Sách Tiếng Việt gây nhiều tranh cãi, Tiến sĩ Giáo dục mách bố mẹ cách kèm con học mà không cần sách giáo khoa

Theo nữ tiến sĩ, rất nhiều bố mẹ luôn lo sợ con không hiểu bài thì sẽ không theo kịp lớp. Điều này là bởi bố mẹ chưa hiểu rõ chương trình tiểu học.

* Bài viết thể hiện quan điểm cá nhân của tác giả, không thuộc về tòa soạn.

Tiến sĩ Vũ Thu Hương, nguyên giảng viên khoa Giáo dục Tiểu học, ĐH Sư phạm Hà Nội, chuyên gia giáo dục vô cùng tâm huyết với nền giáo dục của Việt Nam. Những hoạt động, bài viết, quan điểm… của chị luôn nhận được sự yêu mến, trân trọng và có sức lan tỏa tới thầy cô, học sinh và các bậc cha mẹ.

Thời gian gần đây, sách giáo khoa lớp 1, cụ thể là bộ Cánh diều gây ra nhiều tranh cãi. Chương trình học bị phụ huynh đánh giá nặng, một số bài đọc có nội dung gây nhiều tranh cãi. Các bậc cha mẹ sau đó loay hoay không biết phải kèm con học ra sao, khi mà sách giáo khoa có nhiều vấn đề. Mới đây, Tiến sĩ Vũ Thu Hương đã có những chia sẻ hữu ích về vấn đề này:

Khi sách giáo khoa (sau đây viết tắt là SGK) có nhiều vấn đề, các bậc cha mẹ đều cảm thấy hoang mang, lo lắng. Tôi thấy nhiều người đã nghĩ đến việc cho con nghỉ hẳn 1 năm để tránh sự căng thẳng hiện nay. Chủ trương của chương trình mới là giáo dục tách rời sách giáo khoa. Đây là 1 điều hết sức may mắn với các bạn nhỏ. Do vậy, chúng ta có thể dạy trẻ mà không phải lo lắng đến các vấn đề của sách.

Bài viết này, tôi sẽ chỉ ra các phương pháp dạy trẻ không cần bám sát SGK. Các phương pháp này có thể áp dụng với tất cả các bạn nhỏ lớp 1, thậm chí lớp 2, 3, 4,.. dù học theo sách cũ hay sách mới. Phương pháp dạy trẻ gồm các bước như sau:

1. Tìm hiểu chương trình và các yêu cầu cần đạt

Rất nhiều bố mẹ luôn lo sợ con không hiểu bài thì sẽ không theo kịp lớp. Điều này là bởi bố mẹ chưa hiểu rõ chương trình tiểu học. Nếu tham khảo kĩ, bố mẹ sẽ thấy chương trình các môn học ở bậc tiểu học chỉ có vài chủ đề chính hoặc vài dạng bài cố định.

Nếu các con đã thành thạo các dạng bài tập, biết rõ về các chủ đề đó thì dù con có làm sai đi vài bài, trả lời sai vài câu hỏi, không làm được các bài tập thì cũng không có vấn đề gì to tát. Con sẽ vẫn học ổn. Vì vậy, nếu lo lắng, bố mẹ hãy tìm hiểu kĩ chương trình học của con.

Bố mẹ cần tìm hiểu kỹ chương trình học của con. (Ảnh minh họa)

2. Không quá lo lắng nếu con viết sai ly, sai dòng

Trẻ mới vào lớp 1 sẽ được các cô cố gắng, hướng dẫn cách viết chính xác nhất. Tuy nhiên, khi các con đã viết thạo hơn thì ly, dòng trở nên không quá quan trọng. Sau thời gian viết chữ to, trẻ sẽ học chữ 1 ly. Đến khi đó, trẻ sẽ 1 lần nữa đối diện với ly và dòng.

Việc cô giáo tích sai vào 1 số chữ sai ly, dòng chỉ là nhằm mục đích giúp con biết những chữ đó chưa thật sự chính xác. Việc con viết sai ly không phải điều gì tệ hại. Hết lớp 1, con viết được, đọc được, không sai chính tả là ổn.

3. Tìm các ví dụ, các phương pháp dễ nhất để giảng nếu con thật sự không hiểu bài trong sách giáo khoa

Tôi từng dạy một cậu học trò nhỏ không biết phép trừ bằng cách vạch ra những vạch kẻ ở vở nháp. Số bị trừ có bao nhiêu thì vạch bấy nhiêu. Đến số trừ, tôi lại hướng dẫn con xóa đi hoặc tô đen các vạch đó. Đáp số sẽ là các vạch không bị xóa hoặc không bị tô đen. Trong hình minh họa sẽ thể hiện đúng cách tôi dạy con phép trừ đơn giản đó.

Khi con trẻ không hiểu được về dấu bằng, tôi sẽ lấy bó đũa ra, cho thêm 1 đôi đũa nấu vào để cho con so đũa. Cách này giúp con hiểu ngay về dấu bằng.

4. Tìm các bài đọc tương tự có các vần con đang học để con tự đọc và tự tìm hiểu

Không phụ thuộc vào bài đọc trong sách giáo khoa, tôi thường tự tìm cho các học trò của mình những bài đọc khác. Trong bài đọc có thể sẽ có âm vần mà con chưa học, tôi sẽ yêu cầu các con gạch chân các từ có âm vần đó và đọc hộ con (dạy con đọc luôn chữ đó chứ không đánh vần nữa). Như vậy, thay vì con phụ thuộc ở 1 bài đọc cố định trong sách thì con sẽ mở rộng và đọc được rất nhiều bài.

5. Tìm cách mở rộng vốn từ của các con bằng hình ảnh

Tôi sẽ cho học trò xem tranh hoặc đi dã ngoại, tìm các từ ngữ mới để giới thiệu với các con. Chẳng hạn tôi sẽ cho các con ngắm ánh nắng chiếu qua mặt nước, ánh nắng đó sẽ khác hẳn ánh nắng bên ngoài. Sau đó tôi sẽ chỉ cho các con ý nghĩa của chữ “lóng lánh” – đây là 1 tính từ rất khó hình dung đối với trẻ nhỏ.

6. Biến các bài học thành các trò chơi

Nếu như được học theo kiểu: Làm 1 bài toán bằng các đồ chơi có sẵn thì thường con sẽ rất thích. Các bậc cha mẹ có thể tận dụng những món đồ chơi ở nhà để hướng dẫn con về phép cộng, phép trừ. Chắc chắn con sẽ thích đếm rổ hoa quả nhựa, xem có bao nhiêu món hơn là ngồi làm phép cộng trừ đơn thuần một cách khô khan.

7. Tham khảo các sách giáo khoa khác

Trẻ lớp 1 năm nay có tận 5 bộ sách giáo khoa. Vậy nên, tôi vẫn hướng dẫn thầy cô giáo và bố mẹ hãy tìm sách khác để tham khảo bài của các sách đó, thay vì chỉ áp theo duy nhất 1 bộ sách.

Khi tìm thấy các bài học hay của các sách đó, đừng ngần ngại dạy con. Chúng ta cứ thoải mái dạy con những bài học đó, đừng sợ lạc đề. “Mọi con đường đều đến thành Roma”, vậy nên yên tâm nhé!