Ngoại trưởng Mỹ thăm Israel, nhấn mạnh giải pháp hai nhà nước
Theo phóng viên TTXVN tại Tel Aviv, ngày 30/1, trong khuôn khổ chuyến công du Trung Đông, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã tới Israel giữa lúc xung đột Israel – Palestine đang ở thời điểm nguy hiểm nhất trong nhiều năm qua, với các vụ bạo lực xảy ra liên tiếp tại Bờ Tây và Jerusalem khiến hàng chục người thiệt mạng.
Ngoại trưởng Antony Blinken. Ảnh: AFP/TTXVN
Ngay sau khi đặt chân tới Israel, ông Blinken đã kêu gọi hai bên tránh các động thái làm gia tăng căng thẳng, khẳng định “đây là cách duy nhất để ngăn chặn làn sóng bạo lực đã cướp đi nhiều sinh mạng”.
Phát biểu họp báo chung với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu sau hội đàm, Ngoại trưởng Mỹ khẳng định Washington tiếp tục thực hiện cam kết mạnh mẽ đảm bảo an ninh cho Israel.
Đề cập các vụ bạo lực gia tăng giữa các lực lượng an ninh Israel với người Palestine, ông Blinken nêu rõ Mỹ ủng hộ việc duy trì nguyên trạng của thành phố Jerusalem và kiên trì thực hiện giải pháp hai nhà nước là cách tốt nhất để khôi phục hòa bình giữa Israel và Palestine.
Video đang HOT
Trong khi đó, Thủ tướng Netanyahu đề cập các nỗ lực của Israel mở rộng quan hệ đối ngoại với các quốc gia Arab vùng Vịnh như một giải pháp cho cuộc xung đột với Palestine, đồng thời đề cập vấn đề hạt nhân Iran. Ông Netanyahu nhấn mạnh chính sách của Israel nói chung là “làm mọi việc trong khả năng để ngăn chặn Iran sở hữu vũ khí hạt nhân”.
Tại cuộc hội đàm với người đồng cấp nước chủ nhà Eli Cohen, ông Blinken khẳng định quan hệ Mỹ-Israel “có nền tảng lịch sử lâu dài”. Ông cũng kêu gọi các bên có trách nhiệm giảm căng thẳng nhằm tránh lặp lại “chu kỳ bạo lực” mới.
Israel là một trong 3 chặng dừng chân của Ngoại trưởng Blinken trong chuyến công du lần này. Trước khi đến Israel, ông đã thăm Ai Cập, hội kiến Tổng thống nước chủ nhà Abdel Fattah al-Sisi tại Cairo, thảo luận về những nỗ lực nhằm giảm căng thẳng hiện nay giữa Israel và Palestine, đồng thời bày tỏ mong muốn củng cố quan hệ đối tác chiến lược giữa Mỹ và Ai Cập. Theo kế hoạch, ngày 31/1, Ngoại trưởng Mỹ tới Bờ Tây và hội kiến Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas.
Chuyến thăm của ông Blinken là một trong các chuyến thăm dày đặc của các quan chức Mỹ tới Israel kể từ khi chính phủ cánh hữu mới được thành lập tại đây. Trước đó đã có hai quan chức cấp cao khác trong bộ máy an ninh của Mỹ tới Israel, bao gồm Cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan và Giám đốc Cơ quan tình báo trung ương William Burns.
Israel-Palestine là bài kiểm tra với chính quyền Tổng thống Biden
Căng thẳng leo thang giữa Israel và Palestine cũng như phản ứng gay gắt từ cả 2 phía đang được coi như "bài kiểm tra" đối với chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden.
Ngoại trưởng Mỹ cũng có chuyến thăm Israel và Bờ Tây trong tuần này.
Ngoại trưởng Mỹ Anthony Blinken. Ảnh: AFP/TTXVN
Hãng thông tấn AP (Mỹ) cho biết chuyến thăm Israel của ông Blinken bắt đầu từ 30/1. Tuy nhiên sự kiện này đang bị phủ bóng bởi tình hình an ninh xấu đi tại Bờ Tây và Israel. Các quan chức Mỹ cho biết chủ đề chính trong trao đổi giữa Ngoại trưởng Blinken cùng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và lãnh đạo Palestine Mahmoud Abbas sẽ là "giảm căng thẳng". Sau chuyến thăm của ông Blinken, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan và Giám đốc Cơ quan Tình báo trung ương Mỹ (CIA) Willian Burns cũng có lịch trình đến Israel.
Hàng loạt diễn biến bạo lực đã khiến tháng 1 này trở thành một trong những tháng đẫm máu nhất tại Bờ Tây và Jerusalem trong vài năm trở lại đây. Chiến đấu cơ của Israel đã tấn công Dải Gaza vào hôm 27/1 để trả đũa việc các tay súng Palestine phóng 2 quả tên lửa. Lực lượng Phòng vệ Israel cho biết các cuộc không kích ngày 27/1 nhắm vào một địa điểm sản xuất tên lửa dưới lòng đất và một căn cứ quân sự do lực lượng Hamas sử dụng. Trước đó, lực lượng Israel đã đột kích trại tị nạn Jenin ở Bờ Tây hôm 26/1 khiến 9 người Palestine thiệt mạng trong đó có các tay súng và ít nhất hai người dân thường.
Ông Netanyahu trở lại nắm quyền từ tháng 12/2022 và chính quyền mới thành lập có chủ trương phản đối giải pháp 2 nhà nước. Một điều đáng chú ý khác là cam kết của ông Netanyahu "tăng cường" cho khu định cư của Israel tại Bờ Tây. Bộ trưởng Tài chính Israel Bezalel Smotrich, nhân vật chịu trách nhiệm về chính sách các khu định cư, tuyên bố sẽ xem xét xây dựng tại khu vực chiến lược tại Bờ Tây có tên E1. Trước đây, Mỹ từng nhiều lần ngăn chặn Israel phát triển tại khu vực này.
Trước cuộc gặp với Ngoại trưởng Mỹ, Thủ tướng Israel Netanyahu vào ngày 29/1 cho biết phản ứng của nước này không nhằm gia tăng căng thẳng. Ông Netanyahu phát biểu trong cuộc họp nội các: "Chúng ta không muốn leo thang căng thẳng nhưng chúng ta chuẩn bị cho mọi kịch bản. Câu trả lời cuẩ chúng ta đối với khủng bố là mạnh tay là phản ứng nhanh chóng, chính xác, chắc chắn".
Phía Palestine và một số nhóm nhân quyền tin rằng phản ứng của Israel, trong đó phá nhà cửa của gia đình những kẻ tấn công là vi phạm luật quốc tế. Vấn đề này đã tăng thêm nội dung vào chương trình nghị sự của Ngoại trưởng Blinken vốn đã bao gồm xung đột Nga-Ukraine, căng thẳng với Iran, khủng khoảng tại Liban và Syria, tất cả những vấn đề ảnh hưởng đến quan hệ Washington-Tel Aviv.
Người Palestine trong cuộc đụng độ với các lực lượng Israel tại Jenin, Bờ Tây ngày 26/1. Ảnh: THX/TTXVN
Giảm căng thẳng trong những vấn đề này hoặc ít nhất là ngăn chặn những vấn đề mới, là trọng tâm nhiệm vụ của Ngoại trưởng Blinken mặc dù ông Netanyahu phản đối hai trong số những ưu tiên chính tại Trung Đông của Tổng thống Biden: khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran 2015 và khởi động đàm phán hòa bình Israel-Palestine. Cả hai nội dung này đều đang đóng băng và có ít hy vọng cho khởi động lại các đàm phán, chính quyền Tổng thống Biden đang cố gắng duy trì sự tồn tại của những ý tưởng này.
Cùng thời điểm, chính quyền Tổng thống Biden tìm cách cải thiện quan hệ với Palestine. Ngoại trưởng Blinken dự kiến đến Ramallah để gặp lãnh đạo Palestine Mahmoud Abbas. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Vedant Patel cho biết, khi Ngoại trưởng Blinken gặp gỡ lãnh đạo 2 bên, ông sẽ kêu gọi "các bước đi để giảm leo thang căng thẳng".
Một nhà đàm phán kỳ cựu của Mỹ, ông Aaron David Miller nhận định với Al Jazeera: "Điều tốt nhất họ có thể làm là giữ mọi thứ ổn định để tránh một tháng 5/2021 khác". Ông Aaron David Miller đề cập đến 11 ngày xung đột giữa Israel và phong trào Hamas kết thúc bằng một thỏa thuận ngừng bắn
Trong khi đó, ông Ghaith al-Omari tại Viện Washington (Mỹ) nhận định rằng Ngoại trưởng Blinken sẽ lặp lại quan điểm truyền thống của Mỹ thay vì tạo đột phá. Ông phân tích: "Chính chuyến đi là thông điệp. Ngoại trưởng Blinken sẽ đề nghị ông Abbas thực hiện nhiều hơn, tuy nhiên không rõ họ có thể làm điều gì".
Israel niêm phong nơi ở của nghi phạm xả súng đã bị tiêu diệt Cảnh sát Israel ngày 29/1 niêm phong ngôi nhà ở phía Đông Jerusalem, nơi ở của nghi phạm xả súng giết chết 7 người và làm bị thương 3 người bên ngoài một giáo đường Do Thái, một trong những biện pháp trừng phạt đã được Nội các của Thủ tướng Benjamin Netanyahu thông qua chỉ sau một đêm. Cảnh sát Israel tại...