Sông băng tan chảy, ‘mất ký ức’ về lịch sử khí hậu
Các sông băng sẽ “mất ký ức” về lịch sử khí hậu do hiện tượng nóng lên toàn cầu.
Kết luận này được đưa ra trong nghiên cứu quốc tế do Hội đồng Nghiên cứu Quốc gia (CNR) Italy điều phối và được công bố trên tạp chí khoa học The Cryosphere.
Những tảng băng trôi lững lờ trên trên hồ Argentina cùng với dãy núi Andes luôn phủ trắng tuyết quanh năm ở phía sau khiến du khách phải trầm trồ. Ảnh tư liệu: Phạm Hoài Nam/Pv TTXVN tại Argentina
Nghiên cứu được tiến hành trong khoảng thời gian từ 2012-2019 và do các nhà khoa học thuộc Viện Khoa học Địa cực (ISP) của CNR và Đại học Ca’ Foscari tại Venice dẫn đầu thực hiện.
Nghiên cứu cho thấy biến đổi khí hậu không chỉ làm giảm tổng diện tích sông băng mà còn ảnh hưởng đến thông tin mà chúng nắm giữ một cách tự nhiên về lịch sử của sông băng và của hành tinh. CNR cho biết băng tan do hiện tượng nóng lên toàn cầu khiến dấu vết về khí hậu có trong các sông băng trên đảo Svalbard suy giảm nhanh chóng. Các sông băng của quần đảo Svalbard ở Vòng Bắc Cực cũng “mất đi ký ức”.
Video đang HOT
Các nhà khoa học đã nghiên cứu sông băng Holtedahlfonna, một trong những sông băng cao nhất tại quần đảo Svalbard. Kết quả cho thấy dấu vết khí hậu được phát hiện vào năm 2012 đã hoàn toàn biến mất vào năm 2019. Theo Giám đốc CNR-ISP và là giáo sư tại Đại học Ca’ Foscari, ông Carlo Barbante, quần đảo Svalbard đặc biệt dễ bị tác động bởi biến đổi khí hậu do các tảng băng chính tại đây có độ cao khá thấp.
Nhà nghiên cứu của CNR-ISP, ông Andrea Spolaor nhấn mạnh các tảng băng cần được xem như những trang bản thảo cổ mà các nhà khoa học có thể diễn giải được. Ngay cả khi bằng chứng về hiện tượng nóng lên của khí quyển vẫn được lưu giữ trong băng, dấu vết về khí hậu theo mùa đang biến mất. Với mức độ Trái Đất nóng lên như hiện nay, các sông băng ở những vị trí cao có nguy cơ mất thông tin khí hậu được lưu giữ bên trong, khiến con người khó có thể nghiên cứu được quá trình biến đổi khí hậu của Trái Đất qua thời gian.
Theo đó, các nhà nghiên cứu nhấn mạnh cần khẩn trương ngăn chặn hiện tượng băng tan chảy để bảo tồn sông băng cũng như thông tin khí hậu có liên quan.
Greenland mất 30 triệu tấn băng mỗi giờ vì khủng hoảng khí hậu
Một nghiên cứu tiết lộ tảng băng ở Greenland đang mất trung bình 30 triệu tấn băng mỗi giờ do khủng hoảng khí hậu, nhiều hơn 20% so với suy đoán trước đây.
Ảnh: Getty Images
Theo trang The Guardian (Anh), nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Nature đã sử dụng các kỹ thuật trí tuệ nhân tạo để lập bản đồ hơn 235.000 vị trí cuối cùng của nhiều sông băng trong khoảng thời gian 38 năm. Kết quả cho thấy dải băng Greenland đã mất đi khoảng 5.000 km2 diện tích ở rìa tảng băng kể từ năm 1985, tương đương với 1 nghìn tỷ tấn băng từ năm 1985 đến năm 2022.
Bản cập nhật gần đây nhất từ dự án đối chiếu tất cả các phép đo khác về băng ở Greenland cho thấy 221 tỷ tấn băng đã bị mất đi mỗi năm kể từ năm 2003. Nghiên cứu mới cũng chỉ ra rằng mỗi năm, Greenland mất đi 43 tỷ tấn băng, khiến tổng lượng băng bị mất đi trung bình khoảng 30 triệu tấn mỗi giờ.
Một số nhà khoa học lo ngại nguồn nước ngọt đổ vào phía bắc Đại Tây Dương này có thể đồng nghĩa với việc dòng hải lưu bị suy giảm, được gọi là hoàn lưu đảo ngược kinh tuyến Đại Tây Dương (Amoc), để lại những hậu quả nặng nề cho nhân loại.
Việc mất đi lượng băng lớn ở Greenland do nhiệt độ toàn cầu tăng ở mức kỷ lục trong nhiều thập kỷ.Các kỹ thuật được sử dụng cho đến nay, chẳng hạn đo chiều cao của tảng băng hoặc trọng lượng băng thông qua dữ liệu trọng lực, rất hữu ích trong việc xác định lượng băng bị mất đi ở đại dương và khiến mực nước biển dâng cao.
Tuy nhiên, các nhà khoa học không thể giải thích được sự thu hẹp của các dòng sông băng vốn nằm chủ yếu dưới mực nước biển trong các vịnh hẹp quanh đảo.
Tiến sĩ Chad Greene, nhà nghiên cứu tại Phòng thí nghiệm Sức đẩy Phản lực của Nasa ở Mỹ, người đứng đầu nghiên cứu, cho biết: "Những thay đổi xung quanh Greenland là rất lớn và chúng đang diễn ra ở khắp mọi nơi. Hầu hết tất cả các sông băng đều đã tan chảy trong vài thập kỷ qua. Nếu băng tan khiến nước ngọt đổ xuống phía bắc Đại Tây Dương, thì hiện tượng Amoc sẽ suy yếu".
Amoc được biết là đang ở mức yếu nhất trong 1.600 năm. Năm 2021, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra các dấu hiệu cảnh báo về điểm giới hạn trong biến đổi khí hậu. Một nghiên cứu gần đây cho thấy hệ thống hải lưu Amoc có nguy cơ sụp đổ ngay sau năm 2025 trong trường hợp xấu nhất. Một phần đáng kể của dải băng Greenland cũng được các nhà khoa học cho là sắp đạt đến điểm giới hạn của sự tan chảy không thể đảo ngược, với lượng băng tương đương với suy đoán mực nước biển dâng cao 1 - 2 mét.
Các nhà khoa học cho biết: Có một số lo ngại rằng bất kỳ nguồn nước ngọt nào cũng có thể đóng vai trò là 'điểm giới hạn', có thể khiến dòng hải lưu Đại Tây Dương sụp đổ phá vỡ các hình thái thời tiết, hệ sinh thái và an ninh lương thực toàn cầu. Tuy nhiên, hiện nay nước ngọt từ sông băng ở Greenland không được đưa vào các mô hình hải dương học. Dòng nước ngọt ít đậm đặc hơn đổ vào biển cũng làm chậm quá trình thông thường của nước mặn nặng hơn ,chìm xuống vùng cực và thúc đẩy sự sụp đổ của hệ thống hải lưu Amoc.
Giáo sư Tim Lenton, tại Đại học Exeter, Vương quốc Anh, không tham gia nghiên cứu, cho biết lượng nước ngọt tràn vào phía bắc Đại Tây Dương là một mối lo ngại, đặc biệt đối với sự hình thành vùng nước sâu ở Biển Labrador và Irminger trong dòng hải lưu cận cực. Các bằng chứng khác cho thấy đây là những khu vực dễ bị rơi vào trạng thái sụp đổ nhất.
"Điều đó sẽ giống như sự sụp đổ một phần của Amoc, nhưng diễn ra nhanh hơn và có tác động sâu sắc đến Vương quốc Anh, Tây Âu, một phần Bắc Mỹ và khu vực Sahel, nơi gió mùa Tây Phi có thể bị gián đoạn nghiêm trọng".
Tiến sĩ Greene cho rằng việc phát hiện lượng băng mất đi rất quan trọng trong việc tính toán sự mất cân bằng năng lượng của Trái Đất - nghĩa là Trái đất đang hấp thụ thêm bao nhiêu nhiệt từ Mặt Trời do phát thải khí nhà kính do con người gây ra.
"Cần rất nhiều năng lượng để làm tan chảy 1 nghìn tỷ tấn băng. Vì vậy, nếu chúng ta muốn có các mô hình cân bằng năng lượng thật chính xác cho Trái Đất thì điều này phải được tính đến", ông nói.
Nguy cơ một nửa số sông băng trên thế giới biến mất vào năm 2100 Theo một nghiên cứu mới đăng tải trên tạp chí Science số ra ngày 5/1, một nửa số sông băng trên Trái Đất, đặc biệt là những sông băng nhỏ hơn, sẽ biến mất vào cuối thế kỷ này do biến đổi khí hậu, song những nỗ lực hạn chế sự nóng lên toàn cầu có thể cứu những con sông băng khác....
