Phát hiện tàn tích Big Bang, sự kiện khai sinh vũ trụ
Các nhà thiên văn học đã phát hiện một bong bóng các thiên hà nhiều khả năng là tàn tích của Big Bang, sự kiện khai sinh vũ trụ.
Mô phỏng hình ảnh bong bóng trải rộng 1 tỉ năm ánh sáng có tên Hoʻoleilana. Ảnh IRFU, CEA, ĐẠI HỌC PARIS-SACLAY
Bong bóng đang nằm cách trái đất khoảng 820 triệu năm ánh sáng và trải rộng khắp 1 tỉ năm ánh sáng. Nó nằm bên trong một mạng lưới các thiên hà và được đặt tên “Ho’oleilana”, thuật ngữ trong bài thánh ca sáng tạo của người bản địa ở Hawaii (Mỹ).
Ho’oleilana mô tả nguồn gốc của thế giới và mối tương quan giữa các vì sao, mặt trăng, theo báo cáo đăng trên chuyên san The Astrophysical Journal.
Video đang HOT
Những cấu trúc khổng lồ như Ho’oleilana được dự đoán là kết quả đến từ những gợn sóng nhỏ bên trong biển vật chất nóng và đặc, tồn tại vào thời kỳ đầu của thời gian.
Các gợn sóng, gọi tắt là BAO, phát triển trong quá trình vũ trụ trải qua sự kiện Big Bang. BAO còn được biết đến tạo t.iền đề cho sự xuất hiện của các cấu trúc lớn trong vũ trụ, trong khi tác động đến sự phân bổ của các thiên hà.
Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên giới thiên văn học xác định được một cấu trúc đơn có liên quan đến BAO.
Bản thân bong bóng là sự kết hợp của các cấu trúc đã được xác định trước đó, bao gồm một vài siêu cụm thiên hà. Mỗi siêu cụm tập hợp 10 cụm và trải dài tối đa 200 triệu năm ánh sáng.
Khi quan sát Ho’oleilana, các nhà nghiên cứu phát hiện ở giữa cấu trúc này là siêu cụm thiên hà Bootes và Khoảng trống Bootes, khu vực có đường kính 330 triệu năm ánh sáng và không chứa bất kỳ dạng vật chất nào.
Ông Brent Tully, trưởng nhóm báo cáo và là nhà thiên văn của Đại học Hawaii (Mỹ), cho hay đội ngũ của ông đã bất ngờ phát hiện bong bóng Ho’oleilana trong lúc phân tích hình ảnh một vùng trời cụ thể.
“Bong bóng Ho’oleilana có kích thước khổng lồ đến nỗi nó tràn ra phần rìa của vùng trời mà chúng tôi đang phân tích”, theo trưởng nhóm.
Tranh cãi về t.uổi thật của vũ trụ
Giả thuyết mới cho rằng t.uổi thật của vũ trụ phải cao hơn gấp đôi số t.uổi ước tính đang được nhiều chuyên gia đồng thuận.
Hình ảnh rõ nét đầu tiên về vũ trụ được kính James Webb công bố năm ngoái. Ảnh NASA/JWST
Các kết quả quan sát ban đầu về vũ trụ của kính viễn vọng James Webb không thể giải thích được nếu dựa trên những mô hình vũ trụ đang được đồng thuận. Những mô hình này ước tính vũ trụ khoảng 13,8 tỉ t.uổi, dựa trên khái niệm giãn nở theo sau sự kiện Big Bang.
Trong bài viết trên trang The Conversation hôm 29.8, đội ngũ của nhà vũ trụ học Rajendra Gupta, giảng viên Đại học Ottawa (Canada) đề xuất mô hình mới cho thấy vũ trụ có lẽ đã 26,7 tỉ năm t.uổi, dựa trên những quan sát mới của kính James Webb về các thiên hà đời đầu của vũ trụ.
Những hình ảnh về các thiên hà đời đầu cho thấy một số có niên đại vào thời bình minh của vũ trụ, tức từ 500 đến 800 triệu năm t.uổi sau sự kiện Big Bang, nhưng hình dạng của chúng chẳng khác nào các thiên hà đã trải qua một thời gian dài tiến hóa.
Còn những thiên hà kích thước nhỏ lại có khối lượng lớn hơn các thiên hà với bề ngoài đáng nể.
Trong báo cáo đăng trên chuyên san Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, giảng viên Gupta sử dụng mô hình "lai", tức trộn lẫn một số mô hình khác nhau để cho ra đời mô hình mới nhằm giải thích những quan sát của kính James Webb.
Theo đó, ông cho rằng vũ trụ phải già hơn so với giả thuyết lâu nay để các thiên hà có thêm thời gian phát triển đến mức độ ấn tượng như kính James Webb ghi nhận.
Giảng viên Đại học Ottawa cũng cho hay những quan sát mới của kính James Webb đang thúc đẩy giới chuyên gia tư duy theo hướng vật lý mới trong nỗ lực đạt được sự đồng thuận nhằm giải thích các quan sát của kính James Webb.
Thành phố nào đang ô nhiễm nhất? Thủ đô Jakarta của Indonesia đã trở thành đô thị ô nhiễm nhất thế giới trong 4 ngày của tuần này, giữa lúc các nhà chức trách phải đối phó với sự gia tăng đột biến của khói bụi độc hại. Theo AFP, Jakarta và các vùng lân cận tạo thành một siêu đô thị với khoảng 30 triệu dân, vượt xa các...
