Phương Tây xác định chủ đề duy nhất có thể đàm phán với Nga
Mỹ và NATO muốn thảo luận với Nga về việc thiết lập một khu vực an ninh xung quanh nhà máy hạt nhân Zaporozhye.
Khu vực nhà máy hạt nhân Zaporozhye. Ảnh: EPA
Theo báo Nezavisimaya Gazeta (Nga) ngày 2/10, vào tuần đầu tiên của tháng 10, một quan chức cấp cao nước ngoài sẽ đến thăm Nga – một sự kiện không thường xuyên kể từ khi xung đột giữa Moskva và Kiev nổ ra.
Cụ thể, Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) Rafael Grossi sẽ đến thăm Moskva để thảo luận về tình hình xung quanh nhà máy điện hạt nhân Zaporozhye ở Energodar. Việc đảm bảo an ninh xung quanh cơ sở này dường như là điều duy nhất mà phương Tây hiện sẵn sàng đàm phán với Điện Kremlin.
Trong một tuyên bố của IAEA đưa ra hôm 1/10, chuyến thăm của ông Grossi tới Kiev và Moskva cũng liên quan đến việc giam giữ Igor Murashov, người đứng đầu nhà máy điện hạt nhân Zaporozhye. Hiện có rất ít thông tin về vụ việc này. Người đứng đầu nhà điều hành nhà máy điện hạt nhân Ukraine, người đứng đầu công ty Energoatom, Petr Kotin, đã đề nghị IAEA giúp trả tự do cho Murashov, người được cho là bị quân đội Nga giam giữ hôm 30/9.
“Việc giam giữ bất kỳ thành viên nào của nhà máy điện hạt nhân là mối quan ngại nghiêm trọng nghiêm trọng, cũng như gây tác động tâm lý và áp lực lên các nhân viên còn lại, điều này có hại cho an toàn hạt nhân”, ông Grossi nói.
Tuy nhiên, nhiệm vụ của Giám đốc IAEA sẽ rộng hơn và không chỉ giới hạn trong việc thảo luận về vấn đề Murashov. Thậm chí, bên lề kỳ họp thứ 77 của Đại hội đồng LHQ, ông Grossi đã có cuộc gặp với Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov và Ngoại trưởng Ukraine Dmitry Kuleba. Chủ đề tạo vùng an ninh xung quanh Zaporizhzhya đã được thảo luận ở đó.
IAEA dự định mở rộng sứ mệnh của mình tại Zaporozhye. Đây cũng sẽ là một chủ đề thảo luận trong chuyến thăm của Grossi tới Moskva. Ông Kuleba cho biết Ukraine sẵn sàng cung cấp cho IAEA tất cả các hỗ trợ có thể. Phái đoàn của IAEA đã đến nhà máy điện hạt nhân vào đầu tháng 9, và các cuộc đàm phán về chuyến thăm của tổ chức này với sự tham gia của các nhà chức trách Nga, Ukraine, Thổ Nhĩ Kỳ và Pháp đã diễn ra trong suốt mùa Hè.
Tóm lại, các cuộc đàm phán về số phận của Zaporizhzhya, cho dù kết quả là gì, cũng sẽ gây được sự chú ý bởi bởi thực tế: Thứ nhất, người đứng đầu một tổ chức quốc tế có thẩm quyền và ảnh hưởng sẽ đến thăm Moskva trong bối cảnh phương Tây và Nga tẩy chay ngoại giao với nhau. Thứ hai, không có chủ đề nóng bỏng nào trong chương trình nghị sự thế giới hơn là an toàn hạt nhân trong bối cảnh các tuyên bố về nguy cơ xung đột hạt nhân với Nga được đưa ra hàng ngày ở phương Tây.
Video đang HOT
Vì vậy, hôm 2/10, trong một cuộc phỏng vấn với hãng truyền hình NBC, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nói rằng không chỉ Mỹ, mà cả NATO cũng duy trì liên lạc với Nga về chủ đề này. Ông Stoltenberg nêu rõ: “Chúng tôi đã nói rõ với Tổng thống Nga Putin rằng bất kỳ việc sử dụng vũ khí hạt nhân nào sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng đối với Nga và tất nhiên, sẽ làm thay đổi bản chất của cuộc xung đột”.
Theo cuộc phỏng vấn của Tổng thư ký Stoltenberg, NATO không muốn và không tìm cách biến tình hình ở Ukraine thành một cuộc đụng độ trực tiếp với Nga. Ông Stoltenberg chỉ ra rằng việc hỗ trợ Kiev bằng vũ khí và các biện pháp trừng phạt không khiến NATO trở thành một bên trong cuộc xung đột – ít nhất là theo quan điểm của NATO.
Điều quan trọng nhất đối với NATO lúc này chính là ngăn chặn một cuộc xung đột hạt nhân, dưới bất kỳ hình thức nào: cho dù đó là một cuộc tấn công tên lửa trực tiếp hay một vụ nổ tại một nhà máy điện hạt nhân. “Không thể có người chiến thắng trong một cuộc chiến tranh hạt nhân, và nó không được xảy ra”, ông Stoltenberg nhắc lại.
Ba bài học lớn từ cuộc phản công của Ukraine
Các lực lượng Ukraine, được hỗ trợ bởi hỏa lực của phương Tây, đã làm đảo lộn logic quân sự truyền thống một lần nữa.
Một chiếc xe tăng bị bỏ rơi và bị vô hiệu hóa của Nga. Ảnh: AFP/Getty Images
Cuộc tiến công bất ngờ và nhanh chóng của Ukraine trước Nga cho thấy sự thành thạo các kỹ năng cần thiết để thành công trong chiến tranh hiện đại.
Tiến sâu vào vùng lãnh thổ bị Nga nắm giữ trước đó, một cuộc phản công được phát động vào tháng 9/2022, đã buộc quân đội Nga phải rút lui. Trong quá trình này, Kiev đã giành lại hơn 3.000 km2 đất ở phía đông bắc của đất nước và khiến các đơn vị được đánh giá cao của Moskva như Tập đoàn quân Cận vệ xe tăng 1 rơi vào tình trạng hỗn loạn.
Thành công của cuộc phản công đã cho thấy điều được giới quân sự gọi là "nghệ thuật tác chiến" - việc sử dụng sáng tạo thời gian, không gian và lực lượng để đạt được một vị trí có lợi - có thể quan trọng hơn sức mạnh chiến đấu tương đối, hay đơn giản là đếm số xe tăng và pháo binh sở hữu bởi một trong hai bên trong cuộc xung đột.
Và mặc dù bước ngoặt mới nhất này ở Ukraine không phải là dấu chấm hết cho cuộc xung đột, với tư cách là một chiến lược gia quốc phòng có hơn 19 năm kinh nghiệm trong quân đội, tác giả Benjamin Jensen, Giáo sư Nghiên cứu Chiến lược, Đại học Thủy quân Lục chiến Mỹ, đã phân tích ba bài học về chiến tranh hiện đại trong thành công gần đây của Ukraine.
1. Thông tin đánh lừa trong xung đột
Chiến tranh hiện đại diễn ra trong một cuộc cách mạng tình báo mã nguồn mở, trong đó các bức ảnh vệ tinh thương mại và một luồng dữ kiện liên tục trên mạng xã hội và viễn tưởng bắn phá các chính trị gia, binh lính và công dân. Sự tràn ngập thông tin này khiến việc che giấu các đội hình quân sự lớn ngày càng trở nên khó khăn, nếu không muốn nói là không thể. Tuy nhiên, người Ukraine đã cho thế giới thấy rằng một môi trường thông tin được kết nối toàn cầu không có nghĩa là nghệ thuật lừa dối đã chết.
Bản đồ những vùng Ukraine giành lại quyền kiểm soát (màu xanh) kể từ ngày 6/9. Nguồn: Al Jazeera
Các nhà hoạch định quân sự của Ukraine đã sử dụng các khái niệm cũ được tối ưu hóa cho một kỷ nguyên mới để thiết kế phương án phản công. Họ sử dụng một biến thể của khái niệm quân sự thế kỷ 19 về "vị trí trung tâm". Khái niệm này gắn liền với Napoléon, khi đối đầu với hai đội quân, ông đã bố trí lực lượng của mình ở giữa để chia cắt kẻ thù. Điều này cho phép nhà quân sự Pháp tập trung lực lượng của mình ở một địa điểm, ngay cả khi đối phương đông quân hơn về tổng thể.
Trong cuộc phản công gần đây, Ukraine đã sử dụng vị trí trung tâm để đối đầu với hai lực lượng Nga tập trung, một ở phía đông xung quanh thành phố Kharkiv và vùng Donbas - bao gồm các phần của Donetsk và Luhansk - và vị trí thứ hai ở phía nam dọc theo sông Dnieper và Kherson.
Các lực lượng của Nga đông hơn tổng cộng quân đội Ukraine và sở hữu số lượng xe tăng, xe bọc thép, pháo binh và máy bay tấn công lớn hơn.
Ukraine xây dựng lực lượng ở vùng miền Nam, Kherson và sử dụng pháo tên lửa để phá hoại và thực hiện chiến tranh phi truyền thống để tấn công cơ sở hạ tầng nhằm cô lập quân đội Nga. Song song với đó, họ cũng duy trì một lực lượng thiết giáp lớn ở phía đông. Điều này cho phép Ukraine có khả năng giữ chân các lực lượng Nga dọc theo một mặt trận trong khi tấn công vào mặt trận khác.
"Vị trí trung tâm" của Ukraine khiến Nga phải tính đến khả năng quân đội Ukraine tấn công theo cả hai hướng.
Ukraine cũng sử dụng một hình thức lừa dối thông minh thông qua cái được gọi là "Nguyên tắc của Magruder". Câu châm ngôn này cho rằng việc tạo ra mục tiêu để duy trì niềm tin đã có từ trước sẽ dễ dàng hơn là đưa ra một ý tưởng mới.
Bằng cách tiến hành các cuộc không kích cô lập lực lượng Nga dọc theo sông Dnieper và đưa ra các tuyên bố công khai rằng Ukraine sẽ tấn công Kherson, Ukraine đã củng cố quan điểm của Nga rằng Kherson sẽ là khu vực tấn công chính ban đầu trong cuộc phản công.
Do đó, Nga đã chuyển lực lượng xuống phía Nam để củng cố các vị trí chiến đấu ở Kherson. Làm như vậy có khả năng làm thưa lực lượng của Moskva ở phía đông và ảnh hưởng đến khả năng triển khai lực lượng dự bị của Nga.
2. Các cuộc tấn công chính xác tạo điều kiện cho chiều sâu và tạo ra các hiệu ứng xếp tầng
Ở cấp độ mang tính chiến thuật hơn, Ukraine đã thành thạo trong việc sử dụng các đòn tấn công chính xác để cản trở sự di chuyển của quân đội Nga. Kiev đã sử dụng một loạt "bom đạn tuần kích" - từ các máy bay không người lái xác định vị trí và sau đó tấn công mục tiêu - cùng với sự kết hợp của tên lửa dẫn đường chống tăng cũng như các đội hình bọc thép truyền thống và pháo binh để gây áp lực lên lực lượng mặt đất của Nga.
Các xạ thủ Ukraine chuẩn bị khai hỏa BM-27 Uragan, bệ phóng rocket đa nòng 220mm, tại một vị trí gần chiến tuyến ở Donetsk ngày 27/8/2002. Ảnh: AFP/Getty Images
Kiev cũng sử dụng các đội đặc nhiệm và tên lửa chính xác tầm xa để săn lùng các radar, sở chỉ huy và kho tiếp liệu của Nga. Kết quả thực tế là các lực lượng Nga đã phải đối mặt với nhiều tình huống khó xử và gặp khó khăn trong tập trung đủ sức mạnh chiến đấu để phản công và ngăn chặn bước tiến của Ukraine.
3. Chiến tranh vẫn là sự tiếp nối của chính trị
Dòng thời gian chính trị đã thúc đẩy trình tự và bối cảnh cuộc phản công gần đây của Ukraine.
Sau bước tiến của Kiev, Nga đã nhanh chóng thúc đẩy tổ chức các cuộc trưng cầu dân ý về sáp nhập các vùng lãnh thổ ở miền đông và nam Ukraine. Ngày 23/9, người dân tại bốn khu vực của Ukraine, gồm Luhansk, Donetsk, Zaporozhye và Kherson đã bắt đầu đi bỏ phiếu trong cuộc trưng cầu dân ý về việc sáp nhập vào Liên bang Nga. Chính quyền Kiev và nhiều nước phương Tây tuyên bố phản đối bước đi này.
Điện Kremlin đã gửi đi tín hiệu cứng rắn rằng, nếu các khu vực này quyết định sáp nhập Nga thì bất cứ hành động quân sự nào của Ukraine ở những khu vực đó cũng sẽ được coi như một cuộc tấn công nhằm vào Nga.
Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga, ông Dmitry Medvedev cho rằng, cuộc trưng cầu dân ý sẽ khiến các đường biên giới được vẽ lại một cách "không thể đảo ngược" và cho phép Moskva sử dụng "bất cứ phương tiện nào" để bảo vệ nơi đó.
Mỹ muốn đóng tàu ngầm hạt nhân đầu tiên cho Australia Chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đang tìm cách xúc tiến sản xuất tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân cho Australia. Một số chiếc đầu tiên sẽ được đóng trên đất Mỹ. USS Indiana, tàu ngầm tấn công nhanh lớp Virginia của Hải quân Mỹ chạy bằng năng lượng hạt nhân. Ảnh: Getty Images Tờ WSJ dẫn lời các quan...