Smartphone ngày nay trông giống nhau đến nhàm chán và một phần là bởi chúng ta muốn vậy

Phải chăng, câu hỏi cuối cùng không phải là “Tại sao tất cả các smartphone trông giống nhau?”, mà chính là “Liệu mọi người thực sự cần một thiết kế khác?”.

Trong lịch sử điện thoại, từng có một thời kỳ mà các thiết bị này được thiết kế với “muôn hình vạn trạng”, đủ mọi kiểu cách. Thời kỳ này diễn ra sau những chiếc điện thoại to bự đầu tiên và trước thời đại smartphone ngày nay.

Ví dụ như chiếc Nokia N-GAGE trông giống như một thứ gì đó từ một tập phim Star Trek. Điện thoại lật, trượt, điện thoại nghe nhạc, cho đến thiết bị có hình dáng kỳ dị, mọi thứ đều có thể.

Motorola StarTAC Rainbow, Nokia N-GAGE, Motorola V70; Samsung Juke, Nokia 7600, Siemens Xelibri 4

Hãy nhìn vào những thiết bị ở trên! So với ngày nay thì chúng giống như những thứ gì đó từ một nhà phát minh lập dị. Liệu những điện thoại này đều có chức năng, hiệu quả và mạnh mẽ đáng kinh ngạc? Dĩ nhiên là không! Một số trong những thiết bị kỳ lạ này thậm chí còn khó sử dụng bình thường được. Nhưng thiết kế của chúng đủ để khiến mọi người phấn khích.

Ngày nay, dù trong túi chúng ta có một chiếc điện thoại thông minh siêu mạnh mẽ nhưng chúng ta không còn cảm giác phấn khích về thiết kế nữa. Làm thế nào mà từ các điện thoại có vô vàn hình dáng, chúng ta lại chỉ còn những smartphone với màn hình hình chữ nhật trong na ná nhau?

Trọng thiết kế hơn tính năng

Những chiếc điện thoại đầu tiên được chế tạo với mục đích duy nhất là xử lý cuộc gọi. Ăng-ten lớn, màn hình nhỏ, và gần như không xem xét đến thiết kế. Tuy nhiên, công nghệ đã đi lên và điện thoại không còn là một “gia tài” lớn nữa. Đó là khi các nhà sản xuất bắt đầu nghĩ về các yếu tố như tính di động, thiết kế và độ “ngầu”. Thậm chí dù điều đó có gây khó khăn khi sử dụng.

Chiếc Nokia lộng lẫy

Thiên niên kỷ mới đã khởi đầu, chúng ta bắt đầu có điện thoại nắp gập dành cho phụ nữ, các model cho giới tuổi teen đầy màu sắc với vỏ có thể thay thế, điện thoại tích hợp nhiều tiện ích và thiết bị cho doanh nhân. Bất kể bạn thuộc nhóm văn hóa nào, đều có điện thoại cho bạn. Chuyển nhanh đến năm 2007, khi một bước ngoặc bất ngờ xảy ra.

Quả táo chín cây

Không thể phủ nhận rằng Apple đã làm mọi thứ đảo lộn vào năm 2007 với việc giới thiệu iPhone. Công ty đã cho thế giới thấy chiếc điện thoại của tương lai sẽ trông như thế nào. Tất nhiên, điện thoại thông minh đã xuất hiện trước iPhone, nhưng chúng có giao diện cồng kềnh, hướng đến việc kinh doanh và bảo thủ trong thẩm mỹ, điều này khiến chúng không phải thiết bị dành cho mọi người.

iPhone và những “nạn nhân”

BlackBerry và Nokia giữ vững vị trí của mình trong một thời gian với Symbian và BBOS, nhưng họ chỉ đang trì hoãn điều không thể tránh khỏi.

Chẳng mấy chốc, điện thoại nhà Táo đã trở thành thiết bị được sao chép nhiều nhất, thậm chí một số vụ kiện đã xảy ra, nhưng cuối cùng chúng ta phải thừa nhận rằng sự hợp nhất điện thoại đã bắt đầu. Symbian, WebOS và Bada đều trở thành ký ức và nhường chỗ cho bộ đôi Android và iOS. Và trên mặt trận phần cứng, bàn phím vật lý đã “thoái vị” và nhường “ngai vàng” cho một vị vua mới đăng quang – màn hình cảm ứng.

Cuộc chiến màn hình lớn

Người dùng nhanh chóng nhận ra màn hình lớn hơn mang lại trải nghiệm tốt hơn. Giao diện màn hình cảm ứng giúp mọi thứ dễ dàng hơn rất nhiều và nếu bạn không tin, chỉ cần thử gửi tin nhắn trên điện thoại được trang bị bàn phím T9 cũ. Trong khi đó, tốc độ mạng được cải thiện và việc xem nội dung trực tuyến mượt mà đã trở thành hiện thực. Camera điện thoại cũng phát triển và nói chung, có rất nhiều điều bạn có thể làm trên điện thoại được hưởng lợi từ màn hình lớn hơn.

Tuy nhiên, tất cả các pixel yêu cầu năng lượng, và với màn hình lớn hơn, pin sẽ phải lớn hơn. Khi chúng ta ghép mảnh hình chữ nhật lớn lại với nhau trên một thân máy vừa để bỏ túi thì đã không để lại nhiều chỗ cho sự sáng tạo thiết kế.

Các nhà sản xuất bắt đầu một cuộc chạy đua vũ trang để cung cấp màn hình lớn nhất có thể và chúng ta đã có dòng Phablet, sự giao thoa giữa điện thoại và máy tính bảng. Thậm chí sau này khái niệm phablet cũng dần biến mất khi màn hình ngày một to ra.

Tuy nhiên, dù thế nào thì màn hình vẫn là màn hình, bạn có thể cắt gọt các viền cho nhỏ lại, bạn có thể bẻ cong cạnh cho đẹp mắt, nhưng nhìn chung chúng vẫn là một tấm hình chữ nhật chiếm phần lớn mặt trước của điện thoại và đó là điểm chung của các điện thoại ngày nay. Thậm chí còn có một số điện thoại mô-đun ra mắt, nhưng mọi người đã không quan tâm. Kết quả cuối cùng là như thế này:

Vậy thì, tại sao các điện thoại lại giống nhau?

Thiết kế màn hình bezelless và pin lớn hơn là tốt, nhưng cũng là một điều hạn chế. Điện thoại thực tế được chế tạo xung quanh màn hình và pin của chúng, do đó tập trung và hai thứ này đã khiến các hãng không còn không gian cho sự đa dạng thiết kế.

- Mọi người thích những thứ cao cấp mà họ quen dùng và các nhà sản xuất tiếp tục chọn tùy chọn an toàn. Đây là lý do tại sao gần như tất cả các điện thoại được làm bằng kính và kim loại

- Hầu hết sự khác biệt về thiết kế trên điện thoại hiện đại đều bị che khuất bởi ốp lưng.

- Bàn phím cứng thực tế đã lỗi thời và các thử nghiệm như thiết kế mô-đun đã không thành công.

- Chúng ta chỉ còn lại hai hệ điều hành: Android và iOS. iPhone thì “một mình một chợ” còn các máy Android cũng có bề ngoài và cách hoạt động na ná nhau.

- Các hãng sao chép lẫn nhau. Không có công ty nào xấu hổ khi sao chép một tính năng hoặc yếu tố thiết kế từ người khác. Đồng thời, rất ít công ty sẵn sàng thử nghiệm những ý tưởng mới vì những điều này hiếm khi được đền đáp vì mọi người đã quá quen với cái cũ.

Chúng ta đã cam chịu mang theo những chiếc điện thoại trông giống nhau. Tuy nhiên, khi có sự phát triển của công nghệ, mọi thứ sẽ không dậm chân tại chỗ. Ít nhất là không ở tại chỗ quá lâu.

Bẻ cong truyền thống

Dần dần tất cả chúng ta đã tạo ra vòng tròn luẩn quẩn này. Các nhà sản xuất smartphone đã cung cấp cho mọi người những gì họ cần và muốn, nhưng họ đã làm điều đó quá lâu đến nỗi mọi người đã thực sự quen với thiết kế kính – kim loại, màn hình lớn và hệ thống nhiều camera. Rốt cuộc, smartphone trông giống nhau vì mọi người cứ muốn mua cùng một thiết kế.

Dù vậy, một số công ty nghĩ rằng đã đến lúc phải thay đổi. Và đó là cách mà màn hình linh hoạt được sinh ra.

Công nghệ màn hình gập không hẳn là quá mới, nhưng có lẽ đến bây giờ, các nhà sản xuất đã quyết định rằng việc thay đổi thiết kế dù tiềm ẩn rủi ro tài chính rất lớn nhưng vẫn cần thiết để thay đổi, và chúng ta đã có được Galaxy Folds và Z Flips của ngày hôm nay. Chúng ta đã thấy sự thay đổi đáng kể đầu tiên của thiết kế điện thoại thông minh trong hơn một thập kỷ.

Liệu nó có thể tồn tại lâu hay không là một câu hỏi mở, nhưng smartphone màn hình gập đã hồi sinh một thiết kế từ quá khứ (điện thoại nắp gập) và sinh ra một thiết kế khác (máy tính bảng gập).

Phải chăng, câu hỏi cuối cùng không phải là “Tại sao tất cả các điện thoại trông giống nhau?”, mà chính là “Liệu mọi người thực sự cần một thiết kế khác?”. Chúng ta đã sẵn sàng cho một sự thay đổi chưa? Liệu đã có công nghệ cần thiết để thay thế? Chúng ta hãy hy vọng sẽ thấy một chương khác trong cuốn sách tuyệt vời về công nghệ. Còn bây giờ, có vẻ nhưng ta phải tiếp tục chung sống bình thường với cái thiết kế quen thuộc này thêm một thời gian nữa.