Tác phẩm của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh vào đề thi Olympic TP.HCM môn văn

Học sinh tại TP.HCM vừa tham gia kỳ thi Olympic tháng 4 mở rộng vào cuối tuần này. Trong đó đề môn văn của lớp 10 dẫn đoạn trích trong một tác phẩm của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh nói về ‘yêu mến một ai đó’.

Thí sinh tham gia kỳ thi Olympic TP.HCM tháng 4 mở rộng – NGỌC TUẤN

Đề thi môn văn kỳ thi Olympic tháng 4 mở rộng không gây bất ngờ vì cấu trúc đề không mới, độ khó cũng vừa sức với khả năng của các học sinh giỏi văn nhưng gây thích thú cho các em khi trích dẫn một đoạn văn phù hợp với tâm lý học đường trong một tác phẩm của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh.

Cả đề thi môn văn lớp 10 và 11 gồm 2 câu, thang điểm là 20. Câu 1 (8 điểm) là cách hỏi đánh giá hiểu biết xã hội của thí sinh; câu 2 (12 điểm) đánh giá sự hiểu biết và tư duy văn học. Với cấu trúc và độ mở về nội dung như thế, đề thi dễ dàng phân loại thí sinh. Điểm nhấn của cả hai đề thi nằm ở câu 2, khi bàn về “quy tắc vĩnh hằng” của nhà văn khi sáng tác (đề lớp 11) và “sức sống của văn chương” ( đề lớp 10).

Bàn về “yêu mến ai đó” ở lứa tuổi nhạy cảm

Câu hỏi 1 của đề văn lớp 10 trích dẫn đoạn văn trong tác phẩm Tôi là Bêtô của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh: ” Đôi khi bạn yêu mến một ai đó đơn giản chỉ vì người đó thật lòng yêu mến bạn. Tâm hồn chúng ta được sinh ra là để chờ đáp lại niềm yêu mến từ một tâm hồn khác. Nó giống như chiếc ống sáo, sẵn sàng reo lên khi ngọn gió mùa hè thổi qua “.

Từ đó yêu cầu thí sinh trình bày ý kiến và quan điểm của mình. Câu hỏi này phù hợp với lứa tuổi của các học sinh, nhất là việc kết bạn trong độ tuổi “nhạy cảm” nên rất thiết thực và được nhiều thí sinh tỏ ra thích thú. Để đánh giá kỹ năng làm nghị luận xã hội, nên thí sinh phải có sự giải thích thuyết phục, nêu quan điểm phải rõ ràng, dứt khoát, lý giải thấu đáo và nêu được bài học nhận thức, hành động. Để đạt điểm giỏi (7,8 điểm) đòi hòi thí sinh phải hiểu sâu sắc về đề, có tư duy sắc sảo, lập luận chặt chẽ, dẫn chứng và lý lẽ thuyết phục. Bài viết phải có cá tính riêng.

Đề thi môn ngữ văn lớp 10 – NGỌC TUẤN

Quan niệm về “lạc lối” và giúp học sinh xác định hướng đi

Câu 1 của đề văn lớp 11 trích dẫn câu nói khá hay: ” Lạc lối có nghĩa là đường nào cũng thế ” (Trích Mắt kính không bụi , Bao Nakashima) và cũng yêu cầu trình thí sinh bày tỏ quan điểm. Đề tài này có tác dụng giáo dục rất lớn. Nó giúp người trẻ phải biết xác định con đường lý tưởng, đường đi, hướng đi của mình trước khi thực hiện. Đề đòi hỏi thí sinh phải hiểu rõ những biểu hiện của sự “lạc lối” để từ đó có sự nhận thức và hành động đúng đắn.

Câu 2 của đề văn lớp 10, trích câu nói trong Nhật ký Anne Frank : “T ôi muốn tiếp tục sống ngay cả khi đã chết đi “. Câu nói này của Anne bày tỏ mong muốn sự sống được nối dài nhờ những trang viết. Thông điệp từ câu nói này là nhà văn mất đi nhưng văn chương chân chính sẽ mãi trường tồn, vượt qua mọi giới hạn của không gian, thời gian. Đây là đề tài có chiều sâu về việc đề cao giá trị tinh thần mà nói như Nguyễn Du là “Thác là thể phách, còn là tinh anh” ( Truyện Kiều ).

Đề thi môn ngữ văn lớp 11 – NGỌC TUẤN

Câu 2 của đề môn văn lớp 11 bàn về quan niệm cầm bút của nhà văn, trích từ Cái va li của cha tôi (Orhan Pamuk, nhà văn Thổ Nhĩ Kỳ). Theo đó, khi sáng tác, nhà văn lấy cảm hứng của cuộc đời mình nhưng khi viết thì như thể chuyện chung của người khác. Đây là nguyên tắc sáng tác đặt trong quan hệ tương tác giữa tác giả và cuộc đời, giữa cái riêng và cái chung… Đề tài này luôn nóng hổi thời sự nên tạo được hứng thú cho thí sinh khi làm baì, nhất là những em giỏi về lý luận văn học.