Nhiều món ngon từ quả lặc lày

Quả lặc lày (hay còn gọi là mướp rừng, mướp Mường), người Mường ở Hòa Bình gọi nó là “nắc này” là thứ quả được đồng bào trồng nhiều ở vùng núi cao nơi có khí hậu trong lành.

Theo y học cổ truyền quả lặc lày có vị ngọt nhạt tính mát, sử dụng tốt cho những người nóng nhiệt, táo bón, ho viêm họng… Lặc lày cũng được chế biến thành nhiều món ăn ngon, bổ dưỡng phù hợp trong mùa hè nóng bức.

Quả lặc lày chế biến thành nhiều món ăn ngon, mát, bổ, hợp trong tiết trời mùa hè.

Quả lặc lày có hai loại, loại quả ngắn khoảng 10 cm và loại quả dài hơn. Thông thường, quả ngắn có vị ngọt bùi và mềm hơn quả dài. Có lẽ vì thế, đồng bào Mường thường xuyên sử dụng loại quả này để chế biến khá nhiều món ăn độc đáo theo nhiều phong cách ẩm thực khác nhau, tùy thuộc vào sở thích và sự khéo léo của người chế biến.

Lặc lày hấp: Để tiện lợi, nhiều người vẫn luộc thay món rau ăn hàng ngày. Thế nhưng lặc lày hấp ngon hơn rất nhiều bởi nó giữ được vị ngọt đậm đà (do không bị tiết ra nước). Lặc lày rửa sạch, ráo nước rồi cho vào chõ đồ xôi hấp khoảng 10 phút, bắc bếp xuống và bày quả ra đĩa.

Khi hấp vừa chín tới, quả lặc lày còn nguyên độ giòn của vỏ kết hợp với vị ngọt mềm mát của phần ruột đem lại cho người ăn cảm giác thật ngon miệng. Sẽ ngon hơn khi chấm lặc lày với muối vừng. Vị ngọt, thơm mát của lặc lày quện với vị giòn, bùi bùi, béo ngậy của vừng lạc tạo thành một dư vị rất hấp dẫn. Món ăn này rất phổ biến với người Mường ở Hòa Bình.

Lặc lày nhồi thịt: Nếu muốn có một ăn cầu kỳ hơn, chúng ta có thể làm món lặc lày nhồi thịt. Quả lặc lày được rửa sạch, dùng dao cắt một đầu, moi ruột. Chuẩn bị phần nhân gồm thịt băm, mộc nhĩ, nấm hương, rau thơm thái nhỏ ướp gia vị vừa ăn. Dùng thìa hoặc đũa nhồi hết phần nhân vào quả lặc lày đã bỏ ruột. Dùng nồi hấp cách thủy cho lặc lày chín hoặc đồ lặc lày bằng chõ để giữ vị thơm ngon và lặc lày không bị mềm nhũn.

Quả lặc lày khi chuyển sang màu xanh thẫm, thơm lừng mùi nhân thịt với nấm hương tức là đã chín. Cắt quả lặc lày làm hai khúc rồi bày ra đĩa. Đưa miếng lặc lày nhồi thịt vào miệng, vị ngọt của lặc lày, vị béo của thịt, thơm của mộc nhĩ, nấm hương được hòa quyện với nhau tạo thành một món ăn vô cùng hấp dẫn, vừa dân dã, vừa sang trọng.

Lặc lày nấu tôm: Chọn loại tôm đồng, rửa sạch, để ráo nước, đảo qua cho se vàng rồi cho vào cối giã nát. Bắc một nồi nước, đổ tôm đã giã vào, đun sôi rồi thả lặc lày đã rửa sạch, thái miếng vừa ăn. Đun tiếp khoảng 3 – 5 phút là được một nồi canh lặc lày nấu tôm ngon tuyệt.

Dân dã, dễ trồng, dễ chế biến, từ lâu, nhiều món ngon từ quả lặc lày đã trở nên quen thuộc trong bữa cơm gia đình và cũng là món đặc sản dùng để thết đãi khách tới chơi nhà của đồng bào Mường, Thái ở Hòa Bình. Đây cũng là loại cây giúp bà con nhiều xã thoát nghèo với nguồn thu nhập ổn định.