Sách giáo khoa khan hiếm bất thường: Phụ huynh được khuyến khích mua tại trường
Sách giáo khoa lớp 1, lớp 6 khan hiếm bất thường ngoài thị trường. Lựa chọn duy nhất của phụ huynh là đăng ký mua sách tại trường với hình thức “mua bia kèm lạc”.
Phòng Giáo dục “lo lắng” phụ huynh mua sách giáo khoa lậu, khuyến khích mua sách tại trường
Tại huyện Thường Tín (Hà Nội), trước thềm năm học mới khoảng 1 tháng (ngày 24/7/2020), Phòng Giáo dục rốt ráo gửi email cho các trường tiểu học trên toàn huyện.
Nội dung chính: Thông báo về công tác tuyển sinh lớp 1 năm học 2020-2021
Trong đoạn email chỉ vỏn vẹn 6 dòng, Phòng Giáo dục chỉ đạo:
Phòng Giáo dục và Đào tạo gửi Mẫu danh sách người phụ trách phần mềm tuyển sinh lớp 1 năm học 2020-2021.
Đề nghị các trường khi tuyển sinh kết hợp với việc phát hành sách giáo khoa lớp 1 cho phụ huynh học sinh.
Cuối email, Phòng Giáo dục huyện Thường Tín cẩn thận lưu ý: Hiện nay trên thị trường đã có sách in lậu của Bộ sách Cánh diều. Đề nghị các ông (bà) Hiệu trưởng thông báo cho phụ huynh học sinh được biết Sách in lậu không vào được phần mềm học liệu điện tử ở trang cuối cuốn sách để phụ huynh tránh mua phải sách giả trên thị trường.
Không biết có phải Phòng Giáo dục huyện Thường Tín cẩn thận và lo xa quá hay không?
Nhưng từ thực tế những gì phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam ghi nhận được trong tuần qua: Quả thực những điều “lo lắng” của Phòng Giáo dục huyện Thường Tín là rất có cơ sở khi hiện nay phụ huynh mỏi mắt không tìm thấy đủ bộ sách giáo khoa lớp 1 ngoài thị trường.
Vậy sách giáo khoa lớp 1 phải mua ở đâu nếu không bán ở các cửa hàng sách?
Tiếp nối tinh thần trách nhiệm- lo lắng cho học sinh của Phòng Giáo dục, các trường tiểu học trên địa bàn huyện Thường Tín đồng loạt khuyến khích phụ huynh mua sách giáo khoa tại trường kèm theo vở bài tập, sách bổ trợ.
Chỉ đạo của Phòng Giáo dục huyện Thường Tín (Ảnh:V.N)
Chị N.T.H có con đang học ở trường Tiểu học Chương Dương (huyện Thường Tín, Hà Nội) chia sẻ:
“Trong buổi đăng ký và nộp hồ sơ cho con vào lớp 1, giáo viên trong trường đã đưa cho phụ huynh danh mục sách giáo khoa, vở bài tập, sách bổ trợ, ai có nhu cầu đăng ký mua cho con thì mua.
Phòng cũng gửi thông báo đến các trường: Nhắc nhở phụ huynh sách mua ở ngoài là “đã có sách in lậu”. Loại sách này sẽ không vào được phần mềm học liệu điện tử…
Video đang HOT
Sự lo lắng của Phòng Giáo dục và tinh thần trách nhiệm của nhà trường đã khiến chị H. “cảm động”- Chị H. liền đăng ký mua trọn bộ sách giáo khoa, sách bổ trợ theo danh mục của nhà trường cung cấp.
Trong đó, bộ sách giáo khoa Cánh diều có giá 199.000 đồng; sách bổ trợ 110.000 đồng; 2 quyển sách Tiếng Anh có giá 138.000 đồng.
Chị H cho biết: “Tôi nghĩ đâu cũng phải mua sách cho con, thì đằng nào đăng ký mua luôn ở trường theo danh mục các cô đưa cho.
Thêm nữa các cô giải thích mua sách ở ngoài sợ sách in lậu cho nên tôi cũng đăng ký mua luôn một thể.
Nói thật mình cũng không rõ ngoài sách giáo khoa thì bộ sách bổ trợ, sách bài tập có tác dụng gì hay không nhưng thấy phụ huynh khác đăng ký thì mình cũng mua luôn”.
Danh mục và giá tiền sách giáo khoa, sách bổ trợ phụ huynh ở Thường Tín đăng ký mua ở trường (Ảnh: V.N)
Câu chuyện đăng ký sách giáo khoa tại trường một cách “khó hiểu” không chỉ là thực trạng ở thành phố Hà Nội mà còn diễn ra tại một số tỉnh thành khác.
Tại Hà Tĩnh, chị Vũ Thị Giang (huyện Can Lộc) cho biết:
“Từ khi con học mẫu giáo, cán bộ trường tiểu học đã có buổi gặp gỡ với phụ huynh để đưa bản danh sách đăng ký sách giáo khoa lớp 1.
Thầy cô đưa bản đăng ký sách giáo khoa lớp 1 cho phụ huynh chúng tôi cùng lời cảnh báo rằng: Nếu không điền vào bản đăng ký, sau này không mua được sách cho con, phụ huynh phải chịu hoàn toàn trách nhiệm”.
Theo chị Giang: “Năm nay, trường tiểu học của con trai chị Giang lựa chọn bộ sách Cánh diều.
Điều đáng nói là khi đăng ký tại trường, phụ huynh buộc phải mua trọn bộ với tổng số là 22 cuốn sách và nhà trường sẽ không bán lẻ từng cuốn.
Bên cạnh đó, vì được cảnh báo trước có thể không mua được sách cho con nên tâm lý phụ huynh đều lo lắng và đăng ký mua trọn bộ sách ở trường.
Ngày phát sách, cô giáo còn dặn dò phụ huynh là không được để con xé hay làm hỏng sách vì nếu hỏng thì không có mà mua”.
Bản thân chị Giang cũng thấy rằng nhiều cuốn sách bổ trợ, sách bài tập không cần thiết nhưng vẫn buộc lòng phải mua vì không còn cách nào khác.
Phụ huynh đăng ký mua sách giáo khoa lớp 6 khi con đang học…lớp 5
Trong khi các phụ huynh lớp 6 khác chạy đôn đáo khắp nơi cũng không mua đủ một bộ sách giáo khoa, chị Minh Phương (Hà Đông) lại khá ung dung vì đã chuẩn bị xong sách giáo khoa cho con từ khi con chị đang học…lớp 5.
Chị Minh Phương cho biết: “Tôi và nhiều phụ huynh trong lớp nhàn hơn vì từ cuối năm học lớp 5 nhà trường đã phát cho phụ huynh phiếu đăng ký mua sách giáo khoa lớp 6.
Khi đó tôi đăng ký và đóng tiền cho cô giáo lớp 5 sau đó nhận sách về cho con.
Mặc dù cách làm của nhà trường có điều gì đó không hợp lý khi bắt các con mua sách giáo khoa lớp 6 khi đang học lớp 5 thế nhưng bây giờ thấy các phụ huynh khác chạy đôn đáo mà không mua được sách tôi lại thấy được tí an ủi vì trường “lo xa” nhưng lại đúng!.
Điều tôi cảm thấy kỳ lạ là năm nay sách giáo khoa lớp 6 rất khan hiếm, không có để mà mua trong khi các bộ sách khác không rơi vào tình trạng như vậy”.
Trong những ngày vất vả, chạy đôn chạy đáo để mua đủ sách giáo khoa lớp 6 cho con, chị Kim Hoa tiếc nuối vì “trót” không đăng ký mua sách giáo khoa ở trường.
Chị Hoa nói: “Biết vậy tôi đăng ký mua sách giáo khoa luôn ở trường cho con từ khi lớp 5.
Cuối năm học cô giáo cũng có nói về vấn đề này và trình bày việc mua sách giáo khoa lớp 6 có thể gặp khó khăn nên chuẩn bị trước nhưng tôi nghĩ sách giáo khoa thì có thiếu gì mà phải mua trước nên không đăng ký mua.
Thế nhưng đầu năm nay thực sự bộ sách giáo khoa lớp 6 rất khan hiếm.
Mấy ngày nay cả 2 vợ chồng phải đi khắp các nhà sách lớn ở Hà Nội và đi cả các đại lý phát hành của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam cũng không mua được đủ bộ mà phải đi mua ghép từng quyển mà vẫn không đủ”.
Sách giáo khoa lớp 6 và lớp 1 bỗng dưng khan hiếm bất thường ngoài thị trường (Ảnh:Phạm Minh)
Chị Hoa cũng không khỏi bức xúc vì tình trạng khan hiếm sách giáo khoa lớp 6 một cách lạ thường và đặt câu hỏi có hay không lợi ích nhóm trong việc bán sách giáo khoa tại trường?
Chị Hoa bày tỏ: “Tôi hỏi các nhân viên bán hàng họ đều bảo năm sau thay sách nên năm nay sách giáo khoa lớp 6 không còn.
Tôi không hiểu vì sao Nhà xuất bản và Bộ Giáo dục lại để học sinh và phụ huynh khổ sở vì không có sách giáo khoa? Việc sách giáo khoa lớp 6 năm nay khan hiếm quả thực rất bất thường.
Sách giáo khoa lớp 6, lớp 1 không có ngoài thị trường có liên quan gì đến việc khuyến khích phụ huynh mua sách ở trong trường?”.
Sách giáo khoa cho năm học mới: Vừa thừa, vừa thiếu
Câu chuyện thiếu sách giáo khoa (SGK) nhiều môn lớp 6 hiện nay ở các nhà sách không khác gì so với tình trạng đỏ mắt tìm SGK lớp 2 của năm học trước, cũng thời điểm này. Điệp khúc nhà trường bán SGK kèm sách bổ trợ nhập nhèm, thiếu rõ ràng vẫn diễn ra ở một số nơi.
Ảnh minh họa.
Tại sao cùng một câu chuyện vẫn lặp đi lặp lại từ năm học này qua năm học khác trong khi việc bảo đảm đủ chỗ học, sách học cho học sinh là những yêu cầu cơ bản đặt ra đối với ngành giáo dục?
Đỏ mắt tìm mua sách
Có con bắt đầu vào cấp THCS, chị Lan Anh (quận Thanh Xuân, Hà Nội) cho biết năm nay ảnh hưởng của dịch bệnh nên con nhập học muộn hơn so với mọi năm. Phải đến khi nhận lớp, trước khai giảng mấy hôm, nhà trường mới hướng dẫn danh sách các SGK, sách tham khảo cần mua để phục vụ cho việc học nên các bố mẹ lúc này mới bắt đầu đi mua sách. Tuy nhiên, một số cuốn đặc biệt khan hiếm như bộ 4 cuốn SGK tiếng Anh lớp 6 đã hết từ đầu tháng 9 tại nhiều cửa hàng sách lớn tại Hà Nội. Đáng chú ý, ngay cả các cửa hàng sách và thiết bị trường học thuộc hệ thống Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam (NXBGDVN) - đơn vị phát hành sách này cũng không sót cuốn nào để mua.
"Năm học mới đã bắt đầu được 1 tuần nhưng nhiều học sinh trong lớp con gái tôi cũng chưa có đủ sách để học. Giải pháp tạm thời trong những ngày này được phụ huynh lớp tôi bàn nhau là photo cho các con học tạm và tiếp tục... lùng mua sách ở các địa chỉ khác nhau", chị Lan Anh cho biết.
Về phía NXBGDVN, đơn vị này thừa nhận: Trong vài ngày qua, có hiện tượng thiếu cục bộ một số đầu SGK lớp 6, tại một số cửa hàng thuộc hệ thống NXBGDVN ở khu vực Hà Nội và TP Hồ Chí Minh.
Nguyên nhân là năm học 2020 - 2021, do ảnh hưởng của dịch bệnh nên nhu cầu mua sắm ở các địa phương có biến động so với mọi năm, giảm ở các vùng có dịch, tăng ở một số TP lớn. Việc mua sắm sách vở, đồ dùng học tập diễn ra chậm hơn mọi năm và dồn dập vào dịp sau khai giảng (so với mọi năm là trước khai giảng). Hiện đơn vị này đang gấp rút điều chuyển sách giữa các địa phương và khu vực, in bổ sung gấp để đáp ứng nhu cầu phát sinh để có đủ sách trong 1 - 2 ngày tới.
Trên thực tế, đây là năm học cuối cùng dùng SGK lớp 2 và lớp 6 theo chương trình hiện hành nên các nhà sách đều cân đối số lượng nhập về, tránh tồn đến năm sau. Tuy nhiên, do khối lớp 2 thường các trường đã thông báo danh sách SGK cần mua từ cuối năm ngoái trong khi học sinh lớp 6 là khối lớp đầu cấp, nhập học muộn nên mua sách muộn, dẫn đến hiện tượng khan hiếm sách ở một số địa phương.
Tuy nhiên, câu chuyện này không mới khi cả năm học 2018-2019 và 2019-2020, nhiều phụ huynh phải chạy đôn chạy đáo tìm mua sách cho con, nhất là các lớp đầu cấp mỗi khi năm học đã bắt đầu. Có ý kiến cho rằng nguyên nhân là do năm 2019-2020, Bộ GDĐT thay đổi SGK lớp 1 và các cấp khác kể từ các năm sau đó nên các nhà sách nhập cầm chừng. Song, ngay cả NXBGDVN là đơn vị cung ứng sách cũng... hết sách thì phụ huynh biết đi đâu để tìm mua sách? Trong khi trách nhiệm đáp ứng đủ nhu cầu SGK cho học sinh là việc năm nào cũng được Bộ GDĐT lưu ý song lịch sử cũ vẫn lặp lại? Trách nhiệm của các cơ quan quản lý ra sao khi 3 năm qua, cứ đến đầu năm học là lại thiếu SGK? Giải pháp nào để hiện tượng này chấm dứt ở các năm sau khi việc thay SGK của chương trình hiện hành bằng SGK của chương trình giáo dục phổ thông mới rất cần sự vào cuộc của các cơ quan chức năng.
Vẫn bán SGK kèm sách bổ trợ
Câu chuyện bán SGK kèm sách bổ trợ nhưng không hề ghi rõ đâu là sách bắt buộc theo chương trình của Bộ GDĐT, đâu là sách bổ trợ không bắt buộc phải mua của nhiều nhà trường vẫn tiếp diễn qua nhiều năm dù đầu năm học nào, Bộ GDĐT cũng có văn bản chỉ đạo về việc này.
Đơn cử, danh mục SGK của một số nhà trường ở Hà Nội đối với lớp 1 năm nay phát cho phụ huynh có giá lên tới 600 nghìn đồng tới 800 nghìn đồng khiến các bậc phụ huynh đều sốc. Bởi theo thông báo của Bộ GDĐT, giá các bộ SGK theo chương trình GDPT mới chỉ hơn 200 nghìn đồng. Như bộ sách "Cánh Diều" gồm 9 cuốn đã được Bộ Tài chính chấp thuận giá bán ở mức 199.000 đồng/bộ; Bộ sách "Kết nối tri thức với cuộc sống" gồm 10 cuốn có giá 179.000 đồng; Bộ sách "Chân trời sáng tạo" gồm 9 cuốn giá 186.000 đồng; Bộ sách "Cùng học để phát triển năng lực" gồm 10 cuốn giá 194.000 đồng; Bộ sách "Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục" có 9 cuốn, giá 189.000 đồng...
Kể cả khi các trường chọn các cuốn sách độc lập từ 5 bộ sách này thì giá cũng không thể đội lên gấp 3, 4 lần như vậy. Nhìn vào danh mục các sách nhà trường bán cho phụ huynh, có thể thấy bao gồm cả vở bài tập, sách tham khảo, các bộ dụng cụ học tập và vở viết... nhưng không hề được ghi cụ thể cái nào là bắt buộc, cái nào là tự chọn. Đó là chưa kể, nếu đăng ký mua ở trường, phụ huynh không được chọn mua cuốn này, bỏ cuốn kia mà phải mua nguyên bộ theo quy định. Nên dù có biết, phụ huynh cũng khó lòng từ chối nhà trường không mua trọn bộ sách vì tâm lý, có thể cô sẽ dạy đến cuốn này, lúc ấy biết đi đâu mà mua...
Phó Giám đốc Sở GDĐT Hà Nội Phạm Xuân Tiến nhấn mạnh, do đặc thù năm nay mỗi trường được quyền chọn cho mình một hoặc nhiều hơn một bộ SGK nên rất cần sự thống nhất với phụ huynh. Về mặt nguyên tắc, học sinh phải được trang bị đầy đủ SGK. Còn sách tham khảo, bổ trợ và một số loại khác thì căn cứ nhu cầu thực tế, đáp ứng nhu cầu học tập của học sinh. Phụ huynh hoàn toàn có thể chỉ đăng ký mua SGK ở trường, còn sách tham khảo ra hiệu sách mua để cho con làm thêm vào cuối tuần, nhà trường tuyệt đối không được bắt phụ huynh mua cả sách tham khảo ở trường.
Không được ép học sinh mua sách tham khảo dưới mọi hình thức là điệp khúc nhiều năm nay từ các cơ quan quản lý giáo dục nhưng trên thực tế, hiện Bộ GDĐT cũng không có quy định nào yêu cầu NXB, các Sở GDĐT, các Phòng GDĐT phải tách riêng SGK và sách bổ trợ. Và các nhà trường, mỗi khi bị truyền thông phản ánh, lại có nghiêm túc kiểm điểm và rút kinh nghiệm nhưng đến năm sau, chuyện cũ vẫn xảy ra...
Phụ huynh khó từ chối mua sách tham khảo, bài tập "Khi trường đưa ra danh mục sách, bất kể nhiều hay ít, phụ huynh không có sự lựa chọn. Muốn con học bình thường, không bị soi mói, cha mẹ phải răm rắp làm theo", chị Phương nói. Thiếu thông tin về sách giáo khoa và đặt niềm tin tuyệt đối vào thầy cô khiến nhiều phụ huynh đáp ứng vô điều kiện...