Sách giáo khoa bị “lỗi”, giáo viên có quyền giới thiệu các sách khác cho học sinh
Trong thời gian này, các phụ huynh có con đang học SGK Tiếng Việt lớp 1 bộ sách Cánh Diều đang khá lo lắng bởi không biết các nội dung trong sách sẽ được chỉnh sửa cụ thể ra sao?
Sau hàng loạt ý kiến phản ánh về lỗi trong sách giáo khoa lớp 1 mới (SGK) bộ sách Cánh Diều, Bộ GDĐT đã yêu cầu Hội đồng thẩm định SGK và NXB, nhóm tác giả biên soạn SGK thực hiện chỉnh sửa, tuy nhiên thời điểm này vẫn chưa rõ các Sở GDĐT đã có hướng dẫn cụ thể nào để các trường và giáo viên thực hiện?
Hoàn thành nội dung chỉnh sửa SGK Tiếng Việt lớp 1 trước ngày 15/11
Trong thời gian này, các phụ huynh có con đang học SGK Tiếng Việt lớp 1 bộ sách Cánh Diều đang khá lo lắng bởi không biết các nội dung trong sách sẽ được chỉnh sửa cụ thể ra sao? Chị Thu Vân (có con đang học lớp 1 tại Hà Nội) lo ngại rằng, với thời gian chỉnh sửa gấp gáp như vậy liệu chất lượng sách có được đảm bảo hay không?
Về vấn đề này, Bộ GDĐT cho biết, SGK sẽ được điều chỉnh theo hướng chỉnh sửa, bổ sung ngữ liệu để giáo viên có thể thay thế một số đoạn/bài đọc cho phù hợp hơn với học sinh lớp 1 như bài “Cua, cò và đàn cá”, “Hai con ngựa”, “Lừa, thỏ và cọp”, “Ve và gà”, Quạ và chó”, “Ước mơ của tảng đá”; thay thế một số từ ngữ khó hiểu, ít dùng như từ “nhá”, “nom”, “quà… quà”, “chén”, “tợp”, “dưa đỏ”, “khổ mỡ”…
Đồng thời, các tác giả sách khi chọn văn bản thay thế được yêu cầu không sử dụng truyện ngụ ngôn hoặc các đoạn/bài “đa nghĩa”, nên lựa chọn đoạn/bài trong kho tàng Văn học Việt Nam.
Theo phương án chỉnh sửa, hiệu đính của NXB và các tác giả sách, các nội dung chỉnh sửa sẽ được gửi đến đến Hội đồng thẩm định để đánh giá. Nếu các nội dung chỉnh sửa được thẩm định “Đạt” thì sẽ báo cáo Bộ trưởng xem xét, phê duyệt. Thời hạn cuối để Bộ trưởng Bộ GDĐT xem xét phê duyệt nội dung chỉnh sửa là trước ngày 15/11/2020.
Sau khi những nội dung chỉnh sửa được thông qua, sẽ phát tới các học sinh đã mua và đang sử dụng SGK này. Toàn bộ kinh phí này sẽ do nhà xuất bản cuốn sách chi trả.
Video đang HOT
GS. Nguyễn Minh Thuyết – Tổng Chủ biên kiêm Chủ biên SGK Tiếng Việt 1 của bộ sách Cánh Diều
Bộ GDĐT chỉ đạo các sở GDĐT yêu cầu nhà trường hướng dẫn, hỗ trợ giáo viên chủ động lựa chọn ngữ liệu khác
Trước những lo lắng của phụ huynh, đại diện Bộ GDĐT cho hay, để xử lý kịp thời, hiệu quả các khó khăn khi sử dụng SGK trong giảng dạy và có phương án khắc phục khi phát hiện lỗi trong SGK, Bộ GDĐT đã tập trung chỉ đạo các NXB, các tác giả viết SGK thực hiện các giải pháp linh hoạt, đa dạng để kịp thời hỗ trợ địa phương và giáo viên khắc phục những khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện chương trình.
Chỉ đạo các Sở GDĐT yêu cầu các nhà trường hướng dẫn, hỗ trợ giáo viên chủ động lựa chọn ngữ liệu khác phù hợp để tổ chức dạy học cho học sinh căn cứ vào yêu cầu của ngữ liệu được quy định trong Chương trình Ngữ văn, căn cứ vào trình độ học sinh và mục tiêu của hoạt động dạy học đúng theo quy định của chương trình và các văn bản hướng dẫn của Bộ.
Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra trong tình huống này là tại sao cứ bắt buộc học sinh phải lệ thuộc 1 cuốn SGK của một bộ sách nào đó trong khi chương trình mới giao quyền chủ động cho giáo viên, nghĩa là giáo viên chủ động giới thiệu các cuốn SGK hoặc tài liệu học phù hợp nhất cho từng môn học để học sinh tự tìm đọc, tham khảo thêm để học.
Như vậy, trong trường hợp như thế này, phụ huynh có thể chọn SGK khác để cho con em mình học, miễn là đảm bảo theo đúng nội dung chương trình học trên lớp. Việc này cũng phù hợp với lộ trình thực hiện chương trình SGK mới đang triển khai từ năm học này.
Tuy nhiên, có vẻ như để thay đổi được thói quen dạy và học trước đây, Bộ GDĐT cần mạnh tay hơn nữa để dần thoát khỏi tư duy lệ thuộc SGK trong dạy và học.
Giáo viên chủ động dạy, học sinh chủ động học. Các cuốn SGK cũng phải được xây dựng chuẩn chỉnh hơn, theo đúng yêu cầu của chuẩn chương trình, đồng thời những sản phẩm chất lượng kém sẽ tự bị thải loại. Có như vậy thì học sinh mới được lựa chọn và học những cuốn SGK tốt nhất.
Để không lệ thuộc sách giáo khoa
Dư luận xôn xao về những bất cập trong cuốn sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1 mới. Những bất cập đó đặt ra vấn đề lớn với giáo viên là làm thế nào để dạy tốt với cuốn sách giáo khoa như vậy.
Học sinh tìm mua sách giáo khoa, sách tham khảo tại một nhà sách ở Q.5, TP.HCM - Ảnh: TỰ TRUNG
Chẳng lẽ phải chờ các tác giả chỉnh sửa xong, rồi Bộ GD-ĐT thẩm định lại mới tiến hành dạy học?
Vấn đề quả thực nan giải với những ai vẫn quen dạy học theo sách giáo khoa (SGK), xuất phát từ quan điểm xưa cũ "SGK là pháp lệnh". Tuy nhiên, khi Bộ GD-ĐT đã thực hiện nguyên tắc "một chương trình - nhiều bộ SGK" thì cũng có nghĩa là xóa bỏ hoàn toàn quan điểm "SGK là pháp lệnh" để chuyển sang quan điểm mới "chương trình là pháp lệnh". Tức là giáo viên sẽ dạy học theo chương trình, chứ không phải theo SGK.
Như vậy, văn bản chương trình học là cơ sở trọng yếu để giáo viên chiếu theo đó tiến hành việc dạy học của mình, còn SGK chỉ là công cụ trợ giúp giáo viên (và học sinh) thực hiện dạy học. Dựa trên chương trình học, giáo viên sẽ thiết kế bài học (tức giáo án) cho học sinh; còn việc dùng hay không dùng SGK, chọn dùng SGK nào là do giáo viên quyết định.
Khi đã dạy học theo chương trình thì giá trị cao thấp và những bất cập trong SGK không cản trở quá nhiều đối với việc dạy học. Những bất cập trong cuốn SGK Tiếng Việt lớp 1 của nhóm Cánh Diều được giải quyết thế nào sẽ do Bộ GD-ĐT quyết định, còn giáo viên vẫn có thể dạy học bình thường theo chương trình hiện hành.
Tuy thế, việc chuyển từ "dạy học theo SGK" sang "dạy học theo chương trình" không phải là vấn đề đơn giản. Do thói quen xưa cũ, giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục vẫn lẫn lộn chương trình học với SGK trong một thuật ngữ kép là "chương trình SGK". Vì vậy, Bộ GD-ĐT vẫn quan tâm trước hết đến việc biên soạn, lựa chọn và phát hành các bộ SGK cho giáo viên.
Còn việc tập huấn chương trình học mới chỉ được tiến hành chậm trễ với nhiều tầng nấc khác nhau theo kiểu "tuyên truyền" từ trên xuống. Nên đa số giáo viên vẫn chưa hiểu "dạy học theo chương trình" là như thế nào (thậm chí họ chưa nhận được văn bản chương trình mới của Bộ GD-ĐT). Thêm nữa, giáo viên vẫn chưa biết cách thiết kế bài học của riêng mình cho học sinh mà không cần dựa vào SGK là như thế nào!
Bộ GD-ĐT cần nhanh chóng in ấn và phát hành văn bản chương trình giáo dục phổ thông mới (đã có hiệu lực từ năm 2018) cho tất cả giáo viên các cấp học phổ thông, để các thầy cô dùng nó làm tài liệu dạy học cơ bản mà không lệ thuộc vào SGK; đồng thời khẩn trương tập huấn giảng dạy chương trình đó dựa trên khoa học giáo dục hiện đại với các bộ môn phát triển chương trình học, phương pháp dạy học, đo lường và đánh giá, thiết kế bài học...
Chỉ đến khi tất cả giáo viên đứng lớp tiếp cận được với khoa học giáo dục hiện đại thì công cuộc đổi mới giáo dục phổ thông mới thực sự bắt đầu.
Mua sách nhưng chưa một lần mở ra
Sách Giáo dục thể chất lớp 1 mới có nội dung kiến thức đa dạng các hình thức tập luyện, phong phú các trò chơi vận động cho học sinh. Các nhà biên soạn kỳ vọng sẽ giúp học sinh hình thành các kỹ năng vận động cơ bản, tập thói quen luyện tập thể dục thể thao. Thông qua những hoạt động đó, học sinh sẽ được hình thành và phát triển năng lực giao tiếp, hợp tác.
Thế nhưng trong thực tế học cả tháng nhưng cuốn sách Giáo dục thể chất vẫn chưa một lần được học sinh sử dụng. Giáo viên thể dục cũng nói rằng tiết học thể dục chủ yếu tổ chức ngoài trời. Học sinh lớp 1 chủ yếu làm theo mẫu nên không cần SGK. Mà có cần cũng không thể học vì các em đã biết chữ đâu để đọc nội dung hay hiệu lệnh? Giáo viên lại phải hướng dẫn thì cần sách làm gì cho rắc rối?
Nâng cao chất lượng cho môn học không phải học sinh có bộ sách thể dục, mà chính là việc đầu tư sân bãi, phòng tập cho các em bài bản, chu đáo. Việc phát hành thêm bộ SGK thể dục chỉ làm ngân sách nhà nước phải chi thêm một khoản tiền không nhỏ cho việc viết sách, thẩm định, xuất bản. Đồng thời làm tăng thêm gánh nặng tiền bạc cho phụ huynh, trong khi họ đã phải mua quá nhiều từ SGK đến các loại sách tham khảo.
Phạm Ngọc Huyền
Cần có phản biện kín khi thẩm định sách giáo khoa Sau những ồn ào về SGK Tiếng Việt 1, TS Lê Thống Nhất cho rằng khâu thẩm định SGK cần có thêm phản biện kín, xin ý kiến các chuyên gia giáo dục, giáo viên và sớm công bố sách để dư luận góp ý. Sau những ồn ào và phản ứng của dư luận về một số ngữ liệu trong sách Tiếng...