Nhà Trắng quay lại ‘nhiệm vụ chưa hoàn thành’ Covid-19

Phó tổng thống Mike Pence không thể im lặng lâu hơn nữa. Ông sợ việc ngừng họp báo của đội chống Covid-19 nhiều tuần qua đã góp phần tăng số ca nhiễm.

Giọng điệu của Pence thay đổi rất nhiều, từ nhiệt tình ủng hộ kế hoạch mở cửa nền kinh tế của Trump sang khen ngợi các thống đốc vì dừng mở cửa hôm 29/6. Thay đổi đã cho thấy thách thức của ông trong vai trò phó tổng thống Mỹ. Mike Pence vừa phải đảm bảo tương lai chính trị cho Trump và ông, bằng cách thuyết phục cử tri bỏ phiếu với lời cam kết khôi phục nền kinh tế, vừa phải đảm bảo có cách phản ứng phù hợp với giai đoạn mới của đại dịch.

Nhiều quan chức Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Mỹ từng quan ngại với các thông điệp lạc quan gần đây của Pence về Covid-19. Nó có thể khiến người Mỹ hiểu nhầm về mối đe dọa thực sự của Covid-19.

“Chúng ta đang giành phần thắng trong cuộc chiến chống kẻ thù vô hình này”, Pence nói trong bài bình luận trên Wall Street Journal hôm 16/6, cáo buộc truyền thông đã thổi phồng cảm giác hoảng loạn về số ca nhiễm tăng giữa lúc Mỹ mở cửa nền kinh tế.

Pence vẫn dành thời gian trong buổi họp báo hôm 26/6 để nói về bước tiến của Mỹ trong cuộc chiến chống nCoV và bảo vệ “quyền lập hiến” cho phép tụ tập đông người, như sự kiện vận động tranh cử của Trump tại Tulsa, bang Oklahoma hôm 20/6, với tỷ lệ nhỏ người đeo khẩu trang.

Nhưng buổi họp báo cũng cho thấy Pence đã thay đổi việc xem nhẹ mối đe dọa của nCoV. Trong chuyến thăm nhà thờ ở Texas hôm 28/6, Pence đã khẳng định tầm quan trọng của khẩu trang trong ngăn lây nhiễm. “Đó là ý tưởng tốt”, ông nói.

Phó tổng thống Mike Pence phát biểu tại cuộc họp báo về Covid-19 ở Nhà Trắng, hôm 26/6. Ảnh: NYTimes.

Quan điểm ủng hộ khẩu trang của Pence đã nhanh chóng nhận được khen ngợi từ nhiều người trong chính quyền Trump. Một quan chức cấp cao nói đây là “bước đi đúng hướng mà Tổng thống Trump nên làm theo”.

Anne Schuchat, phó giám đốc của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) nhận xét rằng “chúng ta cần nhận được sự đồng tình của mọi người về vấn đề này”, trong cuộc hội thảo trực tuyến do Tạp chí Hiệp hội Y khoa Mỹ tổ chức hôm 29/6.

6 bang gồm Texas, Florida, Idaho, Tennessee, Utah và Georgia đều ghi nhận số ca nhiễm mới trong ngày cao nhất hôm 27/6.

“Ngày càng có nhiều ca nhiễm hơn. Số ca nhập viện cũng tăng lên ở một số nơi và rất nhanh bạn sẽ ghi nhận nhiều ca tử vong hơn”, Anthony Fauci, một trong số chuyên gia hàng đầu của nhóm phản ứng Covid-19, nói trong buổi họp báo hôm 26/6.

“Chúng ta phải hành động và cá nhân mỗi người phải hành động có trách nhiệm”, Alex Azar, Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Mỹ, trả lời phỏng vấn đài NBC hôm 28/6.

Tuy nhiên, nhiều quan chức cấp cao Nhà Trắng vẫn chưa tìm được tiếng nói chung về biện pháp đối phó với làn sóng ca nhiễm mới trên khắp nước Mỹ. Một số quan chức, bao gồm trợ lý y tế, tin rằng chính phủ cần cung cấp cho người Mỹ thông tin thường xuyên về các biện pháp an toàn, cũng như cập nhật về ca nhiễm mới.

Nhiều trợ lý khác khẳng định Nhà Trắng cần tiếp tục kế hoạch mở cửa kinh tế, bất kể tình hình Covid-19 như thế nào. Họ không ủng hộ các cuộc họp báo hàng ngày về Covid-19 hoặc sự xuất hiện quá nhiều của các quan chức như Fauci, vì cho rằng nó khiến mọi người lo lắng và làm xáo trộn cuộc sống trong những tháng tới.

Số ca nhiễm mới tăng mạnh cũng khiến nhiều thành viên đảng Cộng hòa chuyển sang ủng hộ ý tưởng đeo khẩu trang nơi công cộng hoặc dùng vải che mặt. Phó tổng thống Pence, thượng nghị sĩ John Cornyn, điều phối viên phản ứng Covid-19 của Nhà Trắng Deborah Birx, Bộ trưởng Phát triển Nhà ở và Đô thị Mỹ Ben Carson đều đeo khẩu trang trong chuyến thăm Texas hôm 28/6.

Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mỹ Mitch McConnell hôm 29/6 cũng lên tiếng ủng hộ. “Đeo khẩu trang không chỉ bảo vệ bản thân chúng ta, mà còn bảo vệ mọi người mà chúng ta tiếp xúc”, McConnell nói.

Trong cuộc trao đổi giữa Pence và các thống đốc hôm 29/6, Abbott chỉ ra hai nguyên nhân dẫn tới số ca nhiễm và nhập viện tăng vọt ở Texas: cho phép các lễ hội tổ chức nhân dịp kỷ niệm Ngày Chiến sĩ trận vong hồi cuối tháng 5 và quyết định mở cửa quán bar. Thống đốc Arizona Doug Ducey cũng cho biết số ca nhiễm tăng do nhiều nhà hàng, phòng tập gym và các ngành công nghiệp không thiết yếu mở cửa kinh doanh trở lại trong tháng 5 và đầu tháng 6.

Covid-19 bùng phát trở lại ở miền nam cũng khiến nhiều bang khác, như New Jersey, dừng kế hoạch cho phép phục vụ khách ngồi trong nhà hàng. Đây là dấu hiệu cho thấy nỗi lo lắng Covid-19 đã giáng đòn vào hy vọng mở cửa của nhiều lãnh đạo bang.

Trong cuộc họp của nhóm phản ứng Covid-19 hôm 26/6, Kellyanne Conway, cố vấn Tổng thống và là người phụ trách chiến dịch tranh cử của Trump năm 2016, nói với các trợ lý rằng chính quyền cần xác định rõ ưu tiên đối với người dân Mỹ, liệu rằng việc mở lại quán bar ở Texas hay Florida vào mùa hè này, hoặc việc mở cửa trường học vào mùa thu này có thực sự quan trọng hay không.

Thành viên nhóm phản ứng Covid-19 của Nhà Trắng đã dành phần lớn cuộc nói chuyện với các thống đốc để tìm hiểu nguyên nhân khiến số ca nhiễm tăng vọt. Dù Trump tiếp tục cho rằng tăng xét nghiệm là lý do chính khiến số ca nhiễm tăng, Pence thừa nhận thực tế đây không phải lý do duy nhất. Thay vì ủng hộ theo đuổi kế hoạch mở cửa, Pence hôm 29/6 khen ngợi nhiều thống đốc đã nhanh chóng ban hành hướng dẫn về Covid-19 mới cho người dân hoặc dừng kế hoạch mở cửa.

Hồ Ozarks, bang Missouri chật kín người hồi cuối tháng 5. Ảnh: NYTimes.

Một quan chức cấp cao nói chiến dịch tranh cử của Trump đang lo lắng theo dõi dữ liệu về Oklahoma, để xem liệu sự kiện của Tổng thống hôm 20/6 với 6.200 người tham dự có khiến tăng số ca nhiễm mới.

“Rõ ràng có sự thừa nhận số ca nhiễm mới đang gia tăng”, một người biết rõ về cuộc nói chuyện với các thống đốc hôm 29/6 nói và thêm rằng đây “lần đầu tiên” quan chức chính quyền Trump thừa nhận việc mở cửa dần dần sẽ an toàn hơn kế hoạch vội vã của Trump.

Chính quyền Trump cũng đang xem lại các hướng dẫn y tế mới giúp các bang giảm thiểu nguy cơ bùng phát dịch, trong đó tập trung vào các cảnh báo về tụ tập đông người và khuyến nghị đeo khẩu trang hoặc dùng vải che mặt. Hướng dẫn mới dự kiến được công bố vào dịp kỷ niệm quốc khánh Mỹ 4/7.

Ngoài ra, Phó tổng thống Mỹ cũng quyết định nối lại họp báo về Covid-19 sau nhiều tuần gián đoạn từ hồi đầu tháng 5. Ông và nhiều quan chức y tế lo ngại rằng thiếu thông tin cập nhật về đại dịch có thể là nguyên nhân dẫn tới số ca nhiễm tăng.

Tuy nhiên, không giống các cuộc họp báo trước đây, khi nhiều quan chức kinh tế cũng góp mặt để thúc đẩy dỡ bỏ lệnh cấm kinh doanh không thiết yếu và tán thành cách làm của Tổng thống Trump, buổi họp báo hôm 26/6 hầu như chỉ tập trung vào các ổ dịch bùng phát gần đây và khuyến khích người Mỹ thực hiện các biện pháp hạn chế, cách biệt cộng đồng.

Dù Pence vẫn khá lạc quan rằng Mỹ đã chuẩn bị tốt để đối phó với ổ dịch mới và bác bỏ nhiều lo ngại về lịch trình vận động tranh cử của Tổng thống, ông chưa từng can thiệp khi các quan chức y tế đưa ra đánh giá về tình hình của đại dịch.