Siêu tàu chiến Vasa chìm nghỉm sau 20 phút
Chiến hạm “Vasa” được cho là một kỳ tích về kỹ thuật vào năm 1628. Nhưng vừa khởi hành được 20 phút, nó đã nhanh chóng chìm xuống biển do sai sót về thiết kế và sự vội vã trong thi công.
Vasa nằm dưới đáy biển 300 năm.
Tàu chiến hùng mạnh nhất thế giới
Năm 1628, Hải quân Hoàng gia Thụy Điển cho ra mắt Vasa – một tàu chiến với chiều dài ấn tượng: 68 mét. Con tàu có khả năng đáng kinh ngạc khi được trang bị 64 khẩu s.úng hạng nặng. Đây là vũ khí trang bị chưa từng có trên bất kỳ chiến hạm nào vào thời điểm đó.
Nhưng trong vòng vài phút sau khi khởi hành, con tàu đã chìm xuống đáy biển Baltic. Chiến hạm đã ở dưới đáy biển hơn 300 năm, trước khi được phát hiện. Đưa con tàu trở lại là một trong những cuộc khai quật khảo cổ học lớn nhất trong những năm 1960.
Lý do chiến hạm Vasa chìm dưới Cảng Stockholm ngay khi vừa khởi hành vẫn là câu hỏi của không ít người. Vào thế kỷ 17, Thụy Điển đã vươn lên nắm quyền như một đế chế lớn của châu Âu sau khi giành chiến thắng trong các cuộc chiến tranh chống lại Đan Mạch, Ba Lan và Nga. Thời điểm đó, Thuỵ Điển cai trị hầu hết khu vực Baltic.
Chiến hạm được chạm trổ kỳ công.
Chính Hoàng đế Gustavus Adolphus, hay Vua Gustav II Adolph, là người đã dẫn dắt Thụy Điển giành được chuỗi ngày chiến thắng lẫy lừng này. Minh chứng cụ thể là có tới 18 trong số 21 năm ông trị vì, quân đội Thuỵ Điển bị kéo vào nhữnh cuộc chiến, từ năm 1611 – 1632.
Để minh chứng cho sức mạnh của vương quốc, hoàng đế đã yêu cầu xây dựng một chiến hạm quan trọng hơn cả sinh mệnh mà sau này được gọi là Vasa, đặt theo tên triều đại. Vasa được thiết kế bởi thuyền trưởng Henrik Hybertsson. Con tàu được chạm khắc công phu, miêu tả những câu chuyện về gia đình hoàng gia và chính nhà vua. Trong khi Thuỵ Điển có không ít tàu chiến khác lớn hơn, Vasa sở hữu một lượng vũ khí chưa từng có.
Trong khi con tàu dài 33 m với s.úng trên một boong đang được đóng, nhà vua nhận được tin nước láng giềng Đan Mạch đóng tàu có 2 boong s.úng. Lẽ tất yếu là Đô đốc Fleming nhận được lệnh đóng ngay con tàu dài 41 m với s.úng thần công có cả ở sàn trước và sàn sau – điều chưa ai làm ở Thụy Điển trước đó. Thế là từ thiết kế truyền thống, Vasa trở thành con tàu đầu tiên thử sức với thay đổi lớn.
Vasa ban đầu có chiều dài 33 m thành Vasa 68 m kèm 2 sàn s.úng. Hệ quả là chiều rộng của phần trên tàu Vasa lớn hơn rất nhiều so với phần đáy, kéo trọng tâm tàu lên cao hơn nhiều so với thiết kế ban đầu. Đã vậy, các thay đổi xoành xoạch không được ghi chép cẩn thận, không có chú giải cụ thể và có đến 5 nhóm khác nhau thi công phần thân tàu mà không hề trao đổi nội bộ.
Việc đóng tàu không chỉ được giám sát chặt chẽ bởi toàn bộ người Thụy Điển mà cả bởi đại sứ của các nước ở đó. Người phụ trách chính việc đóng tàu – Henrik Hybertsson bỗng dưng bị ốm nặng và c.hết. Đô đốc Fleming yêu cầu Jacobsson (trợ lý của Hybertsson) chịu trách nhiệm hoàn thành công việc.
Vào lúc đó và trong suốt năm sau, khoảng 400 người chia thành năm nhóm làm việc trong thân tàu, chạm trổ, lắp ráp, vũ khí và khoang hàng. Đây là lực lượng nhân công lớn nhất tham gia vào một dự án ở Thuỵ Điển tính đến thời điểm lúc bấy giờ.
Hệ quả từ “đốt cháy giai đoạn”
Vasa khi được trục vớt vào năm 1961.
Video đang HOT
Ngày 10/8/1628, chiến hạm Vasa ra mắt công chúng và khởi hành từ Cảng Stockholm. Vasa được cho là chở một số thủy thủ đoàn và khách đến pháo đài Vaxholm. Đây là nơi các vị khách sẽ xuống tàu. Sau đó, chiến hạm tiếp tục hành trình đến căn cứ trên đảo Alvsnabben và sẽ trở thành soái hạm của đơn vị dự bị.
Kho đại bác đáng sợ của chiến hạm sẽ hoạt động như lực lượng tiếp viện của hải quân tại cuộc phong tỏa Gdansk chống lại Ba Lan – Lithuania, hoặc tham gia cùng phần còn lại của hạm đội tại Stralsund.
Nhưng, trong vòng 20 phút sau khi khởi hành, Vasa gặp phải một cơn gió mạnh và bắt đầu chìm trước sự kinh hoàng của hàng nghìn người, trong đó có cả nhà vua.
Người dân chứng kiến một cơn gió đã gần như lật úp con tàu khổng lồ. Con tàu tiếp tục gặp một cơn gió mạnh khác và chìm sâu trong nước. Khoảng 30 người c.hết đ.uối trong vụ chìm tàu này.
Cuộc điều tra được thực hiện bởi một ủy ban đặc biệt, bao gồm 17 ủy viên hội đồng và sĩ quan hải quân, do Karl Karlsson Gyllenhielm – người anh cùng cha khác mẹ của nhà vua – dẫn đầu.
Các sĩ quan và thành viên thủy thủ đoàn cho biết, họ không nhận thức được bất kỳ hành vi sai trái nào và mọi thứ đã ở trạng thái bình thường, trước hạ thủy Vasa. Tuy nhiên, lời thừa nhận từ thành viên trên thuyền – Joran Matsson đã khiến ủy ban kinh ngạc. Theo ông Matsson, một cuộc ra khơi thử nghiệm theo lệnh của Thuyền trưởng Sofring Hansson đã được thực hiện một tháng trước.
Cuộc thử nghiệm có sự chứng kiến của Phó Đô đốc Klas Fleming cùng sự tham gia của 30 thủy thủ đoàn kiểm tra độ ổn định của chiến hạm. Thời điểm đó, những người này đã nhanh chóng nhận thấy rằng, con tàu hoàn toàn không ổn định. Bất chấp phát hiện đáng lo ngại này, Fleming không báo cáo lại với cấp trên, có thể do áp lực từ nhà vua để thực hiện chuyến ra khơi thành công càng nhanh càng tốt.
Viên thuyền trưởng sống sót sau thảm kịch nhưng bị bỏ tù ngay lập tức vì thiếu năng lực. Tuy nhiên, một phiên tòa vào tháng 9 cùng năm đã hủy bỏ tội danh trên và trả tự do cho thuyền trưởng cùng các thuyền viên. Lý do chính xác dẫn đến sự thay đổi này cũng không được công bố.
Sau đó, không có bất cứ lời giải thích chính thức nào được đưa ra từ phía những người điều tra và cả nhà cầm quyền. Không có ai bị b.uộc t.ội. Từ đó, tưởng chừng như con tàu đã chìm vào quên lãng như cái cách mà nó bị chìm dưới đáy đại dương sâu thẳm.
Cũng giống như kết quả từ cuộc điều tra khi đó, các nghiên cứu ngày nay về xác của chiến hạm Vasa đã xác nhận rằng, thiết kế sai lầm cùng yêu cầu gấp rút ra mắt Vasa từ nhà vua, đã dẫn đến kết quả thảm khốc.
Khai quật tàu chiến Vasa
Phục chế cảnh trục vớt tàu Vasa.
Vào năm 1961, những nỗ lực trục vớt con tàu đắm này đã được các nhà khảo cổ phát động. Nhưng cấu trúc bằng gỗ dễ bị tổn thương của con tàu khiến việc đưa nó trở lại vô cùng khó khăn.
Rất may, nhiệt độ lạnh và nồng độ oxy thấp dưới đáy biển Baltic đã bảo toàn nguyên vẹn con tàu khỏi vi khuẩn và giun tàu. Bởi, những loại này thường tấn công các xác tàu ở vùng khí hậu ấm hơn. Khoảng 95% thân tàu đã được giải cứu thành công và hoàn toàn nguyên vẹn.
Sau khi trục vớt con tàu, một nhóm thợ lặn đã làm việc trong ba năm tiếp theo để thu thập các bộ phận bị rơi khỏi Vasa. Một số bao gồm bộ phận của cột trước và cột chính, tác phẩm điêu khắc và mỏ tàu. Chiếc thuyền trên tàu Vasa cũng được trục vớt thành công.
Con tàu được tái tạo bề mặt, toàn bộ phần bên ngoài của Vasa được bao phủ bởi sáp polyethylene glycol, hay PEG, nhằm ngăn nó bị bào mòn. Các nhà khảo cổ đã thu hồi được hơn 40.000 vật phẩm bên trong thân tàu.
Năm 1990, Vasa được trưng bày công khai lần đầu tiên tại Bảo tàng Vasa ở Stockholm cho đến ngày nay. Nơi đây trở thành một trong những điểm tham quan du lịch nổi tiếng nhất của Thụy Điển cùng với con tàu. Bảo tàng này thậm chí trở thành bảo tàng được tham quan nhiều nhất trên toàn bán đảo Scandinavia, với hơn 1 triệu lượt khách/năm.
Tuy nhiên, kể từ năm 2000, dấu hiệu hư hỏng bắt đầu lộ ra bề mặt Vasa khi “con tàu được bảo tồn tốt nhất thế kỷ 17″ nằm yên ổn trong bảo tàng riêng của mình. Năm 2004, bảo tàng nâng cấp hệ thống kiểm soát không khí để bảo đảm độ ẩm bên trong ổn định.
Giới chuyên gia cũng nỗ lực thay các bu-lông bằng sắt – được thêm vào để cố định tàu từ thập niên 1960 nhưng nay đã bị ăn mòn – bằng bu-lông thép không rỉ, theo trang The Wired.
Họ cùng chung nhận định rằng không có chuyện tàu Vasa sụp đổ tức thời song con tàu đang bị bào mòn vài mm mỗi năm. Như số phận cách đây gần 4 thế kỉ, Vasa lại nghiêng về một bên, hướng dần về phía sàn bảo tàng.
Khám phá những kênh đào đẹp bậc nhất thế giới
Những con kênh nhân tạo khắp thế giới dưới đây có thể làm xiêu lòng bất kỳ du khách nào, nhờ vào vẻ đẹp trữ tình kết hợp giữa cảnh quan đa dạng của thành phố.
AMSTERDAM, HÀ LAN
Khi đến với thủ đô Amsterdam, ai cũng đều ấn tượng với hệ thống kênh rạch dày đặc của thành phố, làm nên một Amsterdam xinh đẹp, duyên dáng và tràn đầy sức sống. Những dòng kênh đào lãng mạn giữa lòng Amsterdam được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới vào năm 2011, với chiều dài hơn 100km và ba dòng kênh chính là Herengracht, Prinsengracht và Keisersgracht được đào từ thế kỷ XVII. Đây chính là điểm nhấn du lịch của thành phố, thu hút rất nhiều lượt du khách mỗi năm ghé thăm, trong đó, hành trình du thuyền ngắm thành phố trở thành một trải nghiệm du lịch không thể thiếu khi đến với thành phố xinh đẹp này. Có khoảng 1.753 cây cầu bắc ngang những dòng kênh uốn lượn ở Amsterdam, đây là một con số khá ấn tượng. Những cây cầu mang hơi hướng cổ điển kết hợp với những dãy nhà nhiều ô cửa sổ vuông vức, không có ban công đặc trưng của Hà Lan sẽ mang đến cho du khách nhiều trải nghiệm thú vị trên chuyến du thuyền vòng quanh thành phố. Có rất nhiều hoạt động diễn qua quanh năm. Trong số đó có thể kể đến là du thuyền, lễ hội, cùng nhiều sự kiện lớn như diễu hành Pride của người đồng tính.
VENICE, ITALIA
Nằm ở phía Đông Bắc của Italia, khi đến đây, du khách có thể hình thấy thành phố Venice trông giống như một mạng nhện khổng lồ được tạo lên bởi 118 đảo và 175 kênh đào, các đảo nối với nhau bởi 444 cây cầu. Venice luôn giữ được vẻ đẹp vừa lãng mạn, thơ mộng, vừa yên ả, êm đềm. Nằm ở đ.iểm gặp nhau của các tuyến thương mại đường biển giữa một phần Tây Âu rộng lớn và vùng còn lại của thế giới, Venice trong quá khứ từng là một đế quốc hàng hải và một khu vực chuẩn bị cho các cuộc Thập tự chinh, cũng như là một trung tâm thương mại quan trọng của châu Âu thời kỳ Phục hưng.
Ở Venice, kênh đào đóng vai trò quan trọng như những con đường, vì thế giao thông chủ yếu là di chuyển bằng đường thủy hoặc đi bộ. Ngồi trên thuyền "Gondola" đi qua những con kênh đào dày đặc, những cây cầu nổi tiếng mang tên cầu Than Thở, cầu Rialto, là trải nghiệm đáng nhớ mà ai cũng phải thử một lần khi đã đặt chân đến Venice, nơi đây còn hấp dẫn du khách bởi chất cổ điển được lưu giữ nguyên vẹn từ hàng trăm năm với khu phố cổ tuyệt đẹp phủ màu gạch đỏ truyền thống của vùng Địa trung hải, quảng trường thánh Marco - quảng trường quan trọng nhất, nổi tiếng nhất và đồng thời là trung tâm của Venice. Nơi đây từng được Napoleon gọi là "phòng khách của châu Âu" bởi kiến trúc tuyệt mỹ.
STOCKHOLM, THỤY ĐIỂN
Thủ đô của Thụy Điển bao gồm 14 hòn đảo được nối với nhau bằng 57 cây cầu. Nhờ vậy mà thành phố xinh đẹp này được mệnh danh là "Venice của phương Bắc". Quần đảo Stockholm rộng lớn cũng kết nối thành phố với biển Baltic ở phía đông. Kết nối hơn 30.000 hòn đảo lớn nhỏ, trong đó Stockholm là quần đảo lớn nhất ở Thụy Điển.
Du khách có thể tham quan bằng đường thủy cùng hướng dẫn viên, chiêm ngưỡng kiến trúc của Stockholm và đi qua những địa điểm nổi bật như tòa thị chính, cung điện hoàng gia và các công trình đặc sắc khác. Chèo thuyền là cách tốt nhất để trải nghiệm thành phố Stockholm vì nó kết nối nhiều hòn đảo xinh đẹp khác. Làn nước trong xanh lấp lánh của quần đảo Stockholm biến nơi đây trở thành thiên đường mà nhiều du khách mơ ước.
Bên cạnh đó thì Stockholm cũng là một trong những thành phố xanh và sạch đẹp nhất hàng đầu thế giới thế nên không phải ngẫu nhiên mà nó được xem là một trong những nơi đáng sống nhất trên thế giới.
SAINT PETERSBURG, NGA
Saint Petersburg được xây dựng trên đầm lầy của châu thổ sông Neva, ôm trọn khoảng 300km kênh đào. Một số di tích, chẳng hạn như Cung điện Mùa đông và Pháo đài Peter và Paul, đều nằm bên cạnh kênh nước. Do đó, nếu đã đến thăm thành phố nên thơ này, du khách chắc chắn nên thử trải nghiệm đi thuyền, thư thái nhìn ngắm cảnh quan Saint Petersburg.
CẦN THƠ, VIỆT NAM
Nằm ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long, nơi đây là trung tâm của hệ thống kênh rạch và các sông lớn. Đến đây, du khách có thể ghé thăm chợ nổi Cái Răng để thưởng thức ẩm thực địa phương và khám phá vẻ đẹp lao động của con người vùng sông nước.
Với hệ thống các kênh đào uốn lượn, Cần Thơ toát lên nét đẹp đặc trưng của một thành phố chốn sông nước miền Tây. Không quá nhộn nhịp, xô bồ, nơi đây toát lên vẻ đẹp dung dị, yên bình khi có những con kênh len lỏi trong thành phố. Khác với nhiều thành phố trên cả nước, Cần Thơ không có quá nhiều những tòa nhà cao tầng. Điều đó đã khiến mảnh đất này trở thành chốn nghỉ chân lý tưởng của nhiều du khách muốn tận hưởng cảm giác yên bình.
ĐẠI VẬN HÀ, TRUNG QUỐC
Đại Vận Hào tại Trung Quốc, chảy từ Bắc Kinh và đi qua Tô Châu, là con kênh nhân tạo dài nhất và cũng lâu đời nhất thế giới. Dài khoảng 1.800km, đây là kênh đào nhân tạo dài nhất thế giới. "Công trình" này đã được công nhận là di sản thế giới bởi tổ chức uy tín UNESCO. Một vài phần của kênh ngày nay không còn được sử dụng nữa. Tuy nhiên, du khách vẫn có thể định hướng và đi tham quan hơn 80km đường thủy trên con kênh này.
Ở thời hoàng kim, Đại Vận Hà bao gồm hơn 2.000 nhánh, nối liền 5 lưu vực sông lớn của Trung Quốc. Hệ thống kênh đào được xây dựng để cho phép vận chuyển thóc gạo dôi thừa từ vựa lúa ở châu thổ sông Trường Giang và sông Hoài tới kinh thành và cung cấp cho các doanh trại quân thường trực lớn ở phía bắc Trung Quốc. Đại Vận Hà đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo thông thương và giao lưu văn hóa giữa các tỉnh phía bắc và phía nam thuộc miền đông Trung Quốc và ngày nay vẫn được sử dụng như một kênh giao thông.
HAMBURG, ĐỨC
Thành phố Hamburg có nhiều cầu hơn bất kỳ thành phố nào trên thế giới. Số lượng kênh đào mà nơi này sở hữu còn nhiều hơn cả Venice và Amsterdam, hai thành phố nổi tiếng với các kênh đào, cộng lại.
Có nhiều cây cầu hơn bất kỳ thành phố nào trên thế giới, Hamburg là "thành phố của nước". Nằm ở nơi sông Elbe đổ ra biển, Hamburg là cảng lớn nhất của Đức, có hàng trăm kênh đào quanh co và những cây cầu. Nikolaifleet là con kênh đẹp nhất của thành phố, ngăn cách đảo Cremon với đất liền. Hai bên là các tòa nhà màu đỏ nổi tiếng của Hamburg được phản chiếu trong nước. Nếu đã đến Hamburg, du khách nhất định không nên bỏ qua Speicherstadt, một khu nhà kho có từ thế kỷ 19 với kiến trúc ấn tượng.
EL GOUNA, AI CẬP
El Gouna được xây dựng xung quanh các đầm phá và kênh đào bởi vị tỷ phú Onsi Sawiris. Thành phố này bao gồm 20 hòn đảo, được thiết kế để phục vụ mục đích nghỉ dưỡng và du lịch.
Dòng nước ấm, trong trẻo đến lạ kỳ nhẹ nhàng đưa thuyền dọc theo các kênh đào, chui qua những cây cầu được trang trí công phu, ngang qua những khu villa ngày xưa hay những quảng trường với những con đường không dùng để đi. Cảm giác này khiến không ít người nghĩ mình đang ở Venice (thành phố xinh đẹp của nước Ý nằm giữa đầm phá bao gồm 100 hòn đảo, nối liền với nhau bằng 100 con kênh và hơn 400 cây cầu).
Phương tiện giao thông chủ yếu ở đây chính là những chiếc thuyền, những chiếc xe tuk-tuk 3 bánh hay những chiếc xe bus đặc trưng không cánh cửa được trang trí khá cầu kỳ.
Những cung điện của Hoàng gia Thụy Điển Gia đình Hoàng gia Thụy Điển sở hữu hàng chục cung điện và dinh thự trên khắp đất nước. Nơi ở chính thức của họ là Cung điện Hoàng gia tại Stockholm, gồm 600 phòng. Đứng đầu là Vua Carl XVI Gustaf và vợ - Nữ hoàng Silvia, gia đình Hoàng gia Thụy Điển có khối tài sản lớn với danh sách bất...