‘Nhiều cựu sinh viên là nhà báo tuyến đầu trong thời khắc cam go, bão tố’
Sau 30 năm, Viện đào tạo báo chí và truyền thông cho ra đời nhiều thế hệ cựu sinh viên là nhà báo tuyến đầu trong thời khắc cam go bão tố, lũ lụt, nhiều nhà báo là cây bút hàng đầu trong đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực.
Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Hoàng Minh Sơn (phải) trao bằng khen cho Viện đào tạo báo chí và truyền thông – Ảnh: QUANG DỰ
Sáng 7-11 tại Hà Nội, Viện đào tạo báo chí và truyền thông Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn, ĐHQG Hà Nội kỷ niệm 30 năm ngày thành lập.
Năm 1990 – cách đây tròn 30 năm đánh dấu sự kiện việc đào tạo và nghiên cứu báo chí được đặt trong một trường đại học không nằm trong hệ thống trường Đảng, là trường đại học hàng đầu trong đào tạo và nghiên cứu các ngành khoa học xã hội và nhân văn ở Việt Nam – trường Đại học Tổng hợp Hà Nội (nay là trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQG Hà Nội).
PGS.TS. Đặng Thu Hương, viện trưởng Viện đào tạo báo chí và truyền thông, cho biết từ mái trường này, hơn 10.000 sinh viên, học viên báo chí đã tỏa về mọi miền đất nước, cống hiến những dòng tin hối hả, tạo nên dòng chảy liền mạch trong xã hội, gắn kết thông tin giữa Đảng, Chính phủ và nhân dân, giữa doanh nghiệp với công chúng.
Tri ân các giáo sư, phó giáo sư đầu tiên giảng dạy tại viện – Ảnh: QUANG DỰ
“Nhiều cựu sinh viên là các nhà báo luôn ở tuyến đầu trong những thời khắc cam go bão tố, lũ lụt, thiên tai, nhiều nhà báo là cây bút hàng đầu trong đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực, hàng trăm cựu sinh viên đã được nhận giải thưởng báo chí quốc gia và giải báo chí toàn quốc của các ngành, các cấp”, PGS.TS. Đặng Thu Hương chia sẻ.
Tại lễ kỷ niệm, Bộ GD-ĐT trao bằng khen cho Viện đào tạo báo chí và truyền thông vì đã có thành tích xuất sắc trong công tác.
Phát biểu tại lễ kỷ niệm, ông Nguyễn Thế Kỷ, tổng giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam cho biết những sinh viên từ khoa báo chí (nay là Viện đào tạo báo chí và truyền thông) luôn có nét riêng.
Nét riêng đó là khoa được thành lập trên cơ sở các khoa khoa học xã hội của Trường Đại học tổng hợp. Chất khoa học xã hội nhân văn trong sinh viên báo chí, đặc biệt giảng viên trong khoa rất rõ.
Video đang HOT
“Người ta nói làm báo không phải làm văn, nhưng làm báo rất cần chất văn. Chính các thầy cô đã truyền được chất văn đó vào các thế hệ sinh viên”, ông Kỷ nói.
Tuyển sinh đầu vào các ngành Báo chí, Báo chí chất lượng cao và Quan hệ công chúng của viện luôn đứng trong top 3 các ngành có đông đảo nhất sinh viên đăng ký và nhiều năm liền.
100% giảng viên có trình độ từ thạc sĩ trở lên, trong đó 35% cán bộ giảng dạy của viện là PGS, hơn 60% đạt học vị Tiến sĩ. Nhiều cán bộ được đào tạo bài bản chuyên nghiệp ở Liên Xô, Anh, Úc, Hàn Quốc, Nga… và là các chuyên gia uy tín trong giới học thuật, nghiên cứu báo chí truyền thông.
Đào tạo báo chí thời 4.0: Nghề báo là sứ mệnh, đưa tin có trách nhiệm
'Nghề báo không phải là nghề đơn thuần mà là một sứ mệnh. Nghề báo tồn tại không chỉ cho nó mà tồn tại vì phục vụ cộng đồng, phục vụ con người', PGS.TS Đặng Thu Hương nhận định.
Sinh viên học các môn truyền hình trong studio của Viện Đào tạo báo chí và truyền thông - Ảnh: PHAN KIỀN
Trong bối cảnh báo chí phải cạnh tranh với mạng xã hội, quay cuồng với trí tuệ nhân tạo thì đào tạo báo chí càng phải giữ vững giá trị cốt lõi là đào tạo con người, với nền tảng kiến thức vững chắc, có chiều sâu trí tuệ, đưa tin chính xác, nhân văn, phục vụ cộng đồng.
PGS.TS Đặng Thu Hương - viện trưởng Viện Đào tạo báo chí và truyền thông, Trường ĐH KHXH&NV, ĐH Quốc gia Hà Nội - khẳng định như vậy trong cuộc trò chuyện với Tuổi Trẻ nhân dịp kỷ niệm 30 năm thành lập khoa báo chí, nay là Viện Đào tạo báo chí và truyền thông.
PGS.TS Đặng Thu Hương
* Ngành báo chí đang biến đổi quá nhanh, đòi hỏi người làm báo không ngừng thích ứng. Trước những đòi hỏi ngày càng cao của các cơ quan báo chí, cơ sở đào tạo đã thay đổi như thế nào để đáp ứng nhu cầu xã hội, thưa bà?
- Chúng tôi luôn lắng nghe nhu cầu của xã hội, nhưng chọn lọc chứ không chạy theo xu hướng, thị hiếu.
Công nghệ đóng vai trò rất quan trọng trong đào tạo báo chí truyền thông hiện đại. Viện là một trong những cơ sở đào tạo báo chí có hệ thống trường quay, phòng dựng, phòng multimedia phục vụ giảng dạy vào loại hiện đại nhất ở Việt Nam hiện nay.
Tuy nhiên, nếu công nghệ 4.0 kết nối vạn vật thì chính nền tảng khoa học xã hội và nhân văn sâu sắc sẽ kết nối con người, kết nối trái tim.
Chúng tôi coi cái gốc của đào tạo nghề báo là trang bị cho sinh viên bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức nghề nghiệp trong sáng, phông nền kiến thức sâu sắc và kỹ năng nghiệp vụ thuần thục.
Nghề báo không phải là nghề đơn thuần mà là một sứ mệnh, nghề báo tồn tại không chỉ cho nó mà tồn tại vì phục vụ cộng đồng, phục vụ con người. Do đó cái lõi của nghề là truyền tải thông tin đúng, nhân văn tới xã hội.
Chúng tôi muốn sinh viên của mình sau này ra trường là những người đưa tin nhanh nhưng phải đưa tin có trách nhiệm, có kiểm chứng, có nhiều bài viết đi vào lòng người với chiều sâu văn hóa và sự hiểu biết xã hội toàn diện.
* Nhiều năm trước, việc đào tạo báo chí vẫn nghiêng về dạy lý thuyết, thầy cô giỏi về lý thuyết nhưng lại ít người có kinh nghiệm thực tế tại các cơ quan báo chí. Những năm gần đây, việc này đã được cải thiện thế nào?
- Không giống như đào tạo cử nhân của ngành khoa học xã hội khác, rèn luyện kỹ năng làm nghề luôn là ưu tiên số 1 trong các trường đào tạo báo chí truyền thông. Triết lý đào tạo của viện là gắn kết giữa lý thuyết và thực hành. Viện hiện có khoảng 30 thầy cô cán bộ giảng dạy cơ hữu, trong đó trên 35% đạt học hàm PGS, hơn 60% đạt học vị tiến sĩ.
Bên cạnh đội ngũ cán bộ cơ hữu, Viện Đào tạo báo chí và truyền thông còn có hơn 50 giảng viên kiêm nhiệm, mời giảng là những chuyên gia về báo chí, quản lý báo chí và nhiều nhà báo uy tín, giàu kinh nghiệm. Ngoài ra, chúng tôi còn có Vườn ươm VTV, VOV, Zing để các sinh viên được tới các cơ quan báo chí này thực hành, được các nhà báo tại đây hướng dẫn...
* Báo chí đang phải đối mặt với áp lực rất lớn về việc tự chủ kinh tế. Nhiều tờ báo loay hoay không biết làm cách nào hài hòa giữa việc làm kinh tế báo chí với cân bằng chất lượng chuyên môn. Giai đoạn này, hệ đạo đức nghề nghiệp ngành báo bị thử thách rất lớn...
- Trong bối cảnh báo chí phải cạnh tranh với mạng xã hội, mỗi công dân đều có thể là một người đưa tin, thì ngành báo càng phải giữ vững giá trị cốt lõi: đạo đức nghề nghiệp. Chúng tôi biết các cơ quan báo chí đang phải chịu áp lực rất lớn về tự chủ tài chính. Tuy nhiên, nghĩ đi nghĩ lại, tờ báo sống được là nhờ niềm tin của độc giả, mà muốn tạo được niềm tin cho độc giả thì không có cách nào khác phải đầu tư cho nội dung.
* Trước sự thay đổi rất lớn của ngành báo, cơ sở đào tạo đang phải chịu những áp lực gì?
- Trên tinh thần liên tục đổi mới, chương trình đào tạo của viện được bổ sung nhiều học phần mới mẻ, hiện đại như báo chí trên điện thoại di động, báo chí dữ liệu, tổ chức nội dung và sáng tạo siêu tác phẩm báo chí, đưa tin trong tình huống khẩn cấp, và các lĩnh vực báo chí chuyên biệt khác.
Tuy nhiên, thế mạnh của việc đào tạo báo chí ở Trường ĐH KHXH&NV là sinh viên của viện được tiếp cận và được truyền thụ những kiến thức cơ bản, nền tảng và sâu sắc nhất về các ngành KHXH&NV, những phông nền kiến thức quan trọng và quý báu giúp các nhà báo tương lai có thể nhận diện thấu đáo vấn đề và truyền tải thông tin đến công chúng một cách nhân văn nhất.
Không chỉ chú trọng đào tạo, viện cũng thực hiện nhiều nghiên cứu chuyên sâu, đề xuất kiến nghị chính sách với các cơ quan lãnh đạo, quản lý về báo chí, truyền thông.
Viện Đào tạo báo chí và truyền thông là một trong hai cơ sở đào tạo báo chí truyền thông lớn nhất ở Việt Nam hiện nay, đào tạo ba bậc từ cử nhân đến tiến sĩ ngành báo chí. Ngoài chương trình cử nhân báo chí, báo chí chất lượng cao, quan hệ công chúng, viện đào tạo ba chương trình thạc sĩ: thạc sĩ báo chí (định hướng nghiên cứu), thạc sĩ báo chí (định hướng ứng dụng) và thạc sĩ quản trị báo chí truyền thông.
Cần nhiều thực hành
* Nhà báo Trương Anh Ngọc (cựu sinh viên K39 khoa báo chí Trường ĐH KHXH&NV):
Cá nhân tôi mong muốn đào tạo báo chí cần dành nhiều thời lượng để sinh viên trao đổi, tranh biện, phản biện để phát triển tư duy. Ví dụ đợt bão lũ này giảng viên có thể đưa luôn vào nội dung học để sinh viên tranh luận, cùng thảo luận xem cách thức tác nghiệp thế nào, cùng trao đổi về vấn đề gây tranh cãi: tác động của thủy điện chẳng hạn.
* Nhà báo Vũ Thanh Hường (trưởng phòng sự kiện và nghệ thuật, ban giải trí Đài Truyền hình Việt Nam - cựu sinh viên K36 khoa báo chí Trường ĐH KHXH&NV):
Báo chí đang thay đổi chóng mặt, với mảng truyền hình thì còn gắn chặt với sự phát triển công nghệ, thiết bị thay đổi liên tục. Đương nhiên nền tảng lý thuyết là rất quan trọng nhưng sinh viên rất cần thực hành, ngoài ra còn cần được học cả tư duy phản biện, nhìn nhận một sự việc dưới nhiều góc độ.
Nhìn lại 30 năm phát triển, tôi thấy khoa báo chí trước đây, Viện Đào tạo báo chí và truyền thông ngày nay đã rất nỗ lực. Đội ngũ giảng viên bây giờ đều là những người có trình độ, giỏi và họ cũng rất hiểu những bất cập trong công tác đào tạo và có khát khao để thay đổi.
Máy... viết báo có thay thế nhà báo? Trên đường đi làm, tôi nghe mục 'Thành phố bình minh' trên chương trình phát thanh giao thông. Sinh viên báo chí thực hành tác nghiệp áp dụng các công nghệ mới tại Hội báo toàn quốc - ẢNH: PHAN KIỀN Điều đáng nói, tác giả kịch bản chương trình này không phải là nhà báo bằng xương bằng thịt, mà là trí...