Những sinh viên không thể ra trường

Học khá, điểm thi đầu vào cao nhưng không có nghĩa là dễ dàng tốt nghiệp đại học nếu không học tập nghiêm túc. Nhiều sinh viên đã ngậm ngùi rời giảng đường.

Theo thống kê của nhiều trường ĐH, dù đã chuyển đổi sang hình thức đào tạo tín chỉ nên sinh viên (SV) có thể tốt nghiệp chậm nhưng qua những đợt xét tốt nghiệp hằng năm, có hàng trăm SV không thể ra trường do nợ quá nhiều môn học.

Niềm vui trong lễ tốt nghiệp của SV Trường ĐH Tự nhiên TPHCM. Để có niềm vui ấy, họ đã cố gắng học tập trong những năm ngồi trên ghế giảng đường. (Ảnh: Tấn Thạnh)

Giỏi, chưa chắc được tốt nghiệp

T.L.M, SV Khoa Báo chí Trường ĐH KHXH-NV TPHCM, theo đúng hạn phải ra trường từ năm 2008. Tuy nhiên, cho đến thời điểm này, bằng tốt nghiệp của M. vẫn treo lơ lửng bởi M. còn nợ một môn chuyên ngành. Một giảng viên Khoa Báo chí – Truyền thông của trường, cho biết: “Nếu đúng nguyên tắc thì SV này đã bị hủy kết quả học tập. Tuy nhiên, xét đến hoàn cảnh thì việc giải quyết linh hoạt bằng hình thức chuyển loại hình đào tạo từ chính quy sang tại chức thì có thể”. Theo vị giảng viên này, từ năm 2006 trở về trước (năm trường đào tạo theo hệ niên chế), mỗi năm có không dưới 5 SV khoa này không thể tốt nghiệp.

Một trường hợp khác là G.A, cũng là SV khoa báo chí với điểm thi đầu vào khá cao (20,5 điểm) . Quá trình học tập năm đầu của G.A được giáo viên đánh giá tốt, bạn bè ngưỡng mộ thông qua những bài viết cộng tác trên các báo nhưng cũng từ đó, SV này bỏ bê học tập bắt đầu bằng việc không đến lớp, bỏ thi. Đến năm thứ 3 thì G.A không thể theo được nữa, bởi số môn học còn nợ quá nhiều. SV khoa báo chí vẫn nhắc đến “huyền thoại” G.A “nhầy” vì bắt gặp G.A trong những tiệm game online, những cuộc nhậu thâu đêm và đi bụi.

Học giỏi và mê đua xe mô hình là những gì SV Khoa Công nghệ thông tin Trường ĐH Khoa học Tự nhiên TPHCM nhắc đến P.C.H. Dù nổi tiếng với phần mềm được giải thưởng cấp TP nhưng H. cũng không thể tốt nghiệp do ham làm… quên học. H. cho biết: “Ngày đó có một môn giảng viên tính điểm thông qua 2 lần kiểm tra, lần giữa kỳ và cuối kỳ. Tôi bỏ học nhiều nên mất hẳn phần điểm giữa kỳ. Thi cuối kỳ dù có cao thế nào cũng không đủ điểm tổng kết và thi lại hoài không được”.

“Phao” tín chỉ vẫn không thoát

Th.S Nguyễn Nguyễn Anh Đức, Trưởng Phòng Công tác HS-SV Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TPHCM, cho biết: “Trong đợt xét tốt nghiệp vào ngày 30-8 vừa qua, có khoảng 28 SV không đủ điều kiện, những SV này nếu có nguyện vọng sẽ được chuyển hình thức đào tạo sang hệ tại chức, áp dụng theo Quy chế 43, cho đến khi nào trả nợ hết môn thì được cấp bằng tốt nghiệp. Nguyên nhân do SV vừa đi học vừa đi làm nên không theo kịp chương trình”.

Được chuyển loại hình đào tạo từ chính quy sang tại chức có thể xem là cái “phao” cứu nhiều SV thoát khỏi “cửa tử”. Tuy vậy, không phải SV nào cũng muốn được chuyển. TS Phạm Tấn Hạ, Trưởng Phòng Đào tạo Trường ĐH KHXH-NV TPHCM, cho rằng khi đi học thì người học đã xác định mục đích, động cơ nên nếu không như mong muốn thì họ bỏ hoặc sẽ chuyển sang học trường khác chứ ít SV muốn chuyển qua hệ tại chức.

Lãnh đạo một trường ĐH thừa nhận việc chuyển đổi loại hình đào tạo vừa là ưu cũng là nhược điểm của hệ đào tạo tín chỉ. Có nghĩa là dù thế nào SV cũng có thể tốt nghiệp nhưng làm cho chất lượng đầu ra bị thả nổi. Thêm thông tin gần đây nhiều địa phương nói không với hệ tại chức đã khiến không ít SV hoang mang.

Tại Trường ĐH Nông Lâm TPHCM, ThS Trần Đình Lý, Trưởng Phòng Đào tạo, cho biết: “Số lượng SV bị buộc thôi học do quá thời gian đào tạo tại trường chủ yếu rơi vào SV hệ vừa làm vừa học (mỗi năm khoảng 15-20 SV/năm),một số khác là SV hệ CĐ chính quy (khoảng 8-10 SV). Nguyên nhân chủ yếu là SV không thể tiếp tục theo học do áp lực công việc. Một số trường hợp SV làm việc trong các công ty, đơn vị không đòi hỏi bằng cấp nên sao nhãng việc học”.

Theo TS Nguyễn Kim Quang, Trưởng Phòng Đào tạo Trường ĐH Khoa học Tự nhiên TPHCM: “Mặc dù hình thức đào tạo theo tín chỉ đã mở lối cho nhiều SV có điều kiện tốt nghiệp hơn hệ niên chế, dù chậm. Tuy nhiên, mỗi năm tại trường vẫn có một lượng không nhỏ SV “rơi rụng”. Trong đó có trường hợp bị phân tâm do hoàn cảnh mà SV muốn chuyển đổi ngành nghề có SV vừa học vừa làm nên không có thời gian học. Nhiều SV rơi vào trạng thái vỡ mộng khi lý tưởng về ngành học một đằng còn thực tế lại khác. Cũng có SV hoang mang do sự biến động ngành nghề. Ví dụ có năm nghề đó “hot”, năm sau không còn hoặc bị bão hòa nên SV lo lắng về việc làm. Điều đó cho thấy công tác hướng nghiệp ở bậc phổ thông là hết sức cần thiết”.

Lãng phí Ở góc độ tâm lý, TS Võ Văn Nam, Trường ĐH Sư phạm TPHCM, cho rằng môi trường học tập đối với SV là cực kỳ quan trọng. “Niềm hứng thú với học tập là yếu tố quyết định chất lượng đầu ra của SV. Nếu có đam mê thì mới không chán học, kích thích SV tìm tòi, sáng tạo, nghiên cứu khoa học. Ngược lại, nếu không hứng thú, rơi vào tình trạng vỡ mộng vì học sai ngành thì rất nguy hiểm. Chỉ có hướng nghiệp đúng đắn, định hướng nghề nghiệp dựa trên năng lực, sở thích, tiềm năng của bản thân thì mới giải quyết căn bản được tình trạng SV chán học. TS Lê Thị Thanh Mai, Trưởng Ban Công tác SV – ĐH Quốc gia TPHCM, cho biết: Việc SV phải chọn nguyện vọng 2 để vào ĐH cũng nói lên mong ước của SV đã phải “hạ chuẩn” nên niềm say mê, hứng thú ngành học, trường học cũng giảm đi một bậc, làm ảnh hưởng không nhỏ đến việc học tập. Tình trạng nhiều SV không thể ra trường không chỉ gây lãng phí cho nhà trường mà còn cho xã hội.

Theo Đặng Trinh

Người Lao Động