Phát hiện hóa thạch khủng long khổng lồ mới tại Argentina
Ngày 11/4, Hội đồng Nghiên cứu khoa học và kỹ thuật quốc gia Argentina (Conicet) thông báo các nhà cổ sinh vật học nước này đã phát hiện ra một loài khủng long mới thuộc chi titanosaur, một chi thuộc họ khủng long sauporod ăn cỏ có đầu nhỏ và thân hình to lớn.
Ảnh: news.nationalgeographic.org
Phóng viên TTXVN tại Buenos Aires dẫn thông báo của Conicet cho biết loài khủng long mới này sống ở khu vực Patagonia của Argentina cách đây 66 triệu năm, ngay trước khi xảy ra cuộc tuyệt chủng kỷ Phấn trắng-Paleogen đ.ánh dấu sự kết thúc của “triều đại” khủng long trên Trái Đất.
Các nhà khoa học Argentina đã đặt tên cho loài mới phát hiện là “ Titanomachya gimenezi”, với ý nghĩa gợi nhớ đến trận chiến Titanomachy trong thần thoại Hy Lạp, nơi các vị thần chiến đấu chống lại những người khổng lồ titan. Cùng với đó, tên gọi của loài khủng long mới cũng nhằm vinh danh bà Olga Giménez, nhà cổ sinh vật học đầu tiên phát hiện ra hóa thạch khủng long ở tỉnh Chubut miền Nam Argentina.
Nhà nghiên cứu Agustín Pérez Moreno của Conicet cho biết hóa thạch của loài titanosaur mới này được tìm thấy trong các trầm tích dày tại “Hệ tầng La Colonia” ở tỉnh Chubut. “Titanomachya gimenezi” nặng khoảng 7 tấn, nhỏ hơn nhiều so với loài “Patagotitan mayorum” cũng thuộc chi titanosaur, sống cách đây khoảng 95 – 100 triệu năm tại vùng Patagonia. Hóa thạch của loài “Patagotitan mayorum” được phát hiện lần đầu tiên tại tỉnh Neuquén cho thấy loài titanosaur nặng tới 70 tấn, dài 37 m và cao gần 6 m.
Video đang HOT
Trong trường hợp của “Titanomachya gimenezi”, các nhà cổ sinh vật học Aregntina đã xác định được sự tồn tại của loài này dựa trên hình thái của xương cựa, một loại xương ở chân sau của các loài khủng long. Các nhà khoa học đã phục hồi thành công các phần chi trước và chi sau, cũng như các mảnh xương sườn và đốt sống đuôi của loài này.
Ông Pérez Moreno nhấn mạnh cho đến trước khi “Titanomachya gimenezi” được phát hiện, các nhà khoa học chưa từng tìm thấy bất kỳ hóa thạch nào của họ khủng long sauropod tại “Hệ tầng La Colonia” – vốn là “khu nghĩa trang” của nhiều loài sinh vật cổ, từ khủng long ăn thịt và thằn lằn đầu rắn đến rùa và các loài bò sát khác.
Do đó, nhà khoa học này khẳng định “những phát hiện ở La Colonia không chỉ cung cấp thông tin quan trọng về quần thể sauropod ở Patagonia vào cuối kỷ Phấn trắng mà còn về sự đa dạng của hệ sinh thái khu vực vào thời điểm đó”.
Khoảng 66 triệu năm trước, hệ sinh thái tại vùng Patagonia ẩm ướt có hệ thực vật thủy sinh, cây cọ và rừng lá kim đa dạng, qua đó là môi trường sống hoàn hảo cho các loài khủng long ăn cỏ lớn.
Hành trình 200 năm giải mã những bí ẩn về khủng long
Từ cuối những năm 1600, khi khái niệm tiến hóa và tuyệt chủng chưa tồn tại, những mảnh xương hóa thạch khổng lồ được phát hiện ở các mỏ đá phiến tại Oxfordshire của Anh đã khiến con người bối rối đi tìm lời giải.
Một xương hàm hóa thạch của Megalosaurus, loài khủng long đầu tiên được mô tả và đặt tên một cách khoa học. Ảnh: accuweather.com
Mãi đến năm 1824, William Buckland - Giáo sư địa chất đầu tiên của Đại học Oxford mới mô tả và đặt tên cho loài khủng long đầu tiên được biết đến là Megalosaurus, còn gọi là thằn lằn lớn, dựa trên cấu trúc và kích cỡ của các hóa thạch xương hàm dưới, đốt sống và chi của loài này. Megalosaurus có xương đùi lớn nhất dài 83,82cm với chu vi gần 25,5cm. Trong bài nghiên cứu khoa học trình bày trước Hiệp hội Địa chất ở London vào ngày 20/2/1824, dựa vào hình dạng răng của Megalosaurus, Giáo sư Buckland cho rằng đó là động vật ăn thịt dài hơn 12m và có thể là loài lưỡng cư.
Nhà cổ sinh vật học Steve Brusatte của Đại học Edinburgh, tác giả cuốn "Sự phát triển và tuyệt chủng của khủng long: Lịch sử mới về thế giới đã mất" đã ủng hộ những phán đoán của Giáo sư Buckland, cho rằng đây là sinh vật bò sát khổng lồ đã tuyệt chủng.
Tuy nhiên, phải mất đến 20 năm sau kể từ khi tên Megalosaurus được đặt cho một loài loài bò sát khổng lồ đã tuyệt chủng, thuật ngữ "khủng long" mới được nhà giải phẫu học Richard Owen, người sáng lập Bảo tàng Lịch sử tự nhiên ở London đưa ra. Ông sử dụng thuật ngữ này dựa trên các đặc điểm chung xác định được trong nghiên cứu về Megalosaurus và hai loại khác là Iguanodon và Hylaeosaurus lần lượt vào các năm 1825 và 1833.
Nghiên cứu của Giáo sư Buckland chính là mô tả khoa học đầu tiên về khủng long. Tuy nhiên, vào thời điểm đó, hóa thạch xương riêng lẻ của Megalosaurus đã không thu hút được sự quan tâm đặc biệt như hóa thạch hoàn chỉnh của các loài bò sát biển khổng lồ như Ichthyosaur và Plesiosaur do nhà cổ sinh vật học Mary Anning phát hiện ở Dorset Coast của Anh. Dù vậy, Megalosaurus đã để lại dấu ấn trong văn hóa đại chúng, khi là một trong 3 mô hình khủng long được trưng bày ở công viên Crystal Palace tại London - công viên khủng long đầu tiên trên thế giới - vào năm 1854. Megalosaurus cũng xuất hiện trong cuốn tiểu thuyết "Ngôi nhà ảm đạm" của nhà văn Charles Dickens.
Đối với các nhà cổ sinh vật học, dịp kỷ niệm 200 năm ngày đặt tên khoa học đầu tiên cho một loài khủng long là cơ hội nhìn lại thành quả tri thức của lĩnh vực này trong hai thế kỷ qua. Dù được phát hiện khi đã tuyệt chủng và từng bị xem là thất bại trong quá trình tiến hóa, thực tế khủng long đã tồn tại và phát triển trong 165 triệu năm - lâu hơn nhiều so với khoảng 300.000 năm con người sinh sống trên hành tinh này. Ngày nay, khoảng 1.000 loài khủng long đã được đặt tên và mỗi năm có khoảng 50 loài khủng long mới được phát hiện.
Nhà cổ sinh vật học Brusatte cho rằng dù đã qua 200 năm nhưng những nghiên cứu khoa học về khủng long vẫn đang trong giai đoạn khám phá, khi các nhà khoa học mới chỉ tìm thấy một phần rất nhỏ số khủng long từng sinh sống. Ông cho biết loài chim ngày nay là hậu duệ của khủng long và hiện có hơn 10.000 loài chim đang tồn tại. Theo ông, có thể trong 150 triệu năm tồn tại, khủng long có tới hàng ngàn, thậm chí hàng triệu loài khác nhau.
Vào những năm 1990, các hóa thạch được khai quật ở Trung Quốc đã cho thấy khủng long có lông vũ, xác nhận giả thuyết chúng là tổ tiên trực tiếp của loài chim. Bên cạnh khám phá hóa thạch, các công nghệ mới như chụp cắt lớp (CT) và phương pháp tính toán hiện đại cũng cho phép các nhà cổ sinh vật học tái tạo và hiểu biết về khủng long chi tiết hơn nhiều.
Tuy vậy, vẫn còn rất nhiều điều chưa được khám phá về khủng long. Trong năm 2024, Bảo tàng Lịch sử tự nhiên London và Hiệp hội Địa chất sẽ tổ chức các sự kiện đặc biệt kỷ niệm 200 năm ngày đặt tên cho loài khủng long đầu tiên. Đây là dịp để công chúng biết những điều thú vị và hiểu biết nhiều hơn về sinh vật này.
Hóa thạch 113 triệu năm t.uổi tiết lộ tổ tiên khủng long bay có khả năng đặc biệt Nghiên cứu hóa thạch 113 triệu năm t.uổi, các nhà khoa học công bố điều thú vị chưa từng được phát hiện dưới đây. Các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu một phần hộp sọ của loài pterosaur và xác định rằng những người anh em họ khủng long có khả năng được bao phủ bởi những sợi lông giống như lông tơ...
