Sao Hỏa không như chúng ta từng nghĩ
Tàu vũ trụ InSight của NASA ghi nhận được những thông tin Sao Hỏa là một hành tinh động, chứ không hề tĩnh như chúng ta nghĩ.
InSight hạ cánh trên Sao Hỏa từ tháng 11/2018 làm nhiệm vụ thăm dò về Hành tinh Đỏ. Tháng 4/2019, lần đầu tiên tàu vũ trụ của NASA ghi nhận thông tin về các trận “marsquake” (động đất trên Sao Hỏa) nhưng chỉ là những cơn địa chấn nhỏ không đáng kể.
Tuy nhiên trong một bài báo trên tạp chí Nature Geoscience and Nature Communications đăng hôm 23/2, nhà thám hiểm chính của Insight, Bruce Banerdt, nói “cuối cùng, thì lần đầu tiên chúng tôi đã xác định được rằng Sao Hỏa là một hành tinh có hoạt động địa chấn mạnh hơn Mặt Trăng và ít hơn Trái Đất”.
Máy đo địa chấn trên Sao Hỏa của Insight. Ảnh: CNET
Ông Banerdt cho rằng việc ghi lại các thông tin về “marsquake” rất quan trọng vì chúng giúp các nhà khoa học nghiên cứu rõ hơn về hành tinh này. Cho tới tháng 9/2019, máy đo địa chấn của InSight đã phát hiện 174 trận “marsquake”, trong đó có 20 trận ở cấp độ 3 đến 4.
Hiện nay, các cơn địa chấn trên Sao Hỏa được InSight ghi lại có độ sâu lớn hơn nhiều so với trên bề mặt Trái Đất. Những trận “marsquake” này thậm chí còn ở độ sâu tới 50 km (31 dặm), gấp 10 lần độ sâu các trận động đất trên hành tinh của chúng ta. Một người đứng trên bề mặt Sao Hỏa hoàn toàn có thể cảm nhận được sự rung chuyển từ những cơn địa chấn mạnh. Nhưng chúng không gây bất kỳ nguy hiểm nào đến các căn cứ nghiên cứu của chúng ta trên Hành tinh Đỏ.
Mô hình mô phỏng tàu vũ trụ Insight trên Sao Hỏa. Ảnh: Reuters
Ngoài các báo cáo về “marsquake” được công bố, dữ liệu của Insight cũng cho thấy các bằng chứng về hàng nghìn cơn gió xoáy và bão bụi trên bề mặt Sao Hỏa. Đây là một dấu hiệu tốt cho thấy sự tương đồng về hoạt động khí quyển giữa Hành tinh Đỏ và Trái Đất.
“Đây là một dữ liệu tuyệt vời cho chúng ta thấy bức tranh về một ngày có tồn tại sự sống trên hành tinh khác”, nhà địa chất học Vedran Lekic thuộc nhóm Insight chia sẻ. Đồng nghiệp của ông, Nicholas Schmerr cũng bày tỏ niềm kỳ vọng: “Nếu có magma lỏng trên Sao Hỏa và xác định được hành tinh có hoạt động địa chất mạnh thì chúng ta sẽ có thể tìm kiếm được một sự sống tiềm năng nơi đây”.
Theo news.zing.vn
Video đang HOT
'Ông lão' George Hood năm nay đã 62 t.uổi, nhưng có thể khiến cả đám trẻ phải ngả mũ thán phục với sức khỏe và độ dẻo dai của mình.
Mặc dù đây là điều khó có thể xảy ra nhưng nếu bạn là người tò mò với mọi câu hỏi thì việc tìm câu trả lời vẫn sẽ khiến bạn thích thú.
Ảnh: Cắt từ video trong bài
Lõi Trái Đất là nguồn cung cấp nhiên liệu cho núi lửa hoạt động và thải ra khí cabonic, là nguyên nhân gây ra sự dịch chuyển của các mảng kiến tạo khiến cho những thiên tai như động đất, sóng thần, núi lửa, cháy rừng...
Nếu vậy thì việc lõi Trái Đất nguội lạnh đi liệu có giúp cuộc sống của con người nói riêng và tất cả các sinh vật sống trên Trái Đất nói chung có một cuộc sống tốt hơn chăng? Hãy cùng đi tìm kiếm câu trả lời cho câu hỏi này!
1. Lõi Trái Đất là gì?
Đầu tiên chúng ta cần có những hiểu biết nhất định về lõi Trái Đất, đây là phần hình cầu nằm trong cùng của Trái Đất với bán kính khoảng 1.220 km. Đây là một quả cầu dạng rắn của hợp kim sắt - niken chiếm đa số có nhiệt độ xấp xỉ bề mặt Mặt Trời (khoảng 6.000 độ C).
Kể từ khi được hình thành, lớp lõi này đã giảm nhiệt độ nhưng nó nguội đi rất chậm, với tốc độ nguội đi là 100 độ C mỗi tỷ năm! Có thể làm một phép tính nhanh, để Trái Đất nguội đi từ nhiệt độ 6.000 độ C hiện nay thì sẽ cần tới 60 tỷ năm.
Trong khi đó, Mặt Trời của chúng ta mới tồn tại khoảng 4,5 tỷ năm và các nhà khoa học của NASA ước tính đây đã là một nửa vòng đời của nó dựa vào t.uổi thọ của những ngôi sao có kích thước trung bình như Mặt Trời của chúng ta (chúng tồn tại từ 9 đến 10 tỷ năm).
Như vậy có lẽ Trái Đất của chúng ta và tất nhiên là cả sự sống đã biến mất (vì Mặt Trời c.hết) trước khi lõi nhân của hành tinh này kịp nguội lạnh từ rất lâu rồi. Đó cũng chính là lý do mà kịch bản lõi Trái Đất lạnh đi là một giả thuyết không thể xảy ra.
Mặc dù vậy đứng trên phương diện khoa học, chúng ta vẫn có thể đặt ra những câu hỏi hay giả thuyết cho bất cứ trường hợp nào. Như đã biết, lõi Trái Đất nằm rất sâu bên trong lòng đất (và khoa học hiện nay vẫn chưa 'chạm' tới được lớp lõi này!
Lấy bán kinh Trái Đất trừ đi bán kính lõi nhân bên trong sẽ được khoảng cách từ mặt đất tới lớp nhân này. Ảnh: Pearson Prentice Hall
Hãy tưởng tượng bạn có thể đi xuyên lòng đất bằng một chiếc máy đào bới như trong truyện tranh Doraemon thì quãng đường mà bạn phải đi sẽ là là 5.100 km để chạm tới phần rìa của lớp lõi trong cùng (tương đương khoảng cách từ Việt Nam đến Úc tính theo đường chim bay).
Thực tế, một trong những hố sâu nhất mà con người từng đào vào sâu lòng đất mới chỉ mới hơn 12 km (hố Kola do Liên Xô cũ khoan vào năm 1970) vì lớp đất đá cứng cũng như nhiệt độ bên dưới lòng đất càng nóng khi đào sâu gây khó khăn cho con người.
Cụ thể, khi đào đến độ sâu 12 km thì nhiệt độ bên dưới đã là 180 độ C và nếu tiếp tục đào đến độ sâu 15 km như dự tính ban đầu của các nhà khoa học thì nhiệt độ có thể sẽ lên tới 300 độ C và khi đó mọi thiết bị khoan sẽ bị phá hủy, do đó đến năm 1992 thì việc khoan sâu đã dừng lại.
Việc nghiên cứu lớp lõi Trái Đất và những gì mà chúng ta biết về nó cho đến ngày nay vẫn phải thông qua những cách gián tiếp (như sử dụng các ghi nhận sóng địa chấn phát sinh động đất hay ước tính thông qua các ràng buộc thực nghiệm và lý thuyết về nhiệt độ nóng chảy của sắt).
2. Điều gì xảy ra khi lõi Trái Đất nguội lạnh và ngừng quay?
Có thể thấy lớp lõi này nằm ở rất rất sâu bên trong lòng Trái Đất, vậy nếu như nó nguội đi thì cũng không ảnh hướng đến lớp vỏ nằm cách xa hơn 5.000 km?
Trái lại, lớp lõi tưởng chừng chẳng có liên quan gì với lớp vỏ bên ngoài - nơi sự sống sinh sôi nảy nở và phát triển lại có ý nghĩa sống còn đối với Trái Đất.
Thứ nhất, lớp lõi Trái Đất chính là nguồn năng lượng cho quá trình vận động bên trong của Trái Đất (nội năng) và tạo ra nguồn đất giàu dinh dưỡng, màu mỡ cho sự phát triển của sự sống ngoài lớp vỏ của Trái Đất lẫn nông nghiệp.
Hơn nữa nguồn năng lượng địa nhiệt cũng là nguồn năng lượng được con người khai thác tối đa, chính sự phun trào của núi lửa con cung cấp cho con người nguồn khoáng sản (thiếc, bạc, vàng, đồng và thậm chí kim cương) cũng hiện diện trong đá núi lửa.
Xem video:
Khi lõi Trái Đất nguội lạnh, sẽ chẳng còn những thiên tai đáng sợ như núi lửa phun trào, sóng thần hay động đất, cháy rừng... Thế nhưng điều đó cũng có nghĩa là một thiên tai còn đáng sợ hơn rất nhiều, đó là ngày tận thế cho Trái Đất.
Theo tiến sĩ Sten Odenwald - một nhà thiên văn học, tác giả và nhà giáo dục khoa học của NASA thì khi lớp lõi Trái Đất dừng chuyển động hoàn toàn thì Trái Đất sẽ không còn quay một vòng quanh Mặt Trời hết 365 ngày nữa mà thời gian này sẽ ít hơn rất nhiều.
Không những thế thời gian ngày đêm cũng sẽ không còn luân phiên mà thay vào đó chúng ta sẽ có 1/2 năm là đêm và 1/2 năm là ngày (điều này cũng giống như Mặt Trăng, mỗi một mặt cứ 2 tuần được chiếu sáng Mặt Trời thì 2 tuần lại chìm trong bóng tối).
Vành đai Allen. Ảnh: Phys.org
Trong 6 tháng chìm trong màn đêm, nhiệt độ bề mặt của nửa tối này sẽ phụ thuộc vào vĩ độ của bạn và quỹ đạo gió cũng sẽ hoàn toàn thay đổi (di chuyển từ xích đạo về hai cực thay vì di chuyển song song với xích đạo như ngày nay).
Thứ hai, chính lớp lõi gồm sắt và niken có từ trường chuyển động thành dòng đã tạo nên lớp từ quyển đóng vai trò như lớp áo giáp giúp bảo vệ Trái Đất trước những cơn bão điện từ của Mặt Trời và khi lõi này nguội lạnh, lớp từ trường cũng biến mất.
Sẽ không còn Vành đai bức xạ Van Allen (đây là khu vực tập trung mật độ cao các hạt điện tử, proton xuất phát từ Mặt Trời và bị từ trường Trái Đất giữ lại) và tất nhiên chúng ta cũng sẽ chẳng còn được chiêm ngưỡng hiện tượng cực quang kỳ vĩ.
Lúc này Trái Đất chẳng khác nào sao Hỏa vì mất đi bầu khí quyển và để mặc cho những cơn bão điện tích tới từ Mặt Trời, thiên thạch và những mối nguy hiểm từ không gian như các hạt (tia) vũ trụ hay các tiểu hành tinh tấn công.
Bề mặt Trái Đất lúc này sẽ bị tàn phá đến mức cây cối hay sự sống không thể tồn tại, nguồn nước bị hơi nóng làm bốc hơi và đi vào vũ trụ do không có bầu khí quyển giữ lại. Kết quả Trái Đất chỉ còn là một hành tinh chết!
Bài viết tham khảo các nguồn: NASA, Theconversation, Sciencefocus, Scienceabc
Hoa Hướng Dương
Theo Trí thức trẻ (Tổ Quốc)
Từ Covid-19 chúng ta rút ra được gì cho việc lấy mẫu vật từ sao Hỏa? Đợt bùng phát virus corona mới gây ra căn bệnh Covid-19 đang lây lan không chừa một châu lục nào trên thế giới. Các cơ quan y tế cộng đồng trong và ngoài nước vẫn đang tìm hiểu về căn bệnh, giám sát tình hình tiến triển căn bệnh và nghiên cứu nhằm tìm ra cách dập tắt mối họa này. Một số...
