Nữ sinh Việt vào top 10 thế giới cuộc thi nói tiếng Trung
Tranh tài với 125 thí sinh từ hơn 100 quốc gia, Hà Ngân giành hạng 2 châu Á, hạng 10 thế giới cuộc thi Nhịp cầu Hán ngữ.
Ngày 18/10, Nguyễn Thị Hà Ngân, 20 tuổi, sinh viên Đại học Ngoại ngữ (Đại học Quốc gia Hà Nội), kết thúc chặng đường của mình tại cuộc thi Nhịp cầu Hán ngữ thế giới năm 2021. Lần gần nhất sinh viên Việt Nam vào top 10 thế giới là hơn 10 năm trước. “Nếu ai đó gặp em cách đây 5 năm, nói rằng em sẽ đạt được thành tích này, chắc chắn em không tin. Kết quả này em chưa từng nghĩ tới”, nữ sinh quê Hòa Bình chia sẻ.
Giống đa số học sinh Việt Nam, Hà Ngân vốn theo đuổi tiếng Anh. Khi nộp hồ sơ vào trường THPT chuyên Hoàng Văn Thụ, nữ sinh đăng ký lớp chuyên tiếng Anh nhưng không đủ điểm. Giữa những lớp còn lại, Ngân nghe lời mẹ, chọn tiếng Trung. “Lúc đó, em chỉ nghĩ mình cần có môi trường để mở mang tầm nhìn, đi xa hơn nơi mình đang sống. Em không muốn từ bỏ cơ hội vào trường chuyên”, Ngân nói.
Quen với những chữ cái Latin của tiếng Anh và Việt, cô gái sinh năm 2001 vật vã khi tiếp xúc với ngôn ngữ tượng hình. Chữ cái tiếng Trung nhiều nét, khó nhớ thứ tự viết, nhiều chữ em đã tập viết cả trang giấy nhưng hôm sau vẫn quên. Hà Ngân cùng các bạn trong lớp có hai tháng làm quen, đọc phiên âm, sau đó mới học cách viết.
Những bài kiểm tra đầu tiên, Ngân toàn được 3-4 điểm, đến mức cảm thấy những con số này rất quen thuộc mỗi khi nhận kết quả kiểm tra. Chật vật 6 tháng, em dần bắt nhịp được với tiếng Trung, nhớ được các quy tắc viết và cải thiện tốc độ khi đọc và nói.
Nguyễn Thị Hà Ngân, 20 tuổi, sinh viên Đại học Ngoại ngữ (Đại học Quốc gia Hà Nội). Ảnh: Nhân vật cung cấp
Biết đến cuộc thi Nhịp cầu Hán ngữ dành cho lứa tuổi học sinh THPT, Ngân đăng ký và có dịp sang Trung Quốc vào năm cuối THPT. Tại trường, em thấy khả năng của mình “cũng không đến nỗi nào” nhưng khi được tiếp xúc với người bản địa, nữ sinh nhận thấy mình còn rất nhiều thiếu sót, đặc biệt là về ngữ âm. Cuộc thi năm đó, Ngân không đạt được thành tích đáng kể nhưng “giải thưởng” lớn nhất cho cô gái 18 tuổi là biết mình cần cải thiện ở đâu.
Mong muốn được học sâu hơn về ngôn ngữ và trở thành giáo viên, Hà Ngân thay đổi nguyện vọng đại học từ Ngoại thương sang Ngoại ngữ vào “phút chót”. Lúc đầu, quyết định của Ngân không nhận được sự ủng hộ của gia đình nhưng em hiểu mình không phù hợp với kinh tế. Nữ sinh kiên định với lựa chọn của mình và dành thời gian thuyết phục bố mẹ.
Tại khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Trung Quốc, Đại học Ngoại ngữ, Ngân được học chuyên sâu về cách viết và dùng tiếng Trung trong các văn bản, sau đó học cách giảng dạy ngôn ngữ này. So với hồi THPT, Ngân đánh giá mình đã chủ động hơn trước, không đợi giáo viên giao bài, đồng thời thay đổi tư tưởng “học để thi” sang “học để dùng”.
Ngay từ khi trở thành sinh viên, Hà Ngân đã đặt mục tiêu phải thi Nhịp cầu Hán ngữ thế giới. “Không cần biết sẽ đoạt giải gì, em muốn làm tốt nhất có thể và vượt qua chính mình trong lần tham dự đầu tiên”, Ngân nói.
Trải qua vòng tuyển chọn tại khoa, cô gái đến từ Hòa Bình cùng một bạn học khác tham dự cuộc thi Nhịp cầu Hán ngữ tại Việt Nam dành cho sinh viên miền Bắc và Trung, được tổ chức vào tháng 9/2021. Ngân cần chuẩn bị một tiết mục tài năng và vượt qua vòng hỏi đáp trực tiếp. Nữ sinh cho rằng mình đã gặp may khi nhận được câu hỏi đúng sở trường và giành điểm cao, trở thành quán quân và giành suất tham dự vòng thế giới.
Vốn nghĩ khoảng hai tuần nữa cuộc thi mới diễn ra nhưng chỉ ba ngày sau khi kết thúc vòng thi tại Việt Nam, Ngân hoảng hốt khi nhận thông báo sẽ tranh tài cùng đại diện hơn 100 quốc gia, vùng lãnh thổ trong bốn ngày tới. “Em cuống đến mức vớ được gì đọc cái đó. Cuộc thi chú trọng sự hiểu biết của thí sinh về văn hóa, địa lý Trung Quốc nên em nghĩ mình cần tranh thủ tìm hiểu càng nhiều càng tốt”, Ngân nói.
Hà Ngân (bên trái) cùng các thí sinh tham dự Nhịp cầu Hán ngữ thế giới 2021. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Video đang HOT
Trong một tháng, cuộc thi Nhịp cầu Hán ngữ thế giới 2021 được chia thành năm vòng đấu với 125 thí sinh đến từ năm châu lục, lần lượt lấy top 30, 15, 10, 5 và tìm ra quán quân. Vì thí sinh châu Á vốn có lợi thế học tiếng Trung hơn, để đảm bảo công bằng, ban tổ chức chia thí sinh theo châu lục và chỉ tiêu cho mỗi khu vực để vào vòng sau là bằng nhau.
Thể thức thi của mỗi vòng cũng khác nhau. Ngoài trả lời câu hỏi kiến thức chung, thí sinh sẽ quay video để giới thiệu về mình, thuyết trình về một bức tranh ngẫu nhiên, chuẩn bị bài diễn thuyết.
Tại vòng top 30, Hà Ngân được xem một bức tranh về khung cảnh Tết và chọn đề tài “Mùng 1 Tết cha, mùng 2 Tết mẹ, mùng 3 Tết thầy”. Tuy nhiên, vì thi online, chất lượng âm thanh không tốt khiến micro bị phản âm, tạo ra tiếng vang. Theo thói quen, mỗi khi run hay lo lắng, Ngân sẽ nói rất nhanh. Chưa hết giờ, nữ sinh đã hoàn thành phần thi của mình và nghĩ “thôi trượt rồi”. May mắn, nhờ giành điểm tuyệt đối trong 20 câu hỏi trắc nghiệm, Ngân hơn người xếp sau 9 điểm, “lách qua khe cửa hẹp” để lọt vào vòng trong.
Ở vòng dành cho 15 người xuất sắc, điểm của Ngân bằng một thí sinh khác, buộc ban tổ chức đưa ra vòng thi phụ để chọn một người. Trong ba phút, các thí sinh được yêu cầu nói các thành ngữ liên quan đến màu sắc. Trong khi Hà Ngân nghĩ ra hơn 20 cụm từ, đối thủ gặp khó khăn sau khi trả lời khoảng 10 cụm từ. Giành chiến thắng thuyết phục, Ngân bước vào top 10 thế giới. Khi nghe người dẫn chương trình gửi chúc mừng rằng “sự chờ đợi thực sự đã không uổng phí”, Hà Ngân không kìm được nước mắt.
Đối thủ trực tiếp của Ngân ở vòng chọn top 5 đến từ Mông Cổ, đã sống và học tập 11 năm tại Bắc Kinh, Trung Quốc. Biết khả năng của bạn, Ngân không buồn và cảm thấy tâm phục khẩu phục khi dừng bước tại top 10 cuộc thi. Lần này, Ngân không khóc. “Em mãn nguyện vì đã làm hết sức, cũng không còn gì hối tiếc. Ngay từ khi tham gia, em thực sự không nghĩ mình lại đi xa được như này. Top 10 thế giới là điều gì đó em chưa từng dám nghĩ đến”, nữ sinh nhớ lại.
Suốt một tháng tham dự cuộc thi, nữ sinh luôn nhận được sự ủng hộ, hỗ trợ của các thầy cô giáo. Ngoài sự biết ơn, điều này càng thôi thúc và trở thành động lực cho cô gái 20 tuổi tiếp tục theo đuổi ước mơ giảng dạy.
Hà Ngân (ở giữa) cùng các giảng viên Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Đồng hành cùng Hà Ngân từ đầu cuộc thi, cô Trần Linh Hương Giang, giảng viên Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội, ấn tượng với cô học trò ngay từ năm nhất. Cô Giang đánh giá Ngân nói tiếng Trung tốt, phản ứng nhanh và say mê với ngôn ngữ này.
Tại cuộc thi Nhịp cầu Hán ngữ thế giới năm nay, ban đầu, cô trò chỉ đặt mục tiêu vào top 30 vì nhiều thí sinh Thái Lan, Malaysia, Mông Cổ là người Hoa kiều. Do đó, khi Hà Ngân lần lượt tiến vào top 15 và 10, cô Giang vỡ òa hạnh phúc. “Kết quả nằm ngoài mong đợi nên tôi rất vui và bất ngờ”, cô giáo nói.
Hiện Ngân đã quay về nhịp sống hàng ngày và đang hoàn thành các bài kiểm tra giữa kỳ. Sau khi tốt nghiệp, nữ sinh dự định du học Trung Quốc, tận dụng cơ hội được “thực chiến” ngoại ngữ trong môi trường bản xứ để cải thiện trình độ, tích lũy kinh nghiệm giảng dạy.
Nhiều lần Hà Ngân thầm tự cảm ơn mình năm đó đã kiên trì, không bỏ cuộc. “Dù tiếng Trung không phải lựa chọn ban đầu, giờ em vẫn rất hạnh phúc với ngôn ngữ này. Em nghĩ, đôi khi sự lựa chọn tình cờ lại đưa mình đến con đường đúng đắn”, Ngân chia sẻ.
Cách học ngoại ngữ của người đàn ông thạo 4 thứ tiếng
Anh Vũ Tuấn Dũng đầu tư khoảng 20 triệu đồng để học ngoại ngữ ở trung tâm. Anh chủ yếu tự học, thạo bốn thứ tiếng Anh, Nhật, Pháp, Trung.
Anh Vũ Tuấn Dũng, 42 tuổi, ở TP.HCM, sở hữu bộ sưu tập chứng chỉ ngoại ngữ tiếng Anh: IELTS 8.5; tiếng Nhật: JLPT N2; tiếng Trung: HSK 4 và tiếng Pháp với bậc cao nhất DALF. Hiện, anh công tác tại Tổng lãnh sự quán Canada tại TP.HCM.
Kể về quá trình học ngoại ngữ, anh Dũng cho biết với xuất phát điểm là học sinh dốt tiếng Anh, anh chỉ thực sự bắt đầu học ngoại ngữ này khi 13-14 tuổi. Thời điểm đó, anh được các thầy, cô tại một trung tâm ngoại ngữ truyền cảm hứng học tiếng Anh.
Anh Vũ Tuấn Dũng sở hữu bộ sưu tập chứng chỉ ngoại ngữ tiếng Anh: IELTS 8.5; tiếng Nhật: JLPT N2; tiếng Trung: HSK 4 và tiếng Pháp với bậc cao nhất DALF. Ảnh: NVCC
Giỏi 3 ngoại ngữ trước năm 30 tuổi
Trước năm 30 tuổi, với niềm đam mê học ngoại ngữ, anh thi đạt các chứng chỉ của 4 thứ tiếng gồm: IELTS 8.0 tiếng Anh, DALF tiếng Pháp (cấp cao nhất của tiếng Pháp trước đây), JLPT N2 tiếng Nhật, và bằng A tiếng Trung.
10 năm sau, anh Dũng du học, lập gia đình và chăm sóc con nhỏ. Thời điểm đó, anh cũng có những ưu tiên khác nên không còn thời gian học ngoại ngữ.
Khoảng hơn 1 năm trở lại đây, khi các con đã lớn, người đàn ông này sắp xếp thời gian để tiếp tục niềm đam mê học ngoại ngữ của mình. Trong năm 2021, anh có chứng chỉ IELTS 8.5, tiếng Trung với trình độ HSK 4. Anh đặt mục tiêu trong năm 2022 chinh phục cấp cao nhất của tiếng Trung là HSK 6 và tiếng Nhật là JLPT N1.
Anh Dũng khuyên trước khi bắt đầu chinh phục một ngoại ngữ, đầu tiên, người học nên tìm hiểu kỹ về ngôn ngữ đó, ví dụ thuận lợi, khó khăn khi học, nguồn tài liệu, những trung tâm dạy tốt.
Thứ hai, người học phải xác định rõ mục đích mình chọn ngôn ngữ này. Động lực càng mạnh mẽ, mình càng kiên trì theo đuổi.
Thứ ba là có mục tiêu rõ ràng. Ví dụ mình muốn thi đạt trình độ cao nhất của ngôn ngữ này trong vòng 3 năm.
Thứ tư là có lộ trình cụ thể để đạt mục tiêu đó. Ví dụ trong năm đầu tiên, mình sẽ học những giáo trình, xem chương trình truyền hình nào, năm tiếp theo thì thế nào.
Thứ năm là hãy kỷ luật với bản thân, tạo cho mình thói quen học ngoại ngữ thường xuyên, tốt nhất là dành thời gian nhất định học mỗi ngày.
Thứ sáu là hãy biến việc học ngoại ngữ thành hoạt động yêu thích hoặc gắn liền sở thích của bạn. Ví dụ, mỗi ngày, ngoài học giáo trình chính thống trong khoảng một giờ, bạn xem phim, các chương trình truyền hình hay YouTube có phụ đề, nghe nhạc, tham gia hội chơi thể thao hay nhóm trao đổi ngôn ngữ với người bản xứ, rủ một người bạn thân cùng học.
Thứ bảy là hãy nắm thật chắc bộ âm (IPA) của ngôn ngữ đó và luyện nghe, nói mỗi ngày, ngay từ bài học vỡ lòng đầu tiên. Thạo 4 ngoại ngữ, anh Dũng cho biết mình mất khoảng 20 triệu đồng học phí. Anh thường học những kiến thức cơ bản ở trung tâm dạy ngoại ngữ sau đó bắt đầu tự học tại nhà.
Luyện nói tại nhà như thế nào?
Người đàn ông thạo 4 thứ tiếng chia sẻ vì tự học là chủ yếu, không có thầy, cô giáo kèm cặp, anh yếu nhất kỹ năng nói. Tuy nhiên, trong quá trình học, anh đã tìm ra những cách tự luyện nói hiệu quả. Anh áp dụng 3 phương pháp và 2 lưu ý.
Lưu ý thứ nhất là hãy bắt chước nói thật giống những gì mình nghe được. Đối với việc học ngoại ngữ, kỹ năng bắt chước đóng vai trò quan trọng.
Thứ hai, tập suy nghĩ trực tiếp bằng ngoại ngữ bạn học thay vì nghĩ bằng tiếng Việt trước, sau đó mới dịch ra ngoại ngữ. Việc nghĩ trực tiếp sẽ giúp bạn nói nhanh và tự nhiên hơn.
Phương pháp luyện nói thứ nhất là nghe và lặp lại gồm có 4 bước. Đầu tiên cần đọc kỹ tài liệu chuẩn bị nghe để hiểu nội dung, nó có thể là từ vựng, đoạn hội thoại, bài thuyết trình, miễn là có tài liệu nghe đi kèm.
Bước 1, nghe thật kỹ, chú ý từng chi tiết nhỏ nhất. Ví dụ với tiếng Anh thì cần chú ý các âm cuối, nhấn từ (trọng âm), nhấn câu (sentence stress), ngữ điệu, giọng nói... Người học nên nghe nhiều hơn một lần để thật thành thạo ở bước này.
Bước 2, nghe đồng thời nhìn lời thoại, tạm dừng lại sau mỗi câu và nói lặp lại, cố gắng bắt chước nói càng giống càng tốt kể cả ngữ điệu và giọng nói. Mỗi khi lặp lại, bạn nên hình dung hình ảnh trong đầu liên quan câu để đảm bảo mình thực sự hiểu ý nghĩa của những gì đang nói, chứ không chỉ đơn thuần là lặp lại.
Bước 3, nghe và lặp lại, không nhìn lời.
Phương pháp 2, thay vì tạm dừng bài nghe sau mỗi câu để lặp lại, ta không dừng bài nghe mà cố gắng nói đuổi theo. Phương pháp này gọi là nói đuổi, tiếng Anh gọi là "shadowing".
Phương pháp này gồm hai bước: Bước một vừa nghe, vừa nhìn lời thoại hoặc phụ đề rồi nói đuổi theo. Nếu trình độ khá cao, bạn có thể bỏ qua bước này.
Bước 2 vừa nghe vừa nói đuổi theo và không nhìn lời thoại hay phụ đề. Hãy bỏ qua những chỗ không nghe kịp (nếu có) cố gắng nói theo. Nói đuổi có vẻ khó nhưng trình độ nào cũng luyện được, quan trọng là bạn dùng tài liệu nghe phù hợp với trình độ.
Hai phương pháp trên đều dựa trên nguyên tắc nghe và bắt chước người bản xứ nói và nói lại cho thật giống, không giới hạn ở sách vở hay giáo trình. Bạn có thể xem các chương trình có phụ đề để luyện nói theo.
Phương pháp 3 là nghe và hát các bài yêu thích. Anh Dũng chia sẻ: "Mặc dù hát và nói là hai lĩnh vực có vẻ ít liên quan nhau, mình để ý những bạn nào hát tiếng Anh hay thường phát âm tốt và khi nói thì ngữ điệu và chất giọng cũng hay. Có lẽ do các bài hát thường dễ nghe, dễ nhớ và dễ giúp chúng ta cảm nhận được cái hồn của ngôn ngữ đó".
Theo kinh nghiệm của anh Dũng, tập hát những bài nhạc chậm như pop một phần nào đó bổ trợ cho việc phát âm chính xác. Hát các bài nhạc nhanh như rap hỗ trợ cho việc luyện nói mượt mà, lưu loát.
Đối với việc ôn thi chứng chỉ ngoại ngữ, anh Dũng khuyên người học nên dành nhiều thời gian và công sức để học tập và tích lũy kiến thức một cách bài bản, căn cơ từ các giáo trình tổng quát, chương trình yêu thích trên YouTube, các bộ phim trên Netflix, những quyển truyện, bài báo, trước khi luyện thi chứng chỉ.
Trong thời gian luyện thi, người học có thể làm thử các đề mẫu, làm quen bố cục, yêu cầu, cách chấm điểm của bài thi. Năm 2006, Anh Dũng thi IELTS lần đầu, mặc dù tự luyện thi khá sơ sài, với nền tảng kiến thức vững, anh vẫn đạt 8.0.
Người đàn ông này tâm niệm học thêm một ngoại ngữ là sống thêm một cuộc đời. Mỗi lần học một ngôn ngữ mới đều có cảm giác giống như bước vào một cuộc phiêu lưu - thế giới mới. Không đơn thuần chỉ là học về ngôn ngữ, hành trình đó giúp mình hiểu về những nền văn hóa khác, những đất nước - con người khác với lối suy nghĩ, cách nhìn khác.
Ngôn ngữ thường được dạy bằng cách lồng ghép vào các lĩnh vực khác nhau nên vô hình chung quá trình học cũng giúp mở rộng kiến thức của mình trong những lĩnh vực khác.
Sở thích học ngoại ngữ còn giúp những sở thích khác của anh như xem phim, nghe nhạc có nhiều lựa chọn hơn và thưởng thức được trọn vẹn hơn. Học nhiều ngoại ngữ cũng phần nào giúp chúng ta trở nên đồng cảm, vị tha và cởi mở hơn với những sự khác biệt.
Không phải CNTT hay Y Dược, ngành học này vẫn khiến sĩ tử choáng khi lấy ĐIỂM CHUẨN lên tới 9,34 điểm/môn: Lương một ngày có thể lên tới 2 triệu đồng Đây là ngành học có công việc như mơ, mức lương tính bằng giờ mà tiềm năng vô cùng rộng mở. Nhắc đến những nhóm ngành có điểm chuẩn xét tuyển đại học luôn nằm trong top đầu, hẳn bạn sẽ nghĩ đến ngay Y Dược, Công nghệ thông tin. Nhưng có một ngành học cũng lăm le "soán ngôi" quán quân... điểm...