Rối loạn t.iền đình ở người trẻ phải làm gì?
Hiện nay, tỷ lệ mắc bệnh rối loạn t.iền đình đang có xu hướng gia tăng ở các quốc gia trên toàn thế giới.
Ước tính có khoảng 35% người trên 40 t.uổi ghi nhận tình trạng rối loạn t.iền đình và con số này đang có xu hướng trẻ hóa.
Nguyên nhân gây rối loạn t.iền đình
T.iền đình là một hệ thống thuộc hệ thần kinh, nằm ở phía sau hai bên ốc tai, có nhiệm vụ chính là duy trì tư thế, dáng bộ, phối hợp cử động mắt, đầu và thân mình. Khi chúng ta di chuyển, cúi, xoay người,… t.iền đình sẽ nghiêng lắc theo các động tác này để giữ tư thế thăng bằng cho cơ thể.
Rối loạn t.iền đình là bệnh lý gây ra trạng thái mất cân bằng về tư thế, khiến người bệnh thường xuyên bị chóng mặt, hoa mắt, ù tai, buồn nôn, đi đứng lảo đảo,…
Trong cơn bệnh, nếu người bệnh cố gắng đi lại thì có thể bị ngã, gây chấn thương trầy xước da hay thậm chí là gãy tay, chân, chấn thương sọ não (do đ.ập đ.ầu vào vật cứng/nền đất cứng)… Biến chứng nguy hiểm nhất của rối loạn t.iền đình là gây đột quỵ do m.áu lên não kém.
Rối loạn t.iền đình khiến người bệnh thường xuyên bị chóng mặt, hoa mắt…
Có nhiều nguyên nhân gây rối loạn t.iền đình trong đó có thể do các nguyên nhân như:
Viêm tai giữa do nhiễm virus hoặc vi khuẩn ở tai…
Do chấn thương đầu.
Do rối loạn tuần hoàn m.áu như tắc động mạch t.iền đình, co thắt động mạch cột sống ảnh hưởng đến tai trong hoặc não.
Bệnh rối loạn t.iền đình cũng có thể do các yếu tố di truyền và môi trường sống (ô nhiễm tiếng ồn, stress…).
Thực tế cho thấy, trong xã hội hiện đại, rối loạn t.iền đình càng trở nên phổ biến, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng bệnh lí này có liên quan đến yếu tố t.uổi tác, giới tính, điều kiện môi trường sống và làm việc. T.uổi cao làm tăng nguy cơ bị bệnh, ước tính có khoảng 35% người trên 40 t.uổi ghi nhận tình trạng rối loạn t.iền đình và hiện nay con số này đang có xu hướng trẻ hóa.
Bệnh gặp nhiều hơn ở nữ giới, những người làm việc hoặc sinh sống ở môi trường tiếng ồn lớn, căng thẳng, ít vận động hoặc thời tiết khó chịu khi chuyển mùa…
Biểu hiện rối loạn t.iền đình
Chóng mặt, quay cuồng, choáng váng.
Không thể bước đi, dễ ngã do mất cân bằng và mất định hướng không gian.
Video đang HOT
Rối loạn thị giác như nhìn mờ, hoa mắt, nhạy cảm với ánh sáng…
Rối loạn thính giác như ù tai.
Nhận thức hoặc tâm lý thay đổi như lo lắng quá mức, khó tập trung, giảm khả năng chú ý…
Nhịp tim, nhịp thở nhanh, hay hồi hộp, đ.ánh trống ngực, huyết áp cao (nếu nguyên nhân gây bệnh do tăng huyết áp) hoặc huyết áp thấp (trong trường hợp bệnh hình thành do huyết áp thấp),…
Khi nhận thấy các dấu hiệu và nghi ngờ mắc bệnh rối loạn t.iền đình, người bệnh cần đến bệnh viện để làm các cận lâm sàng cần thiết, qua đó bác sĩ sẽ xác định tình trạng của người bệnh nhằm đưa ra phương án điều trị hiệu quả.
Các bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh làm các cận lâm sàng như đo điện não đồ, lưu huyết não hoặc các xét nghiệm hình ảnh như chụp X-quang, chụp CT, chụp cộng hưởng từ,… nhằm phát hiện các khối u, tai biến và sự bất thường về mô mềm khác mà có thể gây các triệu chứng mất thăng bằng như chóng mặt hoặc ngất.
Cách xử trí khi bị rối loạn t.iền đình
Nên tăng cường vận động thể dục thể thao nhằm tăng cường lưu thông tuần hoàn não.
Khi các triệu chứng của bệnh kể trên lặp đi lặp lại nhiều lần, hãy đến các cơ sở y tế để được thăm khám và tham khảo ý kiến bác sĩ nhằm đưa ra hướng điều trị thích hợp nhất. Tuy nhiên, việc thực hiện các biện pháp thay đổi lối sống có thể hạn chế hoặc giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh rối loạn t.iền đình ngay tại nhà cụ thể như:
Người bệnh hạn chế đọc sách, sử dụng điện thoại hay làm việc trên máy tính khi đang di chuyển bằng xe ôtô, xe buýt hoặc tàu lửa. Khi xuất hiện chóng mặt cần nằm xuống và hít thở đều, có thể nhắm mắt lại để giảm kích thích của ánh sáng.
Có thể mang theo kính mát và đội mũ nếu tình trạng rối loạn t.iền đình xuất phát từ nguyên nhân nhạy cảm với ánh sáng.
Cần tránh đi máy bay nếu đang bị viêm xoang, viêm tai hoặc tai bị tắc nghẽn. Tránh nghe nhạc với âm thanh lớn, tránh nơi có nhiều tiếng ồn hoặc ra ngoài trời nắng mà không sử dụng vật che chắn.
Nên tăng cường vận động thể dục thể thao nhằm tăng cường lưu thông tuần hoàn não, thận trọng các động tác vận động quá sức, các tác động vùng đầu cổ.
Hạn chế căng thẳng trong sinh hoạt và lao động. Có thể xen kẽ các khoảng thời gian nghỉ ngắn đồng thời có sự sắp xếp và phân bổ công việc để tránh bị quá tải.
Ngoài ra, cần có chế độ dinh dưỡng lành mạnh, tốt cho hệ tim mạch cũng như bổ sung nhiều rau xanh, trái cây và hạn chế mỡ động vật cũng là một yếu tố rất quan trọng. Uống đủ nước mỗi ngày, một người nên uống khoảng 1,5 – 2 lít nước/ngày để cung cấp đủ nước cho các quá trình trao đổi chất và các hoạt động của cơ thể được diễn ra hiệu quả. Cần hạn chế tối thiểu rượu, bia, t.huốc l.á, cà phê và các chất kích thích có hại.
Cần khám sức khỏe định kỳ để phát hiện và can thiệp kịp thời ngay khi thấy xuất hiện dấu hiệu của bệnh rối loạn chức năng t.iền đình, để giúp phòng ngừa những bệnh lý nặng như: Tai biến mạch não, u não.
Thuốc nào trị rối loạn t.iền đình?
Rối loạn t.iền đình đi kèm với một vài bệnh lý như thiếu m.áu não, đái tháo đường, tăng huyết áp có thể là nguyên nhân dẫn đến đột quỵ, đe dọa tính mạng người bệnh.
Việc điều trị sớm giúp người bệnh cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm nguy cơ mắc các biến chứng nguy hiểm.
1. Các thuốc điều trị rối loạn t.iền đình
1.1. Thuốc kháng histamin
Các thuốc này bao gồm scopolamine, dimenhydrinate hoặc promethazine...
Tác dụng: Các thuốc kháng histamin có tác dụng cải thiện tình trạng buồn nôn, chóng mặt... triệu chứng của rối loạn t.iền đình.
Tác dụng phụ: Một số tác dụng phụ của thuốc như gây buồn ngủ, mệt mỏi và rối loạn tiêu hóa.
Lưu ý: Nên uống thuốc sau khi ăn no để hạn chế những tác dụng phụ.
Rối loạn t.iền đình có thể là nguyên nhân dẫn đến đột quỵ.
1.2. Thuốc chống nôn
Tác dụng: Các thuốc chống nôn giúp giảm nôn, giảm đau đầu, hoa mắt, chóng mặt trong rối loạn t.iền đình. Một số thuốc thường dùng là primperan, domperidone...
Tác dụng phụ: Khi dùng thuốc primperan có thể gặp một số tác dụng phụ như: Tiêu chảy, buồn nôn, mệt mỏi và yếu cơ bất thường, ngủ gà, rối loạn trương lực cơ cấp tính đặc biệt ở những người bệnh nữ trẻ, bồn chồn; domperidom có thể gây khô miệng, đau đầu, phát ban, ngứa da, đỏ mắt, k.inh n.guyệt không đều
Lưu ý: Bệnh nhân không được dùng thuốc mà chưa có chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa vì thuốc này có thể tương tác với thuốc khác.
Ngoài ra có thể dùng acetylleucine để điều trị các cơn chóng mặt khi bị rối loạn t.iền đình. Tác dụng phụ thường gặp là phát ban da (đôi khi kết hợp với ngứa), nổi mày đay. Không dùng acetylleucine quá liều chỉ định, không dùng cho phụ nữ có thai và đang cho con bú.
Chỉ uống thuốc trị rối loạn t.iền đình khi có chỉ định của bác sĩ.
1.3. Nhóm thuốc cải thiện tuần hoàn não
Tác dụng: Nhóm thuốc này tác động trên não bộ và hệ thần kinh, có tác dụng bảo vệ chống lại tình trạng thiếu oxy ở các cơ quan này. Thường dùng là piracetam, ginkgo biloba...
Ở người lớn, thuốc piracetam được chỉ định để điều trị chóng mặt và các rối loạn thăng bằng đi kèm, ngoại trừ choáng váng có nguồn gốc do vận mạch hoặc tâm thần. Ginkgo biloba giúp cải thiện lưu thông m.áu bằng cách làm giãn mạch m.áu và giảm độ kết dính của tiểu cầu, do đó có thể hỗ trợ điều trị rối loạn t.iền đình.
Tác dụng phụ: Một số tác dụng phụ thường gặp như mệt mỏi, buồn nôn, nôn, tiêu chảy, đau bụng...
Lưu ý: Không dùng thuốc piracetam trong những trường hợp bệnh nhân suy thận nặng, suy gan, xuất huyết não. Tránh dùng Ginkgo biloba cho những người đang có triệu chứng c.hảy m.áu, phụ nữ mang thai.
1.4. Nhóm thuốc ức chế canxi
Tác dụng: Nhóm thuốc này có công dụng giảm thiểu triệu chứng đau nửa đầu, chóng mặt hay thiểu năng tuần hoàn não, thường dùng như thuốc flunarizine...
Tác dụng phụ: Thuốc có tác dụng phụ gây buồn ngủ rũ rượi, rối loạn tiêu hóa, nguy cơ trầm cảm, tác động tới hệ thần kinh và làm tăng các triệu chứng ở người bệnh Parkinson.
Lưu ý: Đây là thuốc cần được kê đơn và chỉ định bởi bác sĩ chuyên khoa, bệnh nhân tuyệt đối không được tự ý dùng thuốc. Thuốc có thể gia tăng triệu chứng ngoại tháp, trầm cảm và bộc phát hội chứng Parkinson.
1.5. Nhóm an thần kinh benzodiazepine
Tác dụng: Các thuốc nhóm an thần kinh benzodiazepine như diazepam, lorazepam... là những thuốc có tác dụng an thần, làm cho t.iền đình hai bên được cân bằng, giảm triệu chứng chóng mặt, giảm lo lắng, căng thẳng.
Lưu ý: Không nên dùng thuốc này trong thời gian dài vì có thể khiến bệnh nhân bị lệ thuộc vào thuốc, nghiện thuốc. Do đó, các thuốc này phải được kiểm soát chặt chẽ.
2. Lưu ý khi dùng thuốc
Để điều trị hiệu quả, người bệnh rối loạn t.iền đình cần thực hiện:
- Không dùng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
- Không tự ý tăng/giảm/ngừng dùng thuốc khi chưa có ý kiến của bác sĩ.
- Một số thuốc nên uống thuốc sau bữa ăn để tránh kích ứng dạ dày.
- Không uống thuốc cùng với rượu, bia và các chất kích thích.
- Thận trọng dùng thuốc cho: Phụ nữ mang thai, cho con bú, t.rẻ e.m, khi đang vận hành máy móc, lái xe, các trường hợp mẫn cảm với các thành phần của thuốc.
- Khi dùng thuốc trị rối loạn t.iền đình nếu có bất kỳ triệu chứng bất thường nào cần báo ngay cho bác sĩ để có cách xử trí kịp thời.
- Có chế độ ăn uống, nghỉ ngơi hợp lý, vận động nhẹ nhàng.
Đau đầu 'như búa bổ' mỗi khi thay đổi thời tiết, làm sao để khắc phục? Theo các bác sĩ, việc tăng hoặc giảm nhiệt độ có thể gây rối loạn co thắt mạch m.áu, từ đó làm thay đổi lưu thông m.áu trong cơ thể, khiến lượng m.áu lên não thay đổi, gây co thắt mạch m.áu trong não nên đau đầu. Thường xuyên đau đầu khi thời tiết thay đổi Gần đây, thời tiết Hà Nội thay...