Phương pháp luyện nói của giáo viên tiếng Anh
Với 14 năm kinh nghiệm dạy tiếng Anh, cô Moon Nguyen chia sẻ ba bí quyết tự luyện để nói tiếng Anh lưu loát, tự tin.
Luyện các bài “shadowing”
Chắc hẳn đâu đó bạn từng nghe thấy người ta nói tới kỹ thuật này. Về cơ bản, “shadowing” là việc bạn bật bài mẫu lên và nói theo họ. Tuy nhiên, có hai vấn đề người mới tập gặp phải.
Thứ nhất, họ cảm thấy bài nói mẫu quá nhanh, tới nỗi đọc không theo kịp mẫu (bị hụt hơi). Thứ hai, nếu cố đuổi kịp mẫu, họ sẽ “nuốt cả thế giới”, ý mình là nuốt toàn bộ các âm hoặc âm tiết cần thiết, khiến bài nói rất khó hiểu.
Như vậy, “shadowing” thực sự chưa hẳn đã là công thức phù hợp cho người mới bắt đầu. Bạn có thể chọn bài đọc chậm (trong các giáo trình tiếng Anh) và tỉ mẩn nghe, gạch chân những chỗ người ta nhấn để bắt chước theo từng cụm từ, trước khi đọc đuổi theo họ. Để làm được điều này, tốt nhất bạn nên có chút căn bản kiến thức về phát âm tiếng Anh.
Ảnh: Shutterstock.
Nghe kết hợp nói
Video đang HOT
Đây là bí quyết mình chưa từng chia sẻ với ai. Mình mới ứng dụng nó vài năm nay và thấy cực kỳ hữu hiệu. Cụ thể, bạn hãy nghe một bài gì đó (ngắn chừng 1-5 phút) mỗi ngày, sau đó nói để tóm tắt. Đây là cách học một mũi tên trúng vài đích.
Thứ nhất, bạn luyện nghe mỗi ngày. Khi nghe, đương nhiên bạn sẽ thấy quen tai với nhịp nói của người bản xứ, nghe nhiều bạn sẽ cảm nhận được nhịp điệu của họ để bắt chước cho giống. Đồng thời, nếu chú tâm, bạn sẽ học được từ vựng, cách diễn đạt tự nhiên của họ.
Thứ hai, bạn luyện nói mỗi ngày. Khi nói, bạn cố gắng sử dụng nhịp điệu và cách diễn đạt của họ.
Nói với cả thế giới
Chiến thuật này mình dùng từ cách đây hơn chục năm rồi. Mình nhận ra rằng khi không có nhiều điều kiện giao tiếp với người bản xứ, việc nói về bất kỳ chủ đề gì rồi ghi âm là cực kỳ hữu hiệu trong quá trình tự học. Nếu bạn nói rằng, ghi âm không ai chữa bài cho thì hãy thay đổi ngay lập tức cách suy nghĩ này. Việc thực hành là do tự thân, bạn phải biết cách tự nghe và sửa lỗi. Làm nhiều thì sẽ quen.
Ngày trước mình tập cũng thèm có người sửa cho nhưng không có ai, cho nên mình chỉ đặt mục tiêu là nói mỗi ngày để tạo phản xạ đã. Sau đó, mình cố gắng nghe lại bản ghi của mình để xem đã nói dễ hiểu hay lưu loát hay chưa.
Bạn lại hỏi mình, thế bạn sẽ nói về cái gì bây giờ? Hãy nói về bất kỳ điều gì bạn muốn. Bạn có thể kể lể về một chuyện không may trong ngày, hay một niềm vui nho nhỏ nào đó, hay đơn giản là bạn làm gì cả ngày hôm đó. Nếu thiếu ý tưởng, bạn có thể lên Google tìm ra một đống chủ đề để nói. Quan trọng là bạn có thực hành nói mỗi ngày hay không.
Nếu bạn thực hành các dạng bài này thường xuyên, mình cam kết là bạn sẽ tiến bộ chỉ sau một tháng.
Ba loại tiếng Anh bạn nghe
Bạn có thể nghe TOEFL, IELTS tốt, nhưng khi nghe phim thì không được bởi hai loại tiếng Anh mà bạn nghe là khác nhau.
Thầy giáo tiếng Anh Quang Nguyen phân tích sâu về ba loại tiếng Anh thường thấy.
Có bao giờ bạn tự hỏi, sao mình nghe TOEFL, IELTS thì không đến nỗi nào, nhưng động nghe phim hay giao tiếp thì cảm thấy khó quá?
Mình tìm được câu trả lời nhờ một lần đi dự hội thảo về phát âm tiếng Anh tại Michigan States University năm 2017. Một diễn giả đã phân tích "thật ra có ba loại tiếng Anh mà người học thường nghe".
Loại thứ nhất, bà gọi là "greenhouse English" (tiếng Anh nhà kính). Loại tiếng Anh này hay được nghe ở các trường mẫu giáo, tiểu học hay các trường học ở các nước nói tiếng Anh như ngoại ngữ (giống Việt Nam).
Đặc thù của "greenhouse English" là giáo viên thường đọc rõ từng từ giống như trong từ điển. Tất cả từ, bất kể là từ được nhấn hay không đều được phát âm (enunciate) một cách cẩn thận và rõ ràng. Ví dụ ở hai câu "Hello, How are you? - I am fine, thank you, and you?", từng từ được phát âm một cách rõ ràng.
Ảnh: Shutterstock.
Vượt qua trình độ "greenhouse English", học sinh được tiếp cận với cái gọi là "garden English". Loại tiếng Anh này không được phát âm rõ ràng như "greenhouse English", đôi khi sử dụng giảm âm, nối âm, nhưng đặc thù chung là được nói ở tốc độ chậm và các từ không được nhấn (function words) cũng được nói tương đối rõ ràng.
Ví dụ câu "My name's Quang" ("is" được giảm lược). "I'm going to school now. I won't be late ("am" và "will not" được giảm lược).
Loại "garden English" thường được thấy trong các lớp học tiếng Anh của người Việt Nam. Hầu hết tài liệu nghe chuẩn hóa (kể cả IELTS và TOEFL) đều là "garden English" - tiếng Anh chậm, chuẩn mực, rõ ràng và ít các hiện tượng nối âm, nuốt âm như trong thực tế.
Tóm lại, "garden English" là khi người nói cố tình nói chậm và rõ hơn so với tốc độ bình thường nhằm tăng tính rõ ràng, và đảm bảo người nghe có thể hiểu được.
Loại cuối cùng, gọi là "jungle English", là tiếng Anh tự nhiên. Loại này khó nghe hơn rất nhiều vì có nhiều phần giảm âm, nối âm, nuốt âm và tốc độ thì thường "nhanh như điện xẹt". Đây là tiếng Anh được sử dụng khi người bản xứ nói chuyện với nhau.
Ví dụ: Bedy-bo-da bed-a sleep beder (Betty bought a bed to sleep better). Câu này có nhiều phần nối âm, biến âm và được nói với tốc độ nhanh.
Mình có cháu họ, từ nhỏ đi học tiếng Anh ở khắp nơi, nhưng khi xem phim tiếng Anh thì không hiểu. Thầy cô khẳng định cháu vẫn nói tiếng Anh tốt nên bố mẹ nghĩ tiếng Anh của con dùng được. Mình thì biết rằng còn một khoảng cách rất lớn giữa việc "giao tiếp được với Tây" và dùng tiếng Anh tự tin, thoái mái.
Khoảng cách đó chính là giữa "Garden English" và "Jungle English". Chừng nào nó chưa được khỏa lấp, người học vẫn sẽ không bao giờ tự tin hoàn toàn trong việc sử dụng tiếng Anh để học tập, tương tác, và giao thương.
Luyện nghe tiếng Anh thế nào cho hiệu quả? Theo Hoàng Ngọc Quỳnh, người học cần tự tạo môi trường để nghe tiếng Anh chủ động, một ngày 1-2 tiếng, sau đó cải thiện từ vựng và phát âm. Hoàng Ngọc Quỳnh, sinh năm 1990, là cựu sinh viên Đại học Kinh tế quốc dân. Sau khi tốt nghiệp thạc sĩ loại xuất sắc trường Nottingham Business, Đại học Nottingham Trent, Anh...