Nghệ An đẩy nhanh chiến dịch tiêm vaccine phòng sởi

Trước diễn biến phức tạp của bệnh sởi , Sở Y tế Nghệ An yêu cầu các đơn vị y tế tập trung triển khai quyết liệt các biện pháp phòng, chống dịch; đảm bảo cơ sở vật chất, trang thiết bị, đặc biệt tại các khu vực có nguy cơ cao.

Chiều 19/3, Sở Y tế Nghệ An tổ chức hội nghị trực tuyến về công tác phòng, chống bệnh sởi. Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Nghệ An, hiện nay tình hình dịch bệnh trên thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp. Đáng chú ý, một số bệnh đã có vaccine phòng từ lâu như sởi, ho gà… đang có xu hướng gia tăng trở lại tại nhiều quốc gia.

Bệnh sởi lây lan rất nhanh qua đường hô hấp. 90% người chưa có miễn dịch sẽ mắc bệnh nếu tiếp xúc gần với bệnh nhân sởi. Trung bình, một người mắc sởi có thể lây cho 12-18 người khác. Chỉ khi tỷ lệ miễn dịch cộng đồng đạt ít nhất 95% mới có thể cắt đứt được chuỗi lây truyền bệnh.

TS.BSCKII Lê Thị Hoài Chung, Giám đốc Sở Y tế Nghệ An phát biểu tại hội nghị trực tuyến về công tác phòng, chống bệnh sởi.

Bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm tai giữa , viêm phổi , tiêu chảy , khô loét giác mạc mắt , thậm chí có thể viêm não dễ dẫn đến tử vong, bệnh đặc biệt nghiêm trọng ở trẻ nhỏ, trẻ suy dinh dưỡng…

Theo TS. BS.Chu Trọng Trang – Giám đốc CDC Nghệ An, thời điểm này đang là giai đoạn chuyển mùa, thời tiết thay đổi bất thường tạo điều kiện cho các loại mầm bệnh phát triển.

“Mặc dù Sở Y tế đã chỉ đạo các địa phương triển khai quyết liệt các biện pháp phòng chống bệnh sởi từ cuối năm 2024, tuy nhiên đến nay, tình hình bệnh sởi ở Nghệ An diễn biến phức tạp, nguy cơ bùng dịch cao”, ông Trang nhấn mạnh.

Theo TS.BS Chu Trọng Trang – Giám đốc CDC Nghệ An, tình hình bệnh sởi ở Nghệ An diễn biến phức tạp, nguy cơ bùng phát dịch cao.

Thông tin tại Hội nghị, từ đầu năm 2025 đến nay, Nghệ An ghi nhận 1.210 ca nghi sởi, ở 20/21 địa phương. Khu vực các huyện miền núi như Kỳ Sơn, Tương Dương và TP Vinh ghi nhận số ca cao nhất. Theo chu kỳ 5 năm 1 lần thì hiện là chu kỳ của dịch sởi bùng phát.

Cụ thể hơn, ThS.BS. Nguyễn Trọng Di, Phó Trưởng khoa Phòng, chống bệnh truyền nhiễm, CDC Nghệ An, cho biết từ ngày 7/3 đến 18/3, toàn tỉnh ghi nhận 420 ca sốt phát ban nghi sởi tại 18/21 địa phương, trong đó tập trung chủ yếu tại huyện Kỳ Sơn và Tương Dương.

Tính đến ngày 18/3, đã có 82 ca được lấy mẫu xét nghiệm (CDC lấy 47 mẫu), kết quả cho thấy 68 ca dương tính, 2 ca âm tính, và 12 ca đang chờ kết quả.

Xu hướng “Anti vaccine” gia tăng

TS.BSCKII Lê Thị Hoài Chung – Giám đốc Sở Y tế Nghệ An – cho biết, có nhiều nguyên nhân dẫn đến số ca mắc sởi tăng trong thời gian qua.

Theo Giám đốc Sở Y tế Nghệ An, bệnh sởi có khả năng lây truyền rất cao. Trong khi đó, tỷ lệ tiêm chủng vaccine sởi chưa đạt yêu cầu, một phần do xu hướng “anti vaccine” gia tăng. Các trường hợp chưa tiêm hoặc tiêm chưa đầy đủ tích lũy qua nhiều năm đã tạo ra “khoảng trống miễn dịch”, làm giảm khả năng bảo vệ cộng đồng trước nguy cơ lây lan dịch bệnh.

Giám đốc Sở Y tế Nghệ An yêu cầu các trạm y tế phải chủ động điều tra, rà soát đối tượng cần tiêm chủng. Cần triển khai phương châm “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng”.

Bên cạnh đó, việc ghi nhận các trường hợp mắc bệnh khi chưa đến độ tuổi tiêm chủng (khoảng 20% trẻ dưới 9 tháng tuổi) làm tăng thêm nguy cơ lây lan dịch bệnh. Tỷ lệ tiêm chủng vaccine phòng bệnh sởi thấp, miễn dịch trong cộng đồng không đạt mức để có thể ngăn ngừa dịch bệnh.

Theo TS.BSCKII Lê Thị Hoài Chung – tỷ lệ tiêm chủng vaccine phòng bệnh sởi trên địa bàn tỉnh hiện vẫn còn thấp, mức miễn dịch cộng đồng chưa đạt ngưỡng đủ để ngăn ngừa dịch bệnh bùng phát.

“Có những huyện, tỷ lệ tiêm chủng các bệnh truyền nhiễm có vaccine phòng bệnh rất thấp, đặc biệt là vaccine sởi. Một bộ phận người dân còn chủ quan, lơ là, không đưa trẻ đi tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch. Đáng lo ngại, hiện tượng chống vaccine đã xuất hiện và có xu hướng gia tăng, nhất là ở khu vực thành phố” – bà Chung nhận định.

Giám đốc Sở Y tế Nghệ An nhấn mạnh, công tác ứng phó dịch bệnh vẫn chưa được triển khai một cách quyết liệt, sát sao , thậm chí có nơi vào cuộc nhưng chưa đúng cách.

Để kiểm soát dịch bệnh hiệu quả, cần thực hiện nghiêm quan điểm quyết tâm, quyết liệt với ba mục tiêu trọng tâm: Tăng tỷ lệ miễn dịch trong cộng đồng, đảm bảo ít nhất 95% đối tượng phải được tiêm chủng. Triển khai tiêm chủng an toàn, đảm bảo chậm nhất đến ngày 31/3 phải hoàn thành kế hoạch đề ra. Khống chế và điều trị dịch bệnh, ngăn chặn lây nhiễm chéo nếu dịch bùng phát.

Giám đốc Sở Y tế Nghệ An cũng yêu cầu các trạm y tế phải chủ động điều tra, rà soát đối tượng cần tiêm chủng. Cần triển khai phương châm “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng”, nếu người dân không đến tiêm thì nhân viên y tế phải chủ động đến với họ. Đồng thời, phải đẩy mạnh công tác truyền thông để nâng cao nhận thức về lợi ích của tiêm chủng.

Ngoài ra, việc cung ứng vaccine đầy đủ, đảm bảo an toàn sau tiêm chủng cũng là yếu tố quan trọng. Công tác xử lý các ca mắc sởi phải được thực hiện tốt, đồng thời ngành Y tế không thể làm một mình mà cần sự phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương và các ngành liên quan để kiểm soát dịch bệnh hiệu quả.