Nhân tài Trung Quốc từ bỏ giấc mơ Mỹ, về nước làm ‘rùa biển’
Khi giấc mơ Mỹ bị mài mòn bởi cuộc sống xứ người, khát khao trở về cùng tương lai xán lạn ở quê nhà khiến du học sinh Trung Quốc chọn về nước.
ảnh minh họa
Nhiều năm trước, Wang Yi mang theo giấc mơ Mỹ rời Trung Quốc. Tốt nghiệp ĐH Princeton danh tiếng, anh đầu quân cho Google, sống trong căn hộ rộng rãi ở thung lũng Silicon.
Nhưng vào một ngày năm 2011, anh bỗng ngồi xuống nói chuyện với vợ về mong muốn trở về Trung Quốc. Wang đã chán công việc làm giám đốc sản phẩm cho gã khổng lồ tìm kiếm và khát khao tự mở công ty ngay tại quê nhà.
Tuy nhiên, việc thuyết phục rời bỏ California xinh đẹp để chuyển đến Thượng Hải sương mù không hề dễ.
“Chúng tôi vừa phát hiện tin cô ấy mang thai. Hai vợ chồng trải qua nhiều tuần khó khăn trước khi đưa ra quyết định. Cuối cùng, tôi cũng thuyết phục được vợ”, Wang Yi, một doanh nhân thành đạt ở tuổi 37, nhớ lại.
May mắn, canh bạc này không khiến vợ chồng Wang thất vọng. Tháng 7 năm ngoái, ứng dụng dạy học tiếng Anh Liulishou của anh đạt doanh thu 100 triệu USD. Wang trở thành một trong những cựu thành viên thung lũng Silicon thành công nhất tại Trung Quốc.
Wang Yi không phải là người duy nhất đưa ra quyết định khiến những ông lớn công nghệ như Facebook, Google hay Alphabet lo lắng.
Những nhân tài Trung Quốc học tập tại Mỹ trở về quê hương trở thành lực lượng quan trọng giúp các công ty nội địa vươn mình ra thế giới. Họ đồng thời đóng vai trò chủ chốt trong tham vọng thống trị kỷ nguyên công nghệ mới về trí tuệ nhân tạo (AI) và máy học của nước này.
Trước đây, phần lớn du học sinh Trung Quốc tại những trường danh tiếng cố bám lấy xứ cờ hoa sau khi tốt nghiệp. Ngày nay, thế hệ trẻ lại hướng tới cơ hội phát triển ở quê nhà khi nguồn vốn đầu tư mạo hiểm dồi dào hơn và chính phủ sẵn sàng chi tiền cho các nghiên cứu tiên tiến.
Số lượng du học sinh Trung Quốc về nước sau khi tốt nghiệp tăng nhanh chóng trong vòng 4 năm trở lại đây. Ảnh: Bloomberg.
“Ngày càng nhiều nhân tài muốn về nước vì Trung Quốc thực sự đang đà phát triển trong lĩnh vực đổi mới. Tất cả mới chỉ bắt đầu”, Ken Qui, chuyên gia săn chất xám đồng thời là người phụ trách mảng công nghệ của công ty tư vấn Spencer Stuart (Mỹ), nhận định.
Trở về nước sau thời gian học tập, làm việc ở nước ngoài, lực lượng tinh nhuệ này được gắn mác “rùa biển”. Các công ty danh tiếng trong nước như Tencent, Toutiao dần chiếm ưu thế trong cuộc chiến giành người tài với các ông lớn công nghệ ở Mỹ.
Ngoài Wang Yi, Qi Lu, cựu nhân viên Microsoft cũng lựa chọn về nước làm việc cho Baidu, phụ trách mảng AI, trở thành một trong những người trở về trứ danh nhất.
Qi Lu về nước đầu quân cho Baidu – “Google của Trung Quốc”. Ảnh: Bloomberg.
Sự ra đời của tập đoàn Alibaba là chất xúc tác cho lựa chọn của rất nhiều “rùa biển”. Năm 2014, gã khổng lồ thương mại điện tử này thành công, trở thành tập đoàn hàng đầu trong nước và là một trong số 10 công ty có giá trị nhất thế giới, sánh ngang Amazon.
Video đang HOT
Cùng với đó, chính sách hạn chế người nhập cư của Tổng thống Donald Trump cũng thúc đẩy quá trình người tài Trung Quốc về quê lập nghiệp.
Theo cuộc khảo sát 1.821 người do Trung tâm Trung Quốc & Toàn cầu hóa phối hợp trang tuyển dụng Zhaopin tiến hành năm 2017, công nghệ là lĩnh vực hút “rùa biển” nhất khi chiếm tới 15,5% tổng người trở về, tăng 10% so với năm 2015.
Số du học sinh, chủ yếu từ Mỹ, về nước năm 2016 là 432.500 người, tăng 22% so với năm 2013.
Cuộc chiến giành chất xám
Tuy nhiên, không phải ai cũng chọn rời bỏ thung lũng Silicon. Báo cáo của LinkedIn cho thấy trong số hơn 850.000 kỹ sư AI ở Mỹ, người Trung Quốc chiếm 7,9%, một con số khá cao khi người Trung chỉ chiếm chưa đến 1,6% dân số nước Mỹ. Số kỹ sư AI người Trung trong nước vẫn ít hơn ở Mỹ.
Ở khía cạnh khác, việc tìm kiếm người hồi hương thúc đẩy sự phát triển của ngành nhân sự.
Trong 3 năm qua, chuyên gia tuyển dụng Jay Wu đã tìm kiếm được hơn 100 kỹ sư cho các công ty Trung Quốc. Ông điều hành nhiều cộng đồng người Trung trên mạng trước khi đồng sáng lập công ty Global Career Path. Ông tận dụng WeChat để tạo nên mạng lưới du học sinh người Trung Quốc, mở đường cho sự trở về của họ.
Số người Trung Quốc làm việc tại Silicon khá lớn. Ảnh: Bloomberg.
Mặc dù chính sách quản lý Internet của chính quyền Bắc Kinh khiến không ít du học sinh băn khoăn, các ông lớn công nghệ nước này vẫn có 3 lợi thế để thu hút nhân tài: Tiền lương tăng nhanh chóng, cơ hội phát triển và cảm giác ở nhà.
Thị trường Internet Trung Quốc đang trong giai đoạn bong bóng, nhiều lần vượt mặt Mỹ. Một nhà khởi nghiệp nhận định việc thuê được kỹ sư AI mang lại lợi nhuận khoảng 30 triệu USD trong vòng 4 năm.
Công ty Trung Quốc cũng chủ động tìm đến những kỹ sư không muốn từ bỏ cuộc sống tiện nghi ở Mỹ bằng cách xây dựng phòng thí nghiệm tại thung lũng Silicon.
Đương nhiên, cơ hội nghề nghiệp vẫn phong phú hơn nếu nhân tài chọn về nước. Ngoài ra, dù biểu hiện tốt, kỹ sư gốc Trung vẫn vướng rào cản, khó thăng tiến khi làm việc tại Silicon. Người ta dùng thuật ngữ “tấm trần tre” để hình dung hiện tượng này.
“Ngày càng nhiều kỹ sư người Trung làm việc lâu năm ở Silicon xem xét đến việc đầu quân cho công ty nước nhà. Họ bắt đầu băn khoăn giữa ở lại hay trở về”, HansTung, quản lý tại công ty đầu tư GGV, cho biết.
Người Trung Quốc khó được giao vị trí quan trọng trong công ty lớn ở Mỹ. Ảnh: Bloomberg.
Con số 751 triệu người dùng Internet tại Trung Quốc quả thực có sức hấp dẫn lớn đối với kỹ sư người Trung ở hải ngoại. Họ vốn có tài và khát khao thử nghiệm ý tưởng mới, do đó, khó cưỡng lại sự cuốn hút từ kho dữ liệu cùng vốn đầu tư lớn tại quê nhà.
Năm 2010, Xu Wanhong hoàn thành chương trình tiến sĩ tại ĐH Carnegie Mellon và gia nhập Facebook. 5 năm sau, anh tình cờ gặp đoàn tham quan từ nhóm startup công nghệ UCAR từ Trung Quốc và bắt đầu trao đổi qua mạng rồi dần hướng về quê hương.
Hiện tại, Xu làm việc cho Kuaishou, công ty dịch vụ video trị giá khoảng 3 tỷ USD cách Bắc Kinh khoảng 20 km. Bản thân anh không khó đưa ra quyết định vì từ đầu, Xu Wanhong đến Mỹ để tìm kiếm những thử thách trong lĩnh vực công nghệ, hoàn toàn không chú trọng đến tiện nghi cuộc sống.
Với nhiều người khác, quyết định trở về liên quan lớn yếu tố con người. Dù phát triển đến đâu, công nghệ vẫn không thể xóa bỏ sự thật rằng Thượng Hải cách San Francisco đến 11 giờ bay cùng khoảng cách văn hóa khác biệt tồn tại giữa hai nơi.
Yang Shuishi lớn lên ở Trùng Khánh. Anh sang Mỹ, học cách chấp nhận lối sống ở đây với cái tên rất Tây – Seth. Yang có công việc mơ ước ở Microsoft trước khi chuyển qua Google và Facebook.
Đáng tiếc, dù chuyển đến đây, giấc mơ Mỹ vẫn không đủ khỏa lấp nỗi cô đơn trong anh. Sau một thời gian dài chịu đựng, Yang về nước.
“Tôi từng làm việc như một bánh răng trong cỗ máy khổng lồ, không có cơ hội để chiêm ngưỡng những bức tranh lớn hơn. Trong khi đó, bạn bè tôi về nước và được phép nghĩ tới những điều lớn lao như xu hướng xã hội, sự phát triển của nền kinh tế. Vì vậy, tôi về. Dù có thể sẽ tổn thọ 10 năm vì sự ô nhiễm ở quê nhà, tôi vẫn cảm thấy tốt hơn sống tha hương ở Mỹ”, Yang Shuishi tâm sự.
Theo Zing
Buôn hàng xách tay Australia, du học sinh Trung Quốc kiếm bộn tiền
Tận dụng tâm lý sính hàng ngoại của nhiều người Trung Quốc, du học sinh tại Australia đang làm giàu nhờ việc buôn hàng xách tay về nước.
Đang theo học tại một trong những trường đại học danh tiếng với học phí xếp vào hàng đắt đỏ nhất Australia, Alex Zhu, một du học sinh Trung Quốc, nghĩ ra cách để giảm bớt gánh nặng tài chính cho cha mẹ đang sống ở quê nhà Quảng Tây: buôn sữa bột công thức dành cho trẻ nhỏ và thực phẩm chức năng về nước, South China Morning Post đưa tin.
Cô sinh viên 23 tuổi tại trường đại học Quốc gia Australia khởi động kế hoạch kinh doanh từ tháng hai với công cụ tiếp thị duy nhất là quảng cáo sản phẩm trên WeChat, ứng dụng di động phổ biến tại Trung Quốc cho phép người dùng chat bằng video, âm thanh hoặc văn bản.
Sau 7 tháng kinh doanh, hiện mỗi tháng Zhu kiếm được 800 USD-1.500 USD. Và cô sinh viên này dự định sẽ tiếp tục buôn hàng xách tay từ Australia về Trung Quốc trong thời gian du học tại đây.
Zhu chỉ là một trong số khoảng 110.000 sinh viên Trung Quốc tại Australia đang kiếm tiền bằng cách buôn hàng hóa về nước theo nhu cầu của khách hàng. Các du học sinh này tự gọi mình là daigou hay đại lý buôn hàng. Ước tính nếu mỗi daigou chỉ cần kiếm được 8 USD mỗi tuần, tổng doanh thu năm của hình thức kinh doanh này lên tới gần 45 triệu USD.
Đáp ứng tâm lý sính ngoại
Uki Shao, du học sinh Trung Quốc tại Australia, tại căn hộ ở ngoại ô Melbourne. Ảnh: New York Times.
Các daigou Trung Quốc thế hệ đầu tiên chuyên xách các sản phẩm xa xỉ như túi xách hàng hiệu từ châu Âu về bán cho tầng lớp trung lưu ở trong nước. Những năm gần đây, trọng tâm đã chuyển sang Australia, khi số du học sinh Trung Quốc tại đây tăng mạnh và người tiêu dùng Trung Quốc ngày càng lo lắng về chất lượng hàng hóa nội địa.
"Mua sắm giúp người khác giống như mua sắm cho bản thân mình vậy. Nó mang lại niềm vui cho tôi", Uki Shao, sinh viên 18 tuổi, chuyên buôn bán các loại trang sức hiệu Pandora, phụ kiện Michael Kors và mỹ phẩm Aesop. Cô cho biết thách thức lớn nhất của nghề là thuyết phục được khách hàng tin cô bán hàng thật. "Đôi khi, tôi phải quay video và đăng lên WeChat để chứng minh mình đang ở Australia mua hàng", Shao nói.
Theo Alex Zhu, khách hàng đặt cô mua đồ vì họ tin tưởng vào chất lượng hàng hóa chứ không phải họ ham giá rẻ.
Cho dù Zhu thường chỉ lấy lãi 10-20% trên giá gốc của sản phẩm, thấp hơn nhiều so với tỷ lệ 40% mà những người khác rao bán, theo cô, khách hàng mua đồ xách tay chủ yếu vì đặt niềm tin vào người bán và chất lượng hàng hóa.
"Người Trung Quốc thường không tin các công ty lớn, họ tin bạn bè thân quen hơn", Zhu tiết lộ, "Chính vì vậy công việc kinh doanh của tôi chỉ có thể phát triển qua mạng lưới bạn bè và người thân".
Ngành kinh doanh béo bở
Theo một số nhà phân tích, các daigou đã gửi tổng cộng 600 triệu USD hàng hóa về Trung Quốc trong năm 2016, theo New York Times. Kinh doanh hàng hóa xách tay đang góp phần thúc đẩy thương mại giữa Trung Quốc và Australia tăng trưởng. Trung Quốc, nền kinh tế với quy mô 1,3 tỷ dân, hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Australia.
"Chỉ thông qua mạng lưới của các daigou, một thị trường mới dành cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ đang hình thành", Peter Cai, một chuyên gia tư vấn của Học viện Lowy ở Sydney bình luận.
Du học sinh Trung Quốc ở Australia cho biết, cứ 10 người trong số họ thì đã có 8 người làm daigou. Đa phần mua và chuyển hàng hóa về nước theo yêu cầu của người quen. Tuy nhiên, ngày càng có nhiều các đại lý hàng xách tay lớn phát triển thành các doanh nghiệp xuất khẩu chuyên nghiệp.
Joshua Zhou và vợ Lyn Zheng là người sáng lập công ty AuMake chuyên cung cấp hàng hóa Australia cho người tiêu dùng Trung Quốc. Ảnh: SCMP.
Doanh thu hàng năm của AuMake, một công ty chuyên cung cấp hàng hóa cho thị trường Trung Quốc, có trụ sở ở thành phố Sydney, lên tới hơn 10 triệu USD. Vừa bán lẻ vừa bán buôn, AuMake tiếp cận cả khách hàng cá nhân lẫn các cửa hàng với tham vọng "hợp nhất hóa thị trường hàng xách tay nhỏ lẻ và manh mún" ở Trung Quốc. AuMake chuẩn bị niêm yết cổ phiếu trên sở giao dịch chứng khoán Australia vào tháng 10 tới.
"Mỗi người Trung Quốc ở Australia là một đại lý bán hàng xách tay", chủ công ty Joshua Zhou nhận xét.
Zhou và vợ Lyn Zheng cùng thành lập AuMake và muốn biến công ty của họ thành điểm trung chuyển hàng hóa và cánh cổng để doanh nghiệp Australia bước vào thị trường Trung Quốc.
Hiện nay, AuMake chiếm khoảng 5% nguồn cung sữa bột công thức và thực phẩm chức năng từ Sydney vào Trung Quốc. Họ hy vọng trong một vài năm tới con số này sẽ tăng lên tới 50%.
Giám đốc điều hành AuMake, Keong Chan, cho biết thiếu sự hỗ trợ của đại lý nhập hàng xách tay daigou, các nhãn hàng Australia gặp nhiều khó khăn khi cố gắng thâm nhập thị trường Trung Quốc.
Công ty sản xuất các sản phẩm từ sữa A2 Milk chỉ là một trong số nhiều công ty của Australia và New Zealand tận dụng mạng lưới daigou để tiếp cận thị trường tỷ dân. A2 Milk đạt lợi nhuận kỷ lục trong năm tài khóa kết thúc vào tháng 6 vừa qua. Theo công ty, khoản lợi nhuận 64 triệu USD là nhờ doanh thu tăng vợt 56% so với với năm trước đó sau khi lãnh đạo công ty ra quyết sách mở rộng kênh phân phối hàng hóa qua daigou.
"Chúng tôi tin rằng đây là một cách rất hữu hiệu để đáp ứng nhu cầu của khách hàng và để quảng bá sản phẩm cũng như thương hiệu của chúng tôi", Peter Nathan, giám đốc điều hành của A2 Milk tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương, nhận định. "Kết quả kinh doanh cho thấy daigou sẽ tiếp tục là kênh phân phối quan trọng trong tương lai".
Các nhà phân tích đưa ra ví dụ về một công ty sản xuất sữa bột công thức ở Tasmania phía nam Australia đã cố "hất cẳng" các đại lý xách tay và cuối cùng chịu thua lỗ khi bị hàng loạt daigou trả đũa bằng cách tẩy chay.
"Các daigou mới là người chiếm được lòng tin của khách hàng, không phải là các doanh nghiệp", theo giáo sư Stuart Orr tại trường đại học Kinh doanh Deakin ở Melbourne.
Tuy nhiên giáo sư Orr cũng cảnh báo những nguy cơ của hình thức thức phân phối hàng hóa qua mạng lưới daigou.
"Những mạng lưới kiểu như thế này không ổn định, không có hợp đồng, không thỏa thuận, cũng chẳng có cơ sở hạ tầng vật chất hay bất cứ thứ gì hữu hình đi liền với nó. Nó có thể thay đổi rất nhanh".
Theo chuyên gia phân tích đầu tư Alan Edmunds, các doanh nghiệp Australia không hiểu thị hiếu và nhu cầu của khách hàng Trung Quốc, tạo điều kiện cho các đại lý buôn hàng xách tay phát triển. "Dù có hàng hóa tốt, nhiều công ty Australia vẫn vật lộn vì họ không hiểu thị trường", ông cho hay.
Các nhà phân tích nhận định cho đến khi các công ty của hai nước thỏa mãn được cơn khát hàng Australia của người Trung Quốc, mạng lưới daigou, mới chỉ ở giai đoạn ban đầu, sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ.
An Hồng
Theo VNE
Công ty Trung Quốc mua suất du học Mỹ cho khách hàng Công ty du học Trung Quốc trả tiền để cán bộ tuyển sinh Mỹ tư vấn cho khách hàng về cách ứng tuyển, hỗ trợ sinh viên sửa bảng điểm hay viết luận hộ. Theo Business Insider, 8 nhân viên cũ của Tập đoàn Quản lý Giáo dục Dipont ở Thượng Hải, Trung Quốc, tiết lộ công ty này chi trả hàng nghìn...