Những thách thức và cơ hội trong việc đảm bảo hòa bình thời đại kỹ thuật số

Công nghệ kỹ thuật số mang đến cơ hội lớn nhằm tạo ra tương lai công bằng, bình đẳng, bền vững và hòa bình hơn cho tất cả mọi người, song các hoạt động độc hại trực tuyến có thể làm xói mòn lòng tin, gây căng thẳng, thậm chí gieo mầm mống bạo lực và xung đột.

Cảnh báo trên được Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đưa ra ngày 20/6.

Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres phát biểu tại trụ sở LHQ ở New York, Mỹ. Ảnh: THX/TTXVN

Phát biểu tại Hội đồng Bảo an (HĐBA) LHQ, ông Guterres cho rằng những đột phá trong công nghệ kỹ thuật số đang diễn ra với tốc độ “chóng mặt”. Theo ông, HĐBA LHQ có thể đóng vai trò chủ chốt trong bối cảnh mối liên quan giữa không gian mạng với hòa bình và an ninh toàn cầu ngày một tăng và rõ ràng,

Người đứng đầu LHQ chỉ ra rằng những tiến bộ nhanh chóng trong công nghệ kỹ thuật số đang “cách mạng hóa” các nền kinh tế và xã hội, tăng cường kết nối cũng như cung cấp thông tin và dịch vụ.

Tuy nhiên, ông cảnh báo rằng những công nghệ tương tự này chứa nhiều mối lo ngại tiềm tàng, trong đó có việc vi phạm các dịch vụ công thiết yếu như chăm sóc sức khỏe, ngân hàng và viễn thông, các hoạt động bất hợp pháp của các tổ chức tội phạm và tuyên truyền chia rẽ trực tuyến.

Ông Guterres lưu ý đến việc vũ khí hóa không gian mạng trong các cuộc xung đột vũ trang và sự phức tạp ngày càng tăng của các mối đe dọa trên mạng như các phần mềm độc hại. Việc tích hợp các công cụ kỹ thuật số với hệ thống vũ khí và các lỗ hổng trong phần mềm và chuỗi cung ứng càng làm trầm trọng thêm những rủi ro này, trong đó tống tiền bằng mã độc (ransomware) nổi lên như mối đe dọa đáng kể đối với cơ sở hạ tầng quan trọng. Ước tính tổng số tiền thanh toán bằng ransomware lên tới khoảng 1,1 tỷ USD vào năm 2023.

Bất chấp những thách thức này, Tổng thư ký LHQ nhấn mạnh cơ hội khai thác những đột phá kỹ thuật số để tạo ra tác động tích cực, đồng thời kêu gọi phát triển các khuôn khổ quốc tế mạnh mẽ dựa trên luật pháp quốc tế và Hiến chương LHQ. Ông đánh giá cao những nỗ lực hiện nay nhằm thiết lập các chuẩn mực về hành vi có trách nhiệm của nhà nước trên không gian mạng. Bên cạnh đó, ông cũng hoan nghênh việc các quốc gia phát triển một chương trình nghị sự hòa bình mới, nhằm ngăn chặn xung đột trong và thông qua không gian mạng.

Dưới sự bảo trợ của Đại hội đồng LHQ, các quốc gia thành viên đang nỗ lực đạt được sự đồng thuận nêu trên trong những tháng tới, dự kiến sẽ được thống nhất tại Hội nghị thượng đỉnh tương lai vào tháng 9 tới. Cơ quan tư vấn cấp cao về trí tuệ nhân tạo (AI) sắp tới cũng sẽ công bố báo cáo nhằm cung cấp hướng dẫn về quản lý AI và tối đa hóa lợi ích cũng như quản lý rủi ro của loại công nghệ này.