Những điều thú vị về tiếng Anh

Theo dõi VGT trên

Theo FluentU, từ dài nhất của tiếng Anh có gần 50 chữ cái, nhà viết kịch William Shakespeare từng sáng tạo hơn 1.000 từ mới…

Shakespeare đã sáng tạo hơn 1.000 từ tiếng Anh

William Shakespeare là nhà viết kịch nổi tiếng người Anh. Ông có hàng loạt vở kịch nổi tiếng thế giới như “Hamlet”, “Romeo và Juliet”… Trong những tác phẩm đó, ông đã sáng tạo hơn 1.000 từ mới và rất nhiều trong số đó được dùng thường xuyên đến tận bây giờ.

Ví dụ: “ Addiction” (sự phụ thuộc về mặt tâm lý, thể chất vào thứ gì đó, thường là ma túy); “bedazzled” (bị cái gì đó, mang ý nghĩa tích cực, tuyệt vời, làm lóa mắt), “break the ice” (phá vỡ sự im lặng)…

Cứ hai tiếng, một từ mới tiếng Anh được thêm vào từ điển

Các biên tập viên của Từ điển Oxford ước tính 4.000 từ mới được thêm vào từ điển mỗi năm. Điều đó có nghĩa cứ sau hai giờ, tiếng Anh lại xuất hiện một từ mới.

Tiếng Anh nhiều từ hơn hầu hết ngôn ngữ

Ước tính hiện nay tiếng Anh có khoảng một triệu từ ngữ. Tuy nhiên, bạn không nên hoảng sợ bởi một người nói tiếng Anh trung bình chỉ biết 20.000-30.000 từ, theo thống kê của Twinword .

Chữ cái thông dụng nhất trong tiếng Anh là “e”

Theo từ điển Oxford, “e” là chữ cái tiếng Anh được dùng phổ biến nhất. Ngược lại, “q” được dùng ít nhất. Theo thống kê của các biên tập viên, chữ “e” phổ biến hơn “q” 56 lần.

Video đang HOT

Những điều thú vị về tiếng Anh - Hình 1

Ảnh: Shuttertock

Từ tiếng Anh dài nhất, câu tiếng Anh ngắn nhất

Từ tiếng Anh dài nhất là “Pneumonoultramicroscopicsilicovolcanoconiosis”, thuật ngữ y tế để chỉ một bệnh liên quan đến phổi, do bụi cát hoặc tro gây ra.

Trong khi đó, câu ngắn nhất trong tiếng Anh là “I am”. Bạn có thể dùng câu mệnh lệnh thức “Go!” với người khác nhưng nó đã lược bỏ chủ ngữ “You”. Nếu viết đầy đủ “You go!”, câu này có 5 ký tự trong khi “I am” chỉ có 3.

Danh từ phổ biến nhất

Từ điển Oxford xác định “time” (thời gian) là danh từ được sử dụng thường xuyên nhất. Vị trí thứ hai là “person” (người), thứ ba là “year” (năm).

Hai từ tiếng Anh có thể kết hợp thành một

Thuật ngữ “portmanteau” để chỉ việc kết hợp hai từ tiếng Anh để tạo thành một từ mới, mang nghĩa của cả hai từ cũ. Chẳng hạn, “hangry” được tạo thành từ “hungry” (đói) và “angry” (tức giận). Tương tự với “brunch”, kết hợp từ “breakfast” (bữa sáng) và “lunch” (bữa trưa) để chỉ việc gộp hai bữa ăn này thành một, gọi là bữa nửa buổi.

Ghép mọi chữ cái thành một câu duy nhất

Trong tiếng Anh, “ pangram” chỉ một câu có chứa mọi chữ trong bảng chữ cái. Một câu pangram rất nổi tiếng là “The quick brown fox jumps over a lazy dog” ( Con cáo nâu nhanh nhẹn nhảy qua một con chó lười biếng ).

Những từ tiếng Anh đối xứng

Xét về cách đánh vần, “palindrome” để chỉ các từ dùng viết ngược hay xuôi đều chỉ dùng một từ. Chẳng hạn, “madam” (quý bà).

Nếu tính về mặt hình ảnh, “ambigram” là các từ giống nhau khi lộn ngược. Ví dụ, “swims” (bơi). Bạn sẽ dễ dàng quan sát hơn nếu viết từ này in hoa.

Đạt 9.0 IELTS cũng không phải là tài năng

"IELTS chỉ là một bài thi không hơn không kém. Và mỗi năm thế giới có đến hàng trăm nghìn người đạt được năng lực tiếng Anh IELTS ở nhiều mức độ khác nhau. Giữa IELTS và tài năng không liên quan gì đến nhau cả". - TS Phạm Hiệp nhấn mạnh.

TS. Phạm Hiệp, Giám đốc trung tâm nghiên cứu và phát triển giáo dục Edlab Asia đặt giả thiết nếu như con mình ở bậc THCS mà đạt được kết quả thi IELTS từ 8.0 trở lên chắc chắn sẽ là niềm vui rất lớn. Song anh thẳng thắn cho rằng, tài năng và điểm thi IELTS là hai thứ không liên quan đến nhau.

"Tài năng thể hiện năng lực vượt trội của một người mà nhiều người khác không làm được. Trong khi đó việc thi IELTS hàng năm có đến cả trăm nghìn người đạt được chứng chỉ này ở những mức độ khác nhau. Và nếu bạn có đạt đến 9/9 đi chăng nữa thì trình độ tiếng Anh của bạn cũng không thể nào bằng người bản ngữ được". - TS. Phạm Hiệp nêu quan điểm.

Đạt 9.0 IELTS cũng không phải là tài năng - Hình 1

TS. Phạm Hiệp: "Dù có đạt 9/9 IELTS thì cũng không thể coi là tài năng được"

Bài thi IELTS là bài thi chuẩn hóa quốc tế chủ yếu dành cho những nước không nói tiếng Anh, để đo lường năng lực ngoại ngữ người học. Do vậy một người đạt trình độ tiếng Anh tốt, điểm thi IELTS cao chứng tỏ người đó có đủ năng lực tiếng Anh tối thiểu đủ để sống, làm việc, học tập tại một đất nước nói tiếng Anh.

"Tài năng không thể hiện qua một điểm thi nào đó mà phải thể hiện qua cả một quá trình hoạt động. Bạn thi được điểm Ielts cao nhưng cuối cùng bỏ đấy không làm gì cả và học một khoa học khác mà tiếng Anh không phát triển được thì không thể gọi là tài năng được. Một điểm thi chưa quyết định được điều gì cả" - Thầy Nguyễn Quốc Hùng, nguyên giảng viên ngôn ngữ Anh, trường Đại học Hà Nội nhấn mạnh.

Thầy Nguyễn Quốc Hùng cũng cho rằng việc không ít phụ huynh "tự phong" con mình là tài năng khi đạt được điểm thi IELTS cao chủ yếu xuất phát từ tình yêu con quá lớn dẫn đến sự ngộ nhận. Ông cho rằng, tài năng hay không phải có tiêu chí xác định chứ không phải là tự nhận.

Lý giải hiện tượng trong những năm qua, nhiều phụ huynh sẵn sàng chi cả trăm triệu đồng để cho con ôn luyện thi chứng chỉ tiếng Anh quốc tế, theo TS. Phạm Hiệp bên cạnh vì mục tiêu học tập, làm việc thì đây cũng là biểu hiện của việc chạy đua bằng cấp, chạy đua thi cử. Nhiều khi đi thi đạt điểm cao, giải cao thì coi như một chỉ dấu về tài năng, xuất sắc, vượt trội. Nhưng việc đánh giá con người đâu phải chỉ là thông qua 1-2 bài thi mà ít nhất bạn phải thể hiện dài hơi, giải quyết vấn đề một cách độc đáo...

Đạt 9.0 IELTS cũng không phải là tài năng - Hình 2

Thầy Nguyễn Quốc Hùng: "Tiếng Anh là rất cần thiết nhưng hãy xem nó là một công cụ để học tập, làm việc, giao tiếp và không nên coi việc học giỏi tiếng Anh là một tài năng".

Trong khi đó, theo lý giải của chuyên gia giáo dục độc lập, TS. Đỗ Thị Ngọc Quyên việc những năm gần đây, học sinh-sinh viên chạy đua thi các chứng chỉ tiếng Anh quốc tế như IELTS, TOEFL, SAT... do thiếu vắng các công cụ đánh giá đáng tin cậy.

"Trong khi hệ thống đánh giá thi cử chúng ta hiện nay chưa thực sự đáng tin cậy thì IELTS TOEFL hay SAT... được cho là có giá trị quốc tế, đáng tin cậy và không thể gian lận được. Nếu có gian lận đi chăng nữa thì chỉ ở mức rất thấp. Do vậy, nhiều người đã coi đây như một thứ để bấu víu, để chứng minh năng lực của mình" - TS. Đỗ Thị Ngọc Quyên nhấn mạnh.

Chuyên gia giáo dục độc lập Đỗ Thị Ngọc Quyên cũng cho rằng, khi tham gia thi các chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế học sinh-sinh viên cần có mục tiêu rất rõ ràng nếu không sẽ lãng phí và thậm chí là không quá cần thiết. Ví dụ nếu chúng ta chỉ mưu cầu một công việc trong nước thôi thì liệu có cần thiết chứng chỉ này không? Hay chỉ cần năng lực tiếng Anh đáp ứng đủ công việc. "Tôi thích cách tiếp cận việc trang bị ngôn ngữ cơ bản để có thể sống, sử dụng, làm việc được bằng nó".

Là người thầy dành cả cuộc đời giảng dạy, nghiên cứu và phổ biến tiếng Anh, Thầy Nguyễn Quốc Hùng cũng cho rằng, tiếng Anh là ngôn ngữ rất cần thiết, là phương tiện để học tập, làm việc. Nhưng ông cũng không cố xúy cho việc chạy đua thi chứng chỉ quốc tế nếu không xác định được mục tiêu rõ ràng.

Nền giáo dục mình yêu cầu đến đâu thì ta cho con mình học đến đấy. Đây là điều cơ bản nhất nên tập trung vào đấy. Thứ 2, phải xem là sau này con mình làm gì? Tức là khi mình có mục đích thì mình hãy đầu tư. Và thứ 3, phải đầu tư đúng yêu cầu của nó chứ đừng đầu tư theo chạy đua xã hội, rất tốn kém mà có khi không hiệu quả.

"Bởi tiếng Anh chỉ là một công cụ chứ không phải là môn khoa khoa học. Chúng ta hội nhập có ai mang tiếng Anh đi để hội nhập với nước Anh, nước Mỹ không? Tiếng Anh chỉ là công cụ. Một nhà khoa học cần tiếng Anh để họ làm công cụ thể hiện kiến thức chứ không phải bản thân tiếng Anh là kiến thức để mang đi hội nhập." - Thầy Nguyễn Quốc Hùng nhấn mạnh.

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tin đang nóng

Nữ tỷ phú Madam Pang hiếm hoi lộ diện với chồng đại tá cảnh sát, cuộc sống "dát vàng" khiến ai cũng mơ ướcNữ tỷ phú Madam Pang hiếm hoi lộ diện với chồng đại tá cảnh sát, cuộc sống "dát vàng" khiến ai cũng mơ ước
20:09:46 20/01/2025
Tuấn Hưng đưa vợ và các con vào TPHCM sinh sống, lần đầu đón Tết miền NamTuấn Hưng đưa vợ và các con vào TPHCM sinh sống, lần đầu đón Tết miền Nam
18:30:02 20/01/2025
Ảnh chụp màn hình tin nhắn của Hằng Du Mục với bố chồng bị lộ, Tôn Bằng vội làm ngay 1 việcẢnh chụp màn hình tin nhắn của Hằng Du Mục với bố chồng bị lộ, Tôn Bằng vội làm ngay 1 việc
21:59:45 20/01/2025
Tờ báo lớn nhất Dubai: "Bầu không khí đám hỏi của con trai tỷ phú Phạm Nhật Vượng như lễ hội"Tờ báo lớn nhất Dubai: "Bầu không khí đám hỏi của con trai tỷ phú Phạm Nhật Vượng như lễ hội"
20:36:58 20/01/2025
SOOBIN và Thanh Thuỷ tự tung hint tình cảm nhưng fan hưởng ứng thì lại gay gắt?SOOBIN và Thanh Thuỷ tự tung hint tình cảm nhưng fan hưởng ứng thì lại gay gắt?
21:04:53 20/01/2025
Jack: "Tôi muốn thực hiện trách nhiệm làm cha trong khả năng của mình đến khi con trưởng thành"Jack: "Tôi muốn thực hiện trách nhiệm làm cha trong khả năng của mình đến khi con trưởng thành"
20:56:18 20/01/2025
Em gái cố NSƯT Vũ Linh nộp đơn kháng cáo vụ tranh chấp tài sảnEm gái cố NSƯT Vũ Linh nộp đơn kháng cáo vụ tranh chấp tài sản
22:23:39 20/01/2025
Diệu Nhi khoe sắc vóc rạng rỡ sau thời gian vướng nghi vấn sinh con lần haiDiệu Nhi khoe sắc vóc rạng rỡ sau thời gian vướng nghi vấn sinh con lần hai
18:39:50 20/01/2025

Tin mới nhất

Còn nhiều băn khoăn về chứng nhận giỏi cấp tỉnh với học sinh điểm IELTS cao

Còn nhiều băn khoăn về chứng nhận giỏi cấp tỉnh với học sinh điểm IELTS cao

13:01:46 21/12/2022
Việc Hà Tĩnh công nhận học sinh (HS) giỏi cấp tỉnh với HS có điểm IELTS cao đang được dư luận quan tâm. Nhiều giáo viên phổ thông và giảng viên dạy Ngoại ngữ thể hiện băn khoăn trước việc này
Việc thực hiện chương trình, SGK mới còn nhiều khó khăn

Việc thực hiện chương trình, SGK mới còn nhiều khó khăn

12:01:38 21/12/2022
Tiếp tục chương trình giám sát chuyên đề Việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông trên địa bàn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu , sáng 20/12, Đoàn Đại biểu ...
Cấp phép tổ chức thi chứng chỉ HSK trở lại

Cấp phép tổ chức thi chứng chỉ HSK trở lại

11:01:38 21/12/2022
Theo thông báo mới của Bộ GD&ĐT chứng chỉ tiếng Trung (HSK) đã được cấp phép tổ chức duy nhất tại ĐH Thành Đông (Hải Dương)
Banner tìm hiểu ngày 22/12 của Trường ĐH Tôn Đức Thắng in hình lính Mỹ

Banner tìm hiểu ngày 22/12 của Trường ĐH Tôn Đức Thắng in hình lính Mỹ

10:45:40 21/12/2022
Trường ĐH Tôn Đức Thắng (TP.HCM) đang làm rõ trách nhiệm việc cơ sở ở Bảo Lộc đăng trên fanpage banner tìm hiểu truyền thống ngày 22/12 nhưng in hình lính Mỹ
Nhiều tỉnh cho học sinh nghỉ Tết hơn 10 ngày, Hà Nội lý giải nghỉ 8 ngày

Nhiều tỉnh cho học sinh nghỉ Tết hơn 10 ngày, Hà Nội lý giải nghỉ 8 ngày

10:36:43 21/12/2022
Lịch nghỉ tết của học sinh Hà Nội thiết kế theo quy định của Nhà nước. Nếu cho nghỉ thêm, hàng nghìn học sinh mầm non, tiểu học không ai trông nom vì bố mẹ vẫn phải đi làm
Trường ĐH Kiên Giang dự kiến tuyển hơn 1.600 chỉ tiêu năm 2023

Trường ĐH Kiên Giang dự kiến tuyển hơn 1.600 chỉ tiêu năm 2023

10:01:37 21/12/2022
Năm 2023 Trường ĐH Kiên Giang tuyển sinh 22 ngành, trong đó có 2 ngành mới, dự kiến 1.675 chỉ tiêu. Trường ĐH Kiên Giang vừa tổ chức Hội nghị Tổng kết công tác tuyển sinh năm 2022 và đề ra các giải pháp, phương hướng để nâng cao hiệu qu...
Trường Đại học Hồng Đức nâng cao chất lượng đào tạo sinh viên ngành giáo dục mầm non

Trường Đại học Hồng Đức nâng cao chất lượng đào tạo sinh viên ngành giáo dục mầm non

08:06:29 21/12/2022
Cùng với các ngành đào tạo khác, trong những năm qua, Trường Đại học (ĐH) Hồng Đức không ngừng đổi mới công tác quản lý, xây dựng và hoàn thiện nội dung chương trình đào tạo ngành giáo dục mầm non (GDMN) với mục tiêu đào tạo những giáo ...
Học sinh Hà Giang nghỉ Tết Quý Mão 12 ngày, từ 27 tháng Chạp

Học sinh Hà Giang nghỉ Tết Quý Mão 12 ngày, từ 27 tháng Chạp

07:59:41 21/12/2022
UBND tỉnh Hà Giang quyết định cho học sinh trên toàn tỉnh bắt đầu nghỉ học từ ngày 18/1 đến hết ngày 29/1/2023. Ngày 19/12, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Quyết định số 2341/QĐ-UBND về việc cho trẻ mầm non, học sinh, sinh viên các cơ sở gi...
Nhiều tiết dạy sáng tạo tại hội thi giáo viên dạy giỏi Hà Nội

Nhiều tiết dạy sáng tạo tại hội thi giáo viên dạy giỏi Hà Nội

07:59:05 21/12/2022
Ngày 20/12, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội tổ chức tổng kết hội thi giáo viên dạy giỏi thành phố cấp Trung học cơ sở năm học 2022-2023
Trường Đại học Kinh tế Quốc dân công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023

Trường Đại học Kinh tế Quốc dân công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023

07:58:36 21/12/2022
Chiều ngày 20.12, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023. Theo đó, nhà trường tuyển sinh 60 mã ngành/chương trình với 6200 chỉ tiêu đại học chính quy
Tuyển sinh 2023: Đại học Kinh tế Quốc dân công bố đề án tuyển sinh

Tuyển sinh 2023: Đại học Kinh tế Quốc dân công bố đề án tuyển sinh

07:57:38 21/12/2022
Năm 2023, Trường đại học Kinh tế Quốc dân giữ nguyên 4 phương thức tuyển sinh và có sự thay đổi về chỉ tiêu mỗi phương thức để phù hợp tình hình thực tế
Cần cẩn trọng lựa chọn nhân sự, ra đề thi

Cần cẩn trọng lựa chọn nhân sự, ra đề thi

07:56:12 21/12/2022
Một kỳ thi học sinh giỏi được tổ chức tốn rất nhiều công sức, tâm huyết của nhiều nhà giáo, học sinh và tốn kém tiền bạc nhưng cũng là một hoạt động khuyến tài quan trọng của giáo dục địa phương. Vậy nên cấp tổ chức cần cẩn trọng trong ...

Có thể bạn quan tâm

Hạ gục "siêu chiến đội" IG nhưng Doinb lại nói một câu "cực phũ" với fan LPL

Hạ gục "siêu chiến đội" IG nhưng Doinb lại nói một câu "cực phũ" với fan LPL

Mọt game

00:57:08 21/01/2025
Trước khi LPL 2025 Split 1 diễn ra, không ít khán giả của khu vực này đã cho rằng siêu chiến đội IG đã được thiên vị lớn khi rơi vào bảng đấu quá dễ.
Thợ săn hành tinh NASA phát hiện nơi bất hạnh nhất vũ trụ

Thợ săn hành tinh NASA phát hiện nơi bất hạnh nhất vũ trụ

Lạ vui

00:46:29 21/01/2025
Theo Live Science, thợ săn hành tinh TESS của NASA, chiến binh đã giúp xác định hơn 6.000 thế giới ngoài hệ Mặt Trời, đã tìm ra hành tinh BD+05 4868 Ab trong trạng thái khiến các nhà khoa học bị sốc.
Thủ môn Andre Onana 'tệ nhất lịch sử Man Utd'

Thủ môn Andre Onana 'tệ nhất lịch sử Man Utd'

Sao thể thao

00:07:53 21/01/2025
Thủ thành Andre Onana hứng phàn nàndữ dội sau màn trình diễn tệ hại khiến Man Utd thua Brighton 1-3 ngay tại Old Trafford ở vòng 22 Ngoại hạng Anh
Triệu Lệ Dĩnh và dàn sao Cbiz khiến MXH Hàn Quốc "dậy sóng", chuyện gì đây?

Triệu Lệ Dĩnh và dàn sao Cbiz khiến MXH Hàn Quốc "dậy sóng", chuyện gì đây?

Sao châu á

23:22:25 20/01/2025
Mới đây, hotsearch mạng xã hội xứ Trung bất ngờ xuất hiện chủ đề Netizen Hàn dậy sóng vì nhan sắc diễn viên Trung Quốc .
Đại mỹ nhân khó có đối thủ xuất hiện chớp nhoáng, chỉ 1 hành động chứng tỏ đẳng cấp

Đại mỹ nhân khó có đối thủ xuất hiện chớp nhoáng, chỉ 1 hành động chứng tỏ đẳng cấp

Hậu trường phim

23:19:41 20/01/2025
Xuất hiện chớp nhoáng tại sự kiện ra mắt phim Bộ Tứ Báo Thủ của Trấn Thành, Lan Ngọc chiếm spotlight vì những khoảnh khắc xinh đẹp xuất thần.
Hot nhất MXH: Angelababy thoát phong sát

Hot nhất MXH: Angelababy thoát phong sát

Phim châu á

23:15:31 20/01/2025
Ngày 20/1, bộ phim cổ trang Tương Tư Lệnh do Angelababy và Tống Uy Long đóng chính đột ngột phát sóng 5 tập đầu tiên trên nền tảng Tencent Video.
Việt Hương đăng video đòi nợ, Vân Dung 'đe doạ' Chí Trung

Việt Hương đăng video đòi nợ, Vân Dung 'đe doạ' Chí Trung

Sao việt

23:04:49 20/01/2025
Nghệ sĩ Việt Hương đăng video đòi nợ, than phiền phải ăn cơm với lạp xưởng và xì dầu qua ngày. Nghệ sĩ Vân Dung đăng ảnh hài hước kèm đe doạ đàn anh Chí Trung.
Xuân Lan kể về giai đoạn khủng hoảng trong đời: "Các dì, các cậu nhìn tôi bằng ánh mắt tội nghiệp"

Xuân Lan kể về giai đoạn khủng hoảng trong đời: "Các dì, các cậu nhìn tôi bằng ánh mắt tội nghiệp"

Tv show

22:55:02 20/01/2025
Là khách mời trong chương trình Chuyện tôi kể, người mẫu Xuân Lan nhớ lại giai đoạn thăng trầm nhất trong 46 năm cuộc đời mình.
Nhạc sỹ Trần Tiến kể thời điểm sinh tử: 'Trời cho tôi quay lại'

Nhạc sỹ Trần Tiến kể thời điểm sinh tử: 'Trời cho tôi quay lại'

Nhạc việt

22:52:41 20/01/2025
Cho biết hầu hết những bài hát hay nhất đều được viết lúc tưởng mình sắp chết, nhạc sỹ Trần Tiến kể lại trải nghiệm kề cận tử thần: Tôi thấy vầng sáng chói loá .
Sao Hollywood kiếm bộn tiền sau khi mất nhà vì cháy rừng

Sao Hollywood kiếm bộn tiền sau khi mất nhà vì cháy rừng

Sao âu mỹ

22:16:34 20/01/2025
Spencer Pratt gây bất ngờ khi tiết lộ rằng anh đã kiếm được hàng chục nghìn USD sau khi anh và vợ Heidi Montag mất nhà trong vụ cháy rừng ở Los Angeles (bang California, Mỹ).
Bài toán về số cỏ bò ăn được khiến thí sinh Olympia vò đầu bứt tai, tưởng dễ nhưng hóa ra lại là "cú lừa"

Bài toán về số cỏ bò ăn được khiến thí sinh Olympia vò đầu bứt tai, tưởng dễ nhưng hóa ra lại là "cú lừa"

Netizen

22:06:06 20/01/2025
Cách ra đề đầy tính lắt léo như thế này thường khiến thí sinh Olympia dễ mất điểm, đặc biệt khi thời gian suy nghĩ và trả lời chỉ giới hạn trong 15-30 giây.