Nhật Bản đối mặt tình trạng thiếu hụt gạo nghiêm trọng

Gạo là thành phần chính trong nhiều món ăn đặc trưng của Nhật Bản, nhưng hiện nay quốc gia này đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt gạo nghiêm trọng nhất trong nhiều thập kỷ.

Gạo Nhật Bản được bày bán tại siêu thị. Ảnh minh họa: Kyodo/TTXVN

Nhật Bản đã gặp khó khăn với việc thiếu gạo trong vài tháng gần đây do thời tiết xấu, lượng du khách tăng cao, và các chính sách hạn chế liên quan đến sản xuất lúa gạo của nước này.
Trong một báo cáo được công bố vào tuần trước, Bộ Nông nghiệp Mỹ nhận định trong suốt mùa Hè 2024, Nhật Bản đã phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt gạo. Kệ để gạo tại các siêu thị trống rỗng khi nhu cầu vượt quá sản lượng trong ba năm qua, khiến lượng gạo dự trữ giảm xuống mức thấp nhất trong hơn 20 năm. Bộ này cũng cho biết, người tiêu dùng đã tích trữ gạo nhiều hơn để chuẩn bị cho mùa bão và cảnh báo về động đất lớn ở Nhật Bản.
Trong tháng Tám, các siêu thị thường xuyên hết gạo trắng và các cửa hàng phải hạn chế mỗi người chỉ được mua một túi gạo. Đài NHK cho rằng một phần nguyên nhân của tình trạng thiếu hụt gạo là do lượng khách du lịch “đổ xô” đến Nhật Bản khiến nhu cầu mua gạo để chế biến các món ăn tăng cao. Trong tháng Tám, giá gạo đã lên tới 16.133 yen (112,67 USD)/bao 60 kg, tăng 3% so với tháng trước và cao hơn 5% so với đầu năm.
Theo số liệu của Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản Nhật Bản, trong tháng Sáu, lượng gạo dự trữ tư nhân của Nhật Bản đứng ở mức 1,56 triệu tấn, mức thấp nhất trong nhiều năm. Bên cạnh việc người dân Nhật Bản tích trữ thực phẩm trước các thảm họa tự nhiên, lượng du khách gia tăng cũng thúc đẩy nhu cầu của ngành dịch vụ ăn uống.
Theo ông Oscar Tjakra, nhà phân tích tại ngân hàng Rabobank, lượng gạo khách du lịch tiêu thụ đã tăng từ 19.000 tấn trong giai đoạn từ tháng 7/2022-6/2023, lên 51.000 tấn trong giai đoạn từ tháng 7/2023 -6/2024.

Ông Tjakra lưu ý mặc dù lượng gạo tiêu thụ của khách du lịch tăng hơn gấp đôi, nhưng vẫn tương đối nhỏ so với mức tiêu thụ gạo nội địa hàng năm của Nhật Bản với hơn 7 triệu tấn.
Ông Tjakra cho biết, sản lượng gạo tại Nhật Bản sụt giảm do nông dân trồng lúa lớn tuổi nghỉ hưu và ngày càng ít người trẻ chọn nghề này. Chuỗi nắng nóng và hạn hán trong nửa cuối năm ngoái cũng làm giảm sản lượng thu hoạch.
Ông Joseph Glauber, chuyên viên nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Chính sách Lương thực Quốc tế cho rằng chính sách về lúa gạo của Nhật Bản vẫn là yếu tố chính góp phần làm giảm nguồn cung ứng gạo.
Nhật Bản áp mức thuế 778% đối với gạo nhập khẩu nhằm bảo vệ nông dân trồng lúa trong nước. Dù Nhật Bản cam kết nhập khẩu tối thiểu khoảng 682.000 tấn gạo mỗi năm theo thỏa thuận với Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), lượng gạo này phần lớn không đến tay người tiêu dùng Nhật Bản mà chủ yếu được sử dụng trong chế biến và làm thức ăn cho gia súc.
Xuất khẩu gạo từ Nhật Bản cũng đã tăng gấp sáu lần từ năm 2014 đến năm 2022 lên gần 30.000 tấn.