Nguồn nước bớt “căng”, Cục Trồng trọt dự kiến hoàn thành gieo cấy vụ lúa quan trọng nhất năm trong tháng 2

Ông Nguyễn Hồng Khanh – Cục trưởng Cục Quản lý công trình thủy lợi ( Tổng cục Thủy lợi, Bộ NNPTNT) cho biết, năm nay, nguồn nước tốt nên trưa ngày 4/1, mực nước tại Trạm thủy văn Hà Nội ghi nhận ở mức hơn 2m.

Đây là mực nước khá cao, thuận lợi cho các tỉnh phía Bắc lấy nước phục vụ gieo cấy vụ đông xuân 2021-2022.

20% diện tích lấy đủ nước đợt 1

Trong 3 ngày (4 – 6/1), mực nước tại Trạm thủy văn Hà Nội duy trì từ 1,7m trở lên để các địa phương lấy nước đợt 1 gieo cấy vụ đông xuân 2021-2022.

Để đảm bảo mực nước phục vụ đổ ải đợt 1, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã phát điện gia tăng trước thời điểm bắt đầu lấy nước từ 2 – 3 ngày.

Trao đổi với Dân Việt, ông Nguyễn Hồng Khanh – Cục trưởng Cục Quản lý công trình thủy lợi (Tổng cục Thủy lợi, Bộ NNPTNT) cho biết, nguồn nước năm nay tốt hơn dự báo ban đầu.

Dù vậy, theo ông Khanh, năm nay vẫn là một năm nguồn nước không được dồi dào, các hồ thủy điện vẫn thiếu hụt.

Đến cuối năm 2021, các hồ đã tích được gần 90% dung tích hữu ích thiết kế, riêng hồ Hòa Bình vẫn còn thiếu hụt gần 4m so với mực nước dâng bình thường.

Người dân tỉnh Nam Định tích cực lấy nước, phục vụ gieo cấy lúa vụ đông xuân 2021-2022. Ảnh: K.L

Lịch lấy nước gieo cấy vụ đông xuân 2021-2022

Đợt 1: 3 ngày (từ 0 giờ ngày 4/1 đến 24 giờ ngày 6/1), mực nước tại Trạm thủy văn Hà Nội duy trì mức nước từ 1,7m trở lên.

Đợt 2: 8 ngày (từ 0 giờ ngày 15/1 đến 24 giờ ngày 22/2), mực nước tại Trạm thủy văn Hà Nội duy trì mức nước từ 1,9m trở lên.

Đợt 3: 5 ngày (từ 0 giờ ngày 13/2 đến 24 giờ ngày 17/2), mực nước tại Trạm thủy văn Hà Nội duy trì mức nước từ 1,8m trở lên.

Trong bối cảnh đó, Bộ NNPTNT đã đề nghị UBND các tỉnh, thành phố tăng cường thực hiện giải pháp thích ứng với tình trạng thiếu hụt nguồn nước phục vụ gieo cấy lúa vụ đông xuân 2021-2022.

Tuy nhiên, EVN đã cân đối các nguồn phát khác, tiết kiệm nước ở các hồ như: Hòa Bình, Thác Bà, Tuyên Quang… Vì vậy, nguồn nước tích lại ở các hồ thủy điện đã khá hơn.

Dù chỉ có 3 ngày lấy nước đợt 1, nhưng qua kiểm tra một số địa phương vùng ven biển đã chủ động lấy nước từ 1-2 ngày trước.

Cùng với việc lấy đủ nước cho khoảng 20% diện tích gieo cấy, trong đợt 1, Bộ NNPTNT đặt trọng tâm vào việc thau chua, rửa mặn đối với các tỉnh ven biển và cải thiện chất lượng nước ở hệ thống thủy lợi vùng giữa, phục vụ lần 2 lấy nước vào ruộng…

Hoàn thành gieo cấy trong tháng 2

Theo kế hoạch cấp nước vụ đông xuân 2021-2022, tổng số ngày xả nước tăng cường đã giảm đi 2 ngày so với vụ đông xuân năm trước. Dự kiến, trong đợt 1, các hồ thủy điện: Hòa Bình, Thác Bà, Tuyên Quang sẽ xả trên 553 triệu m3.

Theo ông Nguyễn Quốc Chính – Phó Trưởng ban Kỹ thuật – Sản xuất (EVN), với xu hướng biến đổi khí hậu theo hướng cực đoan thì tình trạng hạn hán, thiếu nước sẽ ngày càng trầm trọng. Cộng thêm tình trạng hạ thấp lòng dẫn sông Hồng sẽ ảnh hưởng bất lợi đến việc tích nước cũng như cấp nước cho các nhu cầu kinh tế – xã hội khu vực đồng bằng Bắc Bộ.

Trong các năm gần đây, tổng lượng nước phải xả ngày càng tăng qua từng năm trong khi diện tích cần đổ ải lại giảm đáng kể…

“Với tình hình như hiện tại, nếu không thực hiện các giải pháp ngắn hạn và lâu dài, thì trong vài năm tới, khi các hồ thủy điện Hòa Bình, Tuyên Quang, Thác Bà chạy tối đa cũng không đáp ứng được mực nước yêu cầu của sông Hồng phía hạ du theo quy trình để phục vụ đổ ải” – ông Chính nói.

Ông Nguyễn Như Cường – Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NNPTNT) cho biết, khung thời vụ gieo cấy ở các tỉnh đồng bằng sông Hồng và trung du miền núi phía Bắc sẽ tập trung vào trà Xuân muộn.

“Đối với một số diện tích đặc thù, nhỏ lẻ có thể gieo cấy ở các trà Xuân sớm, còn hơn 90% diện tích Xuân muộn hoàn thành cơ bản trong tháng 2/2022″ – ông Cường nhấn mạnh.

Nhằm tận dụng tối đa nguồn nước bổ sung từ các hồ chứa thủy điện, Bộ NNPTNT đề nghị các tỉnh, thành phố đồng bằng Bắc Bộ và khu vực trung du miền núi phía Bắc chỉ đạo, phối hợp với các đơn vị có liên quan hoàn thành việc khơi thông dòng chảy, giải tỏa các ách tắc, phương tiện thi công nạo vét trên hệ thống dẫn nước, đặc biệt ở các cửa lấy nước, hệ thống kênh trục chính; chuẩn bị đầy đủ phương tiện để sẵn sàng lấy nước.

Theo dõi chặt chẽ các thông tin liên quan đến nguồn nước, ngay khi nguồn nước cho phép, tổ chức vận hành công trình thủy lợi lấy nước để thau rửa hệ thống công trình thủy lợi, đảm bảo chất lượng nước phục vụ sản xuất nông nghiệp; trữ nước vào hệ thống kênh trục, ao, đầm, các vùng trũng và đưa nước lên ruộng để phục vụ làm đất và gieo cấy; thực hiện gia cố bờ vùng, bờ thửa tránh rò rỉ, thất thoát, lãng phí nước; ưu tiên cấp trước nước cho các vùng khó khăn về nguồn nước.

Bố trí lực lượng thường trực tại công trình thủy lợi đầu mối trong thời gian công trình vận hành lấy nước, bảo đảm việc lấy nước hiệu quả và an toàn.