Phòng suy dinh dưỡng ở trẻ dưới 5 t.uổi cần làm tốt các việc sau đây
Suy dinh dưỡng ở t.rẻ e.m dưới 5 t.uổi là tình trạng cơ thể không được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng, làm ảnh hưởng đến quá trình sống, hoạt động và tăng trưởng cả về thể chất lẫn trí tuệ của trẻ.
Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, 54% trẻ suy dinh dưỡng dưới 5 t.uổi ở các nước đang phát triển đã t.ử v.ong do thiếu dinh dưỡng ở mức độ vừa và nhẹ. Vì vậy, việc nuôi dưỡng trẻ hợp lý là nền tảng quan trọng trong việc tăng trưởng và phát triển của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ, trong đó trẻ bị suy dinh dưỡng chủ yếu là do người nuôi trẻ có hiểu biết chưa đầy đủ và có những sai lầm cơ bản về thực phẩm cũng như về dinh dưỡng.
Ngay cả trong điều kiện chăm sóc tốt nhất, trẻ vẫn mắc phải tình trạng suy dinh dưỡng. Theo ghi nhận hiện nay, trẻ suy dinh dưỡng là do chế độ dinh dưỡng cho trẻ nghèo nàn, không hợp lý. Do sai lầm về phương pháp nuôi dưỡng như cho trẻ ăn bột trước 6 tháng t.uổi, chủ yếu là bột đường, bột mắm muối, mì chính, hoặc trẻ phải cai sữa quá sớm, khi chưa được 12 tháng t.uổi. Cho trẻ ăn kiêng khi trẻ bị tiêu chảy, đặc biệt là kiêng mỡ, do đó sẽ làm giảm nguồn năng lượng cung cấp cho trẻ.
Suy dinh dưỡng ở t.rẻ e.m dưới 5 t.uổi là tình trạng cơ thể không được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng. Ảnh minh họa.
Để phòng suy dinh dưỡng ở trẻ, cha mẹ cần chú ý những điều sau
Đối với trẻ nhỏ dưới 1 t.uổi
Chế độ dinh dưỡng cho trẻ dưới 1 t.uổi cần cung cấp đủ năng lượng hàng ngày, để đảm bảo quá trình trao đổi chất trong cơ thể, sự tăng trưởng và hoạt động thể chất hàng ngày. Do đó, để đảm bảo cung cấp đủ năng lượng, chế độ dinh dưỡng cho trẻ dưới 1 t.uổi cũng cần nạp đủ các nhóm dưỡng chất cần thiết, bao gồm:
- Protein (chất đạm): Cần thiết cho sự tăng trưởng của hệ xương, cơ và các mô trong cơ thể. Nhóm thực phẩm giàu đạm cần được bổ sung cho trẻ là trứng, thịt, sữa. Tuy nhiên, trẻ dưới 6 tháng t.uổi đang bú mẹ hoàn toàn thì mẹ cần ăn nhiều thực phẩm chứa protein để trẻ được hấp thụ đủ.
- Lipid (chất béo): Nguồn dưỡng chất có vai trò sản sinh năng lượng quan trọng nhất cho trẻ. Nhóm chất béo còn có vai trò làm chất dung môi để hấp thụ một số dưỡng chất khác như vitamin A, D, E, K. Giai đoạn này sữa mẹ là nguồn cung cấp chất béo dồi dào nhất, là những axit béo cần cho não bộ phát triển. Trẻ bắt đầu ăn dặm cần bổ sung thêm những thực phẩm giàu lipid, do lúc này sữa không phải thức ăn chính nữa.
- Glucid (chất bột đường): Trong sữa mẹ có chứa lactose, một chất bột đường mà cơ thể trẻ rất dễ hấp thu. T.uổi càng cao thì nhu cầu bột đường càng tăng, vì vậy hãy bổ sung nguồn thực phẩm đa dạng khi trẻ mới ăn dặm.
Video đang HOT
- Vitamin và khoáng chất: Trong sữa mẹ có chứa rất nhiều vitamin như B, C, nhưng vitamin A, D lại rất ít, nên cần được bổ sung bằng cách khác. Vitamin A phụ thuộc nhiều vào dinh dưỡng của mẹ khi mang thai, do nó được dự trữ trong gan từ khi trẻ sinh ra. Vitamin D trong sữa mẹ có hàm lượng thấp, nên cần được bổ sung hàng ngày với liều lượng từ 200 IU – 400 IU, tùy vào tháng t.uổi.
- Canxi, kẽm, sắt: Đây là nhóm khoáng chất nhất định phải bổ sung cho trẻ dưới 1 t.uổi. Canxi có trong sữa mẹ với vai trò hỗ trợ hệ xương phát triển, sắt cần thiết cho quá trình tạo m.áu, nhưng chỉ đủ lượng dự trữ trong 3 tháng đầu sau sinh, nên cần được bổ sung vào chế độ ăn những tháng sau. Kẽm có tác dụng tăng trưởng cho cơ thể và phát triển hệ miễn dịch, cho trẻ cảm giác ăn ngon miệng.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ. Ảnh minh họa.
Đối với trẻ từ 1 đến 5 t.uổi
Trẻ trong độ t.uổi từ 1 – 5 t.uổi sẽ có nhiều thay đổi hơn so với những trẻ dưới 1 t.uổi. Sự phát triển cả về thể chất và trí não diễn ra chậm hơn, nhưng lại có nhiều cột mốc quan trọng. Chế độ dinh dưỡng luôn có vai trò lớn, quyết định đến sự phát triển của trẻ trong những năm đầu đời.
Trẻ từ 1 – 3 t.uổi: Trong độ t.uổi này hệ tiêu hóa của trẻ bắt đầu hoàn thiện, nhu cầu năng lượng cần khoảng 1300 Kcal mỗi ngày. Do đó, trẻ cũng cần bổ sung đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng như vitamin và khoáng chất, protein, glucid, lipid. Lưu ý nên cho trẻ uống đủ nước, chế biến thức ăn mềm, các món ăn thay đổi hàng ngày, không nên cho trẻ ăn một món trong nhiều bữa, vì sẽ dễ gây nhàm chán.
Trẻ từ 3 – 5 t.uổi: Giai đoạn này trẻ hoạt động nhiều hơn, nên nhu cầu năng lượng cũng tăng cao hơn, khoảng 1600 Kcal mỗi ngày. Cần bổ sung cân bằng các chất như Protein, lipid, glucid, hãy ưu tiên protein từ động vật. Cha mẹ cũng nên luyện cho con thói quen ăn uống khoa học.
Cần theo dõi biểu đồ tăng trưởng
Trong 2 năm đầu, mỗi tháng nên cân trẻ 1 lần và ghi vào biểu đồ. Trẻ từ 3 – 5 t.uổi thì 2 – 3 tháng cân 1 lần. Nếu thấy cân nặng của trẻ trong 2 tháng liền không tăng hoặc sụt cân, thì đấy là dấu hiệu sớm để phát hiện suy dinh dưỡng.
Cần tiêm chủng theo khuyến cáo
Tiêm chủng phải thực hiện ngay trong năm đầu, chủ yếu là các loại vaccine lao, viêm gan B, bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt, sởi. Tiêm chủng đầy đủ và đúng kỳ hạn.
Ngoài việc tiêm phòng đầy đủ thì cần nhớ cho trẻ tẩy giun định kỳ, dọn dẹp vệ sinh nhà cửa, sử dụng và chế biến món ăn bằng nguồn nước sạch… Đây chính là những biện pháp hiệu quả để ngăn chặn thực trạng suy dinh dưỡng t.rẻ e.m. Đặc biệt, các mẹ nên hướng dẫn và giúp con vệ sinh tay chân trước ăn và sau khi đi vệ sinh.
Ho, sổ mũi ở trẻ bao lâu thì khỏi?
Ho, sổ mũi là triệu chứng thường gặp ở trẻ, mặc dù không gây nguy hiểm nhưng nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn đến viêm họng, viêm phế quản...
Nguyên nhân gây ho, sổ mũi ở trẻ
Tai mũi họng được xem là cửa ngõ của hệ hô hấp, phần hốc mũi được lót bởi một lớp niêm mạc và được bao phủ bằng lớp thảm nhầy giúp giữ lại vi khuẩn, bụi bẩn để bảo vệ mũi xoang. Nếu các biểu mô trong hốc mũi bị kích thích do thời tiết thay đổi đột ngột hoặc có dị vật, hóa chất, khối u, viêm nhiễm... sẽ khiến cho các tuyến tiết chế nằm trong lớp biểu mô gia tăng sản xuất dịch, từ đó xuất hiện hiện tượng chảy nước mũi, ho.
Ho, chảy nước mũi có thể tự hết, nhưng cũng có thể gây ra những biến chứng như viêm họng, viêm xoang, viêm tắc vòi tai, viêm phế quản...
Người ta ghi nhận tình trạng ho, sổ mũi ở trẻ thường là do viêm mũi dị ứng. Ở người bị viêm mũi dị ứng, các triệu chứng của bệnh bao gồm: Ngứa mũi có thể kèm theo ngứa mắt, tai và vòm họng, hắt hơi thường thành từng tràng dài liên tục, chảy nước mũi, ho khan, nghẹt mũi...
Người bị viêm mũi dị ứng có thể xuất hiện ho, sổ mũi do tiếp xúc với khói bụi, phấn hoa, mùi thức ăn, lông chó mèo, do tâm lý. Bệnh thường liên quan đến các bệnh dị ứng khác như hen, chàm da...
Ho, sổ mũi còn do nguyên nhân cảm lạnh, bệnh biểu hiện với triệu chứng chảy nước mũi kèm ho và có thể sốt nhẹ. Bệnh có thể xảy ra quanh năm, đặc biệt là thời điểm giao mùa, nguyên nhân phổ biến của cảm lạnh là do virus. Thông thường sau 1 tuần bệnh sẽ thuyên giảm. Ở t.rẻ e.m tần suất bị cảm lạnh cao hơn người lớn. Cần biết rằng khi nước mũi chuyển sang màu xanh vàng, đặc có thể không phải là biểu hiện của bội nhiễm.
Cảm lạnh nếu kéo dài sẽ dẫn đến các biến chứng như viêm tai giữa, viêm xoang hoặc khởi phát cơn hen phế quản cấp.
Thời tiết lạnh như hiện nay khiến tình trạng ho, sổ mũi xảy ra thường xuyên hơn, nguyên nhân hay gặp là do cúm. Bệnh cúm là một bệnh n.hiễm t.rùng đường hô hấp do virus gây ra và rất dễ lây lan. Đây là một bệnh diễn tiến cấp tính, nhưng thường tự giới hạn. Cúm có nhiều biểu hiện lâm sàng khác nhau, với các biểu hiện điển hình như đau đầu, sổ mũi, đau họng... nếu nặng thì có thể suy kiệt, thậm chí t.ử v.ong.
Trong giai đoạn khởi phát, người bệnh sẽ sốt cao đột ngột, kèm rét run hay ớn lạnh. Mệt mỏi, chán ăn, đau cơ khớp, sổ mũi, đau họng và ho khan cũng là triệu chứng của bệnh. Ở giai đoạn toàn phát, người bệnh sẽ sốt cao liên tục, mệt mỏi chán ăn, đau cơ khớp kèm với tổn thương thanh - khí - phế quản. Tuy nhiên, sốt ở cúm thường kéo dài 2 - 5 ngày rồi giảm đột ngột và phần lớn bệnh tự hồi phục sau 1 tuần.
Ngoài ra, ho, sổ mũi còn do các nguyên nhân như: Viêm VA, viêm xoang.
Nhìn chung ho kèm theo sổ mũi do các nguyên nhân thông thường nếu được điều trị đúng cách, người bệnh có thể tự khỏi sau khoảng 7 - 10 ngày.
Ho, sổ mũi là triệu chứng thường gặp ở trẻ. Ảnh minh họa.
Khi trẻ bị ho, sổ mũi cần làm gì?
Khi trẻ bị ho, sổ mũi nhiều, nếu lo lắng thì cha mẹ nên đưa trẻ tới cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị.
Việc chăm sóc trẻ ở nhà vô cùng quan trọng, khi trẻ sổ mũi và ho sẽ dễ bị ngạt mũi, nôn trớ. Vì vậy, phụ huynh nên thường xuyên vệ sinh mũi của trẻ bằng nước muối sinh lý, điều này sẽ giúp làm ẩm niêm mạc mũi, long - loãng đờm.
Cần chú ý giữ ấm cơ thể, đặc biệt là khi đi ra ngoài. Cha mẹ không nên tự ý dùng kháng sinh, thuốc ho cho trẻ. Nhiều người có thói quen khi trẻ ho là cho trẻ uống thuốc kháng sinh, tuy nhiên không phải lúc nào thuốc kháng sinh cũng có tác dụng.
Bởi ho, sổ mũi thường là do virus, trong khi đó thuốc kháng sinh không có tác dụng với đối với virus, vì thế trong trường hợp này cha mẹ không nên dùng kháng sinh cho trẻ. Việc uống kháng sinh nhiều có thể dẫn đến tiêu chảy, sức đề kháng của trẻ sẽ yếu đi nhiều, làm bệnh lâu khỏi hơn. Khi bội nhiễm thì các bác sĩ sẽ chỉ định dùng kháng sinh, kháng viêm phù hợp.
Bên cạnh đó, cha mẹ cần xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp với trẻ. Đảm bảo dinh dưỡng khoa học, bữa ăn gồm 4 nhóm bột, béo, đạm, rau và phù hợp với khẩu vị của trẻ. Nên cho trẻ ăn những thực phẩm giàu sinh tố A, chất kẽm, sắt chẳng hạn như: Thịt bò, gà, trứng, rau có màu xanh đậm, đỏ... Nên hạn chế cho trẻ ăn những món chiên, xào...
Nếu trẻ còn trong độ t.uổi bú mẹ, thì nên cho trẻ bú sữa mẹ thường xuyên, vì trong sữa mẹ có rất nhiều dưỡng chất tốt cho trẻ, không chỉ vậy sữa mẹ còn có nhiều kháng thể giúp trẻ tăng cường hệ miễn dịch.
Nếu trẻ ho, sổ mũi nhiều, cha mẹ cần đưa trẻ đến ngay đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị.
Trẻ ho lâu ngày có ảnh hưởng gì không? Biểu hiện ho ở trẻ là vấn đề thường gặp, khi trẻ bị ho kéo dài mãi không khỏi sẽ khiến nhiều bậc cha mẹ lo lắng. Vậy, ho lâu ngày có ảnh hưởng gì đến sức khỏe của trẻ không, các bệnh nào khiến cho tình trạng ho kéo dài lâu ngày? Ho là một phản xạ có lợi cho cơ thể...