Mục đích thực sự của quân đội Nga khi thúc đẩy chiến dịch quân sự ở Kharkov

Ý tưởng của Nga không chỉ là chiếm Kharkov, mà còn phá hủy khả năng kháng cự của Ukraine. Nếu mọi việc diễn ra theo đúng kế hoạch, chiến dịch ở Kharkov sẽ chia quân đội Ukraine thành hai hoặc bị chia tách hoàn toàn.

Quân nhân Nga gần Kherson, Ukraine, ngày 20/5/2022. Ảnh: BBC

Nga đang tiến hành một chiến dịch lớn ở khu vực Kharkov. Đồng thời, người Nga cũng đang tấn công những nơi khác, chủ yếu ở Donbas và vùng Zaporizhia. Mối đe dọa ở phía Bắc đã buộc Ukraine phải rút quân được triển khai ở nơi khác, bao gồm cả Chasiv Yar, để cố gắng giữ phòng tuyến ở khu vực Kharkov.

Theo tờ Asia Times, nếu Moskva có ý định buộc quân đội Ukraine phải di chuyển quân về phía Bắc thì cho đến nay, có vẻ như Nga đã thành công. Những cuộc di chuyển quân này sẽ tạo cơ hội cho quân đội Nga gây thêm thiệt hại cho quân đội Ukraine.

Câu hỏi lớn lúc này liên quan đến mục tiêu chính của Nga. Các chuyên gia quân sự không cho rằng Nga triển khai đủ lực lượng binh sĩ mới (thêm 50.000 quân) để thực sự chiếm được Kharkov. Một số người cho rằng Moskva có thể điều thêm lực lượng để chinh phục Kharkov, nhưng ít nhất cho đến nay điều đó vẫn chưa xảy ra.

Một số quan chức NATO tin rằng Kharkov là mục tiêu, nhưng nhà phân tích Stephen Bryen, làm việc tại Tiểu ban Cận Đông thuộc Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ, không có chung đánh giá như vậy. Theo ông, mặc dù đúng là người Nga đang xây dựng một “cái vạc” xung quanh thành phố, nhưng họ muốn chiến đấu với người Ukraine ở ngoại ô hơn là trong một đô thị lớn. Kharkov là thành phố lớn thứ hai của Ukraine.

Ông Bryen đánh giá, mục tiêu của Nga là buộc quân đội Ukraine phải tổn hao lực lượng, gây thương vong nặng nề cho phía Kiev. Và nếu mọi việc diễn ra theo đúng kế hoạch, chiến dịch ở Kharkov sẽ chia quân đội Ukraine thành hai hoặc bị chia tách hoàn toàn.

Theo ông Bryen, ý tưởng của Nga không chỉ là chiếm lãnh thổ mà còn phá hủy khả năng kháng cự của Ukraine. Hiện có nhiều dấu hiệu cho thấy Nga đang đạt được thành công trong chiến dịch đang diễn ra.

Đầu tiên là việc chỉ huy lực lượng phòng thủ phía Bắc của Ukraine, Chuẩn tướng Yury Halushkin, đã bị Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky sa thải vào ngày 15/5 vì không tổ chức hợp lý lực lượng phòng thủ ở khu vực Kharkov. Ông được thay thế bởi Thiếu tướng Ihor Tantsyura. Tuy nhiên, việc sa thải ông Halushkin không thay đổi được gì trên chiến trường.

Thứ hai là khả năng phòng thủ của Ukraine chưa đủ hiệu quả. Chủ yếu là đào hào sâu vì có rất ít thời gian để xây hầm xi măng. Dù thế nào đi nữa, Nga đang đưa thêm súng phun lửa và pháo binh để phá hủy chiến hào. Quân đội Nga được cho là đang tiến vào các công sự chiến hào và tấn công chúng cùng với lực lượng phòng thủ Ukraine bên dưới.

Chuẩn tướng Yuriy Halushkin đã bị Tổng thống Ukraine Zelensky sa thải. Ảnh: Asiatimes

Điểm thứ ba là lực lượng thiết giáp Ukraine chưa phát huy tác dụng. Một trong những bài học của cuộc chiến Ukraine là xe thiết giáp không còn là vũ khí tiền tuyến khi nó có thể bị phá hủy bởi thiết bị bay không người lái giá rẻ, mìn thả từ trên không và vũ khí chống tăng. Trong vài ngày qua, một chiếc xe tăng Abrams và ít nhất một xe tăng Leopard bên phía Ukraine đã bị phá huỷ. Những trận chiến xe tăng quy mô lớn dường như chỉ còn trong lịch sử.

Điểm thứ tư, theo ông Bryen, là ngày càng nhiều binh sĩ Ukraine bị bắt hoặc đầu hàng. Phần lớn đây là những chiến binh dày dạn kinh nghiệm, không phải lính nghĩa vụ mới tham gia, nên việc đầu hàng có tác động lớn về mặt tâm lý. Bên cạnh đó, cũng có báo cáo về việc các đơn vị không muốn thực hiện nhiệm vụ tấn công hoặc tự rút lui mà không có lệnh của chỉ huy. Con số cho đến nay vẫn chưa quá cao nhưng người Nga đang tìm cách để công khai sự việc.

Điểm thứ năm là ít nhất hai đại tá trong lực lượng bảo vệ Tổng thống đã bị bắt và người đứng đầu đội an ninh của Tổng thống Zelensky đã bị cách chức. Ông Zelensky nói rằng họ đang lên kế hoạch ám sát ông và các quan chức cấp cao khác, đồng thời đổ lỗi cho người Nga.

Tuy nhiên, theo chuyên gia Bryen, nếu nhìn vào cuộc chiến, người Nga đã không nhắm vào Tổng thống Zelensky. Hai tuần trước, Nga đã đưa ông Zelensky, tướng tình báo Budanov và những người khác vào danh sách “truy nã” vì những tội danh chưa xác định. Nhưng danh sách này của Nga không phải là danh sách tiêu diệt.

Điểm cuối cùng là Tổng thống Zelensky và lực lượng của ông giờ biết rằng phương Tây sẽ không gửi quân đến để cứu Ukraine, bất chấp tuyên bố gây tranh cãi về ý tưởng này của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron. Washington đã tuyên bố sẽ không có binh sĩ NATO ở Ukraine. NATO cũng tuyên bố như vậy và bây giờ ngay cả Macron cũng nói rằng ông thực sự không có ý đó.