Thách thức an ninh năng lượng của Israel trong xung đột ở Trung Đông
Israel đang đối mặt với những thách thức nghiêm trọng về an ninh năng lượng khi xung đột ở Trung Đông leo thang.
Sự phụ thuộc vào khí đốt tự nhiên, mối đe dọa từ các nhóm vũ trang và các tuyến đường vận chuyển dễ bị gián đoạn khiến cho nguồn cung cấp năng lượng trở thành điểm yếu chiến lược.
Ảnh minh họa: THX/TTXVN
Theo tờ Politico châu Âu ngày 28/8, khi xung đột ở Trung Đông leo thang, việc duy trì nguồn điện đã trở thành một ưu tiên an ninh quốc gia hàng đầu của Israel.
Bóng tối bao trùm vào đầu năm nay, khi mất điện trên diện rộng xảy ra ở các khu vực như Tel Aviv, Petah Tikva và Beersheba, phơi bày sự yếu kém trong hệ thống năng lượng của đất nước này.
Sự cố mất điện kéo dài hàng giờ, khiến các khu dân cư bị ảnh hưởng nặng nề, tàu hỏa phải dừng lại, và chính phủ phải lập danh sách các thiết bị thiết yếu cần duy trì trong trường hợp mất điện dài hạn. Dù lỗi được quy cho nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng sự cố này đã nhấn mạnh sự mong manh của hệ thống năng lượng, một vấn đề gây lo ngại cho an ninh quốc gia Israel suốt nhiều thập kỷ.
Video đang HOT
Xung đột leo thang với Hezbollah ở biên giới với Liban là một ví dụ rõ rệt về những nguy cơ mà Israel phải đối mặt. Chuck Freilich, cựu Phó Cố vấn An ninh Quốc gia Israel, cảnh báo rằng các cuộc tấn công của Hezbollah vào các nhà máy điện có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng. Nhóm vũ trang này sở hữu các tên lửa chính xác có khả năng nhắm vào cơ sở hạ tầng dân sự, bao gồm cả các nhà máy điện. Điều này khiến cho việc điều hành một quốc gia hiện đại như Israel mà không có điện và công nghệ trở nên vô cùng khó khăn.
Ngoài ra, Israel phụ thuộc chủ yếu vào khí đốt tự nhiên để cung cấp năng lượng cho các nhà máy điện của mình. Tuy đã thành công trong giảm phụ thuộc vào nhập khẩu năng lượng bằng cách khai thác khoảng 1.000 tỷ mét khối khí đốt tự nhiên ngoài khơi bờ biển, Israel vẫn phải đối mặt với rủi ro về an ninh năng lượng. Mỏ Tamar, một trong ba mỏ khí đốt lớn, đã tạm thời đóng cửa vì lý do an toàn, và mỏ Leviathan gần biên giới phía Bắc có thể trở thành mục tiêu của các cuộc tấn công tên lửa.
Theo Elai Rettig, Phó Giáo sư về địa chính trị năng lượng tại Đại học Bar-Ilan, việc Israel cố gắng tránh một cuộc chiến 2 mặt trận với cả Hezbollah và Hamas là do không đủ khả năng đảm bảo an toàn để duy trì hoạt động cho hai mỏ khí đốt này cùng lúc. Nếu các mỏ này bị tấn công, Israel không chỉ chịu tổn thương về kinh tế mà còn ảnh hưởng đến các đối tác trong khu vực.
Khí đốt không chỉ là nguồn năng lượng mà còn là công cụ ngoại giao của Israel trong khu vực. Jordan và Ai Cập phụ thuộc vào khí đốt của Israel để cung cấp điện, khiến việc cô lập Israel trở nên khó khăn hơn. Khoảng 70% năng lượng của Jordan và một phần lớn nguồn cung cấp của Ai Cập phụ thuộc vào Israel. Tuy nhiên, xung đột leo thang có thể đe dọa các mối quan hệ này, đặc biệt khi các mỏ khí đốt nằm gần biên giới trở thành mục tiêu tấn công.
Vấn đề tiếp cận dầu thô, xăng và dầu diesel cũng là một thách thức lâu dài đối với Israel. Việc thiếu nguồn cung từ khu vực đã khiến Israel phải dựa vào các đối tác xa hơn, như Azerbaijan, để đáp ứng nhu cầu năng lượng. Trong khi số liệu thống kê nhập khẩu dầu chính xác của Israel là bí mật quốc gia, Azerbaijan hiện đã nổi lên như đối tác hàng đầu của nước này khi đã bán cho Israel lượng dầu thô trị giá 300 triệu USD chỉ riêng trong tháng 1 năm nay, đồng thời nhận được khối lượng vũ khí khổng lồ để sử dụng trong cuộc xung đột với nước láng giềng Armenia.
Cùng với đó, Israel còn đối mặt với mối đe dọa từ các tuyến đường vận chuyển bị gián đoạn, đặc biệt là bởi lực lượng Houthi thân Iran ở Biển Đỏ. Hoạt động quấy rối liên tục của nhóm này đã làm gián đoạn dòng chảy hàng hóa và nhiên liệu, làm tăng giá cả và khiến việc vận chuyển khí đốt trở nên tốn kém hơn.
Theo Phó Giáo sư Rettig, viễn cảnh mất điện khi xung đột kéo dài còn làm mất tinh thần của người dân Israel. Người Israel không quen với tình trạng mất điện kéo dài và chỉ cần nghĩ đến việc mất điện trong hai ngày là đã gây ra sự hoảng sợ, trong khi người dân Gaza đã quen với tình trạng thiếu điện do cơ sở hạ tầng bị hư hại nặng nề trong các cuộc xung đột.
Tóm lại, năng lượng rõ ràng là một điểm yếu chiến lược của Israel, không chỉ vì sự phụ thuộc vào các nguồn nhiên liệu dễ bị tổn thương, mà còn bởi vì những rủi ro địa chính trị và các cuộc xung đột đang diễn ra trong khu vực.
Nga đang bị kéo sâu hơn vào cuộc xung đột ở Trung Đông?
Khi căng thẳng tại Trung Đông ngày càng leo thang, sự can dự của Nga vào khu vực này trở nên rõ ràng và sâu sắc hơn.
Phái đoàn quân sự Nga và Iran trong một cuộc họp tại Tehran năm 2023. Ảnh: AFP/TTXVN
Bình luận trên trang web của Trung tâm Carnegie Nga và Á-Âu có trụ sở tại Berlin (Đức) mới đây, chuyên gia về Iran Nikita Smagin thuộc Hội đồng Các vấn đề Quốc tế Nga, nhận định khi Trung Đông ngày càng chìm sâu vào vòng xoáy xung đột, sự tham gia của Nga vào khu vực này ngày càng trở nên rõ ràng và sâu sắc hơn.
Trong bối cảnh căng thẳng leo thang kéo dài gần một năm qua với cường độ xung đột chưa từng thấy, Nga, vốn duy trì lập trường trung lập và duy trì liên lạc với tất cả các bên, nay lại đang ngày càng bị lôi kéo vào cuộc xung đột do mối quan hệ đang phát triển mạnh mẽ với Iran.
Sự liên kết mới giữa Nga và Iran
Cuộc xung đột ở Ukraine đã làm tăng hợp tác giữa Nga và Iran trong một sự thay đổi địa chính trị lớn. Trước đó, Nga từng nỗ lực duy trì vai trò trung lập ở Trung Đông, nhưng thực tế mới sau ngày 7/10 khi Hamas tấn công vào lãnh thổ Israel dẫn đến phản ứng từ Tel Aviv với chiến dịch quân sự ở Gaza, đã khiến việc duy trì điều này trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Khi Mỹ và Nga ngày càng đối đầu trực diện, Moskva bắt đầu xây dựng mối quan hệ gần gũi hơn với Iran, một đối thủ truyền thống của Mỹ và Israel trong khu vực.
Ông Smagin cho rằng, việc này đã gây ra sự lo ngại sâu sắc tại Mỹ và Israel, đặc biệt khi Nga thường xuyên đứng về phía Iran trong các tuyên bố chính thức. Trên chiến trường Syria, Nga và Iran đã hợp tác chặt chẽ để gây áp lực lên các lực lượng Mỹ. Máy bay chiến đấu của Nga và Mỹ thường xuyên thực hiện các hoạt động nguy hiểm gần nhau, trong khi các nhóm dân quân thân Iran tấn công các căn cứ của Mỹ trên mặt đất.
Mặc dù vậy, Nga vẫn chưa hoàn toàn từ bỏ vai trò trung gian trước đây. Moskva vẫn duy trì các cuộc đàm phán với các cường quốc khác, bao gồm cả Israel, để tránh xung đột trực tiếp. Tuy nhiên, khi quan hệ với Iran ngày càng chặt chẽ, việc duy trì tính trung lập trở nên khó khăn hơn đối với Nga.
Nga và Iran hiện không có kế hoạch trở thành một liên minh quân sự đầy đủ, nhưng mối quan hệ này đã cho phép Nga tiếp cận thiết bị và công nghệ của Iran để sử dụng trên chiến trường ở Ukraine. Ngược lại, Moskva đang xem xét việc bán các thiết bị quân sự tiên tiến cho Tehran, bao gồm các trực thăng quân sự, máy bay chiến đấu Su-35 và hệ thống phòng không.
Vấn đề cấp bách nhất đối với Iran hiện tại là nâng cấp lực lượng không quân và hệ thống phòng không của mình. Đối thủ chính của họ, Israel, sở hữu lực lượng không quân mạnh nhất trong khu vực và có thể dựa vào sự hỗ trợ từ quân đội Mỹ. Với những lo ngại đó, Iran đã bắt đầu nhận các trực thăng tấn công Mi-28 và máy bay chiến đấu Su-35 từ Nga.
Mặc dù quy mô của các đợt giao hàng này vẫn còn hạn chế do cuộc xung đột ở Ukraine, nhưng nếu tình hình chiến sự ở Ukraine lắng xuống hoặc đạt được một thỏa thuận ngừng b.ắn, Moskva sẽ có khả năng tự do xuất khẩu thêm thiết bị quân sự cho Tehran. Điều này có thể làm thay đổi cục diện an ninh khu vực, khiến Mỹ và Israel phải đối mặt với một tình thế tiến thoái lưỡng nan mới.
Có thể nói, việc Nga cung cấp vũ khí cho Iran có thể không ngay lập tức thay đổi cán cân quyền lực trong khu vực, nhưng nó gửi đi một tín hiệu rõ ràng: Moskva đang ngày càng bị kéo sâu hơn vào cuộc xung đột Trung Đông, đặc biệt khi khả năng Iran nhận được thêm các hệ thống phòng không tiên tiến từ Nga ngày càng tăng.
Hezbollah tập kích tên lửa dữ dội vào Israel Tiếp tục chuỗi giao tranh ác liệt xuyên biên giới kéo dài hơn 10 tháng qua với quân đội Israel, hôm nay (20/8), lực lượng Hezbollah ở Lebamon mở thêm nhiều cuộc tập kích tên lửa dữ dội vào các mục tiêu ở phía Bắc Israel, đặc biệt là khu vực Tây Galilee và Cao nguyên Golan. Thông báo của Lực lượng Phòng...