Ngân hàng đề thi VSTEP ít khiến trường e ngại về chất lượng chứng chỉ
Nhiều trường ĐH thừa nhận do chứng chỉ VSTEP còn khá mới mẻ, độ nhận diện đối với HS, SV chưa cao là lý do các trường có sự cân nhắc khi sử dụng VSTEP.
Tính đến tháng 8 năm 2022, cả nước có 25 trường đại học được Bộ Giáo dục và Đào tạo cho phép thi và cấp chứng chỉ VSTEP.
Tuy nhiên, năm 2022, chỉ có duy nhất 2 đơn vị là Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội và Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Đà Nẵng sử dụng chứng chỉ này để xét tuyển đại học.
Chính Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng không sử dụng chứng chỉ VSTEP để quy đổi điểm ngoại ngữ cho kỳ thi tốt nghiệp, trong khi Bộ Giáo dục đã chính thức thông qua chứng chỉ này.
Về xét chuẩn đầu ra ngoại ngữ cho sinh viên, cũng có rất nhiều đơn vị vẫn sử dụng chứng chỉ tiếng Anh khác thay vì quy định chứng chỉ VSTEP là yêu cầu bắt buộc.
Ảnh minh họa: Doãn Nhàn
Trường đại học “ e ngại” khi dùng VSTEP vì còn nhiều câu hỏi đặt ra với chất lượng
Chia sẻ với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, một đại diện của Trường Đại học Kinh tế – Tài chính Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, trong kế hoạch tuyển sinh của trường từ trước đến nay đều không sử dụng chứng chỉ ngoại ngữ để xét tuyển (kể cả các chứng chỉ thông dụng như IELTS, TOEFL,… chứ không riêng gì chứng chỉ VSTEP).
Vị đại diện này cho biết thêm, Trường Đại học Kinh tế – Tài chính Thành phố Hồ Chí Minh mới được cấp phép tổ chức thi và cấp chứng chỉ VSTEP từ tháng 2 năm nay (tháng 2/2022). Do vậy, tính đến thời điểm hiện tại, nhà trường chưa có số liệu thống kê cụ thể nào liên quan đến việc thực hiện chứng chỉ này tại trường. Hiện chứng chỉ VSTEP đã được đưa vào để đánh giá chuẩn đầu ra ngoại ngữ cho sinh viên của trường, tuy nhiên không phải là yêu cầu bắt buộc, theo đó sinh viên có quyền lựa chọn giữa chứng chỉ tiếng Anh khác và chứng chỉ VSTEP.
Không chỉ riêng Trường Đại học Kinh tế – Tài chính, qua tìm hiểu của phóng viên với đại diện của một số trường đại học, đa số các đơn vị đều thừa nhận do chứng chỉ VSTEP còn khá mới mẻ, độ nhận diện đối với học sinh, sinh viên còn chưa cao là lý do các trường có sự cân nhắc khi muốn sử dụng chứng chỉ này.
Ngoài ra, một lý do quan trọng khác chính là lo ngại về chất lượng của đề thi VSTEP. Một trưởng Phòng Khảo thí và Quản lý chất lượng giáo dục (của một cơ sở giáo dục đại học thuộc 1 trong 25 đơn vị được Bộ Giáo dục và Đào tạo cấp phép tổ chức thi chứng chỉ VSTEP) tiết lộ:
“Bộ đề thi VSTEP do Trung tâm Khảo thí Quốc gia – Cục Quản lý chất lượng (Bộ Giáo dục và Đào) phát hành. Tuy nhiên hiện nay theo tôi được biết ngân hàng đề thi này chỉ có khoảng hơn 30 đề, chưa kể nội dung đề thi còn được thiết kế theo kiểu chắp vá, đề thi một phần giống IELTS, một phần giống TOEFL,… Do vậy, những lo ngại về chất lượng đề thi là điều đương nhiên.
Nguồn đề và số lượng ngân hàng đề thi chưa đủ lớn để tạo ra tính khách quan cao, mà cái này là vấn đề thuộc của Bộ Giáo dục chứ không phải của các trường đại học”.
Vị này cho rằng, trong tương lai, khi có nguồn lực đủ lớn (nguồn lực ở đây bao gồm các yếu tố để xây dựng nên một kỳ thi đạt theo quy chuẩn quốc tế) để tạo ra một kỳ thi có độ uy tín cao thì chứng chỉ VSTEP mới được các trường đại học và người học tin tưởng sử dụng rộng rãi.
Vừa qua, khi một số đơn vị tổ chức thi chứng chỉ IELTS phải hoãn thi khiến nhiều gia đình đứng ngồi không yên, nhiều người còn sẵn sàng bỏ ra một khoản tiền lớn để sang nước khác thi chứng chỉ IELTS đã phơi bày “cơn sốt” IELTS tại Việt Nam. Đáng nói, không chỉ riêng các trường hợp đi du học cần chứng chỉ này mà vài năm qua, chứng chỉ IELTS cũng được nhiều cơ sở giáo dục đại học ưu tiên dùng để xét tuyển đầu vào hoặc làm tiêu chí đầu ra.
Giải pháp giúp tránh tình trạng “bỏ rơi” chứng chỉ VSTEP
Việc chứng chỉ trong nước “kém chuộng” hơn so với chứng chỉ ngoại như IELTS, TOFEL,… đặt ra nhiều vấn đề lớn cần đáng quan tâm.
Video đang HOT
Thứ nhất, chính là câu hỏi về chất lượng nền giáo dục của đất nước. Vì sao chứng chỉ VSTEP của Việt Nam lại không được nhiều người học lựa chọn, trong khi chúng ta đã đầu tư nguồn lực lớn để xây dựng một chứng chỉ riêng theo quy chuẩn quốc tế, với mục tiêu đưa chứng chỉ VSTEP được sử dụng rộng rãi trong phạm vi cả nước và được thế giới công nhận.
Thứ hai, chúng ta đang để một sự lãng phí nguồn tiền lớn chảy ra nước ngoài (cụ thể, chi phí cho một lần thi IELTS là gần 5 triệu, và chi phí ôn thi IELTS thường là những con số hàng chục, hàng trăm triệu).
Vậy làm sao để ngăn chặn sự lãng phí và “chảy máu” nguồn lực dòng tiền Việt Nam ra nước ngoài?
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Thạc sĩ Biện Hoàng Thạch – Giảng viên tiếng Anh tại FPT Education (đồng thời là người sáng lập và là Giám đốc Công ty Giáo dục và Đào tạo Mr Biện) đưa một số kiến nghị, giải pháp giúp nâng cao chất lượng thực của bài thi VSTEP, là kết quả thực chất, tin cậy giúp các trường đại học có cơ sở tuyển sinh và đánh giá chất lượng năng lực ngoại ngữ của người học hiệu quả, thay vì tình trạng “bỏ rơi” VSTEP như hiện nay.
Thạc sĩ Biện Hoàng Thạch – Giảng viên tiếng Anh tại FPT Education. Ảnh: NVCC
Theo Thạc sĩ Biện Hoàng Thạch, để nâng cao hiệu quả việc tổ chức thi và cấp chứng chỉ VSTEP, các cơ sở giáo dục cần thực hiện nghiêm túc công tác ra đề, coi thi và chấm bài một cách minh bạch, khách quan. Nội dung đề thi cần chọn lọc và thông qua hội đồng duyệt đề.
Các trường nên sử dụng VSTEP để đánh giá chuẩn đầu ra của sinh viên, tạo điều kiện cho sinh viên được tiếp cận và ôn luyện VSTEP thường xuyên hơn.
Ngoài ra, Thạc sĩ Biện Hoàng Thạch còn nhấn mạnh đến việc đào tạo giáo viên một cách bài bản và có quy mô, cùng việc mở rộng các trung tâm luyện thi VSTEP có chuyên môn và trình độ cao tới các tỉnh thành trên cả nước.
Là một giảng viên trực tiếp giảng dạy tại cơ sở giáo dục đại học, thầy Biện Hoàng Thạch cho rằng lý do khiến nhiều trường vẫn chưa chính thức áp dụng chứng chỉ VSTEP để xét chuẩn đầu ra ngoại ngữ cho sinh viên là do thói quen của sinh viên và độ phổ biến của chứng chỉ VSTEP chưa cao. Cụ thể, thầy Thạch cho biết:
“Một số trường vẫn sử dụng chứng chỉ nội bộ để xét tuyển đầu ra. Theo tôi, nguyên nhân chủ yếu là các trường hiện chưa thể triển khai đồng bộ đến sinh viên để triển khai tổ chức thi. Sinh viên đã quen với chứng chỉ nội bộ của trường. Hơn nữa, hiện chưa có nhiều đơn vị tổ chức ôn thi và tiếp cận với VSTEP, vì thế nên việc ôn thi chứng chỉ nội bộ sẽ thuận lợi hơn”.
Để chứng chỉ VSTEP trở thành chuẩn đầu ra tiếng Anh của các cơ sở giáo dục, thầy Thạch cho rằng Bộ Giáo dục và Đào tạo cần có chính sách để khuyến khích các trường thích ứng nhanh với chuẩn VSTEP. Cụ thể:
“Theo tôi, Bộ Giáo dục cần truyền thông rộng rãi và có thêm nhiều chính sách nhằm khuyến khích các trường áp dụng thi đầu vào VSTEP và chọn VSTEP làm chuẩn đầu ra để cấp bằng đại học, cao đẳng cho sinh viên.
Ngoài ra, cần trang bị đầy đủ năng lực và các kỹ năng cần thiết cho đội ngũ giáo viên về nguồn học liệu, ra đề, chấm thi; Thường xuyên tổ chức các khóa mời chuyên gia đào tạo và tập huấn cho đội ngũ phụ trách ra đề và chấm thi.
Các thầy cô giáo cũng cần lồng ghép định dạng VSTEP vào các bài học trên lớp để người học làm quen và thông thạo về định dạng và kỹ năng cần thiết khi làm bài”.
Theo Thạc sĩ Biện Hoàng Thạch, việc chứng chỉ VSTEP được đồng bộ tại hầu hết các cơ sở giáo dục sẽ tạo nên sự thống nhất về 1 khung năng lực tiếng Anh chung để làm chuẩn đầu ra, đảm bảo được tính hệ thống, nhất quán.
“Điều này giúp Bộ Giáo dục dễ quản lý chất lượng năng lực ngoại ngữ của sinh viên và các cơ sở giáo dục đại học, đồng thời các trường cũng duy trì được 1 chuẩn năng lực có uy tín, đã được thẩm định của nước nhà. Về phía người học, điều này cũng tạo điều kiện dễ dàng hơn trong việc lên kế hoạch ôn luyện và đạt chuẩn đầu ra về ngoại ngữ”.
VSTEP rẻ, dễ thi nhưng chỉ dùng để ra trường
Chứng chỉ tiếng Anh VSTEP có thể phù hợp và là một lựa chọn tiết kiệm để xét tốt nghiệp cho sinh viên, nhưng các chuyên gia cho rằng nó không hợp để tuyển sinh đầu vào.
Thùy Linh (20 tuổi, sinh viên ĐH Kinh tế Quốc dân) vừa trải qua kỳ thi lấy chứng chỉ VSTEP để đạt yêu cầu chuẩn đầu ra của trường. Dù đạt bậc 4 của chứng chỉ này (tương đương B2), Linh vẫn nghĩ nếu muốn học lên cao hoặc áp dụng cho công việc, cô cần trau dồi thêm hoặc thi chứng chỉ ngoại ngữ khác.
VSTEP là từ viết tắt của tiếng Anh Vietnamese Standardized Test of English Proficiency. Đây là kỳ thi đánh giá năng lực tiếng Anh theo khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam, tương đương với trình độ A1, A2, B1, B2, C1,C2 (đã bị bỏ từ năm 2020).
Theo danh sách Cục Quản lý chất lượng công bố hồi cuối tháng 8, cả nước có 25 trường đại học, học viện được tổ chức thi và cấp chứng chỉ tiếng Anh theo khung này. Lệ phí thi VSTEP khoảng 1,5-1,8 triệu đồng một lần thi, tùy nơi tổ chức.
Việc kỳ thi IELTS chỉ mới được cho phép tổ chức lại ở một số ít địa điểm và việc một số trường đại học vừa thông báo sử dụng chứng chỉ này để tuyển sinh, tốt nghiệp - bên cạnh các chứng chỉ phổ biến hơn như IELTS, TOEIC - khiến VSTEP được quan tâm nhiều hơn.
Dễ ôn, dễ thi, tài liệu rộng mở
Bài thi VSTEP được Bộ GD&ĐT ban hành từ năm 2014, gồm 4 kỹ năng Nghe, Nói, Đọc, Viết với thời gian thi gần 3 tiếng. Thang điểm cho mỗi kỹ năng của bài thi VSTEP bậc 3-5 là 10, điểm của từng kỹ năng làm tròn đến 0,5, sau đó quy ra 3 bậc tương ứng: từ 4/10 điểm đạt B1, từ 6/10 điểm đạt B2, từ 8,5/10 điểm đạt C1.
Dù nhà trường đưa ra nhiều loại chứng chỉ khác nhau cho yêu cầu đầu ra, Linh vẫn quyết định thi VSTEP bởi dễ ôn, đề thi không quá khó, tài liệu rộng mở và nhanh có kết quả.
Do có nền tiếng Anh, Linh chỉ ôn một tuần trước khi thi, tập trung vào kỹ năng Viết và dễ dàng đạt bậc 4. Thậm chí Linh cho rằng cô chỉ cần ôn thêm 2 tháng là có thể đạt bậc 5, 6. Tuy nhiên, những bạn mất gốc có thể mất nhiều thời gian hơn để đạt được kết quả như mong muốn.
Từng tham gia cả kỳ thi lấy chứng chỉ TOEFL ITP (3 kỹ năng Nghe - Đọc - Ngữ pháp) và đạt 530 điểm, tương đương bậc 4 của VSTEP. Tuy nhiên, Linh nhận định kỹ năng Nghe và Đọc của VSTEP dễ hơn nhiều.
Theo đó, các chủ đề từ vựng ở bài Đọc có phần quen thuộc hơn đối với thí sinh Việt Nam, tốc độ nói ở phần Nghe cũng chậm hơn. Trong khi đó, tốc độ bài Nghe của chứng chỉ TOEFL nhanh, bài Đọc yêu cầu vốn từ vựng chuyên sâu hơn với các chủ đề khoa học, thiên văn...
Linh cũng nhận xét cả 2 kỳ thi đều được tổ chức chuyên nghiệp, công bằng. Thủ tục đăng ký và hướng dẫn làm bài thi VSTEP còn có phần chuyên nghiệp hơn.
Dù vậy, Linh khẳng định VSTEP chỉ là chứng chỉ dùng trong nước, phù hợp với sinh viên cần đủ điều kiện ra trường, thay vì sử dụng vào mục đích đi làm, giao tiếp hàng ngày hoặc học lên cao.
Tương tự Linh, tháng 1/2020, Phùng Quân cũng lựa chọn thi chứng chỉ VSTEP để đạt yêu cầu đầu ra tiếng Anh B1 tại trường. Do mất gốc, Quân mất khá nhiều thời gian để ôn tập và đạt mức điểm mong muốn, dù cậu đánh giá đề không quá khó.
Do chỉ dùng để xét chuẩn đầu ra, Quân không chú trọng quá nhiều vào kiến thức học được, đa phần cậu học mẹo để qua yêu cầu. Dù đạt mức B1, 2 năm qua, Quân vẫn không thể dùng tiếng Anh vào thực tế đi làm hay giao tiếp.
Linh nhận định kỹ năng Nghe và Đọc của VSTEP dễ hơn TOEFL, thời gian ôn cũng ngắn hơn. Ảnh minh họa: SCMP.
Cô Huyền Trang - giáo viên giảng dạy và luyện thi VSTEP tại Hà Nội - cho biết VSTEP phù hợp với mọi đối tượng cần các chứng chỉ tương đương bằng A, B, C trước đây, cùng nhiều không gian sử dụng như xét chuẩn đầu ra đại học. Người học thạc sĩ, tiến sĩ trong nước cũng có thể dùng chứng chỉ này để xét đầu vào, nếu trường cho phép.
Với kinh nghiệm 7 năm luyện thi, cô Trang nhận thấy sinh viên cần chứng chỉ đầu ra có nhu cầu nhiều nhất, mục tiêu đưa ra là bậc 3, 4.
Theo nhận định của cô Trang, VSTEP là bài thi do Việt Nam tự thiết kế nhưng đề thi lại mang tính tổng hợp của nhiều loại đề thi chứng chỉ khác như IELTS, TOEFL.
Với ưu điểm đề thi dễ, phí ôn và phí thi thấp hơn so với các chứng chỉ quốc tế, tài liệu dễ tìm kiếm, đồng thời nhiều địa điểm tổ chức thi với tần suất dày, thuận tiện về địa điểm và thời gian, VSTEP ngày càng được nhiều người ưa chuộng cho việc sử dụng trong nước.
"Thí sinh mất gốc có thể dễ dàng đạt bậc 3, 4 nếu ôn tập 1-3 tháng. Tuy nhiên, để đạt bậc 5, 6 thì khó hơn. Thí sinh đạt được mức này nếu mất gốc phải ôn tập 6-12 tháng và phải học thực chất", cô Trang cho hay.
Dù đánh giá đây là bài thi khá hay, đánh giá tốt kỹ năng nói và viết của thí sinh, hạn chế được nhược điểm của các loại chứng chỉ trước đây nặng về ngữ pháp, cô Trang nhận định chứng chỉ này có thể thiếu công bằng bởi đề thi do các trường tổ chức tự thiết kế, xào nấu. Nội dung đề giữa các điểm thi không nhất quán, có trường dễ, trường khó, đội ngũ khảo thí cũng khó đạt chất lượng như quốc tế.
Đánh giá mức độ tổ chức, cô Trang cho biết thí sinh thi tại ĐH Ngoại ngữ, ĐH Quốc gia Hà Nội, đều phản hồi mức độ chuyên nghiệp, nghiêm túc cao, chính xác từng giây, từng phút. Tuy nhiên, một số địa điểm thi trên máy tính, thí sinh dễ gặp trục trặc về mặt kỹ thuật nhưng không được hỗ trợ kịp thời.
So với các chứng chỉ quốc tế, cô Trang nhận định chất lượng điểm 10 của VSTEP mới chỉ tương đương 6.5 IELTS. Bên cạnh đó, mức độ tổ chức, chất lượng đề thi chắc chắn không thể chuyên nghiệp bằng các chứng chỉ quốc tế. Tuy nhiên, trước tình hình chứng chỉ quốc tế bị hạn chế, với mục đích sử dụng trong nước, chứng chỉ nội địa được chú ý là điều đương nhiên.
Theo cô Huyền Trang, việc sử dụng chứng chỉ VSTEP hay bất kể chứng chỉ ngoại ngữ nào để xét tuyển đại học là chưa phù hợp. Ảnh minh họa: Enterprise.
Không hợp xét tuyển đại học, dù là VSTEP hay IELTS
Mới đây, ĐH Quốc gia TP.HCM vừa chính thức ra quyết định về việc sử dụng chứng chỉ VSTEP trong tuyển sinh, đào tạo và công nhận tốt nghiệp tại 9 trường thành viên. ĐH Công nghiệp TP.HCM cũng ra thông báo dự kiến sẽ đưa VSTEP vào tuyển sinh năm 2023.
Trước đó, ĐH Ngoại ngữ, ĐH Quốc gia Hà Nội thông báo sử dụng VSTEP để xét tuyển thẳng và ưu tiên xét tuyển đại học. Như vậy, tại Việt Nam đã có 3 trường đại học sử dụng và dự kiến sử dụng chứng chỉ tiếng Anh này cho quá trình tuyển sinh.
Theo cô Huyền Trang, việc sử dụng chứng chỉ VSTEP hay bất kể chứng chỉ ngoại ngữ nào để xét tuyển đại học là chưa phù hợp. Theo đó, việc ôn thi chứng chỉ chỉ mang tính chất "ăn xổi", thí sinh thường có tâm lý ôn thi để đạt đủ điều kiện, xét về năng lực ngoại ngữ đường dài thì chưa chắc tăng.
"Với học sinh THCS và THPT, nếu để các em chạy đua ôn theo chứng chỉ thì rất nguy hiểm. Đây là hướng ôn thực dụng, chăm chỉ có thể đạt điểm cao, nhưng để chú trọng vào việc tăng niềm yêu thích, trình độ ngoại ngữ thì chưa. Thực tế, tôi được biết nhiều học sinh dùng chứng chỉ tiếng Anh để xét tuyển vào đại học, giờ học trên lớp các em không tập trung, chỉ canh hết giờ để ra ngoài trung tâm luyện thi, nhất là học sinh cuối cấp", cô Trang cho biết.
Ngoài ra, cô Trang cũng thông tin về một số phụ huynh rất thực dụng khi chạy đua, cho con luyện thi IELTS ngay từ cấp tiểu học mà không nhận thức được mức độ nguy hiểm. Học sinh ở độ tuổi tiểu học khi ôn theo phong cách chứng chỉ quá sớm dẫn đến hạn chế niềm yêu thích với ngôn ngữ, văn hóa, con người nước đó.
Theo quan điểm cá nhân, cô Trang cho rằng việc sử dụng chứng chỉ tiếng Anh quốc để xét tuyển là chưa phù hợp, thì việc sử dụng chứng chỉ trong nước như VSTEP càng khó khả thi.
Chất lượng bài thi ở mỗi điểm thi không đồng đều từ cách thiết kế cho đến cách chấm điểm. Chất lượng thí sinh và chất lượng chứng chỉ khó đảm bảo, dẫn đến việc xét tuyển không công bằng.
"VSTEP phù hợp với xét tuyển đầu ra, nhưng để xét tuyển đại học thì chưa chắc. Thậm chí việc dùng VSTEP để ứng dụng vào thực tế cuộc sống hoặc công việc còn khó bởi nhiều thí sinh chỉ thi chứng chỉ cho có, thi xong quên luôn là điều dễ gặp. Nếu việc ôn tập có chất lượng, thi xong không dừng lại mà tiếp tục trau dồi, VSTEP sẽ rất ổn", cô Trang nói.
Theo cô Trang, để chứng chỉ VSTEP đạt hiệu quả như mong muốn, tất cả địa điểm tổ chức thi cần được tập huấn khảo thí quốc tế về cách ra đề, chấm thi, coi thi để tạo chất lượng nhất quán, công bằng cho thí sinh.
Ngoài IELTS, những chứng chỉ Tiếng Anh nào được ưu tiên xét tuyển đại học? Ngoài chứng chỉ IELTS, các chứng chỉ Tiếng Anh quốc tế như TOEIC, TOEFL cũng ngày càng được các trường đại học Việt Nam ưu tiên trong phương án xét tuyển, cùng với đó là Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc. Hiện nay, Hội đồng Anh và IDP - cả hai đơn vị sở hữu bài thi IELTS tại Việt Nam -...