Pháo cao xạ 37mm Bảo vật Quốc gia

Mai Hoàng Minh20:41 10/04/2014

Chúng tôi đến thăm Bảo tàng Phòng không – Không quân trong một ngày đầu tháng 4, khi mà cả nước đang trong không khí rộn ràng chuẩn bị kỷ niệm 60 năm chiến thắng Điện Biên Phủ. Tại đây, rất nhiều hiện vật gắn liền với quá trình đấu tranh của dân tộc ta được lưu giữ cẩn thận, một trong số đó là khẩu pháo cao xạ 37mm mới được công bố trở thành Bảo vật Quốc gia ngày 28/3/2013. Khẩu pháo trở thành một chứng nhân lịch sử tiêu biểu của dân tộc Việt Nam trong chiến dịch Điện Biên Phủ, gắn liền với sự hy sinh anh dũng của anh hùng Tô Vĩnh Diện năm xưa.

Đây là khẩu pháo do Liên Xô sản xuất vào năm 1939 và viện trợ cho Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Pháp, được khẩu đội 3, Đại đội 827 (Tiểu đoàn 394, Trung đoàn 367) sử dụng bắn rơi 3 máy bay và bắn bị thương 13 chiếc khác, góp phần làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu của quân và dân ta năm 1954.

Để chuẩn bị cho chiến dịch Điện Biên Phủ, tháng 5 năm 1953 quân đội ta thành lập các đơn vị pháo cao xạ để chuẩn bị cho các chiến dịch lớn. Tô Vĩnh Diện được điều về làm Khẩu đội trưởng một đơn vị pháo cao xạ 37mm, đại đội 827, tiểu đoàn 394, trung đoàn 367.

Khẩu pháo cao xạ trở thành Bảo vật Quốc gia

Để giữ bí mật bất ngờ cho hai loại pháo lựu 105mm và cao xạ 37mm lần đầu tiên xuất hiện trong chiến trường, các đơn vị pháo binh đều hành quân vào ban đêm liên tục trong ba ngày 13,14 và 15-1-1954, từ Tuần Giáo vào tập kết ở kilomet 63 đường 42. Sau đó từ vị trí tập kết, bộ đội phải kéo pháo bằng sức người trên đoạn đường quân sự mới mở, có chỗ phải vượt qua núi cao 1.450m để vào trận địa cách xa vị trí tập kết 15km.

Từ trưa 16-1-1954, được sự trợ giúp của bộ binh và công binh, các đơn vị bắt đầu kéo pháo, cho đến ngày 24-1 mới đưa được pháo vào trận địa. Trên đường đơn vị hành quân hơn 1.000km để tới vị trí tập kết tham gia chiến dịch. Con đường kéo pháo lên vô cùng khó khăn, hiểm trở, nhưng anh luôn gương mẫu nhận mọi công việc nặng nhọc, khó khăn về phần mình, luôn động viên cổ vũ đồng đội cố gắng kéo pháo tới đích an toàn.

Video đang HOT

Tuy nhiên trận đánh đã không diễn ra như dự kiến. Ngày 26-1, Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp quyết định đổi phương án tác chiến từ “Đánh nhanh thắng nhanh” sang “Đánh chắc tiến chắc”. Các đơn vị pháo nhận được mệnh lệnh phối hợp với các đơn vị bộ binh kéo pháo trở ra. Đơn vị của Tô Vĩnh Diện nhận được lệnh kéo pháo ra điểm tập kết tại Bắng Hôm để ăn tết Giáp ngọ và chờ lệnh mới.

Ngày 1-2-1954, đơn vị của Tô Vĩnh Diện trên đường kéo pháo ra đến một con dốc cao và hẹp ở gần Bản Chuối. Đó là một con dốc vừa dài, vừa hẹp, nằm chênh vênh bên vực sâu. Khẩu đội trưởng Tô Vĩnh Diện cùng một pháo thủ số 5 phụ trách điều khiển càng pháo để chỉnh hướng cho một đơn vị bộ đội kéo dây tời giữ pháo, ngoài ra còn có 2 chiến sĩ phụ trách chèn bánh pháo. Bất ngờ quân Pháp bắn pháo từ Mường Thanh lên. Đơn vị kéo pháo nằm rạp xuống, đồng thời dây tời bị đứt. Lực giữ pháo yếu đi và khẩu pháo lăn qua chèn. Pháo thủ Lê Văn Chi lái càng phía ngoài bị càng pháo hất xuống vực và pháo trôi về phía vực sâu.

Trong tình thế vô cùng khó khăn đó Tô Vĩnh Diện lập tức bỏ càng pháo phía trong, chuyển sang càng pháo phía ngoài, cố gắng đẩy hướng càng pháo vào vách núi. Tuy cản được pháo lăn xuống vực, nhưng Tô Vĩnh Diện bị bánh xe của khẩu pháo nặng hơn 2 tấn đè lên người trọng thương. Giây cuối cùng khi được đồng đội đưa ra để đi cấp cứu, Tô Vĩnh Diện chỉ kịp hỏi “Pháo có việc gì không” rồi anh dũng hy sinh tại rừng Pá Có, sườn phía tây Pha Sung, thuộc xã Nà Nhạn, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên.

Ngày 7-5-1955, Tô Vĩnh Diện được Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa trao tặng Huân chương Quân công hạng Nhì, Huân chương Chiến công hạng Nhất và truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân năm 1956.

Khẩu pháo cao xạ 37mm số hiệu 510681 sau khi được Tô Vĩnh Diện “cứu” tiếp tục được đưa vào tham chiến trong chiến dịch Điện Biên Phủ đã bắn rơi 3 máy bay, bắn bị thương 13 chiếc khác. Sau khi chiến dịch Điện Biên Phủ giành thắng lợi 7-5-1954, khẩu pháo được đưa về trưng bày tại Phòng truyền thống của Bộ Tư lệnh Phòng không, nay là Bảo tàng quân chủng Phòng không – Không quân.

Ngày 1-10-2012, Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định số 1426/QĐ-TTg công nhận pháo cao xạ 37mm số hiệu 510681 là Bảo vật Quốc gia (là hiện vật được lưu truyền lại có giá trị đặc biệt quý hiếm, tiêu biểu của đất nước về lịch sử, văn hóa và khoa học). Hơn 60 năm qua (1/4/1953 – 1/4/2014, 61 năm ngày truyền thống Bộ đội Pháo cao xạ) khẩu pháo vẫn như một chứng nhân lịch sử còn mãi của chiến dịch Điện Biên Phủ lừng lẫy năm xưa, nói lên bao công lao to lớn của lực lượng Bộ đội Pháo cao xạ nói chung và tấm gương anh dũng hy sinh cứu pháo của Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Tô Vĩnh Diện nói riêng. Khẩu pháo trở thành một chứng nhân lịch sử, một bảo vật của người dân Việt Nam còn mãi với thời gian.

Theo ANTD

Ký ức kéo pháo vào chiến dịch Điện Biên Phủ

Là chiến sĩ lái xe kéo pháo, kỷ niệm đi suốt cuộc đời ông là những ngày tháng gắn bó cùng chiếc xe G.M.C.

Căn nhà nhỏ của gia đình Đại tá Trương Vĩnh Thăng, nguyên chiến sĩ lái xe kéo pháo trong chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ, ở phố Đội Cấn (Ba Đình, Hà Nội) những ngày này luôn rộn rã tiếng cười nói của ông cùng đồng đội năm xưa. Họ đang cùng nhau ôn lại kỷ niệm "56 ngày đêm khoét núi, ngủ hầm," cách đây 60 năm.

Với giọng nói hào sảng, hóm hỉnh của người lính lái xe năm xưa, những kỷ niệm "vào sinh ra tử" cùng đồng đội trong chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ đã được ông tái hiện lại bằng nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau. Ông Thăng bồi hồi nhớ lại: Tham gia chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ từ năm 1953, ban đầu ông được phân công lái xe chở máy hàn vào chiến dịch. Sau đó, ông được lệnh lái xe kéo pháo vào chiến trường. Nghề lái xe đến với ông cũng thật tình cờ. Bởi, nhiệm vụ chính của ông là kiểm tra, sửa chữa các loại pháo, đạn cho đơn vị. Tuy nhiên, do kế hoạch tác chiến, ông và một số chiến sĩ được đơn vị cử đi học lái xe để phục vụ chiến dịch Điện Biên Phủ.

Bộ đội kéo pháo vào trận địa.

Mở ngăn tủ lấy ra chiếc hòm sắt đã rỉ sét, ông Thăng hồ hởi khoe: Đây là chiếc hòm đựng dụng cụ sửa xe được mang về từ chiến dịch Điện Biên Phủ. Tất cả kỷ niệm về Điện Biên đều được ông nâng niu, gìn giữ như báu vật của cuộc đời. Tấm chân dung tự họa về Bác Hồ, về Đại tướng Võ Nguyên Giáp được ông ghi lại bằng những nét vẽ đơn sơ, giản dị, chân thực; những chiếc hộp đựng huy hiệu, huân chương, huy chương kháng chiến được xếp ngăn nắp; những bài thơ ông viết trong chiến dịch Điện Biên Phủ đã nhòe nét mực...

Tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ khi vừa tròn đôi mươi, cái tuổi tràn trề nhựa sống và hừng hực khí thế, với ông, những con đường đã từng qua, những địa danh đã từng đến, những vui, buồn, nhớ mong, chờ đợi, những mất mát, hy sinh... đều là những kỷ niệm ông nâng niu, trân trọng suốt cuộc đời. Để hôm nay, khi lật giở lại những vần thơ, nhìn lại những nét vẽ, kỷ niệm một thời "vào sinh ra tử" cùng đồng đội lại ùa về chân thực, sống động như những thước phim quay chậm. Đó là những vần thơ ghi lại cảm xúc về một lần gặp nữ dân công hỏa tuyến xinh đẹp nơi cửa rừng, về tình cảm gắn bó của người chiến sĩ Điện Biên với những chiếc xe, khẩu pháo trên đường vào chiến dịch.

Là chiến sĩ lái xe kéo pháo, kỷ niệm đi suốt cuộc đời ông là những ngày tháng gắn bó cùng chiếc xe G.M.C. Trong chiến dịch Biên giới 1950, ông được giao phụ trách một kho lương thực, đạn dược để chuẩn bị tiếp tế cho các mặt trận đường 18. Khi đó, chiếc xe G.M.C là chiến lợi phẩm ta thu được trong chiến dịch Biên giới, làm nhiệm vụ chở lương thực, vũ khí, đạn dược. Vào một buổi trưa nhàn rỗi, ông trèo lên buồng lái và khắc tên mình lên vô lăng làm kỷ niệm. Không ngờ, sau này ông nhận lại chính chiếc xe năm nào nhờ vào chữ ký trên vô lăng. Nghĩ người và xe có duyên phận với nhau, dù chiếc xe đã quá cũ, già nua, hỏng hóc nhiều bộ phận, ông cảm thấy rất vui khi tiếp nhận chiếc xe này. Chiếc xe G.M.C được ông và các chiến sĩ trong đơn vị gọi bằng cái tên thân mật "Con trâu già một mắt." Giải thích về cái tên này, ông Thăng cho biết: Sở dĩ đơn vị gọi như vậy vì tất cả các bộ phận của chiếc xe đều cũ và móp méo, duy nhất một chiếc đèn pha là còn lành lặn.

Tháng 12/1953, ông đã viết bài thơ với tựa đề "Xe G.M.C." Ôn lại những kỷ niệm về "Con trâu già một mắt," ông kể: Vào một đêm thượng tuần tháng 1/1954, khi chiếc xe G.M.C đang lên đèo, do bám quá sát xe trên nên đã va vào nòng pháo của xe trên làm bẹp két nước, một số ống bị dập khiến nước chảy mạnh, máy nóng, xe không chạy được. Nhiệm vụ cấp bách, ông đã nghĩ ra nhiều cách như pha nước xà phòng đổ vào két, vót tăm cắm vào những chỗ ống dập cho kín, dùng can nước treo trên đầu ôtô rồi bắt ống xuống cho nước chảy vào két, lấy thuốc lá, thuốc lào thả vào két nước... tất cả đều không phát huy tác dụng. Cái khó ló cái khôn, chợt nghĩ người dân thường dùng phân trâu để trát vào các loại thuyền mà không bị ngấm nước. Nghĩ là làm, ông đã dùng phân trâu thả vào két nước và cho máy chạy chậm.

Khi máy khởi động, nước trong két nóng lên làm tan phân trâu. Chất xơ trong phân trâu gặp hơi nóng bỗng chốc trở thành chất keo kết dính những chỗ bị thủng, giúp chiếc xe chạy êm tiếp tục những đêm hành quân thâu đêm suốt sáng. Trong lần kéo pháo đến Tuần Giáo, chiếc xe G.M.C của ông gặp nạn giữa đường, cả đoàn xe phía sau đều phải dừng lại, nguy cơ tắc đường rất cao. Có ý kiến đề nghị hất chiếc xe xuống vực để thông đường cho đoàn xe. Trong thời điểm đó, phương tiện phục vụ chiến dịch thiếu thốn, Chỉ huy đơn vị quyết định điều một đơn vị công binh đến bạt một con đường khác bên cạnh cho đoàn xe đi tiếp. Chiếc xe G.M.C đành nằm lại giữa rừng. Đêm hôm đó, máy bay địch phát hiện được mục tiêu của ta nên ném bom ồ ạt.

Để bảo vệ xe, ông đã cùng lái phụ tháo hết các bộ phận quan trọng của xe như: Bình ắc quy, máy phát điện, lốp... dấu ở nơi an toàn, sau đó kéo bạt che kín và dùng xẻng xúc đất đỏ phủ kín chiếc xe. Nhờ đó, chiếc xe được bảo đảm an toàn. Sáng hôm sau, đơn vị đưa máy đến cẩu chiếc xe ra khỏi vị trí gặp nạn. Ông lại cùng lái phụ hì hụi lắp lại các bộ phận của xe, tiếp tục cuộc hành trình vào chiến trường đầy gian nan, hiểm trở. Đó cũng là lần cuối cùng ông gắn bó cùng "Con trâu già một mắt". Bởi, sau đó, do quá cũ nát, Chỉ huy đơn vị quyết định tháo dời từng bộ phận của xe để thay thế cho những chiếc xe khác... Đúng dịp kỷ niệm 60 năm chiến thắng Điện Biên Phủ, ông đã xuất bản tập thơ "Điện Biên ngày ấy."

Đó là những vần thơ mộc mạc, chân thực ghi lại kỷ niệm trên những nẻo đường; phản ánh không khí tươi vui, hừng hực khí thế của bộ đội, dân công hỏa tuyến tuổi đời mới mười tám đôi mươi trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Tập thơ là món quà nhỏ ý nghĩa ông dành tặng bạn bè, đồng đội trong thời khắc ý nghĩa này.

Theo TTXVN

Bài 5: Những người con bất tử trong lòng Điện Biên Để có những mùa ban nở sung mãn khắp trời Điện Biên như hôm nay, những dũng sỹ Điện Biên cùng bao đồng đội đã bất tử trong lòng đất Điện Biên. Trở về Điện Biên hôm nay, ngoài những trận địa xưa, di tích lịch sử thì những nơi thiêng liêng như Nghĩa trang Đồi A1, Nghĩa trang liệt sỹ Độc Lập,...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Chủ đề: bộ đôi pháo cao xạ anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân anh dũng bắn rơi chiến dịch điện biên phủ trận địa chiến thắng điện biên phủ

Xem thêm Share

Xem nhiều

Xe Camry quay đầu giữa giao lộ thì "chạm trán" Lexus giá gần chục tỷ đồng00:36

Công an xác minh clip người đàn ông khuyết tật bị hai thanh niên đi xe máy không mũ bảo hiểm tát vào đầu01:20

Nhân chứng bức xúc: Dù được xin lỗi, tài xế ô tô Lexus vẫn hành hung nam shipper10:09

Lấn làn vượt ẩu, xe khách rúc vào đuôi xe ben, tự làm vỡ gương00:39

Thực hư clip xe cứu thương chế còi "cố lên, sắp tới rồi" chạy ở TPHCM00:28

Xác minh clip 2 tài xế ô tô cầm kiếm dọa chém nhau giữa đường ở TPHCM00:52

Đàn chim lạ nghìn con xuống phá ruộng lúa của người dân ở Hà Tĩnh01:07

Ô tô đâm sập cửa nhà dân ở Thái Nguyên, cuốn người đàn ông vào gầm08:05

Tài xế xe Fortuner quyết không nhường đường xe cấp cứu vì "vướng" đèn đỏ01:28

"Ép" hay "tự nguyện"? Làm rõ vụ việc phụ huynh 'tố' trường Mỗ Lao ép học thêm03:06

Thông tin về clip CSGT quật ngã người đàn ông ở TPHCM07:30

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Lội qua khe suối, hai thanh niên trẻ tử vong thương tâm

05:54:50 23/02/2025

Ngày 22/2, thông tin từ UBND xã Quảng Sơn, Tx.Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình, trên địa bàn vừa xảy ra vụ đuối nước khiến 2 người tử vong thương tâm.

Bình Định: 2 thuyền viên rơi xuống biển, mất tích

05:53:54 23/02/2025

Trước đó, tàu cá BĐ-97731TS, trên tàu có 5 người, do ông Lê Văn Thái (trú phường Tam Quan Bắc, thị xã Hoài Nhơn) làm chủ, ủy quyền cho ông Lê Văn Thêm cùng địa phương làm thuyền trưởng, hành nghề câu cá ngừ đại dương.

Tai nạn 6 người tử vong ở Sơn La: Chuyển nhiều bệnh nhân nặng về Hà Nội

15:57:48 22/02/2025

Nhiều bệnh nhân chấn thương nặng trong vụ tai nạn xe giường nằm tông ô tô đầu kéo được chuyển về Hà Nội tiếp tục điều trị

Thủ tướng chỉ đạo khắc phục hậu quả vụ tai nạn nghiêm trọng ở Sơn La

15:50:32 22/02/2025

Các cơ quan thông tấn, báo chí tăng cường tuyên truyền về bảo đảm an toàn giao thông trong thời gian sau Tết, các kỹ năng điều khiển phương tiện giao thông an toàn, chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về trật tự, an toàn giao th...

Xe khách bốc cháy trên quốc lộ 1

15:25:00 22/02/2025

Theo lãnh đạo Trạm CSGT Tuy Phước, thời điểm xảy ra vụ cháy, trên xe có 4 người và một số cây cảnh. Hiện, cơ quan chức năng đang điều tra, làm rõ nguyên nhân vụ cháy.

Kỳ lạ 1km đường có... 23 biển báo cấm đỗ xe

10:38:20 22/02/2025

Thời gian gần đây, cơ quan chức năng lắp đặt các biển báo giao thông trên quốc lộ 27, đoạn đi qua xã Lạc Lâm, huyện Đơn Dương, Lâm Đồng. Đáng chú ý, trên 1km đường trước UBND xã Lạc Lâm có đến 23 biển báo cấm đỗ xe ngày chẵn.

Tai nạn 6 người chết: Phần đuôi xe khách văng vào ô tô đầu kéo đi chiều ngược lại

08:57:34 22/02/2025

Liên quan đến vụ tai nạn đặc biệt nghiêm trọng xảy ra trên quốc lộ 6 (đoạn qua bản Thín, xã Sặp Vạt, huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La) khiến 6 người chết, lực lượng CSGT đang tích cực điều tra, làm rõ nguyên nhân.

Hiện trường vụ tai nạn giữa xe khách và xe đầu kéo khiến 6 người tử vong

08:24:30 22/02/2025

Chiếc xe khách biến dạng, nhiều người văng ra lòng đường, người trên xe bị thương và được sơ cứu tại chỗ trước khi đi cấp cứu.

Chủ shop "đau đầu" vì thông tin khách bị lộ, giả shipper lừa đảo tràn lan

23:47:04 21/02/2025

Nhiều chủ cửa hàng kinh doanh online đã phải lên tiếng cảnh báo về tình trạng giả mạo shipper gọi điện đọc đúng tên sản phẩm, giá tiền, địa chỉ, số điện thoại để lừa đảo chiếm đoạt tiền khách hàng.

Xác minh clip 2 tài xế ô tô cầm kiếm dọa chém nhau giữa đường ở TPHCM

23:21:22 21/02/2025

Hôm nay (21/2), Công an TP Thủ Đức, TPHCM vào cuộc xác minh về đoạn clip ghi lại sự việc 2 tài xế ô tô dừng xe giữa đường, cầm kiếm dọa chém nhau đang được chia sẻ trên mạng xã hội.

Vụ vé số trúng 2 tỷ đồng bị từ chối trả thưởng: Chưa hòa giải chính thức

22:45:50 21/02/2025

Theo luật sư, kể từ khi bà Nguyệt nộp đơn đến nay đã gần 40 ngày, nhưng Tòa án nhân dân thị xã Hương Thủy (Huế) vẫn chưa tổ chức buổi hòa giải chính thức.

Giải cứu cụ ông 78 tuổi khỏi căn nhà đang cháy ở Hà Nội

22:36:29 21/02/2025

Ngày 21/2, đại diện Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH Công an TP Hà Nội cho biết, Đội Cảnh sát PCCC&CNCH Công an quận Thanh Xuân vừa kịp thời giải cứu một cụ ông bị mắc kẹt trong căn nhà bị cháy.