Những bí mật nhạy cảm trong nạn dàn xếp tỉ số

Bây giờ, dàn xếp tỷ số là một tệ nạn không thể thiếu trong bóng đá, giống như người ta không thể nào phủ nhận sự tồn tại của ma túy trong xã hội.

Calciopoli “phần 2″ bùng nổ tại Italia với hàng chục cái tên, gồm cả cựu danh thủ Giuseppe Signori, bị liệt kê trên mặt báo, với Atalanta bị trừ 6 điểm khi khởi đầu mùa bóng mới. Tại Hàn Quốc, trên dưới 50 cầu thủ “dính chàm” bị lôi ra ánh sáng. Có kẻ vào tù, thậm chí có người tự tử. Tại Hy Lạp, Thổ Nhĩ Kỳ, Na Uy, Hungary, Ba Lan… đều liên tục xuất hiện những tin, bài liên quan đến nạn dàn xếp tỷ số trong thời gian gần đây. Cứ như bây giờ, dàn xếp tỷ số là một tệ nạn không thể thiếu trong bóng đá, giống như người ta không thể nào phủ nhận sự tồn tại của ma túy trong xã hội loài người. Vấn đề đặt ra: những vụ ấy có gì mới?

Chỉ là “khui” hay “không khui”
Theo phân tích của cây bút nổi tiếng Gavin Hamilton trên tạp chí World Soccer thì nét mới duy nhất đáng kể trong hàng loạt sự kiện vừa bùng nổ trong vài tháng qua chỉ là những gì xảy ra tại Thổ Nhĩ Kỳ. Khác biệt ở chỗ: “bom tấn” ở Thổ Nhĩ Kỳ không bùng nổ ở đẳng cấp thấp như tuyệt đại đa số các vụ án hoặc nghi án đã bị phanh phui ở những nơi khác, mà nó liên quan trực tiếp đến những trận đấu quan trọng nhất, các đội bóng nổi tiếng nhất. Emre Belozoglu, Fenerbahce, Galatasaray… đều đáng gọi là tượng đài của nền bóng đá nước này. Vậy thì, hãy bắt đầu từ sự kiện mang tính lịch sử ở TNK – một sự kiện vẫn chưa ngã ngũ tính đến thời điểm này.

Ysmail Uyanyk, cựu chủ tịch CLB Samsunspor đồng thời là một gương mặt quen thuộc trong làng bóng TNK khẳng định: nếu người ta điều tra một cách khách quan và tới nơi tới chốn thì không có ai là không liên quan đến tệ nạn dàn xếp tỷ số ở TNK, trong vòng 20 năm qua. Tin hay không tùy bạn, nhưng Uyanyk từng là chủ tịch Samsunspor trong 15 năm. Nếu tin, bạn sẽ tự hỏi: vậy thì, chẳng lẽ tệ nạn dàn xếp tỷ số vốn luôn tồn tại, chẳng qua là đến bây giờ người ta mới đưa những sự kiện ấy ra ánh sáng?

Cũng như vật chất không tự nhiên sinh ra hoặc mất đi, chúng ta đành phải liên tưởng đến một quy luật tương tự trong bóng đá. Không có lý nào người ta lại chỉ bán độ trong vài năm gần đây, với tần suất dày đặc đến như vậy. Rất có thể, tình trạng bán độ quả đã song hành với bóng đá từ rất lâu rồi. Vấn đề chỉ là người ta có muốn “khui” ra hay không mà thôi, hoặc “khui” ra để làm gì?

Đấy là một phần chính trị
Vì sao cựu lãnh đạo IMF (Quỹ tiền tệ thế giới) Dominique Strauss-Kahn phải tra tay vào còng, ngồi tù và ra tòa nhanh đến mức độ không ai có thể tưởng tượng, khi xảy ra sự kiện ấy? Vì Strauss-Kahn đang muốn ngồi vào ghế tổng thống Pháp? Tất nhiên, giới quan sát có quyền ngờ vực. Chính trị là vậy. Sự thật về nghi án của Strauss-Kahn ra sao thì… vài năm sau mới biết, nhưng rõ ràng là dù giả sử Strauss-Kahn trắng án ngay thời điểm này đi nữa, mọi chuyện cũng đã khác xa so với cách đây khoảng 5-6 tháng.

Chính trị cũng có thể là nguyên nhân chủ đạo trong nghi án dàn xếp tỷ số lớn chưa từng thấy trong làng bóng TNK. Scandal bùng nổ chỉ 5 ngày sau khi LĐBĐ TNK có chủ tịch mới Mehmet Ali Aydinlar, với một thách thức rõ ràng từ phe đối lập: ông có đủ kinh nghiệm để xử lý các nghi vấn bán độ hay không.

Khi scandal bùng nổ thì CLB nổi tiếng Fenerbahce (ĐKVĐ giải Super Liga) được xem là đầu mối. Thủ tướng TNK, ông Tayyip Erdogan là fan trung thành của CLB này. Ông kêu gọi những người điều tra nhanh chóng kết thúc vụ án. Trong khi đó, Phó Thủ tướng Bulent Arinc lại nhận định trên mặt báo: “Ai mà không biết chủ tịch LĐBĐ TNK được chọn theo ý muốn của Thủ tướng”. Rõ ràng, Thủ tướng và Phó Thủ tướng đứng ở 2 chiến tuyến khác nhau trong “trận địa” bóng đá. Hay cũng vì họ không thể nhìn về một hướng, nghĩa là bản thân nền chính trị của TNK đã có những khủng hoảng, và tốt hơn hết là người ta chuyển hướng của khủng hoảng ấy sang bóng đá, bằng cách “khui” ngay một scandal động trời?

Nhìn lại lịch sử, bóng dáng chính trị quả luôn thấp thoáng trong những scandal bán độ nổi tiếng. Nếu không bùng nổ vụ Valenciennes – O.Marseille ở Pháp, cũng khó biết một Bernard Tapie đầy hãnh tiến giờ đã ngồi đến ghế nào trên chính trường. Cũng có thể nói cách khác: nếu người ta không có mục đích chặn bước Tapie, chắc gì thiên hạ đã biết đến bản chất của Marseille hồi ấy? Bernard Tapie không bao giờ là một Tapie như trước tháng 5/1993 nữa. Aziz Yildirim, chủ tịch Fenerbahce vừa bị bắt giữ trong nghi án dàn xếp tỷ số ở TNK, cũng sẽ không bao giờ được tôn trọng như trước nữa, bất kể ông có bị kết tội hay không. Đặt giả thiết Aziz có phạm tội thật, nhưng không phải là cái gai trong mắt một vài nhân vật hữu trách nào đó, sự thể có khi lại khác.

Tóm lại, không phải vô cớ mà cựu chủ tịch Ysmail Uyanyk của Samsunspor cho rằng bản chất của các scandal dàn xếp tỷ số chỉ là mức độ điều tra đến đâu, công bố đến đâu, của giới hữu trách (ít ra, đấy là chuyện ở Thổ Nhĩ Kỳ).

Rắc rối vấn đề pháp luật
Cứ cho là cả thế giới thật ra chỉ mới được biết bề nổi của những tảng băng dàn xếp tỷ số – theo kiểu công bố đến đâu thì biết đến đó đi nữa. Vấn đề đặt ra vẫn là: dù có biết hết, người ta sẽ xử như thế nào, nhất là ở những nơi luật ra luật? Khó mà bác bỏ thực tế: thi thoảng lắm mới thấy một vài nhân vật lĩnh án tù (thường cũng chẳng biết tù treo hay tù ngồi). Ở Đức, ở Na Uy, chẳng hạn thế. Nhưng đấy đều là những nhân vật chẳng ai biết đến. Các đội bóng hạng Nhì hoặc hạng Ba cũng chẳng đáng bàn.

Nhân dịp bùng nổ liên tiếp các scandal dàn xếp tỷ số, vấn đề pháp lý đã được đặt ra trong làng thể thao Australia trong những ngày này. Hóc búa thật sự chứ chẳng chơi. Bạn có thể kết tội một đội bóng nhận tiền hối lộ và cố ý thua, vì hành động gian dối, có trục lợi của đội ấy gây ra những hậu quả có thể tính được cho những người khác ngoài xã hội. Nhưng bạn sẽ xử thế nào nếu một đội bóng hoặc HLV cố ý thua chỉ vì… họ muốn thua? Chịu. Không ai có quyền cấm bạn muốn thua. Đơn giản hơn, đấy là điều không thể cấm. Bạn có quyền thử nghiệm một cách phòng thủ mà ai cũng cho là điên rồ có quyền xếp tiền đạo vào hàng phòng ngự có quyền thử thách chính mình, xem có thắng nổi hay không khi chơi không hết sức…

Đấy là chưa kể, bóng đá có luật riêng của bóng đá, ai thích thì vào chứ đâu có ép. Một cầu thủ dù là cố ý đá cho què chân đối thủ trên sân bóng cũng sẽ dễ dàng thoát tội, không như một người dân cố ý đả thương người khác ngoài đường phố. Chuyện hối lộ trong bóng đá cũng vậy. Tùy từng trường hợp cụ thể, nhưng trên nguyên tắc thì bạn đương nhiên thoát tội khi… muốn đá cho thua (đúng ra là chẳng có tội gì nên không cần bàn chuyện thoát hay không thoát). Xin nhắc lại, đấy là chuyện ở những nơi luật pháp rõ ràng, chặt chẽ.

Theo Bưu Điện Việt Nam