Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ GD&ĐT tiếp thu ý kiến góp ý chuẩn tiến sĩ mới

PV13:53 16/07/2021

Văn phòng Chính phủ vừa có công văn gửi Bộ GD&ĐT thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam về Quy chế tuyển sinh và đào tạo trình độ tiến sĩ mới.

Trong công văn gửi Bộ GD&ĐT nêu rõ, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã nhận được ý kiến của một số nhà khoa học, nhà giáo về Quy chế tuyển sinh và đào tạo trình độ tiến sĩ mới được Bộ GD&ĐT ban hành kèm theo Thông tư số 18 năm 2021

Do đó, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chỉ đạo Bộ GD&ĐT nghiên cứu các ý kiến góp ý trên tinh thần cầu thị, nghiêm túc, có hình thức phù hợp để trao đổi ý kiến thật sự khoa học và tiếp thu các ý kiến xác đáng nhằm nâng cao chất lượng và tiếp cận với chuẩn mực quốc tế trong đào tạo tiến sĩ. Đối với những ngành đặc thù thì có quy định cho phù hợp, đảm bảo chất lượng.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam. (Ảnh: VGP)

Ngày 28/6, Bộ GD&ĐT ban hành quy chế tuyển sinh và đào tạo trình độ tiến sĩ mới, trong đó bỏ quy định nghiên cứu sinh tiến sĩ phải có ít nhất 2 công bố trên tạp chí quốc tế. Thông tin này nhận được nhiều sự quan tâm.

Bên cạnh ý kiến ủng hộ, nhiều chuyên gia cho rằng, nghiên cứu sinh tối thiểu phải có công bố quốc tế (ngoài các công bố trong nước, chí ít phải thêm bài kỷ yếu hội thảo quốc tế, hoặc tạp chí quốc tế bằng tiếng nước ngoài, chưa yêu cầu phải ISI/Scopus) để tăng cường khả năng hội nhập. Thế nhưng quy chế mới lại không cần công bố quốc tế cả người hướng dẫn và nghiên cứu sinh.

Theo các chuyên gia nếu chuẩn đầu ra không cao hơn, thì ít nhất cũng nên giữ như quy chế tuyển sinh và đào tạo tiến sĩ năm 2017 chứ không nên quay về cách đo chất lượng như quy chế cũ từ lâu đời. Đó rõ ràng là bước lùi của khoa học.

Quy chế đào tạo tiến sĩ mới có "nới" nhưng không hẳn "lỏng"

Khi xác định đúng mục tiêu đào tạo tiến sĩ thì chắc chắn sẽ lựa chọn đúng xu hướng phát triển và chất lượng chứ không chạy theo là số lượng và tấm bằng.

LTS: Ngày 28/6/2021, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tư 18/2021/TT-BGDĐT về Quy chế tuyển sinh và đào tạo trình độ tiến sĩ thay thế Thông tư 08/2017/TT-BGDĐT.

Để hiểu rõ hơn về vấn đề đào tạo tiến sĩ, phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam có cuộc trao đổi với Phó giáo sư Võ Văn Minh - Chủ tịch Hội đồng trường Trường Đại học Sư phạm - Đại học Đà Nẵng.

Video đang HOT

Từ thực tiễn, theo ông, những yếu tố nào quyết định chất lượng đào tạo tiến sĩ ở các cơ sở giáo dục đại học?

Phó giáo sư Võ Văn Minh: Đào tạo Sau đại học có 2 bậc là thạc sĩ và tiến sĩ. Tuy nhiên cũng cần phải phân biệt sự khác nhau của 2 bậc này, chứ không phải đơn giản là tiến sĩ chỉ cao hơn thạc sĩ một bậc. Mục tiêu đào tạo tiến sĩ thực chất là đào tạo ra những người có khả năng nghiên cứu độc lập.

Do vậy có 2 vấn đề rất căn bản liên quan đến đào tạo tiến sĩ là đề tài luận án và sản phẩm công bố khoa học. Dù là nghiên cứu cơ bản hay ứng dụng thì Luận án cũng phải có tính mới và có giá trị. Sản phẩm nghiên cứu phải được công bố trên các tạp chí uy tín, nghĩa là phải được giới chuyên môn phản biện, kiểm duyệt kĩ lưỡng để sản phẩm ấy trở thành tri thức.

Thực tế, để đào tạo tiến sĩ có chất lượng thì trước hết phải kể đến là thái độ của nghiên cứu sinh.

Phó giáo sư Võ Văn Minh - Chủ tịch Hội đồng trường Trường Đại học Sư phạm - Đại học Đà Nẵng (ảnh: NVCC)

Khi nghiên cứu sinh xác định rõ mục tiêu là rèn luyện để trở thành người nghiên cứu độc lập, thì việc chọn thầy hướng dẫn, chọn đề tài nghiên cứu sẽ phù hợp với năng lực, sở trường của mình; quá trình nghiên cứu suôn sẻ và chắc chắn sẽ thành công. Thứ hai, phải kể đến là người hướng dẫn. Người hướng dẫn nghiên cứu sinh là nhà khoa học uy tín, có trách nhiệm sẽ định hướng, cố vấn khoa học tốt cho nghiên cứu sinh. Thứ ba, cơ sở đào tạo có đủ tiềm lực và uy tín, việc tuyển sinh, tổ chức đào tạo và đánh giá nghiên cứu sinh khách quan, nghiêm túc.

Tóm lại, yếu tố mấu chốt quyết định đến chất lượng đào tạo tiến sĩ vẫn là con người, hay nói đúng hơn là ý thức trách nhiệm của các bên liên quan.

Các thảo luận thời gian gần đây nói nhiều về việc hướng tới các chuẩn mực quốc tế như một cách để bảo đảm chất lượng đào tạo tiến sĩ trong nước. Vậy qua nghiên cứu Quy chế tuyển sinh và đào tạo trình độ tiến sĩ mới nhất mà Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố ông thấy chuẩn mực đó đã "đúng, trúng" chưa?

Phó giáo sư Võ Văn Minh: Thoạt đầu nhìn vào Thông tư 18/2021/TT-BGDĐT người ta có cảm nhận chung là có sự "nới lỏng" so với Thông tư 08/2017/ TT-BGDĐT, tức là ở chỗ quy định về công bố quốc tế. Tuy nhiên, nếu nghiên cứu kĩ thì cũng có "nới" nhưng không hẳn "lỏng".

Theo Thông tư 08/2017 TT-BGDĐT, yêu cầu " công bố tối thiểu 02 bài báo về kết quả nghiên cứu của luận án trong đó có 01 bài đăng trên tạp chí khoa học thuộc danh mục các tạp chí ISI-Scopus hoặc đã công bố tối thiểu 02 báo cáo bằng tiếng nước ngoài trong kỷ yếu hội thảo quốc tế có phản biện hoặc 02 bài báo đăng trên tạp chí khoa học nước ngoài có phản biện ". Vế thứ nhất, có 01 bài đăng trên tạp chí khoa học thuộc danh mục các tạp chí ISI-Scopus, được xem là chuẩn; nhưng không quy định chặt đối với bài thứ 2. Vế thứ 2 thì không phải "chặt": " Công bố tối thiểu 02 báo cáo bằng tiếng nước ngoài trong kỷ yếu hội thảo quốc tế có phản biện" thì cũng "thượng vàng hạ cám" và chưa chắc có chất lượng.

Trong khi theo Thông tư 18/2021/TT-BGDĐT, yêu cầu "là tác giả chính của báo cáo hội nghị khoa học, bài báo khoa học được công bố trong các ấn phẩm thuộc danh mục WoS/Scopus, hoặc chương sách tham khảo do các nhà xuất bản quốc tế có uy tín phát hành, hoặc bài báo đăng trên các tạp chí khoa học trong nước được Hội đồng Giáo sư nhà nước quy định khung điểm đánh giá tới 0,75 điểm trở lên theo ngành đào tạo, hoặc sách chuyên khảo do các nhà xuất bản có uy tín trong nước và quốc tế phát hành; các công bố phải đạt tổng điểm từ 2,0 điểm trở lên tính theo điểm tối đa do Hội đồng Giáo sư nhà nước quy định cho mỗi loại công trình (không chia điểm khi có đồng tác giả), có liên quan và đóng góp quan trọng cho kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận án" .

Với Quy chế mới này, cơ bản đã lượng hoá về chất (tối thiểu 2,0 điểm chứ không phải tối thiểu 2,0 bài). Với quy định này, vừa đảm báo tính "mở", vừa tạo điều kiện cho các Tạp chí uy tín trong nước phát triển, nhưng đồng thời cũng gắn với bảo đảm chất lượng. Vì tối thiểu 2,0 điểm công trình và ở các Tạp chí được tính điểm 0,75 trở lên, cơ bản cũng đã hơn trước đây, nếu như nghiên cứu sinh không có bài trên WoS/ Scopus.

Có lẽ, quy định không ép buộc phải có công bố quốc tế như Thông tư 08/2017 sẽ khiến cho một số người lo ngại về tính "cả nể" khi đánh giá các bài báo trong nước. Tuy nhiên, theo tôi, trong bối cảnh hiện nay, Thông tư 18/2021 quy định như vậy là phù hợp với Luật 34/2018/QH14. Nghĩa là đã giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm và giải trình cho nhà trường. Yêu cầu về công khai thông tin cũng là cách để xã hội giám sát. Các trường đại học đến lúc phải có trách nhiệm quyết định về chất lượng đào tạo và uy tín học hiệu.

Hiện nay, dù không ép buộc phải công bố quốc tế nhưng rất nhiều khoa, ngành và thầy hướng dẫn vẫn hướng nghiên cứu sinh công bố ở các tạp chí quốc tế uy tín. Vì đã xác định đúng mục tiêu đào tạo tiến sĩ thì chắc chắn sẽ lựa chọn đúng xu hướng phát triển và chất lượng chứ không chạy theo là số lượng và tấm bằng.

Tuy nhiên, việc xã hội lo lắng về chất lượng đào tạo tiến sĩ khi bỏ yêu cầu về công bố quốc tế các bên liên quan cũng cần lưu tâm. Theo tôi, dù "nới" hay "thắt" ở quy định về công bố quốc tế, thì Bộ Giáo dục và Đào tạo với tư cách là cơ quan quản lí nhà nước của ngành cần phải thực hiện giám sát chặt chẽ và Chính phủ cũng cần quan tâm đầu tư phát triển các Tạp chí khoa học trong nước tiệm cận chuẩn mực quốc tế. Như vậy mới thực sự "đúng và trúng"!

Trong bối cảnh như hiện nay, giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo tiến sĩ của trường Đại học sư phạm - Đại học Đà Nẵng đã và đang, sẽ chú trọng những vấn đề gì thưa ông?

Phó giáo sư Võ Văn Minh: Trong hơn 10 năm qua, Đại học Đà Nẵng nói chung và Trường Đại học Sư phạm nói riêng kiên trì mục tiêu nâng cao chất lượng đào tạo, xem đây là mục tiêu sống còn của trường đại học trong bối cảnh hội nhập. Giải pháp đột phá và then chốt vẫn là phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

Cụ thể là duy trì chính sách cho giảng viên trẻ đi học tiến sĩ ở các nước phát triển. Đến nay, đội ngũ được đào tạo bài bản này đã trở thành nguồn nhân lực chính trong toàn Đại học Đà Nẵng. Do vậy, số lượng công bố trên các tạp chí quốc tế uy tín tăng nhanh trong những năm gần đây.

Chất lượng đào tạo tiến sĩ là sự kết hợp của nhiều yếu tố, trong đó tiếp cận chuẩn quốc tế là mục tiêu trước mắt và lâu dài (ảnh: Trường Đại học Sư phạm, Đại học Đà Nẵng)

Mặt khác, chủ trương phát triển các nhóm nghiên cứu giảng dạy (Teaching Research Team - TRT) cũng là chính sách đặc thù mà Đại học Đà Nẵng đã duy trì và phát triển. Đây là cách kết nối nguồn lực trong Đại học đa ngành nhằm nghiên cứu, đào tạo giải quyết những vấn đề liên ngành, trong đó có đào tạo tiến sĩ.

Riêng tại trường Đại học Sư phạm, hiện nay có 14 TRT phủ đều tất cả các lĩnh vực khoa học và nhất là đã liên kết được các lĩnh vực khoa học với nhau. Số lượng công bố khoa học trên các tạp chí WoS/ Scopus hằng năm tăng từ 1,5-2 lần.

Tạp chí Khoa học, Xã hội, Nhân văn và Giáo dục của Trường đã được đầu tư phát triển và gia nhập rất nhiều cơ sở dữ liệu quốc tế. Phòng thí nghiệm, phòng chuyên đề, Trung tâm học liệu được đầu tư hiện đại,... Đặc biệt, các đề tài nghiên cứu khoa học các cấp của giảng viên, yêu cầu công bố quốc tế ở các tạp chí Q1, Q2 cũng như bắt buộc phải hỗ trợ NCS và thạc sĩ. Chúng tôi xác định đào tạo tiến sĩ là trách nhiệm và vinh dự của nhà trường. Chất lượng đào tạo tiến sĩ là sự kết hợp của nhiều yếu tố, trong đó tiếp cận chuẩn quốc tế là mục tiêu trước mắt và lâu dài.

Trân trọng cảm ơn ông.

Những điểm thay đổi đáng chú ý của Thông tư 18/2021 so với Thông tư 08/2017

Thứ nhất, theo Quy chế cũ, nghiên cứu sinh cần công bố tối thiểu 02 bài báo về kết quả nghiên cứu của luận án, trong đó có 01 bài đăng trên tạp chí khoa học thuộc danh mục các tạp chí ISI-Scopus, hoặc đã công bố tối thiểu 02 báo cáo bằng tiếng nước ngoài trong kỷ yếu hội thảo quốc tế có phản biện hoặc 02 bài báo đăng trên tạp chí khoa học nước ngoài có phản biện.

Theo Quy chế mới, các bài báo, báo cáo khoa học xuất bản trong danh mục WoS/Scopus vẫn là yêu cầu để minh chứng cho kinh nghiệm và kết quả nghiên cứu khoa học của nghiên cứu sinh. Tuy nhiên, Quy chế mới bổ sung việc chấp nhận các sách chuyên khảo, các công bố tại các tạp chí trong nước có chất lượng tốt theo khung tiêu chuẩn đánh giá của Hội đồng Giáo sư Nhà nước (0,75 điểm trở lên). Cách tính điểm sẽ căn cứ khung điểm tối đa của Hội đồng Giáo sư Nhà nước quy định, với tổng điểm đối với người đủ điều kiện hướng dẫn nghiên cứu sinh là 4,0 và đối với đầu ra của nghiên cứu sinh là 2,0.

Thứ hai, Quy chế mới bổ sung minh chứng về trình độ ngoại ngữ, theo đó minh chứng sử dụng các chứng chỉ quốc gia theo khung ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam bên cạnh những chứng chỉ được quốc tế công nhận như IELTS, TOEFL theo quy định trước đây.

Thứ ba, Quy chế mới điều chỉnh tăng số lượng nghiên cứu sinh được hướng dẫn trong cùng một thời gian cụ thể, giáo sư được hướng dẫn độc lập tối đa 7 nghiên cứu sinh; phó giáo sư hoặc tiến sĩ khoa học được hướng dẫn độc lập tối đa 5 nghiên cứu sinh; tiến sĩ được hướng dẫn độc lập tối đa 3 nghiên cứu sinh. Trường hợp đồng hướng dẫn 1 nghiên cứu sinh được tính quy đổi tương đương hướng dẫn độc lập 0,5 nghiên cứu sinh. Theo quy định trước đây, số nghiên cứu sinh tối đa hướng dẫn tương ứng là 5, 4 và 3.

Thứ tư, thời gian đào tạo tiến sĩ cũng được thay đổi so với trước để đáp ứng yêu cầu đào tạo của thực tiễn. Theo đó, tổng thời gian đào tạo tiêu chuẩn là từ 3 - 4 năm. Tổng thời gian học tập nghiên cứu trước khi trình hồ sơ thực hiện quy trình phản biện độc lập và bảo vệ cấp cơ sở là 6 năm. Thời hạn để hoàn thiện các thủ tục bảo vệ luận án ở cơ sở sau thời gian này là từ 6 tháng đến 1 năm tùy tình hình thực tế do cơ sở đào tạo quyết định.

Theo Quy chế trước đây, nghiên cứu sinh không có khả năng hoàn thành chương trình đào tạo đúng hạn chỉ được xin gia hạn học tập không quá 24 tháng. Nếu hết thời gian gia hạn luận án của nghiên cứu sinh không được thông qua, kết quả học tập sẽ không được bảo lưu.

Thứ năm, phản biện độc lập đối với luận án có thể tiến hành 2 lần, tăng so với 1 lần so với quy định trước đây, nhằm đảm bảo nghiên cứu sinh và người đánh giá có cơ hội giải trình hoặc bảo lưu quan điểm trong nghiên cứu của mình.

Có thật dễ trở thành Tiến sĩ tại Việt Nam hơn? Đánh giá những đổi mới trong quy chế tuyển sinh và đào tạo trình độ tiến sĩ là tích cực, GS.TSKH Trần Duy Quý cũng lưu ý không nên quá máy móc. Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa ban hành Thông tư 18/2021/TT-BGDĐT về Quy chế tuyển sinh và đào tạo trình độ tiến sĩ thay thế Thông tư 08/2017/TT-BGDĐT. Đi kèm...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Bí mật về quê sau 11 năm ở Hàn Quốc, chàng trai tặng bố mẹ 'món quà' bất ngờ01:26

Sau bữa nhậu tất niên, cảnh tượng lạ tại phòng khách lúc 21h tối khiến người vợ bất ngờ00:58

Éo le: Vô tư nhờ người lạ chụp ảnh trên Hồ Gươm nhưng không hề nhận ra đó là 1 sao nam nổi tiếng Vbiz00:42

5 thanh niên nằm ngủ giữa nhà và sự xuất hiện của người đàn ông lúc rạng sáng khiến tất cả vùng dậy01:08

Phương Nhi đang nhặt rác ở biển thì được mai mối, con dâu tỷ phú có màn đối đáp được khen EQ kịch trần00:23

Chuyến bay delay 3 tiếng khiến người phụ nữ tình cờ chứng kiến cảnh tượng kì lạ: Đây là ông bố bà mẹ hiếm có!00:32

Cháu trai "bắt quả tang" ông nội U70 lén làm 1 việc khi không có ai, tiết lộ sau đó khiến tất cả oà khóc00:29

Clip thanh niên tông người phụ nữ văng ra đường rồi lên xe bỏ chạy, dân mạng tìm ra chi tiết khó thoát00:35

Sự thật bất ngờ về clip "thầy tặng mỗi học sinh 1 triệu đồng để ăn Tết"00:38

Camera ghi cảnh đôi vợ chồng làm ngân hàng ngã ra sàn nhà sau khi nhận thưởng Tết, biết con số mà thèm00:45

Camera ghi lại diễn biến hãi hùng khi xe máy phóng tốc độ kinh hoàng ngay ngã tư00:12

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Còn nhiều băn khoăn về chứng nhận giỏi cấp tỉnh với học sinh điểm IELTS cao

13:01:46 21/12/2022

Việc Hà Tĩnh công nhận học sinh (HS) giỏi cấp tỉnh với HS có điểm IELTS cao đang được dư luận quan tâm. Nhiều giáo viên phổ thông và giảng viên dạy Ngoại ngữ thể hiện băn khoăn trước việc này

Việc thực hiện chương trình, SGK mới còn nhiều khó khăn

12:01:38 21/12/2022

Tiếp tục chương trình giám sát chuyên đề Việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông trên địa bàn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu , sáng 20/12, Đoàn Đại biểu ...

Cấp phép tổ chức thi chứng chỉ HSK trở lại

11:01:38 21/12/2022

Theo thông báo mới của Bộ GD&ĐT chứng chỉ tiếng Trung (HSK) đã được cấp phép tổ chức duy nhất tại ĐH Thành Đông (Hải Dương)

Banner tìm hiểu ngày 22/12 của Trường ĐH Tôn Đức Thắng in hình lính Mỹ

10:45:40 21/12/2022

Trường ĐH Tôn Đức Thắng (TP.HCM) đang làm rõ trách nhiệm việc cơ sở ở Bảo Lộc đăng trên fanpage banner tìm hiểu truyền thống ngày 22/12 nhưng in hình lính Mỹ

Nhiều tỉnh cho học sinh nghỉ Tết hơn 10 ngày, Hà Nội lý giải nghỉ 8 ngày

10:36:43 21/12/2022

Lịch nghỉ tết của học sinh Hà Nội thiết kế theo quy định của Nhà nước. Nếu cho nghỉ thêm, hàng nghìn học sinh mầm non, tiểu học không ai trông nom vì bố mẹ vẫn phải đi làm

Trường ĐH Kiên Giang dự kiến tuyển hơn 1.600 chỉ tiêu năm 2023

10:01:37 21/12/2022

Năm 2023 Trường ĐH Kiên Giang tuyển sinh 22 ngành, trong đó có 2 ngành mới, dự kiến 1.675 chỉ tiêu. Trường ĐH Kiên Giang vừa tổ chức Hội nghị Tổng kết công tác tuyển sinh năm 2022 và đề ra các giải pháp, phương hướng để nâng cao hiệu qu...

Trường Đại học Hồng Đức nâng cao chất lượng đào tạo sinh viên ngành giáo dục mầm non

08:06:29 21/12/2022

Cùng với các ngành đào tạo khác, trong những năm qua, Trường Đại học (ĐH) Hồng Đức không ngừng đổi mới công tác quản lý, xây dựng và hoàn thiện nội dung chương trình đào tạo ngành giáo dục mầm non (GDMN) với mục tiêu đào tạo những giáo ...

Học sinh Hà Giang nghỉ Tết Quý Mão 12 ngày, từ 27 tháng Chạp

07:59:41 21/12/2022

UBND tỉnh Hà Giang quyết định cho học sinh trên toàn tỉnh bắt đầu nghỉ học từ ngày 18/1 đến hết ngày 29/1/2023. Ngày 19/12, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Quyết định số 2341/QĐ-UBND về việc cho trẻ mầm non, học sinh, sinh viên các cơ sở gi...

Nhiều tiết dạy sáng tạo tại hội thi giáo viên dạy giỏi Hà Nội

07:59:05 21/12/2022

Ngày 20/12, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội tổ chức tổng kết hội thi giáo viên dạy giỏi thành phố cấp Trung học cơ sở năm học 2022-2023

Trường Đại học Kinh tế Quốc dân công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023

07:58:36 21/12/2022

Chiều ngày 20.12, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023. Theo đó, nhà trường tuyển sinh 60 mã ngành/chương trình với 6200 chỉ tiêu đại học chính quy

Tuyển sinh 2023: Đại học Kinh tế Quốc dân công bố đề án tuyển sinh

07:57:38 21/12/2022

Năm 2023, Trường đại học Kinh tế Quốc dân giữ nguyên 4 phương thức tuyển sinh và có sự thay đổi về chỉ tiêu mỗi phương thức để phù hợp tình hình thực tế

Cần cẩn trọng lựa chọn nhân sự, ra đề thi

07:56:12 21/12/2022

Một kỳ thi học sinh giỏi được tổ chức tốn rất nhiều công sức, tâm huyết của nhiều nhà giáo, học sinh và tốn kém tiền bạc nhưng cũng là một hoạt động khuyến tài quan trọng của giáo dục địa phương. Vậy nên cấp tổ chức cần cẩn trọng trong ...