PTT Vũ Đức Đam: Bảo đảm chất lượng giảng dạy văn hoá trong các trường nghề
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam quán triệt tinh thần thực hiện giáo dục mở, liên thông giữa các trình độ, giữa các hệ thống và hình thức đào tạo.
Liên quan đến việc tổ chức giảng dạy Chương trình giáo dục thường xuyên cấp phổ thông trung học (THPT) trong các trường trung cấp, cao đẳng để cấp bằng tốt nghiệp THPT, chiều nay (6/4), tại Văn phòng Chính phủ, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã làm việc với các Bộ Văn hóa- Thể thao và Du lịch, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Tư pháp…
Phó Thủ tướng quán triệt tinh thần thực hiện giáo dục mở, liên thông giữa các trình độ, giữa các hệ thống và hình thức đào tạo. Đối với học sinh Học viện múa, Trung tâm Giáo dục thường xuyên quận Cầu Giấy sẽ thực hiện cấp bằng trung học cơ sở ngay cho các em.
Tại cuộc họp, đại diện các Bộ ngành trao đổi, thảo luận về những hạn chế, vướng mắc đang đặt ra trong việc giảng dạy chương trình văn hoá giáo dục phổ thông tại các trường nghề cũng như giải pháp tháo gỡ nhằm bảo đảm quyền lợi tối đa cho học sinh.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam (Ảnh: VGP/Đình Nam)
Trước những vướng mắc về việc giảng dạy và cấp bằng THPT cho học sinh các trường trung cấp, cao đẳng, ông Trương Anh Dũng, Cục trưởng Cục Giáo dục Nghề nghiệp, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội kiến nghị:
“Một là tiếp tục cho các trường cao đẳng, trung cấp đủ điều kiện và đang được dạy chương trình giáo dục thường xuyên thì tiếp tục và cấp chứng nhận, vì trong luật cho phép.
Thứ hai, Bộ Giáo dục sớm ban hành thông tư làm rõ được 3 việc: quy định cụ thể khối lượng kiến thức cần bổ sung đối với người học xong 4 môn nhưng cần bổ sung thêm để đạt yêu cầu đủ khối lượng kiến thức thi trung học phổ thông; Quy định rõ các cơ sở giáo dục nghề nghiệp có đủ điều kiện đang dạy môn này chủ trì tổ chức lại bổ sung kiến thức này chứ không phải là đi thuê Trung tâm giáo dục thường xuyên nữa. Cuối cùng là được cấp giấy chứng nhận hoàn thành chương trình này”.
Video đang HOT
Qua trao đổi, các ý kiến thống nhất, khẳng định tinh thần của Nghị quyết 29/NQ-TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam khẳng định, Luật Giáo dục, các Nghị quyết, Chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội và các Bộ ngành liên quan đều mong muốn thực hiện giáo dục mở, liên thông giữa các trình độ, giữa các hệ thống và hình thức đào tạo. Tuy nhiên, bên cạnh việc khuyến khích học sinh học nghề, cần phải có giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông đạt chuẩn chung, thực hiện hội nhập quốc tế, văn bằng tốt nghiệp THPT quốc gia của Việt Nam được các nước công nhận.
Phó Thủ tướng ủng hộ chủ trương của Bộ Giáo dục và Đào tạo để việc giảng dạy chương trình văn hoá bậc THPT trong các trường nghề bảo đảm mặt bằng chung, và đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo tiếp tục tháo gỡ vướng mắc trong quá trình thực hiện.
“Bộ Giáo dục và Đào tạo khẩn trương ban hành hai văn bản. Một văn bản về khối lượng kiến thức để bảo đảm bảo chất lượng nhưng khối lượng kiến thức như thế nào vừa để các cháu vẫn phải đảm bảo kiến thức theo mặt bằng chung nhưng vẫn dành thời gian để học nghề.
Thứ hai, Bộ sẽ hướng dẫn các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đang dạy khối lượng văn hóa này sẽ được thành lập theo đúng quy định của pháp luật, thực hiện quyền tự chủ của đơn vị sự nghiệp theo hướng dẫn và có thể sẽ thành lập các trung tâm giáo dục thường xuyên, tiếp tục dạy văn hóa theo đúng quy định của luật nhưng trên tinh thần là không tăng biên chế phình bộ máy”- Phó Thủ tướng lưu ý.
Riêng đối với Học viện Múa Việt Nam, Bộ Giáo dục và Đào tạo căn cứ vào báo cáo của Học viện múa và khẳng định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã đủ điều kiện để cấp giấy chứng nhận hoàn thành chương trình giáo dục phổ thông cho các học sinh đã hoàn thành chương trình trung cấp nhưng theo quy định của Luật Giáo dục.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nêu rõ: “Bộ Giáo dục và Đào tạo đồng ý về nguyên tắc và các cháu Học viện múa sẽ được cấp bằng THCS và việc này, Bộ Giáo dục cũng đã chuẩn bị, các vụ chức năng đã kiến nghị rất cụ thể. Các vụ chức năng đã rà soát và đã kiến nghị là sẽ cấp văn bằng ngay, cấp vào thời điểm ký nhưng thời điểm tốt nghiệp là thời điểm thực tế các cháu tốt nghiệp. Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ chỉ đạo ngành chức năng sớm hoàn thành các văn bản chính thức thực hiện điều này đáp ứng nguyện vọng của các cháu”./.
Dạy văn hóa trong trường nghề: Vận động theo hướng tích hợp
Theo GS Nguyễn Lân Dũng, Ủy viên Uỷ ban quốc gia đổi mới giáo dục và đào tạo, cần xem lại việc dạy văn hóa trong trường nghề, trường năng khiếu phải gắn liền với việc học chuyên môn của các em, đó mới là hướng đi bền vững. Đó cũng là xu hướng thế giới hiện nay.
Dạy và học theo hướng tích hợp như một xu thế.
Cần có phương án công nhận quá trình dạy và học
Trao đổi với báo Đại Đoàn Kết, GS Nguyễn Lân Dũng cho rằng câu chuyện ở Học viện Múa là sự việc đã xảy ra rồi. Nhìn từ phía quyền lợi của người học, không thể phủ nhận quá trình các em HS đã học tập trong 6 năm qua với sự thể hiện đầy đủ là các bài kiểm tra, học bạ từng năm.
Vì vậy, GS Dũng đề xuất Bộ GDĐT cần rà soát lại chương trình học đã đúng, đủ, bám sát nội dung cần đạt hay chưa, cần thì tổ chức thi đánh giá khả năng, trình độ văn hóa của HS Học viện Múa Việt Nam để không uổng phí thời gian học nhiều năm qua của các em.
Nếu như đủ điều kiện thì đồng ý cấp bằng THCS, THPT cho các em. Trong trường hợp thiếu phần kiến thức, kỹ năng nào thì có hướng dẫn học bù để các em được tạo điều kiện học lên cao hơn hoặc rẽ hướng khi cần.
Theo GS Nguyễn Lân Dũng, học tập suốt đời là quyền của mỗi người. Nếu như chỉ vì tấm bằng THCS, THPT chưa có trong khi các em đã theo học trong nhà trường (dù có thể chưa đầy đủ tất cả các môn) sẽ làm hạn chế cơ hội được học mở rộng, học cao hơn của các em. Điều này không phù hợp với chủ trương khuyến khích mỗi người dân tăng cường tự học, nâng cao trình độ, kiến thức của mình.
Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói, "ham muốn tột bậc" của Người là "ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành"... nên cần tạo điều kiện để các em được học tiếp theo nhu cầu, trình độ của mình. Còn việc tuyển sinh của các trường ĐH ngày nay đang hướng đến tự chủ nên tuyển ai, yêu cầu thế nào thì các em phải tự mình vượt qua.
Từ câu chuyện này, GS Nguyễn Lân Dũng cho rằng cần nhìn lại việc dạy văn hóa trong trường nghề, trường năng khiếu. Các bộ phải cùng nhau bàn bạc trên cơ sở thống nhất chung là đúng pháp luật, đảm bảo quyền lợi, thuận lợi cho người học.
Hiện nay nhiều trường nghề, trường năng khiếu có cơ sở vật chất rất tốt, khuôn viên rộng rãi, phù hợp với việc vừa dạy văn hóa vừa dạy nghề, dạy năng khiếu. Nên hình thức kết hợp với các trung tâm giáo dục thường xuyên hay trường THCS, THPT để cử giáo viên, quản lý về chương trình học... là phù hợp.
Còn địa điểm học vẫn nên là phù hợp với thực tế. Có thể là trong khuôn viên trường nghề, trường múa... nếu như nhà trường bố trí được để tránh HS phải di chuyển mất thời gian, công sức. Điều này không trái với quy định mà cũng tạo thuận lợi cho HS vốn đang còn ở lứa tuổi còn nhỏ.
"Quyết định cải tiến nào cũng cần có lộ trình và với những trường, những khóa HS đã đào tạo theo kiểu cũ thì cần tạo điều kiện công nhận cho các em để tránh thiệt thòi" - GS Nguyễn Lân Dũng đề xuất.
Dạy văn hóa gắn với tiêu chuẩn kỹ năng nghề
Về lâu dài, GS Nguyễn Lân Dũng cho rằng cần xem lại việc dạy văn hóa trong trường nghề, trường năng khiếu cần gắn liền với việc học chuyên môn của các em, đó mới là hướng đi bền vững. Vì phải học song song cả văn hóa và nghề (hoặc nghệ thuật) là khá nặng so với các HS phổ thông khác nên có thể dẫn tới tình trạng HS bỏ học, không theo nổi. Trong khi đó, việc học nếu "rải mành mành" như chương trình dành cho HS phổ thông nói chung thì sẽ mất thời gian mà không hiệu quả vì không phục vụ sát sườn cho việc học nghề, học chuyên môn.
Chia sẻ quan điểm này, TS Hoàng Ngọc Vinh, nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp (Bộ GDĐT) cho rằng cần phải đổi mới chương trình căn cơ hơn với tầm dài hơi hơn theo hướng dạy tích hợp mà không mang tính chắp vá. Xu hướng dạy tích hợp các môn học văn hóa với các môn kỹ năng nghề như các nước châu Âu là xu hướng phổ biến hiện nay.
Trên thực tế, không phải giáo viên dạy văn hóa nào cũng hiểu biết nhiều về các nghề đào tạo của trường cao đẳng/trung cấp nghề hay trường nghệ thuật mà họ giảng dạy. Hầu hết họ đều chưa được đào tạo để dạy tích hợp nên vấn đề hiện nay đó là cần chuẩn bị đội ngũ giáo viên đáp ứng được việc giảng dạy tích hợp, gắn các môn văn hóa với các tiêu chuẩn kỹ năng nghề.
Muốn vậy, cần thay đổi từ nhận thức của người dạy và người học, thậm chí cấp quản lý đó là phải bám sát vào mục tiêu của giáo dục nghề nghiệp (GDNN) được ghi trong Luật Giáo dục: " ...chương trình đào tạo nghề nghiệp khác cho người học, đáp ứng nhu cầu nhân lực trực tiếp trong sản xuất, kinh doanh và dịch vụ". Điều đó cũng đồng nghĩa với việc dạy các môn văn hóa đậm nét về lý thuyết sẽ xa rời mục tiêu GDNN và lại chuyển sang mục tiêu của thi cử và liên thông.
"Các chương trình theo hướng này hiện đá có ở một số nước châu Âu như Phần Lan, chúng ta có thể xem để tham khảo. Việc của chúng ta là đào tạo giáo viên và tổ chức quản lý đào tạo cho tốt", TS. Hoàng Ngọc Vinh nêu quan điểm.
Liên quan đến vấn đề này, ông Lê Quân, nguyên Thứ trưởng Bộ LĐTBXH, đại biểu Quốc hội tỉnh Cà Mau cho biết phụ huynh, HS và nhà trường không ai muốn mất thêm thời gian, tiền bạc để dạy và học song song hai chương trình. Chương trình giáo dục phổ thông gồm 9 năm giáo dục cơ bản (THCS) và 3 năm giáo dục hướng nghiệp. Do đó chương trình giáo dục nghề nghiệp và THPT có rất nhiều nội dung trùng lặp. Chương trình giáo dục nghề nghiệp tích hợp các môn văn hóa là hướng tất yếu.
"Khi còn là Thứ trưởng Bộ LĐTBXH, tôi đã chỉ đạo nghiên cứu và dự thảo sẵn thông tư hướng dẫn ban hành chương trình trung cấp, cao đẳng tích hợp học nghề với học văn hóa. Ngay sau khi Bộ GDĐT ban hành thông tư quy định về dạy văn hóa tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, Bộ LĐTBXH sẽ ban hành hướng dẫn này và tổ chức tập huấn triển khai", ông Lê Quân thông tin.
Dạy văn hóa trong trường nghề: Sớm gỡ vướng cho người học Nhìn từ câu chuyện 325 học viên Học viện Múa Việt Nam đang bơ vơ trước ngưỡng cửa vào đời vì thiếu hầu hết các bằng cấp cơ bản là bằng tốt nghiệp THCS và THPT, nhiều chuyên gia cho rằng đây là bài học về sự minh bạch trong đề án tuyển sinh của các nhà trường. Câu chuyện dạy văn hóa...