Quyền lợi của người học

Theo dõi VGT trên

Thành phố Hồ Chí Minh đã có thông báo chính thức không đăng ký thực hiện thí điểm theo chương trình Ngoại ngữ 1 với các môn tiếng Hàn và tiếng Đức.

Lý do là vì qua thời gian thực hiện thí điểm dạy Ngoại ngữ 2 các môn tiếng Hàn và tiếng Đức, thành phố gặp nhiều khó khăn, nhất là thiếu đội ngũ giáo viên cho các môn này.

Quyền lợi của người học - Hình 1

Đây cũng là khó khăn chung của nhiều tỉnh thành khác bởi trong việc dạy học nói chung và dạy ngoại ngữ nói riêng, đội ngũ giáo viên đạt chuẩn vẫn luôn là câu hỏi trăn trở với nhiều địa phương. Ngay tại TP HCM là một trong những địa phương đầu tư từ rất sớm cho việc học ngoại ngữ và luôn có điểm thi tốt nghiệp THPT môn tiếng Anh dẫn đầu cả nước thì giáo viên cũng là một bài toán nan giải.

Chủ trương của TP là tạo điều kiện thu hút giáo viên ngoại ngữ vào các cơ sở giáo dục công lập nhưng dù mở cửa biên chế, nhiều cử nhân sư phạm ngoại ngữ vẫn không mặn mà. Thậm chí, có những trường hợp giáo viên thi đỗ kỳ thi tuyển dụng công chức, đi làm được một thời gian lại xin nghỉ.

Tại Hà Nội, một số trường đang thí điểm dạy tiếng Đức là ngoại ngữ 1 như các Trường THCS Đống Đa và Trưng Vương. Tới cấp THPT là các Trường THPT Việt Đức và Kim Liên. Với tiếng Hàn, mới chỉ có duy nhất Trường THPT chuyên Ngoại ngữ, ĐH Quốc gia Hà Nội giảng dạy.

Video đang HOT

Như vậy, nếu triển khai thí điểm theo chương trình Ngoại ngữ 1 với các môn tiếng Hàn và tiếng Đức thì “đầu ra” hay vấn đề học liên thông, nối tiếp cho các HS này ở các cấp học sau đó cũng cần được đặt ra. Bởi nếu như khi lên ĐH, cơ hội học tiếp các môn học này hoặc sử dụng kết quả các môn này vào để xét tuyển vào ĐH cũng đang là một vấn đề bởi nhiều trường chưa có các tổ hợp có môn này.

Ngay cả những trường chuyên về ngoại ngữ, như Trường ĐH Hà Nội, Trường ĐH Ngoại ngữ (ĐH Quốc gia Hà Nội)… khi tuyển sinh các chuyên ngành tiếng Đức, tiếng Hàn… cũng có tuyển thêm cả bằng tổ hợp D01 – có tiếng Anh với lý giải để tạo thuận lợi cho mọi người học ở khắp các vùng miền. Cánh cửa này mở ra nhưng cơ hội cạnh tranh là rất lớn nên nếu không tiếp tục ở bậc học cao hơn, việc học ngoại ngữ này của các em có bị mai một?

Nhất là nếu không theo con đường học chuyên sâu về ngoại ngữ sau này, khi rẽ nhánh sang các trường khối kinh tế hay kỹ thuật… trong khi nhà trường chưa có ngoại ngữ này thì liệu có là một sự lãng phí? Bởi lúc đó các em lại quay lại học Tiếng Anh giống với các bạn khác sẽ là một sự bắt đầu từ đầu.

Vì vậy, chủ trương đã có song khi triển khai, các địa phương cần có sự nghiên cứu, cân nhắc phù hợp để tạo thuận lợi nhất cho người học.

Thêm 2 ngoại ngữ trong nhà trường: Có cần thiết? Kỳ cuối: Chớ làm cảm tính

Với việc Bộ GDĐT quyết định đưa hai ngôn ngữ Hàn, Đức vào chương trình bắt buộc giáo dục phổ thông hệ 10 năm (ngoại ngữ 1), dư luận không khỏi băn khoăn về tính thiết thực, sự cần thiết của hai ngoại ngữ này.

Nếu cơ quan quản lý không thể chứng minh được sự hữu ích khi học hai ngôn ngữ này thì khó mà thuyết phục được xã hội.

Thêm 2 ngoại ngữ trong nhà trường: Có cần thiết? - Kỳ cuối: Chớ làm cảm tính - Hình 1


Ảnh minh họa.

Tất nhiên, nói cho đến cùng thì cái sự học chẳng bao giờ là thừa, là đủ cả. Học nữa, học mãi, thậm chí càng học càng thấy dốt nên cần phải trau dồi càng nhiều kiến thức càng tốt. Song, điều đó không có nghĩa là cơ quan quản lý giáo dục, mà ở đây là Bộ GDĐT có thể dễ dàng đưa ra quyết định khi chưa đủ cứ liệu khoa học, trải nghiệm thực tiễn.

Dù đã cho dạy thử nghiệm hai loại ngôn ngữ Hàn và Đức theo hình thức lựa chọn (ngoại ngữ 2), nhưng tới thời điểm này Bộ GDĐT chưa hề công bố kết quả sơ kết, tổng kết về tính thiết thực, sự hữu ích của hai loại ngôn ngữ này, để có căn cứ quyết định đưa chúng trở thành ngoại ngữ 1 bắt buộc. Vậy quyết định trên dựa vào cơ sở nào?

Để lý giải cho việc đưa hai ngôn ngữ Hàn và Đức trở thành ngoại ngữ 1, Bộ GDĐT khẳng định qua quá trình dạy và học thí điểm, các học sinh đón nhận hết sức hào hứng, tham gia học nhiều, rất khả quan. Đó chỉ là lời giải thích phiến diện, chứ chưa hề có con số thống kê cụ thể từ một cuộc khảo sát nghiêm túc do tổ chức hay đơn vị nào thực hiện.

Hiện, trong các môn ngoại ngữ 1, chỉ có tiếng Anh là phổ biến, được triển khai dạy và học tại hầu hết các trường phổ thông. Còn lại những ngoại ngữ khác như Pháp, Nga, Nhật... thì cũng chưa thể phổ biến (nếu không muốn nói là rất ít) dạy trong các trường phổ thông. Vậy thì cớ sao lại phải "cố gắng" đưa thêm hai ngôn ngữ Hàn, Đức vào làm gì?

Dù Bộ GDĐT có đưa tiếng Hàn, tiếng Đức vào thành ngoại ngữ 1, nhưng nếu các trường phổ thông trên toàn quốc không muốn, hoặc không thể triển khai dạy và học thì quyết định đó cũng chỉ nằm ở trên giấy. Biết là rất khó triển khai trên diện rộng toàn quốc (bởi nhiều lý do) còn cố đưa ra một quyết định "cứng" như vậy để làm gì?

Nói là hầu hết các trường phổ thông trên toàn quốc (trừ hai địa phương lớn là Hà Nội và TP Hồ Chí Minh) khó có thể triển khai dạy và học hai ngôn ngữ Hàn và Đức là hoàn toàn có cơ sở. Bởi lẽ, để triển khai dạy và học những ngoại ngữ này, điều kiện cần và đủ là phải có giáo viên tiếng Hàn, tiếng Đức đạt chuẩn, cùng với đó là cơ sở vật chất đi kèm.

Cứ cho là việc tuyển giáo viên các ngoại ngữ trên đơn giản, dễ dàng, các trường cũng sẵn sàng nguồn lực để đầu tư cơ sở vật chất dạy và học. Cứ cho là nhiều học sinh sẽ đăng ký học hai ngoại ngữ này, vì văn hóa Hàn Quốc cũng đang hấp dẫn giới trẻ, khiến giới trẻ bị choáng ngợp. Song, ngay cả như vậy thì Bộ GDĐT cũng phải tính toán kỹ lưỡng về hiệu quả khi triển khai dạy và học hai ngoại ngữ này.

Nếu không được cân nhắc kỹ lưỡng, xem xét thấu đáo, chỉ đưa ra quyết định theo cảm tính, rất có thể sẽ là sai lầm dẫn đến lãng phí nguồn lực. Một chuyên gia giáo dục đã đưa ra cảnh báo rằng, nhiều học sinh hiện đang "mê" các sao Hàn Quốc nên sẽ rất hào hứng đăng ký học ngoại ngữ này. Nhưng khi lớn lên các em không thể sử dụng ngôn ngữ này để làm việc, trong khi lại không có ngôn ngữ phổ thông là tiếng Anh thì sẽ rất khổ.

Đó là chưa kể đến việc thiếu đồng bộ giữa các cấp học, giữa các trường. Chẳng hạn như một học sinh đang học tiếng Hàn hoặc tiếng Đức, nhưng vì lý do bất khả kháng nào đó phải chuyển sang trường mới mà ở đó không có loại ngoại ngữ trên, các em sẽ phải học lại từ đầu ngoại ngữ khác sẽ rất vất vả, không thể theo kịp các bạn cùng lớp, cùng trường.

Hay việc ở cấp THCS các em học tiếng Hàn hay tiếng Đức, nhưng khi lên cấp THPT lại không dạy hai ngoại ngữ này thì các em phải làm sao? Chắc chắn là phải bắt nhịp ngay với ngoại ngữ mới đang được dạy tại trường THPT. Đó không chỉ là sự lãng phí thời gian, công sức, tiền bạc, mà còn khiến các em học sinh vô cùng khổ sở khi phải làm quen với môn học mới.

Theo cách giải thích của Vụ trường Vụ Giáo dục trung học (Bộ GDĐT) Nguyễn Xuân Thành, gọi là ngoại ngữ 1 bắt buộc, nhưng học sinh có quyền lựa chọn có học ngoại ngữ đó hay học ngoại ngữ khác. Nghe đã thấy trúc trắc, và "sai sai" rồi. Vậy thì cớ sao Bộ GDĐT không giữ nguyên đó là các ngoại ngữ 2, cớ sao cứ nhất thiết phải "nâng cấp" chúng trở thành ngoại ngữ 1?

Dư luận xã hội cho rằng, với vai trò quản lý nhà nước trong lĩnh vực giáo dục, liên quan đến nguồn lực con người có ý nghĩa quan trọng trong sự nghiệp phát triển của đất nước, Bộ GDĐT cần có sự thấu đáo, cẩn trọng trong từng quyết định đưa ra, tránh việc phải sửa sai, thu hồi như đã từng có tiền lệ. Mỗi quyết sách phải dựa trên cứ liệu khoa học, kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn, chớ làm theo cảm tính, để rồi lại phải "nói lại cho rõ".

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tin đang nóng

Hé lộ thời điểm Á hậu Phương Nhi và thiếu gia tổ chức đám cướiHé lộ thời điểm Á hậu Phương Nhi và thiếu gia tổ chức đám cưới
20:05:13 15/01/2025
Ý nghĩa của biểu tượng vô cực trong bảng tên tại đám hỏi của Á hậu Phương Nhi và thiếu gia Vingroup: Nể sự sâu sắc này!Ý nghĩa của biểu tượng vô cực trong bảng tên tại đám hỏi của Á hậu Phương Nhi và thiếu gia Vingroup: Nể sự sâu sắc này!
17:06:00 15/01/2025
Chi tiết đắt giá chứng minh đẳng cấp trong đám hỏi của Á hậu Phương Nhi và thiếu gia VingroupChi tiết đắt giá chứng minh đẳng cấp trong đám hỏi của Á hậu Phương Nhi và thiếu gia Vingroup
17:48:19 15/01/2025
Anh chồng kín tiếng của Á hậu Phương Nhi xuất hiện trong đám hỏi, phong thái đúng chất "cậu cả" của tỷ phú giàu nhất Việt NamAnh chồng kín tiếng của Á hậu Phương Nhi xuất hiện trong đám hỏi, phong thái đúng chất "cậu cả" của tỷ phú giàu nhất Việt Nam
18:04:52 15/01/2025
Người mẹ gào khóc tại hiện trường tai nạn làm con gái tử vong ở Bình DươngNgười mẹ gào khóc tại hiện trường tai nạn làm con gái tử vong ở Bình Dương
18:11:29 15/01/2025
CLIP: Trọn vẹn khoảnh khắc gia đình tỷ phú Phạm Nhật Vượng đón con dâu từ Thanh Hóa về Hà NộiCLIP: Trọn vẹn khoảnh khắc gia đình tỷ phú Phạm Nhật Vượng đón con dâu từ Thanh Hóa về Hà Nội
22:22:16 15/01/2025
"Bà trùm" Kim Dung nói 1 câu duy nhất sau khi Á hậu Phương Nhi làm đám hỏi cùng con trai tỷ phú"Bà trùm" Kim Dung nói 1 câu duy nhất sau khi Á hậu Phương Nhi làm đám hỏi cùng con trai tỷ phú
17:56:43 15/01/2025
Lời khai của nữ nghi phạm bắt cóc bé gái mầm non ở Hải PhòngLời khai của nữ nghi phạm bắt cóc bé gái mầm non ở Hải Phòng
20:28:47 15/01/2025

Tin mới nhất

Còn nhiều băn khoăn về chứng nhận giỏi cấp tỉnh với học sinh điểm IELTS cao

Còn nhiều băn khoăn về chứng nhận giỏi cấp tỉnh với học sinh điểm IELTS cao

13:01:46 21/12/2022
Việc Hà Tĩnh công nhận học sinh (HS) giỏi cấp tỉnh với HS có điểm IELTS cao đang được dư luận quan tâm. Nhiều giáo viên phổ thông và giảng viên dạy Ngoại ngữ thể hiện băn khoăn trước việc này
Việc thực hiện chương trình, SGK mới còn nhiều khó khăn

Việc thực hiện chương trình, SGK mới còn nhiều khó khăn

12:01:38 21/12/2022
Tiếp tục chương trình giám sát chuyên đề Việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông trên địa bàn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu , sáng 20/12, Đoàn Đại biểu ...
Cấp phép tổ chức thi chứng chỉ HSK trở lại

Cấp phép tổ chức thi chứng chỉ HSK trở lại

11:01:38 21/12/2022
Theo thông báo mới của Bộ GD&ĐT chứng chỉ tiếng Trung (HSK) đã được cấp phép tổ chức duy nhất tại ĐH Thành Đông (Hải Dương)
Banner tìm hiểu ngày 22/12 của Trường ĐH Tôn Đức Thắng in hình lính Mỹ

Banner tìm hiểu ngày 22/12 của Trường ĐH Tôn Đức Thắng in hình lính Mỹ

10:45:40 21/12/2022
Trường ĐH Tôn Đức Thắng (TP.HCM) đang làm rõ trách nhiệm việc cơ sở ở Bảo Lộc đăng trên fanpage banner tìm hiểu truyền thống ngày 22/12 nhưng in hình lính Mỹ
Nhiều tỉnh cho học sinh nghỉ Tết hơn 10 ngày, Hà Nội lý giải nghỉ 8 ngày

Nhiều tỉnh cho học sinh nghỉ Tết hơn 10 ngày, Hà Nội lý giải nghỉ 8 ngày

10:36:43 21/12/2022
Lịch nghỉ tết của học sinh Hà Nội thiết kế theo quy định của Nhà nước. Nếu cho nghỉ thêm, hàng nghìn học sinh mầm non, tiểu học không ai trông nom vì bố mẹ vẫn phải đi làm
Trường ĐH Kiên Giang dự kiến tuyển hơn 1.600 chỉ tiêu năm 2023

Trường ĐH Kiên Giang dự kiến tuyển hơn 1.600 chỉ tiêu năm 2023

10:01:37 21/12/2022
Năm 2023 Trường ĐH Kiên Giang tuyển sinh 22 ngành, trong đó có 2 ngành mới, dự kiến 1.675 chỉ tiêu. Trường ĐH Kiên Giang vừa tổ chức Hội nghị Tổng kết công tác tuyển sinh năm 2022 và đề ra các giải pháp, phương hướng để nâng cao hiệu qu...
Trường Đại học Hồng Đức nâng cao chất lượng đào tạo sinh viên ngành giáo dục mầm non

Trường Đại học Hồng Đức nâng cao chất lượng đào tạo sinh viên ngành giáo dục mầm non

08:06:29 21/12/2022
Cùng với các ngành đào tạo khác, trong những năm qua, Trường Đại học (ĐH) Hồng Đức không ngừng đổi mới công tác quản lý, xây dựng và hoàn thiện nội dung chương trình đào tạo ngành giáo dục mầm non (GDMN) với mục tiêu đào tạo những giáo ...
Học sinh Hà Giang nghỉ Tết Quý Mão 12 ngày, từ 27 tháng Chạp

Học sinh Hà Giang nghỉ Tết Quý Mão 12 ngày, từ 27 tháng Chạp

07:59:41 21/12/2022
UBND tỉnh Hà Giang quyết định cho học sinh trên toàn tỉnh bắt đầu nghỉ học từ ngày 18/1 đến hết ngày 29/1/2023. Ngày 19/12, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Quyết định số 2341/QĐ-UBND về việc cho trẻ mầm non, học sinh, sinh viên các cơ sở gi...
Nhiều tiết dạy sáng tạo tại hội thi giáo viên dạy giỏi Hà Nội

Nhiều tiết dạy sáng tạo tại hội thi giáo viên dạy giỏi Hà Nội

07:59:05 21/12/2022
Ngày 20/12, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội tổ chức tổng kết hội thi giáo viên dạy giỏi thành phố cấp Trung học cơ sở năm học 2022-2023
Trường Đại học Kinh tế Quốc dân công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023

Trường Đại học Kinh tế Quốc dân công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023

07:58:36 21/12/2022
Chiều ngày 20.12, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023. Theo đó, nhà trường tuyển sinh 60 mã ngành/chương trình với 6200 chỉ tiêu đại học chính quy
Tuyển sinh 2023: Đại học Kinh tế Quốc dân công bố đề án tuyển sinh

Tuyển sinh 2023: Đại học Kinh tế Quốc dân công bố đề án tuyển sinh

07:57:38 21/12/2022
Năm 2023, Trường đại học Kinh tế Quốc dân giữ nguyên 4 phương thức tuyển sinh và có sự thay đổi về chỉ tiêu mỗi phương thức để phù hợp tình hình thực tế
Cần cẩn trọng lựa chọn nhân sự, ra đề thi

Cần cẩn trọng lựa chọn nhân sự, ra đề thi

07:56:12 21/12/2022
Một kỳ thi học sinh giỏi được tổ chức tốn rất nhiều công sức, tâm huyết của nhiều nhà giáo, học sinh và tốn kém tiền bạc nhưng cũng là một hoạt động khuyến tài quan trọng của giáo dục địa phương. Vậy nên cấp tổ chức cần cẩn trọng trong ...

Có thể bạn quan tâm

Cảnh nóng xấu hổ nhất cuộc đời Triệu Lộ Tư

Cảnh nóng xấu hổ nhất cuộc đời Triệu Lộ Tư

Hậu trường phim

23:07:02 15/01/2025
Yêu Em Từ Dạ Dày là dự án phim ngôn tình từng được yêu thích của Triệu Lộ Tư. Trong phim, cô kết hợp với bạn diễn hơn tới 18 tuổi Lâm Vũ Thân. Mối tình chú - cháu này từng gây sốt trên màn ảnh.
'Yêu nhầm bạn thân': Trần Ngọc Vàng quyết 'cưa đổ' Kaity Nguyễn dù bị Thanh Sơn cản đường

'Yêu nhầm bạn thân': Trần Ngọc Vàng quyết 'cưa đổ' Kaity Nguyễn dù bị Thanh Sơn cản đường

Phim việt

22:51:41 15/01/2025
Phim điện ảnh Yêu nhầm bạn thân ra mắt trailer chính thức tiết lộ tình cảm sâu đậm và tình cảnh tréo ngoe của Trần Ngọc Vàng với cô bạn thân Kaity Nguyễn.
Được đầu tư khủng, 'When the Stars Gossip' của Lee Min Ho vẫn 'chạm đáy' rating

Được đầu tư khủng, 'When the Stars Gossip' của Lee Min Ho vẫn 'chạm đáy' rating

Phim châu á

22:42:22 15/01/2025
Bộ phim truyền hình mới của tvN When the Stars Gossip đang gặp khó khăn về tỷ suất người xem, dù cho phim được đầu tư kinh phí sản xuất lên đến 50 tỷ KRW (khoảng 34 triệu USD).
Cháy chung cư ở TPHCM, hàng trăm người hốt hoảng tìm đường thoát nạn

Cháy chung cư ở TPHCM, hàng trăm người hốt hoảng tìm đường thoát nạn

Tin nổi bật

22:37:27 15/01/2025
Nghe tiếng báo động cháy cùng khói tỏa nghi ngút từ khu vực tầng 3 chung cư ở TPHCM, hàng trăm người dân hốt hoảng tìm đường thoát nạn.
Mẹ Phương Nhi chiếm spotlight, không giấu được biểu cảm khi con gái về nhà chồng tỷ phú

Mẹ Phương Nhi chiếm spotlight, không giấu được biểu cảm khi con gái về nhà chồng tỷ phú

Netizen

22:18:28 15/01/2025
Lễ ăn hỏi của Á hậu Phương Nhi và thiếu gia Vingroup - Phạm Nhật Minh Hoàng đang là chủ đề được nhiều người quan tâm nhất hiện tại.
Vẻ đẹp trong trẻo của Á hậu Phương Nhi hồi chưa nổi tiếng

Vẻ đẹp trong trẻo của Á hậu Phương Nhi hồi chưa nổi tiếng

Sao việt

22:14:17 15/01/2025
Á hậu Phương Nhi, con dâu tỷ phú Phạm Nhật Vượng, thừa hưởng từ mẹ ruột đường nét thanh tú, nụ cười rạng rỡ; hồi chưa nổi tiếng, cô có vẻ đẹp trong trẻo, ngọt ngào.
Tổng thống Hàn Quốc bị thẩm vấn suốt 2,5 giờ, từ chối khai báo với điều tra viên

Tổng thống Hàn Quốc bị thẩm vấn suốt 2,5 giờ, từ chối khai báo với điều tra viên

Thế giới

22:13:16 15/01/2025
Hãng tin Yonhap dẫn lời một quan chức CIO chia sẻ với các phóng viên: "Những gì tôi biết là hiện tại ông ấy (Yoon Suk-yeol) đang từ chối khai báo. Phiên thẩm vấn buổi chiều dự kiến bắt đầu lúc 14h40 .
Bạn gái đăng ảnh tình tứ bên Liam Hemsworth

Bạn gái đăng ảnh tình tứ bên Liam Hemsworth

Sao âu mỹ

22:04:05 15/01/2025
Người mẫu Gabriella Brooks chia sẻ một số bức ảnh chụp cô và nam diễn viên Liam Hemsworth, nhân dịp sinh nhật lần thứ 35 của bạn trai.
Hoa hậu Đặng Thu Thảo nói gì khi bị loại trước chung kết Én vàng?

Hoa hậu Đặng Thu Thảo nói gì khi bị loại trước chung kết Én vàng?

Tv show

21:55:02 15/01/2025
Dừng chân trước thềm chung kết Én vàng 2024 , Đặng Thu Thảo nói những bài học có được sẽ là hành trình để theo đuổi công việc MC trong tương lai.
Cầu thủ từng "nghèo nhất Việt Nam" phải bán trâu để mua giày đá bóng, cuộc sống giờ đây thay đổi hoàn toàn

Cầu thủ từng "nghèo nhất Việt Nam" phải bán trâu để mua giày đá bóng, cuộc sống giờ đây thay đổi hoàn toàn

Sao thể thao

21:50:03 15/01/2025
Hậu vệ Xuân Mạnh nhớ lại cuộc sống nghèo khó trong ngày trở về quê hương sau khi cùng đội tuyển Việt Nam vô địch.
Cựu sao nhí Nàng Dae Jang Geum cam chịu, nghi bị tài tử đáng tuổi bố quấy rối tình dục ở sự kiện?

Cựu sao nhí Nàng Dae Jang Geum cam chịu, nghi bị tài tử đáng tuổi bố quấy rối tình dục ở sự kiện?

Sao châu á

21:19:27 15/01/2025
Clip ghi lại những hình ảnh của minh tinh Lee Se Young và 1 tài tử gạo cội nổi tiếng ở sự kiện mới đã gây xôn xao mạng xã hội.