Những người thầy đặc biệt

Không chỉ ngày hai buổi đến trường dạy con chữ, những giáo viên ở Cơ sở Bảo trợ, chăm sóc trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt tỉnh còn đảm nhiệm vai trò như người cha, người mẹ.

Bằng tình yêu thương, lòng yêu nghề, họ đã tận tình chỉ bảo, chăm lo cho trẻ từng miếng ăn, giấc ngủ, cho các em một gia đình, bù đắp cho những khiếm khuyết, định hướng tương lai, vun đắp cho những ước mơ dần trở thành hiện thực.

“Cô, thầy như thể mẹ, cha”

Cô giáo Vũ Thị Lan cùng học trò giao tiếp với nhau bằng ngôn ngữ ký hiệu trong lớp học.

Cô giáo Vũ Thị Lan (33 tuổi) đến nay đã có 12 năm gắn bó với Cơ sở Bảo trợ, chăm sóc trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt tỉnh. Không giống với các trường học bình thường, học sinh trong lớp học của cô có nhiều độ tuổi khác nhau, từ 6-18 tuổi, đặc biệt, không khí học tập luôn diễn ra trong bầu yên lặng. Không có tiếng giảng bài, tiếng trò chuyện, giáo viên và học trò giao tiếp với nhau bằng ánh mắt, bằng những ký hiệu từ đôi tay. Ở lớp học ấy, chỉ có tiếng viết bảng, tiếng học sinh ú ớ muốn nói mà không thể phát ra thành lời. Đó là lớp học dành cho trẻ em khiếm thính.

Học sinh của cô giáo Lan không phải mỗi năm lên một lớp như thông thường, mà phải 10 năm hoặc hơn thế nữa, các em mới học xong chương trình của 5 năm tiểu học. Độ tuổi đầu vào lớp 1 cũng không phải 6 tuổi, có những em 17-18 tuổi mới bắt đầu nhập học, bắt đầu từ con số 0. Bởi thế mà 12 năm đứng lớp, cô Lan mới tiễn được 2 lứa học sinh tốt nghiệp.

Chuyện này không có gì đáng ngạc nhiên ở một cơ sở giáo dục dành cho trẻ em đặc biệt như nơi đây, khi mà giáo viên phải đảm nhiệm cả vai trò làm bố, làm mẹ, không chỉ truyền cho các em kiến thức, kỹ năng sống, mà còn chăm lo cho các em cả cuộc sống hằng ngày.

“Từ chỉ bảo cho các con các kỹ năng tự phục vụ, tự chăm sóc bản thân, đến giải thích, hướng dẫn các bé gái đến tuổi dậy thì lúng túng, không biết phải xử trí thế nào, đều do các bố, mẹ ở Cơ sở thực hiện. Nhiều con 16-17 tuổi mới được gia đình gửi đến học tại Cơ sở, chưa hề biết tự phục vụ bản thân. Điều này sẽ rất khó khăn cho các con trong cuộc sống sau này, bởi dù có nhiều khiếm khuyết trên cơ thể, nhưng các con rồi sẽ phải ra đời, sống tự lập, ai dám chắc bố mẹ có thể đồng hành cùng con cho đến cuối cuộc đời” – Cô giáo Vũ Thị Lan tâm sự.

Chị Nguyễn Thị Mai chăm sóc cho trẻ mồ côi, trẻ khuyết tật đặc biệt.

Không đứng lớp như cô giáo Vũ Thị Lan, nhưng chị Nguyễn Thị Mai (Phó trưởng Phòng Quản lý, chăm sóc của Cơ sở) cũng đảm nhiệm một công việc vô cùng đặc biệt, là hằng ngày trực tiếp chăm sóc trẻ mồ côi, trẻ khuyết tật đặc biệt. Đó là những trẻ bại não, não úng thủy, chậm phát triển, khuyết bộ phận trên cơ thể, trẻ bị bỏ rơi, trẻ mồ côi không nơi nương tựa, trẻ là nạn nhân của mua bán người… Mỗi trẻ mỗi hoàn cảnh khác nhau được Cơ sở cưu mang bằng chính tình yêu thương của những người mẹ như chị Lan, chị Mai…

Chị Mai có 2 con đẻ, nhưng lại có rất nhiều “con nuôi” ở Cơ sở. Chị đã dành cho trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt cả thời gian, sức khỏe, sự nhiệt huyết. Sự nhẹ nhàng, ân cần, kiên nhẫn của chị đã làm dịu đi nỗi đau cả thể xác và tinh thần cho những đứa trẻ vốn thiệt thòi. Hơn chục năm gắn bó với công việc này, chị vẫn luôn xúc động khi được gọi là “mẹ”, là “cô giáo”.

Các anh, chị lớn đi học về sẽ phụ các mẹ dạy học cho các em nhỏ hơn.

Tạo hành trang vào đời

Cơ sở thường xuyên duy trì chăm sóc, nuôi dưỡng hơn 100 trẻ các lứa tuổi: Mồ côi, trẻ khuyết tật, bị buôn bán qua biên giới. Các trường hợp khuyết tật nặng được chăm sóc, nuôi dưỡng theo chế độ đặc biệt, đảm bảo an toàn tuyệt đối…

Mặc dù chưa được công nhận là cơ sở giáo dục chuyên biệt, nhưng kể từ khi thành lập đến nay, các cán bộ, giáo viên ở Cơ sở vẫn làm việc miệt mài, hăng say và đầy nhiệt huyết, chẳng màng đến quyền lợi thực sự chưa đảm bảo.

Đối với những trẻ có hoàn cảnh đặc biệt sinh sống tại Cơ sở, có nhận thức và sự phát triển bình thường, được đến trường như những bạn bè cùng trang lứa. Cơ sở luôn phối hợp chặt chẽ với các nhà trường để theo dõi tình hình học tập của các con, nhất là trẻ cá biệt, học lực kém, trẻ mới tiếp nhận, để có những biện pháp giáo dục kịp thời. Từ năm 2007 đến nay, Cơ sở đã tổ chức dạy văn hóa cho 7 khóa với gần 150 trẻ theo chương trình chuyên biệt bậc tiểu học dành cho trẻ khiếm thính.

Biểu diễn văn nghệ trong Lễ khai giảng năm học 2021-2022 tại Cơ sở Bảo trợ, chăm sóc trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt tỉnh.

Bà Hoàng Thị Quyên, Phó Giám đốc Cơ sở, chia sẻ: “Bên cạnh các chương trình học văn hóa, các con được tham gia học kỹ năng sống, cờ vua, dân vũ… Mặc dù không được ở gần bố mẹ, người thân, nhưng các con đều nhận được sự quan tâm chăm sóc rất chu đáo, cẩn trọng từ các bố, các mẹ ở Cơ sở”.

Song song với công tác chăm sóc, nuôi dưỡng và phục hồi chức năng cho trẻ, Cơ sở đẩy mạnh hướng nghiệp dạy nghề, thông qua kết nối với các trường dạy nghề, các doanh nghiệp, giúp các em có việc làm, thu nhập, tự tin hòa nhập cộng đồng. Các nghề được khuyến khích, phù hợp với trẻ ở Cơ sở là làm tóc, làm đẹp; phục vụ tại khách sạn, nhà hàng; sửa chữa cơ khí… Năm học 2020-2021 Cơ sở có 3 em tốt nghiệp THPT đều được định hướng và tìm được cho mình hướng đi phù hợp.

“Khi được đưa vào đây, mỗi em có một hoàn cảnh khác nhau, nhưng đều là sự khiếm khuyết cả về thể xác lẫn tinh thần. Nhiều bé còn đỏ hỏn, bị thiếu hụt một bộ phận trên cơ thể, nhìn thương xót vô cùng. Có những em vì hoàn cảnh mà được tiếp nhận khi đang ở độ tuổi mới lớn, nhưng lại vô cùng từng trải, thậm chí còn dính vào tệ nạn xã hội. Với mỗi đối tượng, chúng tôi có cách quản lý, chăm sóc khác nhau. Ngày ngày, nhìn các con khôn lớn, tự chăm sóc được bản thân, vui vẻ, hoạt bát, đó chính là động lực để các thầy, cô vượt qua khó khăn tiếp tục gắn bó với nghề, tiếp tục là chỗ dựa cho các con vượt qua mặc cảm, vươn lên trong cuộc sống” – Bà Hoàng Thị Quyên chia sẻ.