Nguyên nhân bầu trời Texas đen kịt bất thường trong bão tuyết lịch sử

Các nhà máy lọc dầu lớn nhất nước Mỹ đã thải hàng tấn chất thải ô nhiễm ra bầu trời Texas trong tuần qua, trong bối cảnh nhiều cơ sở lọc hóa dầu trong khu vực đang nhanh chóng đóng cửa sản xuất do thời tiết lạnh giá.

Một sĩ quan cảnh sát lái xe qua một nhà máy lọc dầu ở khu công nghiệp phía đông ở Pasadena, Texas, Mỹ hồi tháng 9/2018. Ảnh: Reuters

Theo hãng tin Reuters (Anh), một khối khí lạnh Bắc Cực đã tràn xuống một số khu vực rộng lớn nước Mỹ, gây ra thời tiết giá lạnh kỷ lục, cướp đi sinh mạng của ít nhất 20 người và gây mất điện cho trên 4 triệu dân tại bang Texas, trong giai đoạn cao điểm.

Hiện tượng thời tiết cực đoan cũng đã ảnh hưởng tiêu cực đến việc sản xuất điện và khí đốt tự nhiên, cắt đứt các nguồn cung cần thiết để vận hành các nhà máy dọc vùng duyên hải Vịnh Mexico của nước Mỹ.

Việc tạm ngừng hoạt động khiến các nhà máy lọc dầu phải cho đốt cháy khí thải và thải ra môi trường để tránh thiệt hại cho các cơ sở chế xuất của họ. Điều này khiến khói đen bao phủ khắp bầu trời miền đông Texas, có thể nhìn rõ từ cách xa hàng km.

Bà Jane Williams, Chủ tịch Nhóm Không khí sạch Quốc gia của Câu lạc bộ Sierra cho biết điều này có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng. Bà nói rằng các cơ quan quản lý của Mỹ phải thay đổi chính sách cho phép “lượng khí thải khổng lồ này thải ra mà không bị trừng phạt.”

Theo đó, 5 nhà máy lọc dầu lớn nhất của Mỹ đã thải ra gần 170 tấn chất thải ô nhiễm, bao gồm benzen, carbon monoxide, hydrogen sulfide và sulfur dioxide, theo dữ liệu sơ bộ được cung cấp cho Ủy ban Chất lượng Môi trường Texas (TCEQ).

Tập đoàn Năng lượng Valero cho biết trong một hồ sơ gửi TCEQ rằng họ đã thải ra gần 40 tấn khí thải trong vòng 24 giờ bắt đầu vào ngày 15/2 từ nhà máy lọc dầu ở Port Arthue, bang Texas với lý do giá lạnh kinh hoàng và sự gián đoạn trong các dịch vụ tiện ích.

Tập đoàn Năng lượng Valero đã thải ra gần 40 tấn khí thải trong vòng 24 giờ bắt đầu vào ngày 15/2. Ảnh: Reuters

Nhà máy lọc dầu Port Arthur cũng đã thải ra gần 60 tấn khí thải trong khoảng thời gian từ 15/2 đến 18/2. Lượng khí thải này cao gấp 3 lần so với lượng khí thải vượt mức mà hãng này đã khai báo với Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ trong cả năm 2019.

Nhà máy lọc dầu Galveston Bay của Marathon Petroleum Corp đã thải gần 7 tấn khí thải trong chưa đầy 5 giờ hôm 15/2, tương đương 10% tổng lượng phát thải trên mức cho phép vào năm 2019.

Exxon Mobil Corp cho biết Nhà máy Baytown Olefins của họ đã thải ra gần 1 tấn benzen và 68.000 tấn carbon monoxide, viện dẫn lý do tạm dừng “nhiều cơ sở chế xuất và sử dụng an toàn hệ thống xử lý khí thải”.

Exxon đã đổ lỗi cho việc đóng cửa 2 nhà máy lọc dầu ở Texas do thời tiết băng giá và mất nguồn cung cấp khí đốt tự nhiên. Một phát ngôn viên cho biết các nhà máy hóa dầu của họ ở Texas và Louisiana đã cung cấp 560 megawatt cho các cộng đồng địa phương, giúp cung cấp điện cho khoảng 300.000 hộ dân.

Valero và Motiva hiện chưa trả lời yêu cầu bình luận.

“Chúng tôi sẽ không đưa ra bình luận nào về hoạt động của mình ngoài hồ sơ của chúng tôi. Tuy nhiên, tôi có thể nói rằng sự an toàn của công nhân, người dân sống quanh nhà máy và môi trường là những ưu tiên hàng đầu của chúng tôi khi vận hành các cơ sở của mình”, Jamal Kheiry, phát ngôn viên của Marathon cho biết.

Số liệu cuối cùng về lượng ô nhiễm sẽ được đệ trình lên tiểu bang trong 2 tuần tới.

Nhà máy lọc dầu Exxon Mobil ở Baytown, bang Texas, Mỹ. Ảnh: Reuters

Việc đốt khí thải dự kiến sẽ diễn ra cả tuần khi các nhà máy lọc dầu chưa quay lại hoạt động.

“Chúng tôi có 6 – 7 hệ thống xử lý khí thải hoạt động một lúc. Việc xử lý khí thải vẫn đang được tiến hành”, Hilton Kelly, người sống ở Port Arthur, nơi có các nhà máy lọc dầu của Motiva, Valero và Total SE, chia sẻ hôm 19/2.

Sharon Wilson, một nhà nghiên cứu tại nhóm vận động Earthworks, cho biết việc phát thải gây ô nhiễm này rất đáng báo động, một phần là do “không có mức an toàn về phơi nhiễm benzen đối với con người”.

Dữ liệu của tiểu bang cho thấy việc các nhà sản xuất dầu và khí đốt đang đốt khí methane trong tuần qua “chỉ làm mọi thứ tồi tệ hơn “. Lẽ ra, điều đó có thể được ngăn chặn” bằng các biện pháp hợp lý hơn.

Theo dữ liệu của TCEQ, các công ty dầu khí ở Texas đã đệ trình 174 thông báo về việc ô nhiễm vượt quá mức cho phép trong khoảng thời gian từ ngày 11/2 đến ngày 18/ 2, gấp 4 lần so với tuần trước đó.

Theo dữ liệu của TCEQ được phân tích bởi nhóm vận động Môi trường Texas, tổng mức ô nhiễm tại các nhà máy trong khu vực Houston trong thời gian lạnh giá lên tới khoảng 350 tấn, chiếm khoảng 3% tổng lượng ô nhiễm vượt quá mức cho phép.

Texas hiện là bang chịu ảnh hưởng nặng nề nhất khi các trận bão tuyết càn quét nhiều nơi khắp nước Mỹ trong tuần qua. Tổng thống Joe Biden hôm 20/2 đã tuyên bố tình trạng thảm họa nghiêm trọng tại và cho gửi cứu trợ đến 77 trong tổng số 254 hạt của bang.