Nhà thơ Nguyễn Duy: “Tôi bất ngờ vì tác phẩm được đưa vào đề thi THPT quốc gia”
Sau khi có đề thi THPT quốc gia 2018 môn Ngữ văn, nhà thơ Nguyễn Duy cho biết, mình nhận được nhiều tin nhắn và điện thoại của bạn bè đồng nghiệp. Ông cũng rất vui vì bài thơ “Đán.h thức tiềm lực” có trích đoạn được đưa vào đề thi THPT năm nay.
Trao đổi với PV Dân trí ngay sau khi kết thúc môn thi Ngữ văn, nhà thơ Nguyễn Duy cho hay: “Trước đây, các đề thi thường đưa ra chủ nghĩa anh hùng cách mạng hoặc vẻ đẹp của thiên nhiên nhưng đề tài này khá mới và bất ngờ với tôi.
Việc ra đề thi theo hướng mở thế này, tôi nghĩ rất nên làm. Chúng ta không “nhồi sọ” nhưng chắc chắn phải nhắc đi nhắc lại với giới trẻ về trách nhiệm với tổ quốc và trong chừng mực nào đó, không nên né tránh nữa mà đặt thẳng trách nhiệm công dân với cộng đồng và xã hội, nhất là giới trẻ.
Sau khi có đề thi, nhiều bạn bè, đồng nghiệp cũng nhắn tin và gọi điện cho tôi bởi nhiều người vui vì xu hướng cởi mở đã được biểu hiện qua cách ra đề thi này”.
Nhà thơ Nguyễn Duy, tác giả khổ thơ được trích đưa vào đề thi Ngữ văn THPT quốc gia 2018 (Ảnh: Mai Châm)
Nói về xuất xứ bài thơ, ông cho hay, sau chiến tranh, nền kinh tế quốc gia “tụt dốc theo chiều rơi thẳng đứng” (chữ của nhà thơ Tố Hữu -Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng lúc bấy giờ), lại thiếu gạo, lại đứt bữa, lại thấy người ăn mày đầy đường, lại ăn độn đủ cả sắn, ngô, khoai, bo bo, mì sợi, mì bột, mì hột.
“Nhà tôi bắt đầu nuôi lợn trên lầu ba, nâng con lợn lên ngang tầm thời đại…Từng chút, từng chút, ý tứ bài thơ “Đán.h thức tiềm lực” tượng hình dần trong tâm trí tôi”, nhà thơ Nguyễn Duy cho hay.
Ông nhớ lại, đến đầu năm 1980 bài thơ mới “ngọ nguậy” nở thành từng con chữ trên giấy. Đến khoảng đầu thu năm 1982, khi ông Võ Văn Kiệt chuẩn bị thôi giữ chức Bí thư Thành ủy để ra Hà Nội làm Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng kiêm Chủ nhiệm Ủy ban Kế hoạch Nhà nước, ông Nguyễn Quang Sáng chợt nảy sáng kiến họp mặt vài anh em bạn ruột (ngay tại căn hộ lụp xụp của ông trong khu tập thể 194 B Nam Kỳ Khởi Nghĩa) để mời ông Sáu Dân đến…chơi!.
Video đang HOT
Đề thi môn Ngữ Văn, kỳ thi THPT quốc gia 2018.
“Quý trọng ông Sáu Dân, chúng tôi mời ông li rượu đế và để tâm sự. Không ngờ ông Sáu Dân nhận lời.
Hôm đó có nhà văn Nguyễn Quang Sáng, nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, Trần Long Ẩn, nhà thơ Nguyễn Bá (từ Cần Thơ lên) và tôi cùng với ông Sáu Dân.
Ông Nguyễn Quang Sáng thì nói chuyện viết lách. Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn vừa hát tình ca vừa góp ý với lãnh đạo thành phố về vấn đề… ẩm thực. Còn tôi, kính tặng anh Sáu Dân bài thơ vừa ráo mực, bài “Đán.h Thức Tiềm Lực”, nhà thơ Nguyễn Duy nhớ lại.
Được biết sau cuộc đọc thơ đó, nhà thơ Nguyễn Duy đưa bài “Đán.h thức tiềm lực” đi đọc và “tán phát” ở nhiều nơi. Có nơi đón nhận nhiệt liệt, mời đọc, cho phát hành bài thơ bằng băng ghi âm hoặc bản in rô-nê-ô. Tuy nhiên, cũng có nơi chưa đón nhận.
Do vậy, bài thơ xuất hiện muộn hơn trên mặt báo và sách. Lần đầu tiên “Đán.h thức tiềm lực” được in là in trên tờ Văn Nghệ Đồng Nai do nhà thơ Xuân Sách làm tổng biên tập, số tháng 12/1984.
Chia sẻ thêm về cảm xúc sau khi bài thơ này được đưa trích đoạn vào đề thi Ngữ văn, kỳ thi THPT quốc gia 2018, nhà thơ Nguyễn Duy cho rằng không nghĩ những người làm chương trình lại đưa trách nhiệm của văn chương trước tình hình hiện tại của xã hội và đất nước như vậy. Đó cũng là mối liên hệ giữa nghệ thuật, văn chương với cuộc sống.
Mỹ Hà
Theo Dân trí
Đề thi Ngữ văn THPT quốc gia 2018 hỏi về "Đán.h thức tiềm lực"
Đề thi THPT quốc gia năm 2018 môn Ngữ văn, nhiều thí sinh nhận định khá khó, có vẻ lệch tủ như hỏi về đoạn trích "Đán.h thức tiềm lực" và "Chiếc thuyền ngoài xa", " Hai đứ.a tr.ẻ"...
Đề thi môn Ngữ văn THPT quốc gia 2018 như sau:
Kết thúc môn Ngữ Văn, tại Cụm thi số 28 Nghệ An, có nhiều thí sinh làm bài tốt nhưng cũng có nhiều thí sinh làm bài chưa đạt vì có nhiều câu khó.
"Đề thi năm nay có nhiều câu khó. Phải làm hết mới có điểm cao, em làm cũng chưa được tốt lắm", em Lê Đức Anh - học sinh Trường THPT Nguyễn Trường Tộ thi vào Bưu chính Viễn Thông điểm thi Trường THPT chuyên Phan Bội Châu chia sẻ.
Em Lê Quốc Huy, thí sinh tại điểm thi Trường PTDTNT Nơ Trang Long (TX. Gia Nghĩa) cho biết: "Đề ra vừa sức, không đán.h đố học sinh, phần thú vị nhất là nghị luận xã hội, yêu cầu thí sinh viết khoảng 200 chữ nêu ý kiến bản thân về việc phát triển tiềm lực của đất nước.
Là một trong những thí sinh hoàn thành bài thi sớm, Nguyền Thị Tường Vi, thí sinh sinh tại điểm thi Trường THPT Chu Văn An (Gia Nghĩa) đán.h giá, đề thi năm nay có cấu trúc đề thi thiên về xã hội, tức là phải am hiểu về thời sự. "So với đề thi năm ngoái, em thấy có tính phân loại cao hơn, độ khó cao hơn. Em ước tính, làm được khoảng 80% đề thi yêu cầu", n.ữ sin.h chuyên văn tỉnh Đắk Nông cho hay.
Bài thơ "cũ" nhưng đã "chạm tới" những trăn trở suy ngẫm của hiện đại
Nhận định đề thi môn Ngữ văn, giáo viên tổ Ngữ Văn của Hệ thống giáo dục Học Mãi cho rằng, nhìn một cách tổng quan, đề thi có những đối mới, điều chỉnh, không tạo ra lối mòn nhưng vẫn còn rất nhiều băn khoăn về cách đặt vấn đề trong nội dung đề thi. Cụ thể như sau:
Vấn đề đọc hiểu đưa ra một vấn đề trong bài thơ "Đán.h thức tiềm lực" - một đoạn thơ từ thập kỉ 80 không chỉ giữ được tính thời sự mà còn có thể "chạm tới" những trăn trở suy ngẫm của con người thời hiện đại với tiềm lực và thực tế phát triển của đất nước.
Cụm từ lệnh trong câu 4 "có còn phù hợp với..." là một câu lệnh có vấn đề ("vấn đề" không phải lúc nào cũng là tiêu cực) bởi xét đơn thuần ở tính logic của câu hỏi thì đây là một câu lệnh có tính định hướng khiến học sinh có thể nhận ra ý nghĩa phủ định/phản biện với quan điểm của tác giả trong đoạn thơ "ta ca hát.../tiềm lực còn ngủ yên".
Tuy nhiên, câu hỏi sẽ phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh trong tư duy, đúng tính chất câu hỏi mở nếu xóa bỏ từ "còn" trong câu lệnh - học sinh sẽ được phép trình bày những suy nghĩ của mình một cách chủ động nhất mà không phải băn khoăn đến yếu tố "định hướng".
Bên cạnh đó, vấn đề nghị luận trong câu làm văn số 1 có mối quan hệ hữu cơ chặt chẽ với chủ đề của ngữ liệu Đọc hiểu; và thay vì chủ đề "đán.h thức tiềm lực" hướng tới cộng đồng thì đề bài đã đặt ra vấn đề sứ mệnh đán.h thức tiềm lực đất nước của mỗi cá nhân trong cuộc sống hiện nay - và yêu cầu nghị luận ấy hướng tới mỗi thí sinh trong bài làm của mình. Yêu cầu đề bài rất cụ thể về hình thức là 1 đoạn văn; nội dung là trình bày suy nghĩ về sứ mệnh - đó là một nội dung rất cụ thể hướng về cách thức/giải pháp/bài học.
Câu 2 phần NLVH đã đề cập đến những vấn đề cơ bản nhất của truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa và Hai đứ.a tr.ẻ của Thạch Lam giúp thể hiện được những thông điệp tư tưởng và nghệ thuật, đem đến giá trị nhân đạo sâu sắc cho tác phẩm.
Tuy nhiên, cách diễn đạt vấn đề nghi luận lại vi phạm vào tiêu chí logic khi các hình ảnh đối lập trong cả 2 tác phẩm đều không đặt cùng trên một hệ quy chiếu: khi tạo ra mối quan hệ so sánh đối chiếu giữa chiếc thuyền và gia đình hàng chài; giữa phố huyện và đoàn tàu...Sự thiếu logic đó sẽ làm giảm tính mạch lạc, tính hệ thống trong việc triển khai các luận điểm bài làm của học trò.
Nhật Hồng (tổng hợp)
Theo Dân trí
Giáo viên nổi tiếng gợi ý giải môn Ngữ văn kỳ thi THPT quốc gia 2018 Thầy giáo Trịnh Quỳnh, Giáo viên Ngữ văn, Trường THPT Lương Thế Vinh, Nam Định- người sở hữu hơn nửa triệu thành viên với lượng tương tác tốt fanpage Học văn - Văn học, gửi đến Dân trí gợi ý bài giải môn Ngữ văn, kì thi THPT quốc gia 2018. I. Đọc hiểu Câu 1: Bài thơ được viết theo thể thơ...