SGK mới giá cao gấp 4 lần: Vì sao lại thế?

Bộ GD&ĐT, Bộ Tài chính cần xem xét lại phương án giá SGK lớp 1 mới mà 3 NXB trình lên để điều chỉnh cho phù hợp.

Cần công khai cách tính!

Ngày 27/3/2020, trao đổi với Đất Việt trước thông tin giá SGK lớp 1 mới mà NXB Giáo dục Việt Nam, NXB Đại học Sư phạm Hà Nội, NXB Đại học Sư phạm TP. HCM cao hơn gấp 4 lần so với bộ SGK hiện tại đang sử dụng trong năm học 2019 – 2020, ĐBQH Hồ Thanh Bình – Ủy viên Ủy ban Văn hoá, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội cho rằng, điều này dễ gây phản ứng tiêu cực trong xã hội.

‘Cần phải xem xét lại, bộ SGK lớp 1 hiện tại đang sử dụng có 54.000 đồng có những cái gì, còn bộ SGK lớp 1 mới có những cái gì mà giá lại cao hơn tới gấp 4 lần. Nếu chất lượng giữa bộ SGK cũ và bộ SGK mới tương đồng nhau mà giá cả lại có sự chênh lệnh thì điều này không đúng’ – ông Bình nói.

Theo lý giải của NXB Giáo dục Việt Nam, nguyên nhân khiến bộ SGK lớp 1 mới có giá cao là do đơn vị biên soạn được hình thành từ các yếu tố là: chi phí tổ chức bản thảo; chi phí vật tư, công in; chi phí lưu thông, bán hàng; tích hợp công nghệ 4.0 và nguồn vốn biên soạn SGK.

SGK mỗi năm một giá khiến cho nhiều phụ huynh, nhà trường gặp khó.

Tuy nhiên, ĐBQH Hồ Thanh Bình cho rằng, những lý do đó chưa thuyết phục. Bởi khung giá theo quy định của Nhà nước cho hoạt động biên soạn SGK đã được đưa ra. Chính vì thế, hoạt động biên soạn SGK của các NXB như thế nào cũng khung giá mà Nhà nước đã đưa ra. Khung giá đó đã tính cho tất cả các chi phí mà NXB đã chi trả trong quá trình biên soạn.

Ông Bình nhắc lại, tại văn bản báo cáo Chính phủ của Bộ GD&ĐT ngày 14/1/2020 cũng đề xuất, mức giá kê khai giá SGK mới bảo đảm không vượt quá mức kê khai bộ SGK của NXBGD đã bán ra thị trường năm học 2019-2020; vận dụng định mức kê khai bộ SGK hiện hành để rà soát mức kê khai bộ SGK mới.

Đến ngày 20/2/2020, trong văn bản gửi Bộ GD&ĐT, Bộ Tài chính cũng khẳng định thống nhất với đề xuất mà Bộ GD&ĐT đã trình Chính phủ.

Ngược lại, phía Chính phủ cũng đã có văn bản yêu cầu Bộ Tài chính, Bộ GD&ĐT cùng các cơ quan liên quan quản lý, kê khai giá SGK theo đúng quy định của Luật Giá và các văn bản có liên quan.

‘SGK là mặt hàng có ảnh hưởng lớn, đặc biệt là đối với người dân ở vùng quê, có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn thì họ sẽ không bao giờ hài lòng với việc tăng giá SGK tới mấy lần so với bộ sách hiện tại.

NXB biên soạn SGK cần phải công khai chi phí biên soạn bộ SGK mới cho mọi người được biết. Từ đó sẽ làm rõ cơ sở để các NXB xác định giá bộ SGK mới để các cơ quan liên quan thẩm định, người dân cùng giám sát cho minh bạch, tránh những hoài nghi trong dư luận’ – ông Bình đề nghị.

Theo ông Bình, trách nhiệm chính trong vấn đề này thuộc về Bộ Tài chính, phía Bộ GD&ĐT cũng phải có ý kiến tới các NXB về việc tại sao giá bộ SGK mới lại có sự biến đổi so với đề xuất trước đó mà Bộ này gửi tới Chính phủ.

‘Bộ Tài chính và Bộ GD&ĐT có quyền kiểm tra độc lập về giá bộ SGK mới mà các NXB đưa ra. Hai kết quả kiểm tra của 2 Bộ này nếu khớp nhau thì mới có cơ sở để xác định giá SGK mới, còn không thì cần phải xem xét lại’ – ông Bình cho biết.

Giá sách giáo khoa năm học 2019-2020 so với năm 2018-2019.

Tránh bệnh hình thức ở SGK

Vào đầu tháng 3/2020, trong buổi tọa đàm ‘Xã hội hóa việc biên soạn sách giáo khoa – Thuận lợi và thách thức’ diễn ra tại TP. Hà Nội, nhiều ý kiến từ đơn vị biên soạn SGK mới bày tỏ, cả 5 bộ SGK lớp 1 theo chương trình giáo dục phổ thông mới đã được phê duyệt đều có hình thức đẹp, bắt mắt, khổ sách mới lớn hơn, giấy dày, màu đẹp, số lượng trang cũng nhiều hơn so với sách cũ nên khó có thể giữ mức giá cũ.

PGS.TS Trần Xuân Nhĩ, nguyên Thứ trưởng Bộ GD&ĐT cho rằng, Bộ GD&ĐT cần thành lập hội đồng thẩm định giá SGK trên tinh thần ‘tiền nào của nấy’ thay vì chỉ thẩm định nội dung, hình thức SGK như hiện nay. Giá cả của sách sẽ do thị trường điều tiết, chứ không thể nói bộ sách này không được phép quá giá của bộ sách đã phát hành cách đây nhiều năm.

Còn chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, Phó chủ tịch Hội đồng khoa học – giáo dục Đại học Thành Đông (Hải Dương), cho rằng SGK quan trọng ở nội dung, hình thức không nên quá cầu kỳ trong bối cảnh đất nước còn nghèo. Các NXB cần chú ý in ấn sao cho giá cả đảm bảo lợi ích của mình, nhưng cần phù hợp với thu nhập bình quân của người dân.

Tương tự ông Long, bà Ngô Thị Minh, Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Quốc hội, nhấn mạnh: ‘Nếu giá không muốn vượt quá giá hiện hành thì sự đầu tư cho sách ở chừng mực nào thôi.

Nội dung, trí tuệ hội tụ bên trong mới là quan trọng. Doanh nghiệp cần làm sao để thích ứng với thị trường. Nếu giá thành quá cao so với thu nhập của người dân hiện tại thì rất khó’.

Ngọc Khánh