Nỗ lực như “muối bỏ biển” của Ukraine khi tìm cách hút thanh niên nhập ngũ

Ukraine tung ra những quyền lợi hấp dẫn để chiêu mộ thanh niên nhập ngũ nhưng vẫn gặp thách thức lớn.

Tân binh Ukraine tham gia hoạt động tập huấn (Ảnh: Reuters).

Lương cao, thưởng lớn, vay mua nhà không lãi suất, đó là những ưu đãi hào phóng mà Ukraine đang dùng để thu hút giới trẻ tham gia cuộc chiến khốc liệt nhất trên lục địa châu Âu kể từ Thế chiến II.

Tuy nhiên, sau hai tháng triển khai chiến dịch tuyển quân quy mô toàn quốc, kết quả vẫn rất khiêm tốn: Chưa đến 500 thanh niên ký hợp đồng, theo tiết lộ của Đại tá Pavlo Palisa, cố vấn quân sự cho Tổng thống Volodymyr Zelensky.

Chương trình, ban đầu áp dụng thử nghiệm cho 6 lữ đoàn, đã mở rộng ra 24 đơn vị, nhưng “còn quá sớm để đánh giá,” ông Palisa nói. Dù vậy, con số vài trăm lính trẻ là chưa thấm vào đâu so với nhu cầu lực lượng của quân đội Ukraine, vốn đang bị Nga áp đảo sau 3 năm chiến sự khốc liệt.

Một trong số ít người trẻ nhận lời nhập ngũ là Pavlo Broshkov, 20 tuổi, cha của một bé gái 6 tháng tuổi. “Tôi không muốn con mình phải nghe đến từ chiến tranh. Tôi muốn nó lớn lên trong hòa bình, không phải sống trong những gì tôi đã trải qua”, anh nói.

Ngoài lý do yêu nước, Broshkov thừa nhận mức đãi ngộ tài chính là yếu tố hấp dẫn. Gói tuyển quân dành cho thanh niên 18-24 tuổi này bao gồm lương tháng lên tới 2.900 USD, gấp nhiều lần mức lương trung bình 520 USD ở Ukraine, thưởng nóng 1 triệu hryvnia (25.000 USD) và quyền miễn nghĩa vụ quân sự thêm một năm sau khi hoàn thành hợp đồng.

Tuy nhiên, vợ anh, Kristina, 18 tuổi, không giấu được lo lắng. “Cái chết đang rình rập chồng tôi từng phút. Tiền thì ai cũng cần, nhưng mất mạng vì nó thì không đáng”, cô nói.

Chiến dịch chiêu mộ của Bộ Quốc phòng Ukraine được khởi động từ tháng 2/2025, với nỗ lực làm mới lực lượng, vốn đang bị già hóa với độ tuổi trung bình của binh sĩ là 45, theo một nguồn tin ngoại giao tiết lộ với Reuters.

Hiện tại, Ukraine vẫn duy trì lệnh tổng động viên với hầu hết nam giới trưởng thành kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự toàn diện năm 2022. Năm ngoái, Kiev đã hạ độ tuổi nghĩa vụ từ 27 xuống 25 để tăng quân.

Chiến dịch tuyển quân trẻ được kỳ vọng sẽ thay đổi hình ảnh quân đội: Từ mô hình bắt buộc nhập ngũ đầy tranh cãi, sang mô hình chuyên nghiệp và bền vững hơn. Nhưng kết quả đến nay vẫn là “muối bỏ biển”, theo ông Oleksandr Moroz, huấn luyện viên quân sự của một lữ đoàn.

“Ở giai đoạn này, họ vẫn là trẻ con, là những đứa trẻ lớn xác”, ông nhận xét khi theo dõi lớp học y tế chiến thuật dành cho tân binh.

Trong số 7 tân binh được phỏng vấn, nhiều người thừa nhận mục tiêu chính của họ là bảo vệ đất nước, tránh bị động khi bị ép nhập ngũ khi đến tuổi, hoặc muốn theo đuổi sự nghiệp quân đội chuyên nghiệp.

Tuy nhiên, đối mặt với tiếng đạn giả và mô phỏng tấn công bằng UAV trong những buổi huấn luyện đầu tiên đã khiến nhiều người choáng váng.

“Mọi thứ trên TikTok với ngoài đời hoàn toàn khác,” Zakhariy Shatko, 24 tuổi, nói. Anh cùng bạn thân là Broshkov cùng tham gia chương trình. Trong lúc huấn luyện mô phỏng tấn công bằng UAV, hai người tranh thủ hút thuốc. Nhưng ngay sau đó, cả đơn vị bị phạt 100 cái hít đất vì “vi phạm kỷ luật tập thể”.

Với Yuriy Bobryshev, 18 tuổi, người đầu tiên đăng ký tham gia chương trình, động lực chiến đấu là nỗi đau cá nhân. Anh đã phải di tản khỏi vùng Volnovakha ở Donetsk năm 15 tuổi khi xung đột nổ ra. Anh vẫn bị ám ảnh bởi chiến sự và cái chết của người anh trai.

“Tôi thấy quá nhiều xác người. Ngay khi rời khỏi đó, tôi đã muốn quay lại để chiến đấu”, Bobryshev nói.

Dù được hứa hẹn một tương lai ổn định hơn sau khi hoàn thành nghĩa vụ, với nhà ở, tiền thưởng và miễn nhập ngũ, nhưng phần lớn thanh niên Ukraine vẫn cân nhắc thiệt hơn.

Trong khi Tổng thống Zelensky nói Ukraine hiện có khoảng 980.000 quân nhân trong biên chế, thì phía Nga, Tổng thống Vladimir Putin đã lệnh nâng quân số lên 1,5 triệu người vào năm 2024.