Một số bệnh lý ở b.é tra.i ảnh hưởng đến sinh sản

Bệnh lý vùng kín thường gặp ở các b.é tra.i, gồm: thoát vị bẹn, tin.h hoà.n lạc chỗ, chít hẹp ba.o qu.y đầ.u, lỗ đái lệch thấp, nang thừng tinh,… Hầu hết các bệnh lý này đều ảnh hưởng đến khả năng sinh sản nếu không được điều trị. Do vậy, các bậc cha mẹ nếu thấy các bé có những bất thường phải cho bé đi khám để được điều trị.

Hẹp ba.o qu.y đầ.u

Bao qui đầu là một nếp da mỏng, dễ đàn hồi, trùm lên toàn bộ qui đầu của dươn.g vậ.t. Chít hẹp bao qui đầu là tình trạng vòng bao qui đầu bị hẹp ở các mức độ khác nhau nên không thể lộn được bao qui đầu. Đa số chít hẹp bao qui đầu là do bẩm sinh. Trẻ có dấu hiệu đái khó và phải rặn mạnh, tia nước tiểu nhỏ trong khi bao qui đầu chứa đầy nước tiểu căng phồng lên, vuốt nhẹ da bao qui đầu ra phía sau không nhìn thấy lỗ đái.

Thường khi bé vài ba tháng tuổ.i thì chưa cần quan tâm lắm đến vấn đề này nhưng bé từ 5 – 6 tháng tuổ.i trở lên, bố mẹ cần lưu ý. Bạn có thể phát hiện bằng cách vạch da quy đầu của bé xem lỗ có hẹp không hoặc quan sát lúc đi tiểu xem tia nước ra sao (nếu tia nước nhỏ như cái kim, bé khó tè, thậm chí da phần quy đầu phồng lên do nước và chất cặn bã tích lại thì chắc chắn bé bị bệnh này).

Hẹp ba.o qu.y đầ.u nếu không được xử lý sớm sẽ khiến bé đi tiểu khó, thậm chí thấy đau, khóc, nước tiểu ra không hết cộng với chất cặn đọng lại bên trong lâu dần thành những cục to, gây viêm nhiễm.

Cách khắc phục nếu bị bệnh: Khi bé 5 – 6 tháng tuổ.i, mỗi lần tắm cho con, bố mẹ có thể dùng tay nhẹ nhàng kéo lộn phần da quy đầu xuống, cứ thế mỗi lần một chút có thể khiến ba.o qu.y đầ.u rộng dần và trở về bình thường. Tuy nhiên, nếu sau một thời gian mà tình hình không cải thiện hoặc do lỗ quá hẹp thì phụ huynh nên đưa con đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn. Thường bác sĩ chỉ cần nong và tách phần da quy đầu bị hẹp rồi hướng dẫn gia đình tiếp tục chăm sóc bé sau đó. Trẻ lớn 5-6 tuổ.i trở lên vẫn bị tật này thì thường phải can thiệp bằng cắt da ba.o qu.y đầ.u.

Giãn tĩnh mạch tinh.

Thoát vị bẹn

Đây là bệnh thường gặp ở tr.ẻ e.m, thường một túi nhỏ thông từ khoang bụng chui ra lỗ bẹn sẽ được bít lại khi trẻ sinh ra nhưng vì lý do nào đó, túi thoát vị này không bít lại, các cơ quan trong ổ bụng như ruột chui vào và tạo nên một khối phồng ở vùng bẹn, bìu ở trẻ và gọi là thoát vị bẹn. Trường hợp khối thoát vị sa xuống mà không tự lên được thì trẻ sẽ rất đau và khóc nhiều, người ta gọi là thoát vị bẹn nghẹt, cần phải đưa trẻ đi khám cấp cứu ngay, đây là bệnh phải xử lý bằng ngoại khoa nếu không ruột sẽ b.ị hoạ.i t.ử, rất nguy hiểm.

Trong những trường hợp khác thì cần theo dõi khi trẻ 4-5 tuổ.i trở lên mà khối thoát vị vẫn còn thì nên đưa đi khám chuyên khoa để được phẫu thuật.

Nhiều người nhầm lẫn bệnh này với nước màng tinh và ẩn tin.h hoà.n. Tuy nhiên, bố mẹ hoàn toàn có thể phân biệt: Khối phồng thường xuất hiện khi bé quấy khóc hoặc chạy nhảy, có thể di chuyển lên xuống mà không cố định, khi trẻ nằm thì xẹp đi. Các b.é gá.i thường ít bị thoát vị bẹn hơn.

Ẩn tin.h hoà.n (tin.h hoà.n lạc chỗ)

Đây cũng là bệnh hay gặp ở các b.é tra.i. Tin.h hoà.n là nơi sản xuất chất nội tiết sin.h dụ.c và tin.h trùn.g cho b.é tra.i. Trước khi đứ.a b.é ra đời, tin.h hoà.n di chuyển từ trong ổ bụng xuyên qua thành bụng ở vùng bẹn vào vị trí bình thường là bìu. Nếu sự di chuyển gặp trục trặc tin.h hoà.n sẽ nằm đâu đó trên đường đi của nó. Hiện tượng này gọi là tin.h hoà.n ẩn. Khi ấy, bố mẹ sờ bìu của con không thấy có tin.h hoà.n.

Dị tật này dễ phát hiện và không cần đưa bé đi khám sớm quá vì thời gian đầu (trước 1 tuổ.i) tin.h hoà.n có thể tự đi xuống vị trí của nó. Sau một tuổ.i mà vẫn không sờ thấy tin.h hoà.n trong bìu con thì bố mẹ nên đưa đi khám, các bác sỹ chuyên khoa sẽ có lời khuyên đúng đắn. Nếu phải can thiệp bằng phẫu thuật để hạ tin.h hoà.n xuống bìu thì mổ ở 3-4 tuổ.i thường thuận lợi hơn khi trẻ đã lớn.

Giãn tĩnh mạch tinh

Trong số những trẻ bị bệnh lý vùng kín thì có trên 16% những trẻ từ 10 – 19 tuổ.i hay gặp bệnh giãn tĩnh mạch tinh. Đây là tình trạng giãn ngoằn ngoèo các tĩnh mạch nằm phía trên tin.h hoà.n. Nguyên nhân do gia tăng áp lực của tĩnh mạch thận trái hoặc van tĩnh mạch có bất thường. Giãn tĩnh mạch thừng tinh thường do má.u chả.y ngược về chỗ thấp (thay vì chảy về tim). Tĩnh mạch bị giãn làm ứ đọng má.u vùng tin.h hoà.n. Tình trạng này gây cản trở việc tưới má.u cho tin.h hoà.n, ảnh hưởng đến sản xuấ.t tin.h khi b.é tra.i trưởng thành. Hầu hết dãn tĩnh mạch thừng tinh không có triệu chứng. Thỉnh thoảng, có thể gây đau nhẹ hay cảm giác nặng ở vùng bìu. Nếu tĩnh mạch thừng tinh giãn lớn, bạn có thể thấy sưng ở phía trên bìu. Bệnh có thể làm giảm khả năng sinh tin.h trùn.g, teo tin.h hoà.n, đau bìu kéo dài.

Lỗ đái lệch thấp

Đây là một dị tật bẩm sinh khá phổ biến. Lỗ đái không đổ ra ở đỉnh quy đầu mà ở mặt dưới của dươn.g vậ.t, bìu và đáy chậu (ở vị trí từ gốc bìu tới lỗ hậ.u mô.n). Do vậy, bệnh nhân không tiểu tiện được một cách bình thường mà có khi phải đái ngồi như con gái, thậm chí tia nước tiểu còn vọt ra phía sau mông. Nếu lệch thấp về phía dưới, lỗ đái thường rộng; còn khi lệch về phía gần quy đầu thì lỗ đái thường hẹp và bệnh nhân đái khó, tia nhỏ. Bệnh cũng dễ phát hiện vì lỗ đái không đổ ra ở đỉnh quy đầu như bình thường mà ở một vị trí nào đó ở phần dưới dươn.g vậ.t, bìu khiến trẻ không tiểu tiện được bình thường mà có khi phải đái ngồi như b.é gá.i. Lỗ này càng nằm xa vị trí đúng của nó thì càng khó chữa.

Bệnh này nên chữa sớm khi trẻ 5 – 6 tuổ.i. Nếu trẻ lớn hơn 10 tuổ.i sẽ khó phẫu thuật hơn vì lúc này trẻ thường có phản xạ cương dươn.g vậ.t nên vết thương khó lành.

Theo Bưu Điện Việt Nam