Một thoáng đồng quê Bắc bộ cùng bún ốc Hà Nội

Nói đến ẩm thực Hà Nội, không thể bỏ qua bún ốc, món ăn dung dị mà mang đậm hương vị đồng quê Bắc Bộ. Cái hay của món bún này là nó có mặt ở khắp mọi nơi, từ những quán vỉa hè dân dã cho dến nhà hàng sang trọng.

Bún ốc Hà Nội gồm hai phiên bản: bún ốc nóng và bún ốc nguội. Trong đó, món bún ốc nóng được nhân bản khá rộng trên cả nước nên nhiều người biết đến hơn. Với bún ốc nóng, đơn giản chỉ là tô bún với mấy con ốc béo ngậy, thêm vài lát cà chua đỏ au, ít cọng hành và tía tô xắt nhuyễn xanh mướt rắc lên trên cùng nước chan sóng sánh, khói bốc nghi ngút. Nhiều nơi còn cho thêm mấy miếng đậu hũ vàng ươm. Thế là đủ xiêu lòng thực khách.

Bún ốc không chỉ đủ màu mà còn phải đủ vị. Nước dùng phải thoảng vị chua nhẹ của giấm bỗng. Đây là gia vị phổ biến ở miền Bắc, lên men tự nhiên từ hèm rượu, quyện với mùi thơm của cà chua, của ốc tạo nên một hương vị đặc trưng khó tả. Thêm một ít tương ớt vào, ai thích thì có thể nêm chút xíu mắm tôm nồng nàn. Những tầng vị giác nóng, cay, mặn, chua hòa quyện với nhau khiến thực khách khó thể cầm lòng.

Rau sống ăn với bún ngoài rau thơm, ngò… thì lúc nào cũng có thân chuối xắt mỏng, ăn mát mát, giòn giòn. Có lẽ vì ốc xuất phát từ ruộng đồng nên món ăn đi kèm cũng phải mộc mạc mới tôn lên vị của nhau một cách đậm đà nhất.

Sau này, bún ốc có nhiều biến tấu theo nhu cầu ngày càng đa dạng của khách hàng. Món ăn phụ đi kèm không chỉ là đậu chiên, mà còn có thêm thịt bò, giò tai, sườn sụn, trứng vịt lộn… Một số quán còn thêm món chả ốc, mang đậm vị beo béo của giò sống, sần sật của thịt ốc và giòn giòn của nấm mèo.

Thế nhưng, ai đến Hà Nội cũng nên thưởng thức thêm bún ốc nguội để cảm nhận đầy đủ nhất về sự thanh tao của ẩm thực đất kinh kỳ. Đây được xem là món truyền thống, cổ xưa của người Hà Nội. Với món này, người ta thường dùng bún lá chứ không dùng bún rối như với bún ốc nóng. Chỉ một đĩa bún con con cùng chén nước chan để riêng mà đã ăn là chỉ có ghiền.

Bún ốc nguội ăn như kiểu bún chả Hà Nội. Gắp một miếng bún nho nhỏ vừa miệng, múc muỗng nước ốc, đặt một con ốc to tròn béo ngậy lên trên và thưởng thức. Nước ốc chua chua thanh thanh, dậy mùi thơm của giấm bỗng sẽ xóa bỏ hoàn toàn quan niệm trong bạn về “nhạt như nước ốc”. Món bún ốc cổ này chỉ đơn giản như thế, không cần rau sống. Ngày hè nóng nực mà được thưởng thức bún ốc nguội đậm đà thơm ngon thì thật không có gì sánh bằng.

Hấp dẫn nữa là nước ốc được đựng trong chum sành có miệng nhỏ, rồi dùng gáo tre kiểu ngày xưa múc ra. Các cụ truyền nhau rằng, giấm bỗng khá kị kim loại, vậy nên dùng gáo tre sẽ giữ được vị thanh vốn có của giấm. Cực kỳ mộc mạc, dân dã và khó quên của món ăn cổ đất Hà thành. Đúng là đôi khi sự đơn giản sẽ đem lại ấn tượng không ngờ. Nếu có dịp đến Hà Nội, mọi người đừng quên món bún ốc dù là phiên bản nóng hay nguội.