gồm một sửa đổi sẽ phân bổ thêm 10 tỷ USD cho chương trình tàu đổ bộ mặt trăng và yêu cầu NASA chọn một công ty thứ hai ngoài SpaceX.

Vào thời điểm đó, công ty của Musk đã phản đối việc sửa đổi, nói rằng dự luật này sẽ không khác trao cho Bezos dự án 10 tỷ USD.

Jeff Bezos và Elon Musk

Bức thư ngỏ của Bezos cũng nhắm vào mối quan hệ của NASA với SpaceX.

“Vào tháng 4 (trước khi anh được xác nhận làm Giám đốc NASA), chỉ có một nhà thầu HLS, SpaceX, được cung cấp cơ hội để sửa đổi hồ sơ giá và tài trợ của họ, dẫn đến việc họ được chọn”, Bezos viết. “Blue Origin đã không được trao cơ hội tương tự. Đó là một sai lầm, đó là điều bất thường và đó là một cơ hội bị bỏ lỡ. Nhưng vẫn chưa muộn để khắc phục. Chúng tôi sẵn sàng giúp NASA kiểm soát rủi ro kỹ thuật và giải quyết các hạn chế về ngân sách và đưa Chương trình Artemis trở lại con đường cạnh tranh, đáng tin cậy và bền vững hơn.”

Người phát ngôn của NASA nói với trang Insider rằng cơ quan này biết về bức thư của Bezos, nhưng từ chối bình luận để “duy trì tính toàn vẹn” của quá trình xem xét. SpaceX chưa đưa ra bình luận.

Cuộc chiến giữa Blue Origin và SpaceX về chương trình HLS là diễn biến mới nhất trong cuộc cạnh tranh lâu dài giữa các công ty và CEO của họ, hai người giàu nhất hành tinh hiện nay.