Nga, Mỹ sẽ sớm nhóm họp để nối lại hoạt động thanh sát hạt nhân
Mỹ và Nga và dự kiến sẽ sớm nhóm họp để thảo luận về khả năng nối lại hoạt động thanh sát trong khuôn khổ New START, hiệp ước giải trừ vũ khí hạt nhân quan trọng giữa hai nước.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price. Ảnh: AFP/TTXVN
Phát biểu với báo giới ngày 8/11, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cho biết hai bên đã nhất trí rằng Ủy ban điều phối song phương (BCC) sẽ nhóm họp trong tương lai gần theo các điều khoản của hiệp ước New START. Ông cũng bày tỏ hi vọng cuộc họp sẽ diễn ra mang tính xây dựng, đồng thời cho biết thêm Mỹ sẽ tập trung vào việc giảm thiểu nguy cơ bất chấp tình hình xung đột ở Ukraine.
Tuy nhiên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ từ chối cho biết cụ thể thời gian và địa điểm diễn ra cuộc họp, dự kiến sẽ là lần nhóm họp đầu tiên của BCC từ tháng 10/2021. Ông Price cũng khẳng định Mỹ sẵn sàng duy trì “các kênh liên lạc” với Nga, đặc biệt trong việc xử lí những vấn đề song phương quan trọng.
Video đang HOT
Hồi đầu tháng Tám, Moskva đã thông báo tạm dừng hoạt động thanh sát của Mỹ với các địa điểm quân sự của Nga theo khuôn khổ New START, khẳng định đây là phản ứng với việc Washington cản trở hoạt động thanh sát của Nga.
Được ký kết năm 2010, thỏa thuận New START sẽ hạn chế kho vũ khí của Nga và Mỹ ở mức tối đa là 1.550 đầu đạn hạt nhân chiến lược được triển khai, giảm gần 30% so với mức được đặt ra hồi năm 2002. Đến tháng 1/2021, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nhất trí gia hạn hiệp ước này thêm 5 năm, tới năm 2026. Cho đến nay, Moskva và Washington cho phép lẫn nhau được thực hiện dưới 20 lần thanh sát mỗi năm trong khuôn khổ New START.
Mỹ và Nga đạt được tiến bộ trong đàm phán hiệp ước hạt nhân
Mỹ và Nga đều hướng tới khôi phục các cuộc thanh tra chung tại các cơ sở hạt nhân theo Hiệp ước cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới (New START).
Tên lửa hạt nhân tầm xa RS-24 Yars tham gia cuộc diễu binh kỷ niệm Ngày Chiến thắng tại Moskva. Ảnh: Văn phòng truyền thông Điện Kremlin
Dẫn các nguồn tin của Bộ Ngoại giao Nga, hãng tin tức Izvestia đưa tin Washington và Moskva đã đạt được tiến bộ đáng kể trong các cuộc đàm phán về nối lại các cuộc thanh sát hạt nhân. Các bên dường như cũng đang cân nhắc tổ chức các cuộc đàm phán trực tiếp để khắc phục các vấn đề còn tồn đọng.
Bộ Ngoại giao Nga nhấn mạnh Mỹ và Nga đang đàm phán qua các kênh liên quan để tìm cách tái tuân thủ đầy đủ hiệp ước. Hai bên đang tổ chức các cuộc đàm phán trực tuyến trong khuôn khổ hội đồng tham vấn song phương của New START. Nguồn tin Bộ Ngoại giao tiết lộ có khả năng tổ chức các cuộc đàm phán trực tiếp vì vẫn còn tồn đọng một số khó khăn đáng kể.
Những khó khăn gồm các vấn đề liên quan đến COVID-19 đòi hỏi một giải pháp cuối cùng. Bên cạnh đó là các lệnh trừng phạt của phương Tây liên quan đến xung đột Ukraine đã ngăn cản các chuyên gia Nga đến Mỹ.
Bộ này cho biết sau khi phương Tây áp đặt các biện pháp trừng phạt, các vấn đề về thị thực đã cản trở quy trình nhập cảnh, cũng như thanh toán trong quá trình thanh tra. Trong bối cảnh các thanh sát viên Nga không thể tiếp cận Mỹ, các quan chức Mỹ không gặp vấn đề tương tự và điều này mang lại lợi thế cho một mình phía Mỹ.
Đầu tháng 8, Moskva thông báo với Washington rằng họ tạm thời rút khỏi chế độ thanh tra, với lý do các biện pháp trừng phạt, bao gồm các hạn chế về thị thực và lệnh cấm máy bay Nga trong không phận Mỹ và EU, ngăn cản các thanh sát viên thực hiện nhiệm vụ.
Tuy nhiên, vào cuối tháng 9, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova xác nhận hai nước đang tìm cách nối lại các cuộc thanh tra nhằm quay trở lại việc thực thi đầy đủ hiệp ước.
Hiệp ước New START được ký vào năm 2010 gần như là thỏa thuận kiểm soát vũ khí cuối cùng giữa hai cường quốc hạt nhân kể từ khi Mỹ đơn phương rút khỏi hiệp ước Các lực lượng hạt nhân tầm trung (INF) vào năm 2019.
Thỏa thuận này giới hạn số lượng đầu đạn hạt nhân mà Mỹ và Nga có thể sở hữu là 1.550 đầu đạn hạt nhân mỗi loại. Thỏa thuận cũng quy định mỗi bên không có quá 700 tên lửa đạn đạo xuyên lục địa, tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm và máy bay ném bom hạt nhân. Tổng số phương tiện vận chuyển hạt nhân chiến lược không được vượt quá 800.
Nga: 2 thanh sát viên IAEA sẽ thường trực tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia Hãng thông tấn RIA của Nga ngày 2/9 dẫn lời Đại diện thường trực của Nga tại các tổ chức quốc tế ở Vienna (Áo) Mikhail Ulyanov cho hay 2 thanh sát viên từ Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) sẽ có mặt thường trực tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia. Quang cảnh nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia...