Sự thật xấu xí về Bitcoin
Những cỗ máy đào Bitcoin tiêu tốn rất nhiều năng lượng, gây ảnh hưởng xấu với môi trường.
Hoạt động khai khoáng có ảnh hưởng xấu đến môi trường. Các công đoạn để khai thác tài nguyên, từ xúc một lượng lớn đất, di chuyển sỏi, đá ra khỏi nơi vốn có để lọc lấy khoáng chất hoặc kim loại đều có tác động tới hệ sinh thái, cùng với rủi ro làm ô nhiễm nguồn nước ngầm hay không khí.
Thời công nghệ dẫn tới một hình thức “đào” khác cũng gây hại cho môi trường không kém: khai thác Bitcoin. Thực tế “máy đào” là những chiếc máy tính được thiết kế đặc biệt để giải mã các giao dịch Bitcoin, ghi chúng vào sổ cái để hình thành chuỗi khối.
Tác động môi trường của Bitcoin
Tuy không trực tiếp tác động đến môi trường như các hình thức đào tài nguyên, việc tính toán Bitcoin cũng có thể để lại tác động môi trường bởi các cỗ máy đều ngốn rất nhiều năng lượng. Theo Bitcoin Energy Consumption Index , việc xử lý một giao dịch Bitcoin cần lượng điện tương đương với một hộ gia đình trung bình tại Mỹ sử dụng trong 3 tuần. Con số này cũng tương đương với khoảng hơn 50.000 giờ xem YouTube.
Máy đào Bitcoin là những thiết bị chuyên dụng, ngốn rất nhiều điện để vận hành và tản nhiệt.
Trang web trên cũng thống kê và chỉ ra rằng mỗi năm các giao dịch Bitcoin sản sinh khoảng 37 triệu khối carbon, tức là tương đương với tổng lượng khí thải của cả nước New Zealand. Nếu tính tất cả loại tiền mã hóa thì con số này tương đương với lượng khí thải của Chile. Số liệu của Đại học Cambridge còn cao hơn thế.
Các giao dịch Bitcoin tốn rất nhiều tài nguyên, bởi nguyên lý của loại tiền mã hóa này là mỗi giao dịch được toàn bộ các node trong chuỗi khối xử lý. Trong quá trình này, các máy tính phải thực hiện những phép toán rất phức tạp nhằm giải mã và xác nhận giao dịch thành công.
Những người vận hành máy đào sẽ chờ đợi vào khoản Bitcoin được thưởng cho mỗi khối để bù lại chi phí trang bị máy đào và tiền điện. Sau khi hoàn thành tính toán, các giao dịch sẽ được lưu thành khối trong chuỗi khối.
Với mỗi khối hoàn thành, người tính toán giá trị đúng đầu tiên sẽ được thưởng một lượng Bitcoin nhất định. Do vậy, máy càng mạnh thì càng có khả năng đạt được phần thưởng cao hơn. Việc này khiến cho những người vận hành máy đào ngày càng muốn trang bị máy mạnh hơn.
Bên trong một “trang trại” đào Bitcoin.
Video đang HOT
Tuy nhiên, cứ khoảng 4 năm thì lượng Bitcoin này lại giảm một nửa. Ban đầu, cứ mỗi khối hoàn thành thì phần thưởng là 50 Bitcoin. Đến tháng 5/2020, lần halving thứ ba, chỉ còn 6,25 Bitcoin dành tặng cho mỗi khối. Như vậy, tốc độ tạo ra Bitcoin mới sẽ ngày càng chậm.
“Mọi máy đào trong mạng lưới đều cạnh tranh với nhau để trở thành cỗ máy đầu tiên tính được giá trị đúng, và lấy về phần thường”, Alex de Vries, nhà khoa học dữ liệu tại De Nederlandsche Bank chia sẻ.
Với hàng triệu máy đào Bitcoin đang vận hành, có khoảng 150 nghìn tỷ phép tính được thực hiện mỗi giây. Năng lượng để duy trì cho chúng là con số khổng lồ.
Tìm đủ cách để bớt tiền điện
“Tôi không nghĩ những người đào Bitcoin quá quan tâm đến những tác động môi trường của việc họ đang làm”, ông de Vries nhận định.
Tuy nhiên, những người khai thác Bitcoin đều hiểu rõ những cỗ máy này tốn điện như thế nào. Không chỉ là điện năng tiêu thụ, việc tản nhiệt cho những dàn máy cũng tốn rất nhiều năng lượng. Đó là lý do họ tìm tới những nơi có giá điện rẻ nhất để tiết kiệm chi phí.
Thành phố Plattsburgh ở bang New York, Mỹ là nơi có giá điện rẻ nhất thế giới vì ở gần đập thủy điện, cùng các chính sách trợ giá. Đó là lý do nhiều người đặt dàn máy đào ở thành phố chỉ có 20.000 dân này. Chỉ sau một thời gian, cư dân Plattsburgh đã phàn nàn vì lượng điện tiêu thụ vượt quá điện được cung cấp, khiến giá điện bắt đầu tăng.
Nhiều công ty vận hành máy đào Bitcoin tìm tới những vùng cực lạnh như Siberia (Nga) để giảm chi phí tản nhiệt
Theo khảo sát của đại học Cambridge, chỉ có khoảng 39% lượng điện cho các cỗ máy đào là từ nguồn năng lượng tái tạo. Như vậy, phần lớn năng lượng sử dụng cho các cỗ máy ngốn điện này đều từ nguồn nhiệt điện.
Năm 2019, Trung Quốc từng công bố dự thảo cấm đào Bitcoin, cho rằng hành động này sẽ làm lãng phí tài nguyên. Đây là một trong những quốc gia cung cấp máy đào Bitcoin lớn nhất thế giới. Ngoài ra, Trung Quốc còn cấm những đợt mở bán tiền mã hóa trong cùng năm.
Tuy nhiên, cấm hoàn toàn Bitcoin cũng khó giải quyết vấn đề. Do bản chất phân tán của đồng tiền mã hóa này, những thợ đào hoàn toàn có thể chuyển sang các quốc gia hoặc vùng có quy định lỏng lẻo hơn. Cho tới khi thế giới nghĩ ra cách để kiểm soát việc đào Bitcoin vô tội vạ, thì đây vẫn sẽ là một ngành tác động xấu đến môi trường.
Công dụng bất ngờ của máy đào Bitcoin
Tốn điện, tỏa nhiệt nhiều, máy đào Bitcoin lại trở thành những chiếc "máy sưởi" bất đắc dĩ rất phù hợp cho mùa đông.
Thời điểm cuối năm 2020, ông Dan van der Ster, một kỹ sư người Pháp tỏ ra hết sức lo lắng về việc hóa đơn điện nước hàng năm có thể tăng vọt vì gia đình gồm 5 thành viên của ông đã phải ở trong nhà gần như toàn bộ năm vừa qua.
Tuy nhiên, trong khi giá điện tăng cao đúng như dự đoán của ông, chi phí cho phần khí đốt máy sưởi lại giảm một cách đáng ngạc nhiên. Ông cho rằng chiếc máy tính mà ông dùng để đào tiền mã hóa, đồng thời cho cậu con trai chơi game và học tập là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến việc giảm chi phí máy sưởi.
Tác dụng của những cỗ máy mạnh mẽ
Phần lớn nhân loại đều phải làm việc và học tập tại nhà nhiều tháng trong năm 2020 vì ảnh hưởng của đại dịch Covid-19. Điều này vô tình biến những chiếc máy tính trở thành vật dụng quan trọng. Tần suất sử dụng máy tính của nhiều người tăng lên, qua đó khiến máy tính tỏa ra lượng nhiệt lớn, giúp sưởi ấm cho ngôi nhà trong những ngày giá rét của mùa đông.
Trong khi đó, Thomas Smith, một nhiếp ảnh gia đang sống tại California đã nối một chiếc ống để tận dụng lượng nhiệt tỏa ra từ máy đào Bitcoin nhằm sưởi ấm cho vườn rau mini, nơi anh sử dụng để trồng rau húng quế và cà chua bi.
Lượng nhiệt tỏa ra từ máy đào Bitcoin đủ để sưởi ấm cho vườn rau mini.
"Nó giống như ống sưởi tại các nhà hàng. Tôi đã đủ nguyên liệu từ vườn rau để làm món salad caprese", anh chia sẻ. Hiện tại, bằng cách làm tương tự, Smith tiếp tục tận dụng lượng nhiệt để ủ ấm cho chuồng gà tại nhà.
Rebecca Ratchford, sống tại bang North Carolina cũng không cần tốn thêm tiền cho máy sưởi khi làm việc tại nhà, vì chiếc máy tính của cô tỏa nhiệt đủ để sưởi ấm khi ngồi cạnh, nhất là khi chơi tựa game Destiny 2 .
" Destiny 2 là một tựa game có cấu hình tương đối cao. Máy tính sẽ phải hoạt động liên tục để theo kịp các chuyển động trong trò chơi. Khi chơi tựa game này, chiếc PC của tôi đã tỏa ra một lượng nhiệt đủ lớn để sưởi ấm cho căn hộ ba phòng ngủ của tôi. Vì vậy, tôi hầu như không phải sử dụng đến các thiết bị sưởi trong mùa đông này", Rebecca Ratchford chia sẻ.
Tất nhiên, trong mùa nóng thì nhiệt lượng này sẽ khiến cô khó chịu và thường phải mở cửa sổ. Dù vậy, 2 con thú nuôi là chú mèo Yachi và chú chó Dash luôn thích nằm cạnh chiếc máy tính.
Tận dụng năng lượng từ những chiếc máy tính sẽ giúp giảm bớt chi phí cho máy sưởi.
Matthew Justice, tác giả cuốn sách "How Computers Really Work" cho biết lượng nhiệt tỏa ra từ máy tính phụ thuộc lớn vào thiết kế tản nhiệt và một vài yếu tố khác. Năng lượng phát ra từ những thiết bị này thậm chí đủ để sưởi ấm cho cả một ngôi nhà rộng lớn.
Đó là lý do khiến những người trang bị máy đào Bitcoin hoặc game thủ ở những vùng có khí hậu ấm áp thường xuyên cảm thấy bức bối vì lượng nhiệt quá lớn tỏa ra từ những chiếc máy tính. Để giải quyết tình trạng này, bên cạnh việc nâng cấp các thiết bị tản nhiệt cho máy tính, người dùng nên lắp thêm một chiếc quạt bàn, giúp giảm nhiệt độ của luồng khí từ bên ngoài.
Những chiếc máy sưởi đắt tiền
Gần đây, chuỗi nhà hàng thức ăn nhanh nổi tiếng KFC đã đồng phát triển dự án sản xuất máy tính có buồng giữ nhiệt cho đồ ăn.
"Đừng để cho đồ ăn của bạn bị nguội, hãy giữ ấm để thưởng thức những hương vị tuyệt nhất", người đại diện của Cooler Master, công ty chuyên sản xuất thiết bị tản nhiệt, đồng thời là đối tác của KFC trong dự án này chia sẻ. Dự kiến, thiết bị được KFC và Cooler Master Co đồng sản xuất sẽ mang tên "KFConsole". Mức giá cụ thể cho thiết bị này chưa được tiết lộ.
Giá trị của Bitcoin đã tăng gần 400% trong vòng một năm qua. Gần đây, giá Bitcoin thậm chí đã chạm mốc 42.000 USD, cao nhất trong lịch sử. Đó là lý do vì sao số lượng người đào Bitcoin cũng như các loại tiền điện tử khác đang tăng lên nhanh chóng. Họ cố gắng nâng cấp các bộ phận thiết yếu của máy tính như card đồ họa, ổ cứng,... Tuy nhiên, đây lại là những thiết bị tạo ra nhiệt lượng tương đối cao.
Máy tính đôi khi có tác dụng như những chiếc máy sưởi công suất nhỏ.
"Về cơ bản, những chiếc máy tính thông thường giống như những chiếc máy sưởi công suất 350W. Chính lượng nhiệt tỏa ra từ những chiếc máy tính đã giúp tôi có thể ngồi làm việc tại nhà trong thời tiết khắc nghiệt của mùa đông", Jon Staden, người làm nghề kiểm nghiệm card đồ họa tại Bồ Đào Nha cho biết.
Kyle Burgue, nhà thiết kế các sản phẩm tài chính và đang phải làm việc tại nhà nói rằng chiếc máy tính 8 năm tuổi của anh tỏa ra một lượng nhiệt khổng lồ. Ngay cả đối với những phần mềm đơn giản, chiếc máy vẫn hoạt động với công suất tối đa. Vào mùa đông, căn hộ tại Chicago của anh sẽ được sưởi ấm với chiếc máy này.
"Mỗi lần sử dụng máy tính, tôi cảm tưởng như mình đang bay gần mặt trời. Mà nó vẫn tốt hơn một chiếc máy sưởi, bởi máy sưởi có chơi game được đâu", Kyle chia sẻ.
Nhiệt tỏa ra từ máy tính thậm chí có thể sưởi ấm chuồng gà.
Austin Evans, YouTuber công nghệ nổi tiếng từng đăng một video với nội dung rán một quả trứng trên máy tính dùng để chơi game.
"Mặc dù món ăn không chín kỹ nhưng vị của nó rất tuyệt. Về mặt lý thuyết, bạn có thể sử dụng những chiếc case máy tính để rán trứng. Tuy nhiên, không phải bất cứ loại case nào cũng có thể làm được điều này và tốt nhất là bạn không nên thử", Evans nói trong video.
Điều gì xảy ra khi hết Bitcoin? Theo thiết kế ban đầu, sẽ chỉ có 21 triệu đồng Bitcoin được khai thác. Đến nay, con người đã "đào" được hơn 18 triệu Bitcoin. Bitcoin giờ đây thường được coi là một loại vàng điện tử, bởi đồng tiền mã hóa này sở hữu tính chất giống vàng: không thể tạo ra một cách đơn giản mà bắt buộc phải "khai...