Ông Obama muốn tìm lại ảnh hưởng của Mỹ tại châu Phi?

Ông Obama thăm châu Phi nhiều hơn bất kỳ tổng thống Mỹ nào khác, liệu Mỹ có tìm lại được ảnh hưởng khi TQ đang đầu tư sâu rộng vào đây?

Từ ngày 23/7, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã rời thủ đô Washington bắt đầu chuyến công du thăm hai nước châu Phi là Kenya và Ethiopia, đồng thời thăm trụ sở của Liên minh châu Âu (AU).

Đây là chuyến thăm thứ tư của ông Obama tới châu lục này kể từ khi lên làm tổng thống năm 2009. Thông cáo báo chí của Nhà Trắng cho biết trọng tâm chuyến thăm châu Phi của Tổng thống Barack Obama là thảo luận với các nhà lãnh đạo Kenya, Ethiopia và Liên minh châu Phi về các biện pháp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tăng cường các thiết chế dân chủ, hợp tác chống khủng bố và cải thiện tình hình an ninh.

Tổng thống Obama bắt tay Tổng thống Kenya, ông Kenyatta

Chuyến thăm còn là bước tiếp theo trong chủ trương của Nhà Trắng tăng cường can dự với khu vực này. Tháng 8/2014, Tổng thống Obama đã chủ trì cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-châu Phi lần đầu tiên kéo dài trong ba ngày với sự tham gia của gần 50 nguyên thủ các quốc gia châu Phi.

Mỹ cam kết sẽ đầu tư hơn 33 tỷ USD vào các lĩnh vực khác nhau của các nước châu Phi. Trong 33 tỷ này có 12 tỷ USD của chính phủ Mỹ, theo đó mở rộng Sáng kiến Năng lượng châu Phi (PAI) mà Tổng thống Obama đề xuất hồi tháng 6/2013 trong chuyến thăm châu Phi lần thứ ba.

Với khoản cam kết đầu tư lớn này, Tổng thống Obama cho biết chính phủ và các công ty của Mỹ muốn chuyển quan hệ với châu Phi từ thuần túy là cấp và nhận viện trợ nhân đạo sang xây dựng các mối quan hệ đối tác kinh tế bình đẳng.

Ông Obama sẽ kết thúc nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của mình vào năm 2016, vì thế, rất có thể chuyến thăm châu Phi lần này là cú chót để ông tìm lại ảnh hưởng của Mỹ tại lục địa này trước khi rời Nhà Trắng. Tuy nhiên, bất chấp những cam kết hậu hĩnh từ phía Tổng thống Barack Obama, con đường giành lại ảnh hưởng của Mỹ tại châu Phi có lẽ sẽ còn rất gian nan khi Trung Quốc đang đầu tư sâu rộng vào đây.

Cách đây 1 thập kỷ, Trung Quốc có ảnh hưởng rất hạn chế tại châu Phi, tuy nhiên, đến thời điểm này “gió đã đổi chiều”. Theo một số liệu thống kê, năm 2013, trao đổi thương mại của Mỹ với châu Phi chỉ dừng ở mức 85 tỷ USD, trong khi thương mại của Trung Quốc với khu vực này đã tăng lên mức 200 tỷ USD. Tương tự như vậy, trong khi Mỹ dành chưa đầy 1% đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) của mình cho châu Phi vào năm 2013, thì Trung Quốc đã dành ít nhất là 3,4% FDI của họ cho khu vực này.

Trung Quốc để ý đến khu vực châu Phi vì một lý do quan trọng là nơi đây có nguồn tài nguyên phong phú và dễ khai thác. Cường quốc Châu Á này tập trung sự chú ý vào những nước có nguồn tài nguyên dồi dào như Algeria, Nigeria, Nam Phi, Sudan và Zambia. Hiện nay, mối quan hệ đầu tư Trung Quốc- châu Phi đã mở rộng hơn. Chính phủ Bắc kinh đã lan sang các lĩnh vực đầu tư ngoài khoáng sản, tập trung vào những nước như Ethiopia và Congo. Lợi nhuận cao tại châu Phi đã thu hút nhiều công ty quốc doanh và công ty tư nhân cạnh tranh với nhau nhằm thống trị thị trường rộng lớn này. Lượng xuất khẩu dầu thô, khí đốt, kim loại và khoáng sản chiếm 3/4 trong tổng sản lượng xuất khẩu của châu Phi sang Trung Quốc. Hàng Trung Quốc nhập khẩu của châu Phi thì đa dạng hơn, chủ yếu bao gồm các mặt hàng sản xuất cho xuất khẩu.

Trung Quốc đã đầu tư đáng kể trong các lĩnh vực cơ sở hạ tầng của các ngành then chốt như thiết kế cảng biển, viễn thông, vận tải, xây dựng và xử lý nước.

Ảnh hưởng của Trung Quốc tại châu Phi không dừng lại ở kinh tế mà còn ở lĩnh vực vũ khí, quốc phòng. Vũ khí Trung Quốc đã xuất hiện ở nhiều nước châu Phi. Thậm chí, Trung Quốc còn đang đàm phán để lập căn cứ quân sự tại cảng chiến lược của Djibouti.

Cuộc thương thuyết trên làm dấy lên khả năng căn cứ quân sự của Mỹ và Trung Quốc sẽ nằm cạnh nhau tại quốc gia Vùng Sừng châu Phi nhỏ bé này. Đây được coi là địa điểm đóng vai trò chiến lược quan trọng đối với Mỹ và là đường dẫn vào Biển Đỏ để tới kênh đào Suez, hải mạch nối liền châu Á và châu Phi.

Theo BBC, đối với nhiều người sống trên lục địa này, vai trò của Mỹ đang ngày càng bị che mờ bởi một Trung Quốc đang ráo riết mở rộng ảnh hưởng. “Các nhà đầu tư người Mỹ không đến châu Phi… Tôi nghĩ rằng họ chẳng biết nhiều về khu vực này. Trong khi đó, người Trung Quốc có mặt mọi nơi” – ông Motebang Mokoaleli, thuộc Hội đồng Phát triển quốc gia Lesotho, nói. Ở Lesotho, hầu như không ngôi làng nào không có người Trung Quốc.

Bởi vậy, Mỹ sẽ phải nỗ lực rất nhiều và phải mất nhiều thời gian để tìm lại ảnh hưởng của mình tại châu Phi.

An Nhiên(Tổng hợp)

Theo_Báo Đất Việt