Quyền lợi của người học
Thành phố Hồ Chí Minh đã có thông báo chính thức không đăng ký thực hiện thí điểm theo chương trình Ngoại ngữ 1 với các môn tiếng Hàn và tiếng Đức.
Lý do là vì qua thời gian thực hiện thí điểm dạy Ngoại ngữ 2 các môn tiếng Hàn và tiếng Đức, thành phố gặp nhiều khó khăn, nhất là thiếu đội ngũ giáo viên cho các môn này.
Đây cũng là khó khăn chung của nhiều tỉnh thành khác bởi trong việc dạy học nói chung và dạy ngoại ngữ nói riêng, đội ngũ giáo viên đạt chuẩn vẫn luôn là câu hỏi trăn trở với nhiều địa phương. Ngay tại TP HCM là một trong những địa phương đầu tư từ rất sớm cho việc học ngoại ngữ và luôn có điểm thi tốt nghiệp THPT môn tiếng Anh dẫn đầu cả nước thì giáo viên cũng là một bài toán nan giải.
Chủ trương của TP là tạo điều kiện thu hút giáo viên ngoại ngữ vào các cơ sở giáo dục công lập nhưng dù mở cửa biên chế, nhiều cử nhân sư phạm ngoại ngữ vẫn không mặn mà. Thậm chí, có những trường hợp giáo viên thi đỗ kỳ thi tuyển dụng công chức, đi làm được một thời gian lại xin nghỉ.
Tại Hà Nội, một số trường đang thí điểm dạy tiếng Đức là ngoại ngữ 1 như các Trường THCS Đống Đa và Trưng Vương. Tới cấp THPT là các Trường THPT Việt Đức và Kim Liên. Với tiếng Hàn, mới chỉ có duy nhất Trường THPT chuyên Ngoại ngữ, ĐH Quốc gia Hà Nội giảng dạy.
Video đang HOT
Như vậy, nếu triển khai thí điểm theo chương trình Ngoại ngữ 1 với các môn tiếng Hàn và tiếng Đức thì “đầu ra” hay vấn đề học liên thông, nối tiếp cho các HS này ở các cấp học sau đó cũng cần được đặt ra. Bởi nếu như khi lên ĐH, cơ hội học tiếp các môn học này hoặc sử dụng kết quả các môn này vào để xét tuyển vào ĐH cũng đang là một vấn đề bởi nhiều trường chưa có các tổ hợp có môn này.
Ngay cả những trường chuyên về ngoại ngữ, như Trường ĐH Hà Nội, Trường ĐH Ngoại ngữ (ĐH Quốc gia Hà Nội)… khi tuyển sinh các chuyên ngành tiếng Đức, tiếng Hàn… cũng có tuyển thêm cả bằng tổ hợp D01 – có tiếng Anh với lý giải để tạo thuận lợi cho mọi người học ở khắp các vùng miền. Cánh cửa này mở ra nhưng cơ hội cạnh tranh là rất lớn nên nếu không tiếp tục ở bậc học cao hơn, việc học ngoại ngữ này của các em có bị mai một?
Nhất là nếu không theo con đường học chuyên sâu về ngoại ngữ sau này, khi rẽ nhánh sang các trường khối kinh tế hay kỹ thuật… trong khi nhà trường chưa có ngoại ngữ này thì liệu có là một sự lãng phí? Bởi lúc đó các em lại quay lại học Tiếng Anh giống với các bạn khác sẽ là một sự bắt đầu từ đầu.
Vì vậy, chủ trương đã có song khi triển khai, các địa phương cần có sự nghiên cứu, cân nhắc phù hợp để tạo thuận lợi nhất cho người học.
Thêm 2 ngoại ngữ trong nhà trường: Có cần thiết? Kỳ cuối: Chớ làm cảm tính
Với việc Bộ GDĐT quyết định đưa hai ngôn ngữ Hàn, Đức vào chương trình bắt buộc giáo dục phổ thông hệ 10 năm (ngoại ngữ 1), dư luận không khỏi băn khoăn về tính thiết thực, sự cần thiết của hai ngoại ngữ này.
Nếu cơ quan quản lý không thể chứng minh được sự hữu ích khi học hai ngôn ngữ này thì khó mà thuyết phục được xã hội.
Ảnh minh họa.
Tất nhiên, nói cho đến cùng thì cái sự học chẳng bao giờ là thừa, là đủ cả. Học nữa, học mãi, thậm chí càng học càng thấy dốt nên cần phải trau dồi càng nhiều kiến thức càng tốt. Song, điều đó không có nghĩa là cơ quan quản lý giáo dục, mà ở đây là Bộ GDĐT có thể dễ dàng đưa ra quyết định khi chưa đủ cứ liệu khoa học, trải nghiệm thực tiễn.
Dù đã cho dạy thử nghiệm hai loại ngôn ngữ Hàn và Đức theo hình thức lựa chọn (ngoại ngữ 2), nhưng tới thời điểm này Bộ GDĐT chưa hề công bố kết quả sơ kết, tổng kết về tính thiết thực, sự hữu ích của hai loại ngôn ngữ này, để có căn cứ quyết định đưa chúng trở thành ngoại ngữ 1 bắt buộc. Vậy quyết định trên dựa vào cơ sở nào?
Để lý giải cho việc đưa hai ngôn ngữ Hàn và Đức trở thành ngoại ngữ 1, Bộ GDĐT khẳng định qua quá trình dạy và học thí điểm, các học sinh đón nhận hết sức hào hứng, tham gia học nhiều, rất khả quan. Đó chỉ là lời giải thích phiến diện, chứ chưa hề có con số thống kê cụ thể từ một cuộc khảo sát nghiêm túc do tổ chức hay đơn vị nào thực hiện.
Hiện, trong các môn ngoại ngữ 1, chỉ có tiếng Anh là phổ biến, được triển khai dạy và học tại hầu hết các trường phổ thông. Còn lại những ngoại ngữ khác như Pháp, Nga, Nhật... thì cũng chưa thể phổ biến (nếu không muốn nói là rất ít) dạy trong các trường phổ thông. Vậy thì cớ sao lại phải "cố gắng" đưa thêm hai ngôn ngữ Hàn, Đức vào làm gì?
Dù Bộ GDĐT có đưa tiếng Hàn, tiếng Đức vào thành ngoại ngữ 1, nhưng nếu các trường phổ thông trên toàn quốc không muốn, hoặc không thể triển khai dạy và học thì quyết định đó cũng chỉ nằm ở trên giấy. Biết là rất khó triển khai trên diện rộng toàn quốc (bởi nhiều lý do) còn cố đưa ra một quyết định "cứng" như vậy để làm gì?
Nói là hầu hết các trường phổ thông trên toàn quốc (trừ hai địa phương lớn là Hà Nội và TP Hồ Chí Minh) khó có thể triển khai dạy và học hai ngôn ngữ Hàn và Đức là hoàn toàn có cơ sở. Bởi lẽ, để triển khai dạy và học những ngoại ngữ này, điều kiện cần và đủ là phải có giáo viên tiếng Hàn, tiếng Đức đạt chuẩn, cùng với đó là cơ sở vật chất đi kèm.
Cứ cho là việc tuyển giáo viên các ngoại ngữ trên đơn giản, dễ dàng, các trường cũng sẵn sàng nguồn lực để đầu tư cơ sở vật chất dạy và học. Cứ cho là nhiều học sinh sẽ đăng ký học hai ngoại ngữ này, vì văn hóa Hàn Quốc cũng đang hấp dẫn giới trẻ, khiến giới trẻ bị choáng ngợp. Song, ngay cả như vậy thì Bộ GDĐT cũng phải tính toán kỹ lưỡng về hiệu quả khi triển khai dạy và học hai ngoại ngữ này.
Nếu không được cân nhắc kỹ lưỡng, xem xét thấu đáo, chỉ đưa ra quyết định theo cảm tính, rất có thể sẽ là sai lầm dẫn đến lãng phí nguồn lực. Một chuyên gia giáo dục đã đưa ra cảnh báo rằng, nhiều học sinh hiện đang "mê" các sao Hàn Quốc nên sẽ rất hào hứng đăng ký học ngoại ngữ này. Nhưng khi lớn lên các em không thể sử dụng ngôn ngữ này để làm việc, trong khi lại không có ngôn ngữ phổ thông là tiếng Anh thì sẽ rất khổ.
Đó là chưa kể đến việc thiếu đồng bộ giữa các cấp học, giữa các trường. Chẳng hạn như một học sinh đang học tiếng Hàn hoặc tiếng Đức, nhưng vì lý do bất khả kháng nào đó phải chuyển sang trường mới mà ở đó không có loại ngoại ngữ trên, các em sẽ phải học lại từ đầu ngoại ngữ khác sẽ rất vất vả, không thể theo kịp các bạn cùng lớp, cùng trường.
Hay việc ở cấp THCS các em học tiếng Hàn hay tiếng Đức, nhưng khi lên cấp THPT lại không dạy hai ngoại ngữ này thì các em phải làm sao? Chắc chắn là phải bắt nhịp ngay với ngoại ngữ mới đang được dạy tại trường THPT. Đó không chỉ là sự lãng phí thời gian, công sức, tiền bạc, mà còn khiến các em học sinh vô cùng khổ sở khi phải làm quen với môn học mới.
Theo cách giải thích của Vụ trường Vụ Giáo dục trung học (Bộ GDĐT) Nguyễn Xuân Thành, gọi là ngoại ngữ 1 bắt buộc, nhưng học sinh có quyền lựa chọn có học ngoại ngữ đó hay học ngoại ngữ khác. Nghe đã thấy trúc trắc, và "sai sai" rồi. Vậy thì cớ sao Bộ GDĐT không giữ nguyên đó là các ngoại ngữ 2, cớ sao cứ nhất thiết phải "nâng cấp" chúng trở thành ngoại ngữ 1?
Dư luận xã hội cho rằng, với vai trò quản lý nhà nước trong lĩnh vực giáo dục, liên quan đến nguồn lực con người có ý nghĩa quan trọng trong sự nghiệp phát triển của đất nước, Bộ GDĐT cần có sự thấu đáo, cẩn trọng trong từng quyết định đưa ra, tránh việc phải sửa sai, thu hồi như đã từng có tiền lệ. Mỗi quyết sách phải dựa trên cứ liệu khoa học, kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn, chớ làm theo cảm tính, để rồi lại phải "nói lại cho rõ".
Những bất lợi khi học ngoại ngữ hiếm Tiếng Đức, tiếng Hàn Quốc vừa trở thành ngoại ngữ 1 trong trường phổ thông. Thực tế hiện nay, ngoài tiếng Anh, các ngoại ngữ còn lại đều gặp rất nhiều khó khăn khi triển khai đại trà, trong khi đó, bất lợi lớn nhất đối với người học là chương trình học bị cắt khúc. Học sinh lớp chuyên tiếng Hàn, Trường...